Luke 1

تقدیم به عالیجناب تئوفیلوس: تا به حال نویسندگان بسیاری به نوشتن شرح وقایعی كه در بین ما رخ داده است، اقدام کرده‌اند

quoniam quidem multi conati sunt ordinare narrationem quae in nobis conpletae sunt rerum

و آنچه را كه به وسیلهٔ شاهدان عینی اوّلیه و اعلام کنندگان آن پیام به ما رسیده است به قلم آورده‌اند.

sicut tradiderunt nobis qui ab initio ipsi viderunt et ministri fuerunt sermonis

من نیز به نوبهٔ خود، به عنوان کسی‌که جریان كامل این وقایع را جزء به جزء مطالعه و بررسی كرده است، صلاح دیدم كه این پیشامدها را به ترتیب تاریخ وقوع برای تو بنویسم

visum est et mihi adsecuto a principio omnibus diligenter ex ordine tibi scribere optime Theophile

تا به حقیقت همهٔ مطالبی كه از آن اطّلاع یافته‌ای، پی ببری.

ut cognoscas eorum verborum de quibus eruditus es veritatem

در زمان سلطنت هیرودیس، پادشاه یهودیه، كاهنی به نام زكریا از افراد گروه ابیا، زندگی می‌کرد. همسر او نیز از خاندان هارون بود و الیزابت نام داشت.

fuit in diebus Herodis regis Iudaeae sacerdos quidam nomine Zaccharias de vice Abia et uxor illi de filiabus Aaron et nomen eius Elisabeth

این دو نفر در نظر خدا درستكار بودند و بدون کوتاهی، كلّیهٔ احكام و دستورات خداوند را رعایت می‌کردند.

erant autem iusti ambo ante Deum incedentes in omnibus mandatis et iustificationibus Domini sine querella

امّا فرزندی نداشتند زیرا الیزابت نازا بود و هر دو سالخورده بودند.

et non erat illis filius eo quod esset Elisabeth sterilis et ambo processissent in diebus suis

چون نوبت خدمت روزانه در معبد بزرگ به گروه زكریا رسید، او به عنوان كاهن مشغول انجام وظایف خود شد.

factum est autem cum sacerdotio fungeretur in ordine vicis suae ante Deum

‌طبق رسوم كاهنان قرعه به نام او درآمد كه به داخل جایگاه مقدّس در معبد بزرگ وارد شود و بُخور بسوزاند.

secundum consuetudinem sacerdotii sorte exiit ut incensum poneret ingressus in templum Domini

در وقت سوزاندن بُخور، تمام جماعت در بیرون ایستاده و دست به دعا برداشته بودند.

et omnis multitudo erat populi orans foris hora incensi

در آنجا فرشتهٔ خداوند به او ظاهر شد و در سمت راست آتشدان بُخور ایستاد.

apparuit autem illi angelus Domini stans a dextris altaris incensi

زكریا از دیدن این منظره تكانی خورد و ترسید.

et Zaccharias turbatus est videns et timor inruit super eum

امّا فرشته به او گفت: «ای زكریا نترس. دعاهای تو مستجاب شده و همسرت الیزابت برای تو پسری خواهد زایید و او را یحیی خواهی نامید.

ait autem ad illum angelus ne timeas Zaccharia quoniam exaudita est deprecatio tua et uxor tua Elisabeth pariet tibi filium et vocabis nomen eius Iohannem

شادی و سرور نصیب تو خواهد بود و بسیاری از تولّد او شادمان خواهند شد.

et erit gaudium tibi et exultatio et multi in nativitate eius gaudebunt

زیرا او در نظر خداوند بزرگ خواهد بود و هرگز به شراب و باده لب نخواهد زد. از همان ابتدای تولّد از روح‌القدس پُر خواهد بود

erit enim magnus coram Domino et vinum et sicera non bibet et Spiritu Sancto replebitur adhuc ex utero matris suae

و بسیاری از بنی‌اسرائیل را به سوی خداوند، خدای آنان باز خواهد گردانید.

et multos filiorum Israhel convertet ad Dominum Deum ipsorum

با روح و قدرت الیاس مانند پیشاهنگی در حضور خداوند قدم خواهد زد تا پدران و فرزندان را آشتی دهد و سركشان را به راه نیكان آورد و مردمانی مستعد برای خداوند آماده سازد.»

et ipse praecedet ante illum in spiritu et virtute Heliae ut convertat corda patrum in filios et incredibiles ad prudentiam iustorum parare Domino plebem perfectam

زكریا به فرشته گفت: «چطور می‌توانم این را باور كنم؟ من پیر هستم و زنم نیز سالخورده است.»

et dixit Zaccharias ad angelum unde hoc sciam ego enim sum senex et uxor mea processit in diebus suis

فرشته به او پاسخ داد: «من جبرائیل هستم كه در حضور خدا می‌ایستم و فرستاده شده‌ام تا با تو صحبت كنم و این مژده را به تو برسانم.

et respondens angelus dixit ei ego sum Gabrihel qui adsto ante Deum et missus sum loqui ad te et haec tibi evangelizare

پس توجّه كن: تو تا هنگام وقوع این امور لال خواهی شد و نیروی تكلّم را از دست خواهی داد زیرا سخنان مرا كه در وقت مقرّر به حقیقت خواهد پیوست باور نكردی.»

et ecce eris tacens et non poteris loqui usque in diem quo haec fiant pro eo quod non credidisti verbis meis quae implebuntur in tempore suo

جماعتی كه منتظر زكریا بودند از اینكه او آن‌همه در داخل جایگاه مقدّس در معبد بزرگ ماند، متعجّب گشتند.

et erat plebs expectans Zacchariam et mirabantur quod tardaret ipse in templo

وقتی بیرون آمد و یارای سخن گفتن نداشت، آنان فهمیدند كه در داخل جایگاه مقدّس در معبد بزرگ رؤیایی دیده است و چون نمی‌توانست حرف بزند ایما و اشاره می‌کرد.

egressus autem non poterat loqui ad illos et cognoverunt quod visionem vidisset in templo et ipse erat innuens illis et permansit mutus

زكریا وقتی‌که دورهٔ خدمت كهانت خود را در معبد بزرگ به انجام رسانید به خانه بازگشت.

et factum est ut impleti sunt dies officii eius abiit in domum suam

بعد از آن همسرش الیزابت حامله شد و مدّت پنج ماه در خلوت به سر برد و با خود می‌گفت:

post hos autem dies concepit Elisabeth uxor eius et occultabat se mensibus quinque dicens

«این كار را خداوند برای من كرده است و با این لطف خود، رسوایی مرا پیش مردم از میان برداشته است.»

quia sic mihi fecit Dominus in diebus quibus respexit auferre obprobrium meum inter homines

در ماه ششم، جبرائیل فرشته از جانب خدا به شهری به نام ناصره، كه در استان جلیل واقع است

in mense autem sexto missus est angelus Gabrihel a Deo in civitatem Galilaeae cui nomen Nazareth

به نزد دختر باکره‌ای كه در عقد مردی به نام یوسف -‌از خاندان داوود- بود، فرستاده شد. نام این دختر مریم بود.

ad virginem desponsatam viro cui nomen erat Ioseph de domo David et nomen virginis Maria

فرشته وارد شد و به او گفت: «سلام، ای کسی‌که مورد لطف هستی، خداوند با توست.»

et ingressus angelus ad eam dixit have gratia plena Dominus tecum benedicta tu in mulieribus

امّا مریم از آنچه فرشته گفت بسیار مضطرب شد و ندانست كه معنی این سلام چیست.

quae cum vidisset turbata est in sermone eius et cogitabat qualis esset ista salutatio

فرشته به او گفت: «ای مریم، نترس زیرا خداوند به تو لطف فرموده است.

et ait angelus ei ne timeas Maria invenisti enim gratiam apud Deum

تو آبستن خواهی شد و پسری خواهی زایید و نام او را عیسی خواهی گذارد.

ecce concipies in utero et paries filium et vocabis nomen eius Iesum

او بزرگ خواهد بود و به پسر خدای متعال ملقّب خواهد شد. خداوند، خدا تخت پادشاهی جدّش داوود را به او عطا خواهد فرمود.

hic erit magnus et Filius Altissimi vocabitur et dabit illi Dominus Deus sedem David patris eius

او تا به ابد برخاندان یعقوب فرمانروایی خواهد كرد و پادشاهی او هرگز پایانی نخواهد داشت.»

et regnabit in domo Iacob in aeternum et regni eius non erit finis

مریم به فرشته گفت: «این چگونه ممكن است؟ من باکره هستم.»

dixit autem Maria ad angelum quomodo fiet istud quoniam virum non cognosco

فرشته به او پاسخ داد: «روح‌القدس بر تو خواهد آمد و قدرت خدای متعال بر تو سایه خواهد افكند و به این سبب آن نوزاد مقدّس، پسر خدا نامیده خواهد شد.

et respondens angelus dixit ei Spiritus Sanctus superveniet in te et virtus Altissimi obumbrabit tibi ideoque et quod nascetur sanctum vocabitur Filius Dei

بدان كه خویشاوند تو الیزابت در سن پیری پسری در رحم دارد و آن کسی‌که نازا به حساب می‌آمد اكنون شش ماه از حاملگی او می‌گذرد.

et ecce Elisabeth cognata tua et ipsa concepit filium in senecta sua et hic mensis est sextus illi quae vocatur sterilis

زیرا برای خدا هیچ چیز محال نیست.»

quia non erit inpossibile apud Deum omne verbum

مریم گفت: «باشد، من كنیز خداوند هستم، همان‌طور كه تو گفتی بشود.» و فرشته از پیش او رفت.

dixit autem Maria ecce ancilla Domini fiat mihi secundum verbum tuum et discessit ab illa angelus

در آن روزها مریم عازم سفر شد و باشتاب به شهری واقع در كوهستان یهودیه رفت.

exsurgens autem Maria in diebus illis abiit in montana cum festinatione in civitatem Iuda

او به خانهٔ زكریا وارد شد و به الیزابت سلام كرد.

et intravit in domum Zacchariae et salutavit Elisabeth

وقتی الیزابت سلام مریم را شنید، بچّه در رَحمش تكان خورد. الیزابت از روح‌القدس پُر شد

et factum est ut audivit salutationem Mariae Elisabeth exultavit infans in utero eius et repleta est Spiritu Sancto Elisabeth

و با صدای بلند گفت: «تو در بین زنها متبارک هستی و مبارک است ثمرهٔ رحم تو.

et exclamavit voce magna et dixit benedicta tu inter mulieres et benedictus fructus ventris tui

من كیستم كه مادر خداوندم به دیدنم بیاید؟

et unde hoc mihi ut veniat mater Domini mei ad me

همین‌که سلام تو به گوش من رسید، بچّه از شادی در رحم من تكان خورد.

ecce enim ut facta est vox salutationis tuae in auribus meis exultavit in gaudio infans in utero meo

خوشا به حال آن زنی كه باور می‌کند که وعدهٔ خداوند برای او به انجام خواهد رسید.»

et beata quae credidit quoniam perficientur ea quae dicta sunt ei a Domino

مریم گفت: «جان من خداوند را می‌‌ستاید

et ait Maria magnificat anima mea Dominum

و روح من در نجات‌دهندهٔ من، خدا، شادی می‌کند،

et exultavit spiritus meus in Deo salutari meo

چون او به كنیز ناچیز خود نظر لطف داشته است. از این پس همهٔ نسلها مرا خوشبخت خواهند خواند،

quia respexit humilitatem ancillae suae ecce enim ex hoc beatam me dicent omnes generationes

زیرا آن قادر مطلق كارهای بزرگی برای من كرده است. نام او مقدّس است.

quia fecit mihi magna qui potens est et sanctum nomen eius

رحمت او پشت در پشت برای كسانی است كه از او می‌ترسند.

et misericordia eius in progenies et progenies timentibus eum

دست خداوند با قدرت كار كرده است، متكبّران را با خیالات دلشان تارومار كرده

fecit potentiam in brachio suo dispersit superbos mente cordis sui

و زورمندان را از تختهایشان به زیر افكنده و فروتنان را سربلند كرده است.

deposuit potentes de sede et exaltavit humiles

گرسنگان را با چیزهای نیكو سیر نموده و ثروتمندان را تهی‌دست روانه كرده است.

esurientes implevit bonis et divites dimisit inanes

به‌خاطر محبّت پایدار خود، از بندهٔ خود اسرائیل حمایت كرده است،

suscepit Israhel puerum suum memorari misericordiae

همان‌طور كه به اجداد ما یعنی به ابراهیم و به فرزندان او تا به ابد وعده داد.»

sicut locutus est ad patres nostros Abraham et semini eius in saecula

مریم در حدود سه ماه پیش الیزابت ماند و بعد به منزل خود بازگشت.

mansit autem Maria cum illa quasi mensibus tribus et reversa est in domum suam

وقت زایمان الیزابت فرا رسید و پسری به دنیا آورد.

Elisabeth autem impletum est tempus pariendi et peperit filium

وقتی همسایگان و خویشاوندان او باخبر شدند كه خداوند چه لطف بزرگی در حق او كرده است مانند او شاد و خوشحال گشتند.

et audierunt vicini et cognati eius quia magnificavit Dominus misericordiam suam cum illa et congratulabantur ei

پس از یک هفته آمدند تا نوزاد را ختنه نمایند و در نظر داشتند نام پدرش زكریا را بر او بگذارند.

et factum est in die octavo venerunt circumcidere puerum et vocabant eum nomine patris eius Zacchariam

امّا مادرش گفت: «خیر، نام او باید یحیی باشد.»

et respondens mater eius dixit nequaquam sed vocabitur Iohannes

آنها گفتند: «امّا در خاندان تو هیچ‌کس چنین نامی ندارد.»

et dixerunt ad illam quia nemo est in cognatione tua qui vocetur hoc nomine

و با اشاره از پدرش پرسیدند كه تصمیم او دربارهٔ نام طفل چیست.

innuebant autem patri eius quem vellet vocari eum

او تخته‌ای خواست و در برابر تعجّب همگی نوشت: «نام او یحیی است.»

et postulans pugillarem scripsit dicens Iohannes est nomen eius et mirati sunt universi

ناگهان زبانش باز شد و به ستایش خدا پرداخت.

apertum est autem ilico os eius et lingua eius et loquebatur benedicens Deum

تمام همسایگان ترسیدند و كلّیهٔ این اخبار در سرتاسر كوهستان یهودیه انتشار یافت.

et factus est timor super omnes vicinos eorum et super omnia montana Iudaeae divulgabantur omnia verba haec

همهٔ کسانی‌که این موضوع را می‌شنیدند دربارهٔ آن فكر می‌کردند و می‌گفتند: «این كودک چه خواهد شد؟ در واقع دست خداوند با اوست.»

et posuerunt omnes qui audierant in corde suo dicentes quid putas puer iste erit etenim manus Domini erat cum illo

پدر او زكریا، از روح‌القدس پُر شد و چنین نبوّت كرد:

et Zaccharias pater eius impletus est Spiritu Sancto et prophetavit dicens

«خداوند، خدای اسرائیل را سپاس باد. زیرا به یاری قوم خود آمده و آنان را رهایی داده است.

benedictus Deus Israhel quia visitavit et fecit redemptionem plebi suae

از خاندان بندهٔ خود داوود، رهانندهٔ نیرومندی بر افراشته است.

et erexit cornu salutis nobis in domo David pueri sui

او از قدیم از زبان انبیای مقدّس خود وعده داد

sicut locutus est per os sanctorum qui a saeculo sunt prophetarum eius

كه ما را از دست دشمنانمان رهایی بخشد و از دست همهٔ کسانی‌که از ما نفرت دارند، آزاد سازد

salutem ex inimicis nostris et de manu omnium qui oderunt nos

و با نیاکان ما به رحمت رفتار نماید و پیمان مقدّس خود را به‌خاطر آورد.

ad faciendam misericordiam cum patribus nostris et memorari testamenti sui sancti

برای پدر ما ابراهیم سوگند یاد كرد

iusiurandum quod iuravit ad Abraham patrem nostrum

كه ما را از دست دشمنان نجات دهد و عنایت فرماید كه او را بدون ترس

daturum se nobis ut sine timore de manu inimicorum nostrorum liberati serviamus illi

با پاكی و نیكی تا زنده‌ایم، عبادت نماییم.

in sanctitate et iustitia coram ipso omnibus diebus nostris

و تو، ای فرزند، نبیِ خدای متعال نامیده خواهی شد، زیرا جلوی قدمهای خداوند خواهی رفت تا راه او را آماده سازی

et tu puer propheta Altissimi vocaberis praeibis enim ante faciem Domini parare vias eius

و به قوم او خبر دهی كه با آمرزش گناهانشان رستگار می‌شوند،

ad dandam scientiam salutis plebi eius in remissionem peccatorum eorum

زیرا از رحمت و دلسوزی خدای ماست كه خورشید صبحگاهی از آسمان بر ما طلوع خواهد كرد

per viscera misericordiae Dei nostri in quibus visitavit nos oriens ex alto

تا بر کسانی‌که در تاریكی و در سایهٔ مرگ به سر می‌برند بتابد و قدمهای ما را به راه صلح و سلامتی هدایت فرماید.»

inluminare his qui in tenebris et in umbra mortis sedent ad dirigendos pedes nostros in viam pacis

و امّا طفل بزرگ می‌شد و در روح قوی می‌گشت و تا روزی كه علناً به قوم اسرائیل ظاهر شد در بیابان به سر می‌برد.

puer autem crescebat et confortabatur spiritu et erat in deserto usque in diem ostensionis suae ad Israhel