Luke 1

Понеже мнозина предприеха да съчинят повест за съвършено известните между нас събития,

تقدیم به عالیجناب تئوفیلوس: تا به حال نویسندگان بسیاری به نوشتن شرح وقایعی كه در بین ما رخ داده است، اقدام کرده‌اند

както ни ги предадоха онези, които отначало са били очевидци и служители на словото,

و آنچه را كه به وسیلهٔ شاهدان عینی اوّلیه و اعلام کنندگان آن پیام به ما رسیده است به قلم آورده‌اند.

видя се добре и на мен, който изследвах подробно всичко от началото, да ти пиша наред, почтени Теофиле,

من نیز به نوبهٔ خود، به عنوان کسی‌که جریان كامل این وقایع را جزء به جزء مطالعه و بررسی كرده است، صلاح دیدم كه این پیشامدها را به ترتیب تاریخ وقوع برای تو بنویسم

за да познаеш достоверността на това, в което си бил поучаван.

تا به حقیقت همهٔ مطالبی كه از آن اطّلاع یافته‌ای، پی ببری.

В дните на юдейския цар Ирод имаше един свещеник от отряда на Авия на име Захария. Жена му беше от дъщерите на Аарон и се наричаше Елисавета.

در زمان سلطنت هیرودیس، پادشاه یهودیه، كاهنی به نام زكریا از افراد گروه ابیا، زندگی می‌کرد. همسر او نیز از خاندان هارون بود و الیزابت نام داشت.

Те и двамата бяха праведни пред Бога, като ходеха непорочно във всичките Господни заповеди и наредби.

این دو نفر در نظر خدا درستكار بودند و بدون کوتاهی، كلّیهٔ احكام و دستورات خداوند را رعایت می‌کردند.

Но нямаха дете, защото Елисавета беше безплодна, а и двамата бяха в напреднала възраст.

امّا فرزندی نداشتند زیرا الیزابت نازا بود و هر دو سالخورده بودند.

И когато той изпълняваше свещеническата си служба пред Бога по реда на своя отряд,

چون نوبت خدمت روزانه در معبد بزرگ به گروه زكریا رسید، او به عنوان كاهن مشغول انجام وظایف خود شد.

според свещеническия обичай на него се падна по жребий да влезе в Господния храм и да кади.

‌طبق رسوم كاهنان قرعه به نام او درآمد كه به داخل جایگاه مقدّس در معبد بزرگ وارد شود و بُخور بسوزاند.

А в часа на каденето цялото множество от народа се молеше навън.

در وقت سوزاندن بُخور، تمام جماعت در بیرون ایستاده و دست به دعا برداشته بودند.

И тогава му се яви Господен ангел, като стоеше отдясно на кадилния олтар.

در آنجا فرشتهٔ خداوند به او ظاهر شد و در سمت راست آتشدان بُخور ایستاد.

А когато Захария го видя, се смути и го обзе страх.

زكریا از دیدن این منظره تكانی خورد و ترسید.

Но ангелът му каза: Не се бой, Захария, защото твоята молитва е чута и жена ти Елисавета ще ти роди син, когото ще наречеш Йоан.

امّا فرشته به او گفت: «ای زكریا نترس. دعاهای تو مستجاب شده و همسرت الیزابت برای تو پسری خواهد زایید و او را یحیی خواهی نامید.

Той ще ти бъде за радост и веселие; и мнозина ще се зарадват за неговото раждане.

شادی و سرور نصیب تو خواهد بود و بسیاری از تولّد او شادمان خواهند شد.

Защото ще бъде велик пред Господа; вино и спиртно питие няма да пие; и ще се изпълни със Свети Дух още в майчината си утроба.

زیرا او در نظر خداوند بزرگ خواهد بود و هرگز به شراب و باده لب نخواهد زد. از همان ابتدای تولّد از روح‌القدس پُر خواهد بود

И ще обърне мнозина от израилевите синове към Господа, техния Бог.

و بسیاری از بنی‌اسرائیل را به سوی خداوند، خدای آنان باز خواهد گردانید.

Той ще върви пред лицето Му в духа и силата на Илия, за да обърне сърцата на бащите към децата и непокорните – към мъдростта на праведните, за да приготви за Господа подготвен народ.

با روح و قدرت الیاس مانند پیشاهنگی در حضور خداوند قدم خواهد زد تا پدران و فرزندان را آشتی دهد و سركشان را به راه نیكان آورد و مردمانی مستعد برای خداوند آماده سازد.»

А Захария каза на ангела: По какво ще узная това? Защото аз съм стар, а и жена ми е в напреднала възраст.

زكریا به فرشته گفت: «چطور می‌توانم این را باور كنم؟ من پیر هستم و زنم نیز سالخورده است.»

Ангелът в отговор му каза: Аз съм Гавриил, който стои пред Бога, и съм изпратен да ти говоря и да ти благовестя това.

فرشته به او پاسخ داد: «من جبرائیل هستم كه در حضور خدا می‌ایستم و فرستاده شده‌ام تا با تو صحبت كنم و این مژده را به تو برسانم.

И ето, ти ще онемееш и няма да можеш да говориш до деня, когато всичко това се сбъдне, защото не повярва на думите ми, които ще се изпълнят своевременно.

پس توجّه كن: تو تا هنگام وقوع این امور لال خواهی شد و نیروی تكلّم را از دست خواهی داد زیرا سخنان مرا كه در وقت مقرّر به حقیقت خواهد پیوست باور نكردی.»

А народът чакаше Захария и се чудеше защо се бави в храма.

جماعتی كه منتظر زكریا بودند از اینكه او آن‌همه در داخل جایگاه مقدّس در معبد بزرگ ماند، متعجّب گشتند.

А когато излезе, той не можеше да им говори; и те разбраха, че е видял видение в храма, защото той им правеше знаци и оставаше ням.

وقتی بیرون آمد و یارای سخن گفتن نداشت، آنان فهمیدند كه در داخل جایگاه مقدّس در معبد بزرگ رؤیایی دیده است و چون نمی‌توانست حرف بزند ایما و اشاره می‌کرد.

И когато свършиха дните на службата му, той си отиде у дома.

زكریا وقتی‌که دورهٔ خدمت كهانت خود را در معبد بزرگ به انجام رسانید به خانه بازگشت.

А след тези дни жена му Елисавета зачена; и се криеше пет месеца, като казваше:

بعد از آن همسرش الیزابت حامله شد و مدّت پنج ماه در خلوت به سر برد و با خود می‌گفت:

Така ми стори Господ в дните, когато погледна милостиво, за да премахне пред хората причината да ме корят.

«این كار را خداوند برای من كرده است و با این لطف خود، رسوایی مرا پیش مردم از میان برداشته است.»

А в шестия месец ангел Гавриил беше изпратен от Бога в галилейския град, наречен Назарет,

در ماه ششم، جبرائیل فرشته از جانب خدا به شهری به نام ناصره، كه در استان جلیل واقع است

при една девица, сгодена за мъж на име Йосиф, от Давидовия дом; а името на девицата беше Мария.

به نزد دختر باکره‌ای كه در عقد مردی به نام یوسف -‌از خاندان داوود- بود، فرستاده شد. نام این دختر مریم بود.

И когато ангелът дойде при нея, каза: Здравей, благодатна! Господ е с теб, (благословена си ти между жените).

فرشته وارد شد و به او گفت: «سلام، ای کسی‌که مورد لطف هستی، خداوند با توست.»

А тя много се смути от думите му и недоумяваше какъв ли ще е този поздрав.

امّا مریم از آنچه فرشته گفت بسیار مضطرب شد و ندانست كه معنی این سلام چیست.

И ангелът й каза: Не се бой, Мария, защото си придобила Божията благодат.

فرشته به او گفت: «ای مریم، نترس زیرا خداوند به تو لطف فرموده است.

И ето, ще заченеш в утробата си и ще родиш Син, когото ще наречеш Иисус.

تو آبستن خواهی شد و پسری خواهی زایید و نام او را عیسی خواهی گذارد.

Той ще бъде велик и ще се нарече Син на Всевишния; и Господ Бог ще Му даде престола на баща Му Давид.

او بزرگ خواهد بود و به پسر خدای متعال ملقّب خواهد شد. خداوند، خدا تخت پادشاهی جدّش داوود را به او عطا خواهد فرمود.

Ще царува над якововия дом до века; и царството Му не ще има край.

او تا به ابد برخاندان یعقوب فرمانروایی خواهد كرد و پادشاهی او هرگز پایانی نخواهد داشت.»

А Мария каза на ангела: Как ще бъде това, тъй като не познавам мъж?

مریم به فرشته گفت: «این چگونه ممكن است؟ من باکره هستم.»

И ангелът в отговор й каза: Светият Дух ще дойде върху теб и силата на Всевишния ще те осени; затова и Онова Святото, което ще се роди от теб, ще се нарече Божият Син.

فرشته به او پاسخ داد: «روح‌القدس بر تو خواهد آمد و قدرت خدای متعال بر تو سایه خواهد افكند و به این سبب آن نوزاد مقدّس، پسر خدا نامیده خواهد شد.

Ето, и твоята роднина Елисавета, за която се казваше, че е безплодна, и тя в старините си е заченала син и е вече в шестия месец.

بدان كه خویشاوند تو الیزابت در سن پیری پسری در رحم دارد و آن کسی‌که نازا به حساب می‌آمد اكنون شش ماه از حاملگی او می‌گذرد.

Защото за Бога няма нищо невъзможно.

زیرا برای خدا هیچ چیز محال نیست.»

А Мария каза: Ето Господната слугиня; нека ми бъде, както ти си казал. И ангелът си отиде от нея.

مریم گفت: «باشد، من كنیز خداوند هستم، همان‌طور كه تو گفتی بشود.» و فرشته از پیش او رفت.

През тези дни Мария стана и отиде бързо към хълмистата страна, в един юдейски град,

در آن روزها مریم عازم سفر شد و باشتاب به شهری واقع در كوهستان یهودیه رفت.

и влезе в къщата на Захария и поздрави Елисавета.

او به خانهٔ زكریا وارد شد و به الیزابت سلام كرد.

А когато Елисавета чу поздрава на Мария, бебето в утробата й заигра; и Елисавета се изпълни със Светия Дух,

وقتی الیزابت سلام مریم را شنید، بچّه در رَحمش تكان خورد. الیزابت از روح‌القدس پُر شد

и като извика със силен глас, каза: Благословена си ти между жените и благословен е плодът на твоята утроба!

و با صدای بلند گفت: «تو در بین زنها متبارک هستی و مبارک است ثمرهٔ رحم تو.

И откъде ми е това – да дойде при мен майката на моя Господ?

من كیستم كه مادر خداوندم به دیدنم بیاید؟

Защото ето, щом стигна гласът на твоя поздрав до ушите ми, бебето заигра радостно в утробата ми.

همین‌که سلام تو به گوش من رسید، بچّه از شادی در رحم من تكان خورد.

И блажена е тази, която е повярвала, че ще се сбъдне казаното й от Господа.

خوشا به حال آن زنی كه باور می‌کند که وعدهٔ خداوند برای او به انجام خواهد رسید.»

И Мария каза: Величае душата ми Господа

مریم گفت: «جان من خداوند را می‌‌ستاید

и зарадва се духът ми в Бога, Спасителя мой.

و روح من در نجات‌دهندهٔ من، خدا، شادی می‌کند،

Защото погледна на ниското положение на Своята слугиня; и ето, отсега нататък ще ме облажават всички родове.

چون او به كنیز ناچیز خود نظر لطف داشته است. از این پس همهٔ نسلها مرا خوشبخت خواهند خواند،

Защото Силният извърши за мен велики дела и свято е Неговото Име.

زیرا آن قادر مطلق كارهای بزرگی برای من كرده است. نام او مقدّس است.

И от родове в родове Неговата милост е върху онези, които Му се боят.

رحمت او پشت در پشت برای كسانی است كه از او می‌ترسند.

Той извърши силни дела със Своята мишца. Разпръсна онези, които са горделиви в мислите на сърцето си.

دست خداوند با قدرت كار كرده است، متكبّران را با خیالات دلشان تارومار كرده

Свали владетели от престолите им и издигна смирени.

و زورمندان را از تختهایشان به زیر افكنده و فروتنان را سربلند كرده است.

Гладни напълни с блага, а богати отпрати празни.

گرسنگان را با چیزهای نیكو سیر نموده و ثروتمندان را تهی‌دست روانه كرده است.

Помогна на слугата Си Израил, за да напомни за Своята милост,

به‌خاطر محبّت پایدار خود، از بندهٔ خود اسرائیل حمایت كرده است،

както бе говорил на бащите ни, към Авраам и към неговото потомство до века.

همان‌طور كه به اجداد ما یعنی به ابراهیم و به فرزندان او تا به ابد وعده داد.»

И Мария, след като стоя при нея около три месеца, се върна у дома си.

مریم در حدود سه ماه پیش الیزابت ماند و بعد به منزل خود بازگشت.

А на Елисавета се навърши времето да роди и тя роди син.

وقت زایمان الیزابت فرا رسید و پسری به دنیا آورد.

И когато съседите и роднините й чуха, че Господ показал към нея велика милост, се радваха заедно с нея.

وقتی همسایگان و خویشاوندان او باخبر شدند كه خداوند چه لطف بزرگی در حق او كرده است مانند او شاد و خوشحال گشتند.

И на осмия ден дойдоха, за да обрежат детенцето и щяха да го нарекат Захария, по името на баща му.

پس از یک هفته آمدند تا نوزاد را ختنه نمایند و در نظر داشتند نام پدرش زكریا را بر او بگذارند.

Но майка му в отговор каза: Не, той ще се нарече Йоан.

امّا مادرش گفت: «خیر، نام او باید یحیی باشد.»

А те й рекоха: Няма никой в рода ти, който да се нарича с това име.

آنها گفتند: «امّا در خاندان تو هیچ‌کس چنین نامی ندارد.»

Тогава запитаха баща му със знаци как би искал той да го нарекат.

و با اشاره از پدرش پرسیدند كه تصمیم او دربارهٔ نام طفل چیست.

А той поиска дъсчица и написа: Йоан Е името му. И те всички се зачудиха.

او تخته‌ای خواست و در برابر تعجّب همگی نوشت: «نام او یحیی است.»

И веднага устата му се отвори и езикът му се развърза, и той проговори, и благославяше Бога.

ناگهان زبانش باز شد و به ستایش خدا پرداخت.

И страх обзе всичките им съседи; и за всичко това се говореше по цялата хълмиста земя на Юдея.

تمام همسایگان ترسیدند و كلّیهٔ این اخبار در سرتاسر كوهستان یهودیه انتشار یافت.

И всички, които чуха това, го пазеха в сърцата си, казвайки: Какво ли ще бъде това дете? И ръката на Господа беше с него.

همهٔ کسانی‌که این موضوع را می‌شنیدند دربارهٔ آن فكر می‌کردند و می‌گفتند: «این كودک چه خواهد شد؟ در واقع دست خداوند با اوست.»

Тогава баща му Захария се изпълни със Свети Дух и пророкува, казвайки:

پدر او زكریا، از روح‌القدس پُر شد و چنین نبوّت كرد:

Благословен Господ, Израилевият Бог, защото посети Своя народ и извърши изкупление за него.

«خداوند، خدای اسرائیل را سپاس باد. زیرا به یاری قوم خود آمده و آنان را رهایی داده است.

И въздигна рог на спасение за нас в дома на слугата Си Давид,

از خاندان بندهٔ خود داوود، رهانندهٔ نیرومندی بر افراشته است.

както е говорил чрез устата на светите Си пророци от вековете,

او از قدیم از زبان انبیای مقدّس خود وعده داد

спасение от неприятелите ни и от ръката на всички, които ни мразят;

كه ما را از دست دشمنانمان رهایی بخشد و از دست همهٔ کسانی‌که از ما نفرت دارند، آزاد سازد

да покаже милост към бащите ни и да си спомни Своя свят завет,

و با نیاکان ما به رحمت رفتار نماید و پیمان مقدّس خود را به‌خاطر آورد.

клетвата, с която се закле на баща ни Авраам:

برای پدر ما ابراهیم سوگند یاد كرد

да ни даде, на нас, които сме освободени от ръката на неприятелите ни, да Му служим без страх,

كه ما را از دست دشمنان نجات دهد و عنایت فرماید كه او را بدون ترس

в святост и правда пред Него през всичките си дни.

با پاكی و نیكی تا زنده‌ایم، عبادت نماییم.

Да! И ти, детенце, пророк на Всевишния ще се наречеш; защото ще вървиш пред лицето на Господа, за да приготвиш пътищата за Него,

و تو، ای فرزند، نبیِ خدای متعال نامیده خواهی شد، زیرا جلوی قدمهای خداوند خواهی رفت تا راه او را آماده سازی

за да дадеш на Неговия народ да познае спасение чрез прощаване на греховете им,

و به قوم او خبر دهی كه با آمرزش گناهانشان رستگار می‌شوند،

поради милосърдието на нашия Бог, с което ни посети Зора отгоре,

زیرا از رحمت و دلسوزی خدای ماست كه خورشید صبحگاهی از آسمان بر ما طلوع خواهد كرد

за да осияе седящите в тъмнина и в сянка на смъртта; и да насочи краката ни в пътя на мира.

تا بر کسانی‌که در تاریكی و در سایهٔ مرگ به سر می‌برند بتابد و قدمهای ما را به راه صلح و سلامتی هدایت فرماید.»

А детето растеше и укрепваше по дух; и беше в пустините до деня, когато се яви на Израил.

و امّا طفل بزرگ می‌شد و در روح قوی می‌گشت و تا روزی كه علناً به قوم اسرائیل ظاهر شد در بیابان به سر می‌برد.