Luke 1

quoniam quidem multi conati sunt ordinare narrationem quae in nobis conpletae sunt rerum

Hỡi Thê-ô-phi-lơ quí nhơn, vì có nhiều kẻ dốc lòng chép sử về những sự đã làm nên trong chúng ta,

sicut tradiderunt nobis qui ab initio ipsi viderunt et ministri fuerunt sermonis

theo như các người chứng kiến từ lúc ban đầu và trở nên người giảng đạo đã truyền lại cho chúng ta,

visum est et mihi adsecuto a principio omnibus diligenter ex ordine tibi scribere optime Theophile

vậy, sau khi đã xét kỹ càng từ đầu mọi sự ấy, tôi cũng tưởng nên theo thứ tự viết mà tỏ ra cho ông,

ut cognoscas eorum verborum de quibus eruditus es veritatem

để ông biết những điều mình đã học là chắc chắn.

fuit in diebus Herodis regis Iudaeae sacerdos quidam nomine Zaccharias de vice Abia et uxor illi de filiabus Aaron et nomen eius Elisabeth

Trong đời Hê-rốt, vua nước Giu-đê, có một thầy tế lễ, về ban A-bi-a, tên là Xa-cha-ri; vợ người là Ê-li-sa-bét, thuộc về chi phái A-rôn.

erant autem iusti ambo ante Deum incedentes in omnibus mandatis et iustificationibus Domini sine querella

Cả hai đều là công bình trước mặt Ðức Chúa Trời, vâng giữ mọi điều răn và lễ nghi của Chúa một cách không chỗ trách được.

et non erat illis filius eo quod esset Elisabeth sterilis et ambo processissent in diebus suis

Hai người không có con, vì Ê-li-sa-bét son sẻ, và cả hai đều cao tuổi.

factum est autem cum sacerdotio fungeretur in ordine vicis suae ante Deum

Vả, Xa-cha-ri cứ theo thứ tự trong ban mình mà làm chức tế lễ trước mặt Ðức Chúa Trời.

secundum consuetudinem sacerdotii sorte exiit ut incensum poneret ingressus in templum Domini

Khi đã bắt thăm theo lệ các thầy cả lập ra rồi, thì người được gọi vào nơi thánh của Chúa để dâng hương.

et omnis multitudo erat populi orans foris hora incensi

Ðương giờ dâng hương, cả đoàn dân đông đều ở ngoài cầu nguyện.

apparuit autem illi angelus Domini stans a dextris altaris incensi

Bấy giờ có một thiên sứ của Chúa hiện ra cùng Xa-cha-ri, đứng bên hữu bàn thờ xông hương.

et Zaccharias turbatus est videns et timor inruit super eum

Xa-cha-ri thấy thì bối rối sợ hãi.

ait autem ad illum angelus ne timeas Zaccharia quoniam exaudita est deprecatio tua et uxor tua Elisabeth pariet tibi filium et vocabis nomen eius Iohannem

Nhưng thiên sứ nói cùng người rằng: Hỡi Xa-cha-ri, đừng sợ, vì lời cầu nguyện ngươi đã được nhậm rồi. Ê-li-sa-bét vợ ngươi, sẽ sanh một con trai, ngươi khá đặt tên là Giăng.

et erit gaudium tibi et exultatio et multi in nativitate eius gaudebunt

Con trai đó sẽ làm cho ngươi vui mừng hớn hở, và nhiều kẻ sẽ mừng rỡ về sự sanh người ra.

erit enim magnus coram Domino et vinum et sicera non bibet et Spiritu Sancto replebitur adhuc ex utero matris suae

Vì người sẽ nên tôn trọng trước mặt Chúa; không uống rượu hay là giống gì làm cho say, và sẽ được đầy dẫy Ðức Thánh Linh từ khi còn trong lòng mẹ.

et multos filiorum Israhel convertet ad Dominum Deum ipsorum

Người sẽ làm cho nhiều con trai Y-sơ-ra-ên trở lại cùng Chúa, là Ðức Chúa Trời của họ;

et ipse praecedet ante illum in spiritu et virtute Heliae ut convertat corda patrum in filios et incredibiles ad prudentiam iustorum parare Domino plebem perfectam

chính người lại sẽ lấy tâm thần quyền phép Ê-li mà đi trước mặt Chúa, để đem lòng cha trở về con cái, kẻ loạn nghịch đến sự khôn ngoan của người công bình, đặng sửa soạn cho Chúa một dân sẵn lòng.

et dixit Zaccharias ad angelum unde hoc sciam ego enim sum senex et uxor mea processit in diebus suis

Xa-cha-ri thưa rằng: Bởi sao tôi biết được điều đó? Vì tôi đã già, vợ tôi đã cao tuổi rồi.

et respondens angelus dixit ei ego sum Gabrihel qui adsto ante Deum et missus sum loqui ad te et haec tibi evangelizare

Thiên sứ trả lời rằng: Ta là Gáp-ri-ên, đứng rồi mặt Ðức Chúa Trời; Ngài đã sai ta đến truyền cho ngươi và báo tin mừng nầy.

et ecce eris tacens et non poteris loqui usque in diem quo haec fiant pro eo quod non credidisti verbis meis quae implebuntur in tempore suo

Nầy, ngươi sẽ câm, không nói được cho đến ngày nào các điều ấy xảy ra, vì ngươi không tin lời ta, là lời đến kỳ sẽ ứng nghiệm.

et erat plebs expectans Zacchariam et mirabantur quod tardaret ipse in templo

Bấy giờ, dân chúng đợi Xa-cha-ri, và lấy làm lạ, vì người ở lâu trong nơi thánh.

egressus autem non poterat loqui ad illos et cognoverunt quod visionem vidisset in templo et ipse erat innuens illis et permansit mutus

Khi Xa-cha-ri ra, không nói với chúng được, thì họ mới hiểu rằng người đã thấy sự hiện thấy gì trong đền thánh; người ra dấu cho họ, mà vẫn còn câm.

et factum est ut impleti sunt dies officii eius abiit in domum suam

Khi những ngày về phần việc mình đã trọn, người trở về nhà.

post hos autem dies concepit Elisabeth uxor eius et occultabat se mensibus quinque dicens

Khỏi ít lâu, vợ người là Ê-li-sa-bét chịu thai, ẩn mình đi trong năm tháng, mà nói rằng:

quia sic mihi fecit Dominus in diebus quibus respexit auferre obprobrium meum inter homines

Ấy là ơn Chúa đã làm cho tôi, khi Ngài đã đoái đến tôi, để cất sự xấu hổ tôi giữa mọi người.

in mense autem sexto missus est angelus Gabrihel a Deo in civitatem Galilaeae cui nomen Nazareth

Ðến tháng thứ sáu, Ðức Chúa Trời sai thiên sứ Gáp-ri-ên đến thành Na-xa-rét, xứ Ga-li-lê,

ad virginem desponsatam viro cui nomen erat Ioseph de domo David et nomen virginis Maria

tới cùng một người nữ đồng trinh tên là Ma-ri, đã hứa gả cho một người nam tên là Giô-sép, về dòng vua Ða-vít.

et ingressus angelus ad eam dixit have gratia plena Dominus tecum benedicta tu in mulieribus

Thiên sứ vào chỗ người nữ ở, nói rằng: Hỡi người được ơn, mừng cho ngươi; Chúa ở cùng ngươi.

quae cum vidisset turbata est in sermone eius et cogitabat qualis esset ista salutatio

Ma-ri nghe nói thì bối rối, tự hỏi rằng lời chào ấy có nghĩa gì.

et ait angelus ei ne timeas Maria invenisti enim gratiam apud Deum

Thiên-sứ bèn nói rằng: Hỡi Ma-ri, đừng sợ, vì ngươi đã được ơn trước mặt Ðức Chúa Trời.

ecce concipies in utero et paries filium et vocabis nomen eius Iesum

Nầy, ngươi sẽ chịu thai và sanh một con trai mà đặt tên là Jêsus.

hic erit magnus et Filius Altissimi vocabitur et dabit illi Dominus Deus sedem David patris eius

Con trai ấy sẽ nên tôn trọng, được xưng là Con của Ðấng Rất Cao; và Chúa, là Ðức Chúa Trời, sẽ ban cho Ngài ngôi Ða-vít là tổ phụ Ngài.

et regnabit in domo Iacob in aeternum et regni eius non erit finis

Ngài sẽ trị vì đời đời nhà Gia-cốp, nước Ngài vô cùng.

dixit autem Maria ad angelum quomodo fiet istud quoniam virum non cognosco

Ma-ri bèn thưa rằng: Tôi chẳng hề nhận biết người nam nào, thì làm sao có được sự đó?

et respondens angelus dixit ei Spiritus Sanctus superveniet in te et virtus Altissimi obumbrabit tibi ideoque et quod nascetur sanctum vocabitur Filius Dei

Thiên sứ truyền rằng: Ðức Thánh Linh sẽ đến trên ngươi, và quyền phép Ðấng Rất Cao sẽ che phủ ngươi dưới bóng mình, cho nên con thánh sanh ra, phải xưng là Con Ðức Chúa Trời.

et ecce Elisabeth cognata tua et ipsa concepit filium in senecta sua et hic mensis est sextus illi quae vocatur sterilis

Kìa, Ê-li-sa-bét, bà con ngươi, cũng đã chịu thai một trai trong lúc già nua; người ấy vốn có tiếng là son, mà nay cưu mang được sáu tháng rồi.

quia non erit inpossibile apud Deum omne verbum

Bởi vì không việc chi Ðức Chúa Trời chẳng làm được.

dixit autem Maria ecce ancilla Domini fiat mihi secundum verbum tuum et discessit ab illa angelus

Ma-ri thưa rằng: Tôi đây là tôi tớ Chúa; xin sự ấy xảy ra cho tôi như lời người truyền! Ðoạn thiên sứ kìa khỏi Ma-ri.

exsurgens autem Maria in diebus illis abiit in montana cum festinatione in civitatem Iuda

Trong những ngày đó, Ma-ri chờ dậy, lật đật đi trong miền núi, đến một thành về xứ Giu-đa,

et intravit in domum Zacchariae et salutavit Elisabeth

vào nhà Xa-cha-ri mà chào Ê-li-sa-bét.

et factum est ut audivit salutationem Mariae Elisabeth exultavit infans in utero eius et repleta est Spiritu Sancto Elisabeth

Vả, Ê-li-sa-bét vừa nghe tiếng Ma-ri chào, con nhỏ trong lòng liền nhảy nhót; và Ê-li-sa-bét được đầy Ðức Thánh Linh,

et exclamavit voce magna et dixit benedicta tu inter mulieres et benedictus fructus ventris tui

bèn cất tiếng kêu rằng: Ngươi có phải trong đám đờn bà, thai trong lòng ngươi cũng được phước.

et unde hoc mihi ut veniat mater Domini mei ad me

Nhơn đâu ta được sự vẻ vang nầy, là mẹ Chúa ta đến thăm ta?

ecce enim ut facta est vox salutationis tuae in auribus meis exultavit in gaudio infans in utero meo

Bởi vì tai ta mới nghe tiếng ngươi chào, thì con nhỏ ở trong lòng ta liền nhảy mừng.

et beata quae credidit quoniam perficientur ea quae dicta sunt ei a Domino

Phước cho người đã tin, vì lời Chúa truyền cho sẽ được ứng nghiệm!

et ait Maria magnificat anima mea Dominum

Ma-ri bèn nói rằng: Linh hồn tôi ngợi khen Chúa,

et exultavit spiritus meus in Deo salutari meo

Tâm thần tôi mừng rỡ trong Ðức Chúa Trời, là Cứu Chúa tôi.

quia respexit humilitatem ancillae suae ecce enim ex hoc beatam me dicent omnes generationes

Vì Ngài đã đoái đến sự hèn hạ của tôi tớ Ngài. Nầy, từ rày về sau, muôn đời sẽ khen tôi là có phước;

quia fecit mihi magna qui potens est et sanctum nomen eius

Bởi Ðấng Toàn Năng đã làm các việc lớn cho tôi. Danh Ngài là thánh,

et misericordia eius in progenies et progenies timentibus eum

Và Ngài thương xót kẻ kính sợ Ngài từ đời nầy sang đời kia.

fecit potentiam in brachio suo dispersit superbos mente cordis sui

Ngài đã dùng cánh tay mình để tỏ ra quyền phép; Và phá tan mưu của kẻ kiêu ngạo toan trong lòng.

deposuit potentes de sede et exaltavit humiles

Ngài đã cách người có quyền khỏi ngôi họ, Và nhắc kẻ khiêm nhượng lên.

esurientes implevit bonis et divites dimisit inanes

Ngài đã làm cho kẻ đói được đầy thức ăn ngon, Và đuổi kẻ giàu về tay không.

suscepit Israhel puerum suum memorari misericordiae

Ngài đã vùa giúp Y-sơ-ra-ên, tôi tớ Ngài, Và nhớ lại sự thương xót mình. Ðối với Áp-ra-ham cùng con cháu người luôn luôn,

sicut locutus est ad patres nostros Abraham et semini eius in saecula

Như Ngài đã phán cùng tổ phụ chúng ta vậy.

mansit autem Maria cum illa quasi mensibus tribus et reversa est in domum suam

Ma-ri với Ê-li-sa-bét chừng ba tháng, rồi trở về nhà mình.

Elisabeth autem impletum est tempus pariendi et peperit filium

Bấy giờ, đến ngày mãn nguyệt, Ê-li-sa-bét sanh được một trai.

et audierunt vicini et cognati eius quia magnificavit Dominus misericordiam suam cum illa et congratulabantur ei

Xóm riềng bà con nghe Chúa tỏ ra sự thương xót cả thể cho Ê-li-sa-bét, thì chia vui cùng người.

et factum est in die octavo venerunt circumcidere puerum et vocabant eum nomine patris eius Zacchariam

Qua ngày thứ tám, họ đều đến để làm lễ cắt bì cho con trẻ; và đặt tên là Xa-cha-ri theo tên của cha.

et respondens mater eius dixit nequaquam sed vocabitur Iohannes

Nhưng mẹ nói rằng: Không! phải đặt tên con là Giăng.

et dixerunt ad illam quia nemo est in cognatione tua qui vocetur hoc nomine

Họ nói: Trong bà con ngươi không ai có tên đó.

innuebant autem patri eius quem vellet vocari eum

Họ bèn ra dấu hỏi cha muốn đặt tên gì cho con.

et postulans pugillarem scripsit dicens Iohannes est nomen eius et mirati sunt universi

Xa-cha-ri biểu lấy bảng nhỏ, và viết rằng: Giăng là tên nó. Ai nấy đều lấy làm lạ.

apertum est autem ilico os eius et lingua eius et loquebatur benedicens Deum

Tức thì miệng người mở ra, lưỡi được thong thả, nói và ngợi khen Ðức Chúa Trời.

et factus est timor super omnes vicinos eorum et super omnia montana Iudaeae divulgabantur omnia verba haec

Hết thảy xóm giềng đều kinh sợ, và người ta nói chuyện với nhau về mọi sự ấy khắp miền núi xứ Giu-đê.

et posuerunt omnes qui audierant in corde suo dicentes quid putas puer iste erit etenim manus Domini erat cum illo

Ai nghe cũng ghi vào lòng mà nói rằng: Ấy vậy, con trẻ đó sẽ ra thể nào? Vì tay Chúa ở cùng con trẻ ấy.

et Zaccharias pater eius impletus est Spiritu Sancto et prophetavit dicens

Bấy giờ, Xa-cha-ri, cho con trẻ ấy, được đầy dẫy Ðức Thánh Linh, thì nói tiên tri rằng:

benedictus Deus Israhel quia visitavit et fecit redemptionem plebi suae

Ngợi khen Chúa, là Ðức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên, Vì đã thăm viếng và chuộc dân Ngài,

et erexit cornu salutis nobis in domo David pueri sui

Cùng sanh ra cho chúng tôi trong nhà Ða-vít, tôi tớ Ngài, Một Ðấng Cứu thế có quyền phép!

sicut locutus est per os sanctorum qui a saeculo sunt prophetarum eius

Như lời Ngài đã dùng miệng các thánh tiên tri phán từ thuở trước,

salutem ex inimicis nostris et de manu omnium qui oderunt nos

Ngài cứu chúng tôi khỏi kẻ thù và tay mọi người ghen ghét chúng tôi;

ad faciendam misericordiam cum patribus nostris et memorari testamenti sui sancti

Ngài tỏ lòng thương xót đến tổ tông chúng tôi, Và nhớ lại giao ước thánh của Ngài,

iusiurandum quod iuravit ad Abraham patrem nostrum

Theo như Ngài đã thề với Áp-ra-ham là tổ phụ chúng tôi,

daturum se nobis ut sine timore de manu inimicorum nostrorum liberati serviamus illi

Mà hứa rằng khi chúng tôi đã được cứu khỏi tay kẻ nghịch thù, Ngài sẽ ban ơn lành cho chúng tôi, trước một Ngài,

in sanctitate et iustitia coram ipso omnibus diebus nostris

Lấy sự thánh khiết và công bình mà hầu việc Ngài, trọn đời mình không sợ hãi chi hết.

et tu puer propheta Altissimi vocaberis praeibis enim ante faciem Domini parare vias eius

Hỡi con trẻ, người ta sẽ kêu con là tiên tri của Ðấng Rất Cao; Con sẽ đi trước mặt Chúa, dọn đường Ngài,

ad dandam scientiam salutis plebi eius in remissionem peccatorum eorum

Ðể cho dân Ngài bởi sự tha tội họ mà biết sự rỗi.

per viscera misericordiae Dei nostri in quibus visitavit nos oriens ex alto

Vì Ðức Chúa Trời chúng tôi động lòng thương xót, Và mặt trời mọc lên từ nơi cao thăm viếng chúng tôi,

inluminare his qui in tenebris et in umbra mortis sedent ad dirigendos pedes nostros in viam pacis

Ðể soi những kẻ ngồi chỗ tối tăm và trong bóng sự chết, Cùng đưa chơn chúng tôi đi đường bình an.

puer autem crescebat et confortabatur spiritu et erat in deserto usque in diem ostensionis suae ad Israhel

Vả, con trẻ ấy lớn lên, tâm thần mạnh mẽ, ở nơi đồng vắng cho đến ngày tỏ mình ra cùng dân Y-sơ-ra-ên.