Luke 1

Ponieważ wiele się ich podjęło sporządzić historyję o tych sprawach, o których my pewną wiadomość mamy;

quoniam quidem multi conati sunt ordinare narrationem quae in nobis conpletae sunt rerum

Tak jako nam podali ci, którzy od początku sami widzieli, i sługami tego słowa byli;

sicut tradiderunt nobis qui ab initio ipsi viderunt et ministri fuerunt sermonis

Zdało się też i mnie, którym tego wszystkiego z początku pilnie doszedł, tobie to porządnie wypisać, zacny Teofilu!

visum est et mihi adsecuto a principio omnibus diligenter ex ordine tibi scribere optime Theophile

Abyś poznał pewność tych rzeczy, których cię nauczono.

ut cognoscas eorum verborum de quibus eruditus es veritatem

Był za dni Heroda, króla Judzkiego, kapłan niektóry, imieniem Zacharyjasz, z przemiany Abijaszowej, a żona jego była z córek Aaronowych, której imię było Elżbieta.

fuit in diebus Herodis regis Iudaeae sacerdos quidam nomine Zaccharias de vice Abia et uxor illi de filiabus Aaron et nomen eius Elisabeth

A byli oboje sprawiedliwymi przed obliczem Bożem, chodząc we wszystkich przykazaniach i usprawiedliwieniach Pańskich bez nagany.

erant autem iusti ambo ante Deum incedentes in omnibus mandatis et iustificationibus Domini sine querella

I nie mieli potomstwa, przeto iż Elżbieta była niepłodna, a byli oboje podeszłymi w latach swoich.

et non erat illis filius eo quod esset Elisabeth sterilis et ambo processissent in diebus suis

Stało się tedy, gdy odprawiał urząd kapłański w porządku przemiany swojej przed Bogiem.

factum est autem cum sacerdotio fungeretur in ordine vicis suae ante Deum

Że według zwyczaju urzędu kapłańskiego przypadł nań los, aby kadził, wszedłszy do kościoła Pańskiego.

secundum consuetudinem sacerdotii sorte exiit ut incensum poneret ingressus in templum Domini

A wszystko mnóstwo ludu było na dworze, modląc się w godzinę kadzenia.

et omnis multitudo erat populi orans foris hora incensi

Tedy mu się pokazał Anioł Pański, stojący po prawej stronie ołtarza, na którym kadzono.

apparuit autem illi angelus Domini stans a dextris altaris incensi

I zatrwożył się Zacharyjasz ujrzawszy go, a bojaźń przypadła nań.

et Zaccharias turbatus est videns et timor inruit super eum

I rzekł do niego Anioł: Nie bój się, Zacharyjaszu! boć jest wysłuchana modlitwa twoja, a Elżbieta, żona twoja, urodzi ci syna, i nazwiesz imię jego Jan,

ait autem ad illum angelus ne timeas Zaccharia quoniam exaudita est deprecatio tua et uxor tua Elisabeth pariet tibi filium et vocabis nomen eius Iohannem

Z którego będziesz miał radość i wesele, i wiele ich radować się będą z narodzenia jego.

et erit gaudium tibi et exultatio et multi in nativitate eius gaudebunt

Albowiem będzie wielkim przed obliczem Pańskiem; wina i napoju mocnego nie będzie pił, a Duchem Świętym będzie napełniony zaraz z żywota matki swojej.

erit enim magnus coram Domino et vinum et sicera non bibet et Spiritu Sancto replebitur adhuc ex utero matris suae

A wielu z synów Izraelskich obróci ku Panu, Bogu ich.

et multos filiorum Israhel convertet ad Dominum Deum ipsorum

Bo on pójdzie wprzód przed obliczem jego w duchu i w mocy Elijaszowej, aby obrócił serca ojców ku dzieciom, a odporne ku roztropności sprawiedliwych, aby sporządził Panu lud gotowy.

et ipse praecedet ante illum in spiritu et virtute Heliae ut convertat corda patrum in filios et incredibiles ad prudentiam iustorum parare Domino plebem perfectam

I rzekł Zacharyjasz do Anioła: Po czemże to poznam? bom ja jest stary, a żona moja podeszła w dniach swych.

et dixit Zaccharias ad angelum unde hoc sciam ego enim sum senex et uxor mea processit in diebus suis

A odpowiadając Anioł, rzekł mu: Jam jest Gabryjel, który stoję przed obliczem Bożem, a posłanym jest, abym mówił do ciebie, a iżbym ci to wesołe poselstwo odniósł.

et respondens angelus dixit ei ego sum Gabrihel qui adsto ante Deum et missus sum loqui ad te et haec tibi evangelizare

A oto oniemiejesz, i nie będziesz mógł mówić aż do onego dnia, którego się to stanie, dlatego, żeś nie uwierzył słowom moim, które się wypełnią czasu swego.

et ecce eris tacens et non poteris loqui usque in diem quo haec fiant pro eo quod non credidisti verbis meis quae implebuntur in tempore suo

A lud oczekiwał Zacharyjasza; i dziwowali się, że tak długo bawił w kościele.

et erat plebs expectans Zacchariam et mirabantur quod tardaret ipse in templo

A wyszedłszy nie mógł do nich mówić; i poznali, że widzenie widział w kościele; bo im przez znaki ukazywał, i został niemym.

egressus autem non poterat loqui ad illos et cognoverunt quod visionem vidisset in templo et ipse erat innuens illis et permansit mutus

I stało się, gdy się wypełniły dni posługiwania jego, odszedł do domu swego.

et factum est ut impleti sunt dies officii eius abiit in domum suam

A po onych dniach poczęła Elżbieta, żona jego, i kryła się przez pięć miesięcy, mówiąc:

post hos autem dies concepit Elisabeth uxor eius et occultabat se mensibus quinque dicens

Iż mi tak Pan uczynił we dni, w które na mię wejrzał, aby odjął hańbę moję między ludźmi.

quia sic mihi fecit Dominus in diebus quibus respexit auferre obprobrium meum inter homines

A w miesiącu szóstym posłany jest Anioł Gabryjel od Boga do miasta Galilejskiego, które zwano Nazaret,

in mense autem sexto missus est angelus Gabrihel a Deo in civitatem Galilaeae cui nomen Nazareth

Do Panny poślubionej mężowi, któremu imię było Józef, z domu Dawidowego, a imię Panny Maryja.

ad virginem desponsatam viro cui nomen erat Ioseph de domo David et nomen virginis Maria

A wszedłszy Anioł do niej, rzekł: Bądź pozdrowiona, łaską udarowana, Pan jest z tobą; błogosławionaś ty między niewiastami.

et ingressus angelus ad eam dixit have gratia plena Dominus tecum benedicta tu in mulieribus

Ale ona ujrzawszy go, zatrwożyła się na słowa jego, i myślała, jakie by to było pozdrowienie.

quae cum vidisset turbata est in sermone eius et cogitabat qualis esset ista salutatio

I rzekł jej Anioł: Nie bój się, Maryjo! albowiem znalazłaś łaskę u Boga.

et ait angelus ei ne timeas Maria invenisti enim gratiam apud Deum

A oto poczniesz w żywocie i porodzisz syna, i nazwiesz imię jego Jezus.

ecce concipies in utero et paries filium et vocabis nomen eius Iesum

Ten będzie wielki, a Synem Najwyższego będzie nazwany, i da mu Pan Bóg stolicę Dawida, ojca jego;

hic erit magnus et Filius Altissimi vocabitur et dabit illi Dominus Deus sedem David patris eius

I będzie królował nad domem Jakóbowym na wieki, a królestwu jego nie będzie końca.

et regnabit in domo Iacob in aeternum et regni eius non erit finis

Zatem Maryja rzekła do Anioła: Jakoż to będzie, gdyż ja męża nie znam?

dixit autem Maria ad angelum quomodo fiet istud quoniam virum non cognosco

A odpowiadając Anioł, rzekł jej: Duch Święty zstąpi na cię, a moc Najwyższego zacieni cię; przetoż i to, co się z ciebie święte narodzi, nazwane będzie Synem Bożym.

et respondens angelus dixit ei Spiritus Sanctus superveniet in te et virtus Altissimi obumbrabit tibi ideoque et quod nascetur sanctum vocabitur Filius Dei

A oto Elżbieta, pokrewna twoja, i ona poczęła syna w starości swojej, a ten miesiąc jest szósty onej, którą nazywano niepłodną.

et ecce Elisabeth cognata tua et ipsa concepit filium in senecta sua et hic mensis est sextus illi quae vocatur sterilis

Bo nie będzie niemożne u Boga żadne słowo.

quia non erit inpossibile apud Deum omne verbum

I rzekła Maryja: Oto służebnica Pańska; niechże mi się stanie według słowa twego. I odszedł od niej Anioł.

dixit autem Maria ecce ancilla Domini fiat mihi secundum verbum tuum et discessit ab illa angelus

Tedy wstawszy Maryja w onych dniach, poszła w górną krainę z kwapieniem do miasta Judzkiego.

exsurgens autem Maria in diebus illis abiit in montana cum festinatione in civitatem Iuda

A wszedłszy w dom Zacharyjaszowy, pozdrowiła Elżbietę.

et intravit in domum Zacchariae et salutavit Elisabeth

I stało się, skoro usłyszała Elżbieta pozdrowienie Maryi, skoczyło niemowlątko w żywocie jej, i napełniona jest Elżbieta Duchem Świętym.

et factum est ut audivit salutationem Mariae Elisabeth exultavit infans in utero eius et repleta est Spiritu Sancto Elisabeth

I zawołała głosem wielkim, i rzekła: Błogosławionaś ty między niewiastami, i błogosławiony owoc żywota twego!

et exclamavit voce magna et dixit benedicta tu inter mulieres et benedictus fructus ventris tui

A skądże mi to, iż przyszła matka Pana mego do mnie?

et unde hoc mihi ut veniat mater Domini mei ad me

Albowiem jako doszedł głos pozdrowienia twego do uszów moich, podskoczyło od radości niemowlątko w żywocie moim.

ecce enim ut facta est vox salutationis tuae in auribus meis exultavit in gaudio infans in utero meo

A błogosławiona, która uwierzyła: Gdyż się wykonają te rzeczy, które jej są opowiedziane od Pana.

et beata quae credidit quoniam perficientur ea quae dicta sunt ei a Domino

Tedy rzekła Maryja: Wielbi dusza moja Pana;

et ait Maria magnificat anima mea Dominum

I rozradował się duch mój w Bogu, zbawicielu moim,

et exultavit spiritus meus in Deo salutari meo

Iż wejrzał na uniżenie służebnicy swojej; albowiem oto odtąd błogosławioną mię zwać będą wszystkie narody.

quia respexit humilitatem ancillae suae ecce enim ex hoc beatam me dicent omnes generationes

Bo mi uczynił wielkie rzeczy ten, który mocny jest, i święte imię jego;

quia fecit mihi magna qui potens est et sanctum nomen eius

I którego miłosierdzie zostaje od narodu do narodu nad tymi, co się go boją.

et misericordia eius in progenies et progenies timentibus eum

Dokazał mocy ramieniem swojem, i rozproszył pyszne w myślach serca ich.

fecit potentiam in brachio suo dispersit superbos mente cordis sui

Ściągnął mocarze z stolic ich, a wywyższył uniżone.

deposuit potentes de sede et exaltavit humiles

Łaknące napełnił dobremi rzeczami, a bogacze rozpuścił próżne.

esurientes implevit bonis et divites dimisit inanes

Przyjął Izraela, sługę swego, pamiętając na miłosierdzie swoje.

suscepit Israhel puerum suum memorari misericordiae

Jako mówił do ojców naszych, do Abrahama i nasienia jego na wieki.

sicut locutus est ad patres nostros Abraham et semini eius in saecula

I została z nią Maryja jakoby trzy miesiące; potem się wróciła do domu swego.

mansit autem Maria cum illa quasi mensibus tribus et reversa est in domum suam

A Elżbiecie wypełnił się czas, aby porodziła, i porodziła syna.

Elisabeth autem impletum est tempus pariendi et peperit filium

A usłyszawszy sąsiedzi i pokrewni jej, iż Pan z nią uczynił wielkie miłosierdzie swoje, radowali się pospołu z nią.

et audierunt vicini et cognati eius quia magnificavit Dominus misericordiam suam cum illa et congratulabantur ei

I stało się, że ósmego dnia przyszli, aby obrzezali dzieciątko; i nazwali je imieniem ojca jego, Zacharyjaszem.

et factum est in die octavo venerunt circumcidere puerum et vocabant eum nomine patris eius Zacchariam

Ale odpowiadając matka jego rzekła: Nie tak; lecz nazwany będzie Janem.

et respondens mater eius dixit nequaquam sed vocabitur Iohannes

I rzekli do niej: Żadnego nie masz w rodzinie twojej, co by go zwano tem imieniem.

et dixerunt ad illam quia nemo est in cognatione tua qui vocetur hoc nomine

I skinęli na ojca jego, jako by go chciał nazwać.

innuebant autem patri eius quem vellet vocari eum

A on kazawszy sobie podać tabliczkę, napisał mówiąc: Jan jest imię jego. I dziwowali się wszyscy.

et postulans pugillarem scripsit dicens Iohannes est nomen eius et mirati sunt universi

A zarazem otworzyły się usta jego, i język jego, i mówił, wielbiąc Boga.

apertum est autem ilico os eius et lingua eius et loquebatur benedicens Deum

I przyszedł strach na wszystkie sąsiady ich, i po wszystkiej górnej krainie Judzkiej rozgłoszone są wszystkie te słowa.

et factus est timor super omnes vicinos eorum et super omnia montana Iudaeae divulgabantur omnia verba haec

Tedy wszyscy, którzy o tem słyszeli, składali to do serca swego, mówiąc: Cóż to wżdy za dziecię będzie? I była z nim ręka Pańska.

et posuerunt omnes qui audierant in corde suo dicentes quid putas puer iste erit etenim manus Domini erat cum illo

A Zacharyjasz, ojciec jego, napełniony będąc Duchem Świętym, prorokował mówiąc:

et Zaccharias pater eius impletus est Spiritu Sancto et prophetavit dicens

Błogosławiony niech będzie Pan, Bóg Izraelski, iż nawiedził i sprawił odkupienie ludowi swojemu;

benedictus Deus Israhel quia visitavit et fecit redemptionem plebi suae

I wystawił nam róg zbawienia w domu Dawida, sługi swego,

et erexit cornu salutis nobis in domo David pueri sui

Tak jako mówił przez usta świętych proroków swoich, którzy byli od wieku:

sicut locutus est per os sanctorum qui a saeculo sunt prophetarum eius

Iż im miał dać wybawienie od nieprzyjaciół naszych i z ręki wszystkich, którzy nas nienawidzili;

salutem ex inimicis nostris et de manu omnium qui oderunt nos

Aby uczynił miłosierdzie z ojcami naszymi, i wspomniał na przymierze swoje święte,

ad faciendam misericordiam cum patribus nostris et memorari testamenti sui sancti

I na przysięgę, którą przysiągł Abrahamowi, ojcu naszemu, że nam to dać miał,

iusiurandum quod iuravit ad Abraham patrem nostrum

Iżbyśmy mu bez bojaźni, z ręki nieprzyjaciół naszych będąc wybawieni, służyli;

daturum se nobis ut sine timore de manu inimicorum nostrorum liberati serviamus illi

W świętobliwości i w sprawiedliwości przed obliczem jego, po wszystkie dni żywota naszego.

in sanctitate et iustitia coram ipso omnibus diebus nostris

A ty dzieciątko! Prorokiem Najwyższego nazwane będziesz; bo pójdziesz wprzód przed obliczem Pańskiem, abyś gotował drogi jego,

et tu puer propheta Altissimi vocaberis praeibis enim ante faciem Domini parare vias eius

A iżbyś dał znajomość zbawienia ludowi jego przez odpuszczenie grzechów ich.

ad dandam scientiam salutis plebi eius in remissionem peccatorum eorum

Przez wnętrzności miłosierdzia Boga naszego, w których nawiedził nas Wschód z wysokości.

per viscera misericordiae Dei nostri in quibus visitavit nos oriens ex alto

Aby się ukazał siedzącym w ciemności i w cieniu śmierci ku wyprostowaniu nóg naszych na drogę pokoju.

inluminare his qui in tenebris et in umbra mortis sedent ad dirigendos pedes nostros in viam pacis

A ono dzieciątko rosło, i umacniało się w duchu, i było na pustyniach aż do onego dnia, którego się okazało przed Izraelem.

puer autem crescebat et confortabatur spiritu et erat in deserto usque in diem ostensionis suae ad Israhel