Luke 1

HABIENDO muchos tentado á poner en orden la historia de las cosas que entre nosotros han sido ciertísimas,
quoniam quidem multi conati sunt ordinare narrationem quae in nobis conpletae sunt rerum
Como nos lo enseñaron los que desde el principio lo vieron por sus ojos, y fueron ministros de la palabra;
sicut tradiderunt nobis qui ab initio ipsi viderunt et ministri fuerunt sermonis
Me ha parecido también á mí, después de haber entendido todas las cosas desde el principio con diligencia, escribírtelas por orden, oh muy buen Teófilo,
visum est et mihi adsecuto a principio omnibus diligenter ex ordine tibi scribere optime Theophile
Para que conozcas la verdad de las cosas en las cuales has sido enseñado.
ut cognoscas eorum verborum de quibus eruditus es veritatem
HUBO en los días de Herodes, rey de Judea, un sacerdote llamado Zachârías, de la suerte de Abías; y su mujer, de las hijas de Aarón, llamada Elisabeth.
fuit in diebus Herodis regis Iudaeae sacerdos quidam nomine Zaccharias de vice Abia et uxor illi de filiabus Aaron et nomen eius Elisabeth
Y eran ambos justos delante de Dios, andando sin reprensión en todos los mandamientos y estatutos del Señor.
erant autem iusti ambo ante Deum incedentes in omnibus mandatis et iustificationibus Domini sine querella
Y no tenían hijo, porque Elisabeth era estéril, y ambos eran avanzados en días.
et non erat illis filius eo quod esset Elisabeth sterilis et ambo processissent in diebus suis
Y aconteció que ejerciendo Zachârías el sacerdocio delante de Dios por el orden de su vez,
factum est autem cum sacerdotio fungeretur in ordine vicis suae ante Deum
Conforme á la costumbre del sacerdocio, salió en suerte á poner el incienso, entrando en el templo del Señor.
secundum consuetudinem sacerdotii sorte exiit ut incensum poneret ingressus in templum Domini
Y toda la multitud del pueblo estaba fuera orando á la hora del incienso.
et omnis multitudo erat populi orans foris hora incensi
Y se le apareció el ángel del Señor puesto en pie á la derecha del altar del incienso.
apparuit autem illi angelus Domini stans a dextris altaris incensi
Y se turbó Zachârías viéndole, y cayó temor sobre él.
et Zaccharias turbatus est videns et timor inruit super eum
Mas el ángel le dijo: Zachârías, no temas; porque tu oración ha sido oída, y tu mujer Elisabeth te parirá un hijo, y llamarás su nombre Juan.
ait autem ad illum angelus ne timeas Zaccharia quoniam exaudita est deprecatio tua et uxor tua Elisabeth pariet tibi filium et vocabis nomen eius Iohannem
Y tendrás gozo y alegría, y muchos se gozarán de su nacimiento.
et erit gaudium tibi et exultatio et multi in nativitate eius gaudebunt
Porque será grande delante de Dios, y no beberá vino ni sidra; y será lleno del Espíritu Santo, aun desde el seno de su madre.
erit enim magnus coram Domino et vinum et sicera non bibet et Spiritu Sancto replebitur adhuc ex utero matris suae
Y á muchos de los hijos de Israel convertirá al Señor Dios de ellos.
et multos filiorum Israhel convertet ad Dominum Deum ipsorum
Porque él irá delante de él con el espíritu y virtud de Elías, para convertir los corazones de los padres á los hijos, y los rebeldes á la prudencia de los justos, para aparejar al Señor un pueblo apercibido.
et ipse praecedet ante illum in spiritu et virtute Heliae ut convertat corda patrum in filios et incredibiles ad prudentiam iustorum parare Domino plebem perfectam
Y dijo Zachârías al ángel: ¿En qué conoceré esto? porque yo soy viejo, y mi mujer avanzada en días.
et dixit Zaccharias ad angelum unde hoc sciam ego enim sum senex et uxor mea processit in diebus suis
Y respondiendo el ángel le dijo: Yo soy Gabriel, que estoy delante de Dios; y soy enviado á hablarte, y á darte estas buenas nuevas.
et respondens angelus dixit ei ego sum Gabrihel qui adsto ante Deum et missus sum loqui ad te et haec tibi evangelizare
Y he aquí estarás mudo y no podrás hablar, hasta el día que esto sea hecho, por cuanto no creíste á mis palabras, las cuales se cumplirán á su tiempo.
et ecce eris tacens et non poteris loqui usque in diem quo haec fiant pro eo quod non credidisti verbis meis quae implebuntur in tempore suo
Y el pueblo estaba esperando á Zachârías, y se maravillaban de que él se detuviese en el templo.
et erat plebs expectans Zacchariam et mirabantur quod tardaret ipse in templo
Y saliendo, no les podía hablar: y entendieron que había visto visión en el templo: y él les hablaba por señas, y quedó mudo.
egressus autem non poterat loqui ad illos et cognoverunt quod visionem vidisset in templo et ipse erat innuens illis et permansit mutus
Y fué, que cumplidos los días de su oficio, se vino á su casa.
et factum est ut impleti sunt dies officii eius abiit in domum suam
Y después de aquellos días concibió su mujer Elisabeth, y se encubrió por cinco meses, diciendo:
post hos autem dies concepit Elisabeth uxor eius et occultabat se mensibus quinque dicens
Porque el Señor me ha hecho así en los días en que miró para quitar mi afrenta entre los hombres.
quia sic mihi fecit Dominus in diebus quibus respexit auferre obprobrium meum inter homines
Y al sexto mes, el ángel Gabriel fué enviado de Dios á una ciudad de Galilea, llamada Nazaret,
in mense autem sexto missus est angelus Gabrihel a Deo in civitatem Galilaeae cui nomen Nazareth
Á una virgen desposada con un varón que se llamaba José, de la casa de David: y el nombre de la virgen era María.
ad virginem desponsatam viro cui nomen erat Ioseph de domo David et nomen virginis Maria
Y entrando el ángel á donde estaba, dijo, ¡Salve, muy favorecida! el Señor es contigo: bendita tú entre las mujeres.
et ingressus angelus ad eam dixit have gratia plena Dominus tecum benedicta tu in mulieribus
Mas ella, cuando le vió, se turbó de sus palabras, y pensaba qué salutación fuese ésta.
quae cum vidisset turbata est in sermone eius et cogitabat qualis esset ista salutatio
Entonces el ángel le dijo: María, no temas, porque has hallado gracia cerca de Dios.
et ait angelus ei ne timeas Maria invenisti enim gratiam apud Deum
Y he aquí, concebirás en tu seno, y parirás un hijo, y llamarás su nombre JESÚS.
ecce concipies in utero et paries filium et vocabis nomen eius Iesum
Éste será grande, y será llamado Hijo del Altísimo: y le dará el Señor Dios el trono de David su padre:
hic erit magnus et Filius Altissimi vocabitur et dabit illi Dominus Deus sedem David patris eius
Y reinará en la casa de Jacob por siempre; y de su reino no habrá fin.
et regnabit in domo Iacob in aeternum et regni eius non erit finis
Entonces María dijo al ángel: ¿Cómo será esto? porque no conozco varón.
dixit autem Maria ad angelum quomodo fiet istud quoniam virum non cognosco
Y respondiendo el ángel le dijo: El Espíritu Santo vendrá sobre ti, y la virtud del Altísimo te hará sombra; por lo cual también lo Santo que nacerá, será llamado Hijo de Dios.
et respondens angelus dixit ei Spiritus Sanctus superveniet in te et virtus Altissimi obumbrabit tibi ideoque et quod nascetur sanctum vocabitur Filius Dei
Y he aquí, Elisabeth tu parienta, también ella ha concebido hijo en su vejez; y éste es el sexto mes á ella que es llamada la estéril:
et ecce Elisabeth cognata tua et ipsa concepit filium in senecta sua et hic mensis est sextus illi quae vocatur sterilis
Porque ninguna cosa es imposible para Dios.
quia non erit inpossibile apud Deum omne verbum
Entonces María dijo: He aquí la sierva del Señor; hágase á mí conforme á tu palabra. Y el ángel partió de ella.
dixit autem Maria ecce ancilla Domini fiat mihi secundum verbum tuum et discessit ab illa angelus
En aquellos días levantándose María, fué á la montaña con priesa, á una ciudad de Judá;
exsurgens autem Maria in diebus illis abiit in montana cum festinatione in civitatem Iuda
Y entró en casa de Zachârías, y saludó á Elisabeth.
et intravit in domum Zacchariae et salutavit Elisabeth
Y aconteció, que como oyó Elisabeth la salutación de María, la criatura saltó en su vientre; y Elisabeth fué llena del Espíritu Santo,
et factum est ut audivit salutationem Mariae Elisabeth exultavit infans in utero eius et repleta est Spiritu Sancto Elisabeth
Y exclamó á gran voz, y dijo. Bendita tú entre las mujeres, y bendito el fruto de tu vientre.
et exclamavit voce magna et dixit benedicta tu inter mulieres et benedictus fructus ventris tui
¿Y de dónde esto á mí, que la madre de mi Señor venga á mí?
et unde hoc mihi ut veniat mater Domini mei ad me
Porque he aquí, como llegó la voz de tu salutación á mis oídos, la criatura saltó de alegría en mi vientre.
ecce enim ut facta est vox salutationis tuae in auribus meis exultavit in gaudio infans in utero meo
Y bienaventurada la que creyó, porque se cumplirán las cosas que le fueron dichas de parte del Señor.
et beata quae credidit quoniam perficientur ea quae dicta sunt ei a Domino
Entonces María dijo: engrandece mi alma al Señor;
et ait Maria magnificat anima mea Dominum
Y mi espíritu se alegró en Dios mi Salvador,
et exultavit spiritus meus in Deo salutari meo
Porque ha mirado á la bajeza de su criada; Porque he aquí, desde ahora me dirán bienaventurada todas las generaciones.
quia respexit humilitatem ancillae suae ecce enim ex hoc beatam me dicent omnes generationes
Porque me ha hecho grandes cosas el Poderoso; Y santo es su nombre.
quia fecit mihi magna qui potens est et sanctum nomen eius
Y su misericordia de generación á generación Á los que le temen.
et misericordia eius in progenies et progenies timentibus eum
Hizo valentía con su brazo: Esparció los soberbios del pensamiento de su corazón.
fecit potentiam in brachio suo dispersit superbos mente cordis sui
Quitó los poderosos de los tronos, Y levantó á los humildes.
deposuit potentes de sede et exaltavit humiles
Á los hambrientos hinchió de bienes; Y á los ricos envió vacíos.
esurientes implevit bonis et divites dimisit inanes
Recibió á Israel su siervo, Acordándose de la misericordia.
suscepit Israhel puerum suum memorari misericordiae
Como habló á nuestros padres Á Abraham y á su simiente para siempre.
sicut locutus est ad patres nostros Abraham et semini eius in saecula
Y se quedó María con ella como tres meses: después se volvió á su casa.
mansit autem Maria cum illa quasi mensibus tribus et reversa est in domum suam
Y á Elisabeth se le cumplió el tiempo de parir, y parió un hijo.
Elisabeth autem impletum est tempus pariendi et peperit filium
Y oyeron los vecinos y los parientes que Dios había hecho con ella grande misericordia, y se alegraron con ella.
et audierunt vicini et cognati eius quia magnificavit Dominus misericordiam suam cum illa et congratulabantur ei
Y aconteció, que al octavo día vinieron para circuncidar al niño; y le llamaban del nombre de su padre, Zachârías.
et factum est in die octavo venerunt circumcidere puerum et vocabant eum nomine patris eius Zacchariam
Y respondiendo su madre, dijo: No; sino Juan será llamado.
et respondens mater eius dixit nequaquam sed vocabitur Iohannes
Y le dijeron: ¿Por qué? nadie hay en tu parentela que se llame de este nombre.
et dixerunt ad illam quia nemo est in cognatione tua qui vocetur hoc nomine
Y hablaron por señas á su padre, cómo le quería llamar.
innuebant autem patri eius quem vellet vocari eum
Y demandando la tablilla, escribió, diciendo: Juan es su nombre. Y todos se maravillaron.
et postulans pugillarem scripsit dicens Iohannes est nomen eius et mirati sunt universi
Y luego fué abierta su boca y su lengua, y habló bendiciendo á Dios.
apertum est autem ilico os eius et lingua eius et loquebatur benedicens Deum
Y fué un temor sobre todos los vecinos de ellos; y en todas las montañas de Judea fueron divulgadas todas estas cosas.
et factus est timor super omnes vicinos eorum et super omnia montana Iudaeae divulgabantur omnia verba haec
Y todos los que las oían, las conservaban en su corazón, diciendo: ¿Quién será este niño? Y la mano del Señor estaba con él.
et posuerunt omnes qui audierant in corde suo dicentes quid putas puer iste erit etenim manus Domini erat cum illo
Y Zachârías su padre fué lleno de Espíritu Santo, y profetizó, diciendo:
et Zaccharias pater eius impletus est Spiritu Sancto et prophetavit dicens
Bendito el Señor Dios de Israel, Que ha visitado y hecho redención á su pueblo,
benedictus Deus Israhel quia visitavit et fecit redemptionem plebi suae
Y nos alzó un cuerno de salvación En la casa de David su siervo,
et erexit cornu salutis nobis in domo David pueri sui
Como habló por boca de sus santos profetas que fueron desde el principio:
sicut locutus est per os sanctorum qui a saeculo sunt prophetarum eius
Salvación de nuestros enemigos, y de mano de todos los que nos aborrecieron;
salutem ex inimicis nostris et de manu omnium qui oderunt nos
Para hacer misericordia con nuestros padres, Y acordándose de su santo pacto;
ad faciendam misericordiam cum patribus nostris et memorari testamenti sui sancti
Del juramento que juró á Abraham nuestro padre, Que nos había de dar,
iusiurandum quod iuravit ad Abraham patrem nostrum
Que sin temor librados de nuestros enemigos, Le serviríamos
daturum se nobis ut sine timore de manu inimicorum nostrorum liberati serviamus illi
En santidad y en justicia delante de él, todos los días nuestros.
in sanctitate et iustitia coram ipso omnibus diebus nostris
Y tú, niño, profeta del Altísimo serás llamado; Porque irás ante la faz del Señor, para aparejar sus caminos;
et tu puer propheta Altissimi vocaberis praeibis enim ante faciem Domini parare vias eius
Dando conocimiento de salud á su pueblo, Para remisión de sus pecados,
ad dandam scientiam salutis plebi eius in remissionem peccatorum eorum
Por las entrañas de misericordia de nuestro Dios, Con que nos visitó de lo alto el Oriente,
per viscera misericordiae Dei nostri in quibus visitavit nos oriens ex alto
Para dar luz á los que habitan en tinieblas y en sombra de muerte; Para encaminar nuestros pies por camino de paz.
inluminare his qui in tenebris et in umbra mortis sedent ad dirigendos pedes nostros in viam pacis
Y el niño crecía, y se fortalecía en espíritu: y estuvo en los desiertos hasta el día que se mostró á Israel.
puer autem crescebat et confortabatur spiritu et erat in deserto usque in diem ostensionis suae ad Israhel