Luke 1

quoniam quidem multi conati sunt ordinare narrationem quae in nobis conpletae sunt rerum

Yamang marami ang nagpilit mag-ayos ng isang kasaysayan noong mga bagay na naganap sa gitna natin,

sicut tradiderunt nobis qui ab initio ipsi viderunt et ministri fuerunt sermonis

Alinsunod sa ipinatalos sa atin nilang buhat sa pasimula ay mga saksing nangakakakita at mga ministro ng salita,

visum est et mihi adsecuto a principio omnibus diligenter ex ordine tibi scribere optime Theophile

Ay minagaling ko naman, pagkasiyasat na lubos ng pangyayari ng lahat ng mga bagay mula nang una, na isulat sa iyong sunodsunod, kagalanggalang na Teofilo;

ut cognoscas eorum verborum de quibus eruditus es veritatem

Upang mapagkilala mo ang katunayan tungkol sa mga bagay na itinuro sa iyo.

fuit in diebus Herodis regis Iudaeae sacerdos quidam nomine Zaccharias de vice Abia et uxor illi de filiabus Aaron et nomen eius Elisabeth

Nagkaroon nang mga araw ni Herodes, hari sa Judea, ng isang saserdoteng ang ngala'y Zacarias, sa pulutong ni Abias: at ang naging asawa niya ay isa sa mga anak na babae ni Aaron, at ang kaniyang ngala'y Elisabet.

erant autem iusti ambo ante Deum incedentes in omnibus mandatis et iustificationibus Domini sine querella

At sila'y kapuwa matuwid sa harap ng Dios, na nagsisilakad na walang kapintasan sa lahat ng mga utos at mga palatuntunan ng Panginoon.

et non erat illis filius eo quod esset Elisabeth sterilis et ambo processissent in diebus suis

At wala silang anak, sapagka't baog si Elisabet, at sila'y kapuwa may pataw ng maraming taon.

factum est autem cum sacerdotio fungeretur in ordine vicis suae ante Deum

Nangyari nga, na samantalang ginaganap niya ang pagkasaserdote sa harapan ng Dios ayon sa kapanahunan ng kaniyang pulutong,

secundum consuetudinem sacerdotii sorte exiit ut incensum poneret ingressus in templum Domini

Alinsunod sa kaugalian ng tungkuling pagkasaserdote, ay naging palad niya ang pumasok sa templo ng Panginoon at magsunog ng kamangyan.

et omnis multitudo erat populi orans foris hora incensi

At ang buong karamihan ng mga tao ay nagsisipanalangin sa labas sa oras ng kamangyan.

apparuit autem illi angelus Domini stans a dextris altaris incensi

At napakita sa kaniya ang isang anghel ng Panginoon, na nakatayo sa dakong kanan ng dambana ng kamangyan.

et Zaccharias turbatus est videns et timor inruit super eum

At nagulumihanan si Zacarias, pagkakita niya sa kaniya, at dinatnan siya ng takot.

ait autem ad illum angelus ne timeas Zaccharia quoniam exaudita est deprecatio tua et uxor tua Elisabeth pariet tibi filium et vocabis nomen eius Iohannem

Datapuwa't sinabi sa kaniya ng anghel, Huwag kang matakot, Zacarias: sapagka't dininig ang daing mo, at ang asawa mong si Elisabet ay manganganak sa iyo ng isang anak na lalake, at tatawagin mong Juan ang kaniyang pangalan.

et erit gaudium tibi et exultatio et multi in nativitate eius gaudebunt

At magkakaroon ka ng ligaya at galak; at marami ang maliligaya sa pagkapanganak sa kaniya.

erit enim magnus coram Domino et vinum et sicera non bibet et Spiritu Sancto replebitur adhuc ex utero matris suae

Sapagka't siya'y magiging dakila sa paningin ng Panginoon, at siya'y hindi iinom ng alak ni matapang na inumin; at siya'y mapupuspos ng Espiritu Santo, mula pa sa tiyan ng kaniyang ina.

et multos filiorum Israhel convertet ad Dominum Deum ipsorum

At marami sa mga anak ni Israel, ay papagbabaliking-loob niya sa Panginoon na kanilang Dios.

et ipse praecedet ante illum in spiritu et virtute Heliae ut convertat corda patrum in filios et incredibiles ad prudentiam iustorum parare Domino plebem perfectam

At siya'y lalakad sa unahan ng kaniyang mukha na may espiritu at kapangyarihan ni Elias, upang papagbaliking-loob ang mga puso ng mga ama sa mga anak, at ang mga suwail ay magsilakad sa karunungan ng mga matuwid, upang ipaglaan ang Panginoon ng isang bayang nahahanda.

et dixit Zaccharias ad angelum unde hoc sciam ego enim sum senex et uxor mea processit in diebus suis

At sinabi ni Zacarias sa anghel, Sa ano malalaman ko ito? sapagka't ako'y matanda na, at ang aking asawa ay may pataw ng maraming taon.

et respondens angelus dixit ei ego sum Gabrihel qui adsto ante Deum et missus sum loqui ad te et haec tibi evangelizare

At pagsagot ng anghel ay sinabi sa kaniya, Ako'y si Gabriel, na nananayo sa harapan ng Dios; at ako'y sinugo upang makipagusap sa iyo, at magdala sa iyo nitong mabubuting balita.

et ecce eris tacens et non poteris loqui usque in diem quo haec fiant pro eo quod non credidisti verbis meis quae implebuntur in tempore suo

At narito, mapipipi ka at hindi ka makapangungusap, hanggang sa araw na mangyari ang mga bagay na ito, sapagka't hindi ka sumampalataya sa aking mga salita, na magaganap sa kanilang kapanahunan.

et erat plebs expectans Zacchariam et mirabantur quod tardaret ipse in templo

At hinihintay ng bayan si Zacarias, at nanganggigilalas sila sa kaniyang pagluluwat sa loob ng templo.

egressus autem non poterat loqui ad illos et cognoverunt quod visionem vidisset in templo et ipse erat innuens illis et permansit mutus

At nang lumabas siya, ay hindi siya makapagsalita sa kanila: at hininagap nila na siya'y nakakita ng isang pangitain sa templo: at siya'y nagpatuloy ng pakikipagusap sa kanila, sa pamamagitan ng mga hudyat, at nanatiling pipi.

et factum est ut impleti sunt dies officii eius abiit in domum suam

At nangyari, na nang maganap na ang mga araw ng kaniyang paglilingkod, siya'y umuwi sa kaniyang bahay.

post hos autem dies concepit Elisabeth uxor eius et occultabat se mensibus quinque dicens

At pagkatapos ng mga araw na ito ay naglihi ang kaniyang asawang si Elisabet; at siya'y lumigpit ng limang buwan, na nagsasabi,

quia sic mihi fecit Dominus in diebus quibus respexit auferre obprobrium meum inter homines

Ganito ang ginawa ng Panginoon sa akin sa mga araw nang ako'y tingnan niya, upang alisin ang aking pagkaduwahagi sa gitna ng mga tao.

in mense autem sexto missus est angelus Gabrihel a Deo in civitatem Galilaeae cui nomen Nazareth

Nang ikaanim na buwan nga'y sinugo ng Dios ang anghel Gabriel sa isang bayan ng Galilea, ngala'y Nazaret,

ad virginem desponsatam viro cui nomen erat Ioseph de domo David et nomen virginis Maria

Sa isang dalagang magaasawa sa isang lalake, na ang kaniyang ngala'y Jose, sa angkan ni David; at Maria ang pangalan ng dalaga.

et ingressus angelus ad eam dixit have gratia plena Dominus tecum benedicta tu in mulieribus

At pumasok siya sa kinaroroonan niya, at sinabi, Magalak ka, ikaw na totoong pinakamamahal, ang Panginoon ay sumasa iyo.

quae cum vidisset turbata est in sermone eius et cogitabat qualis esset ista salutatio

Datapuwa't siya'y totoong nagulumihanan sa sabing ito, at iniisip sa kaniyang sarili kung anong bati kaya ito.

et ait angelus ei ne timeas Maria invenisti enim gratiam apud Deum

At sinabi sa kaniya ng anghel, Huwag kang matakot, Maria: sapagka't nakasumpong ka ng biyaya sa Dios.

ecce concipies in utero et paries filium et vocabis nomen eius Iesum

At narito, maglilihi ka sa iyong tiyan, at manganganak ka ng isang lalake, at tatawagin mo ang kaniyang pangalang JESUS.

hic erit magnus et Filius Altissimi vocabitur et dabit illi Dominus Deus sedem David patris eius

Siya'y magiging dakila, at tatawaging Anak ng Kataastaasan: at sa kaniya'y ibibigay ng Panginoong Dios ang luklukan ni David na kaniyang ama:

et regnabit in domo Iacob in aeternum et regni eius non erit finis

At siya'y maghahari sa angkan ni Jacob magpakailan man; at hindi magkakawakas ang kaniyang kaharian.

dixit autem Maria ad angelum quomodo fiet istud quoniam virum non cognosco

At sinabi ni Maria sa anghel, Paanong mangyayari ito, sa ako'y hindi nakakakilala ng lalake?

et respondens angelus dixit ei Spiritus Sanctus superveniet in te et virtus Altissimi obumbrabit tibi ideoque et quod nascetur sanctum vocabitur Filius Dei

At sumagot ang anghel, at sinabi sa kaniya, Bababa sa iyo ang Espiritu Santo, at lililiman ka ng kapangyarihan ng Kataastaasan: kaya naman ang banal na bagay na ipanganganak ay tatawaging Anak ng Dios.

et ecce Elisabeth cognata tua et ipsa concepit filium in senecta sua et hic mensis est sextus illi quae vocatur sterilis

At narito, si Elisabet na iyong kamaganak, ay naglihi rin naman ng isang anak na lalake sa kaniyang katandaan; at ito ang ikaanim na buwan niya, na dati'y tinatawag na baog.

quia non erit inpossibile apud Deum omne verbum

Sapagka't walang salitang mula sa Dios na di may kapangyarihan.

dixit autem Maria ecce ancilla Domini fiat mihi secundum verbum tuum et discessit ab illa angelus

At sinabi ni Maria, Narito, ang alipin ng Panginoon; mangyari sa akin ang ayon sa iyong salita. At iniwan siya ng anghel.

exsurgens autem Maria in diebus illis abiit in montana cum festinatione in civitatem Iuda

At nang mga araw na ito'y nagtindig si Maria, at nagmadaling napasa lupaing maburol, sa isang bayan ng Juda;

et intravit in domum Zacchariae et salutavit Elisabeth

At pumasok sa bahay ni Zacarias at bumati kay Elisabet.

et factum est ut audivit salutationem Mariae Elisabeth exultavit infans in utero eius et repleta est Spiritu Sancto Elisabeth

At nangyari, pagkarinig ni Elisabet ng bati ni Maria, ay lumukso ang sanggol sa kaniyang tiyan; at napuspos si Elisabet ng Espiritu Santo;

et exclamavit voce magna et dixit benedicta tu inter mulieres et benedictus fructus ventris tui

At sumigaw siya ng malakas na tinig, at sinabi, Pinagpala ka sa mga babae, at pinagpala ang bunga ng iyong tiyan.

et unde hoc mihi ut veniat mater Domini mei ad me

At ano't nangyari sa akin, na ang ina ng aking Panginoon ay pumarito sa akin?

ecce enim ut facta est vox salutationis tuae in auribus meis exultavit in gaudio infans in utero meo

Sapagka't ganito, pagdating sa aking mga pakinig ng tinig ng iyong bati, lumukso sa tuwa ang sanggol sa aking tiyan.

et beata quae credidit quoniam perficientur ea quae dicta sunt ei a Domino

At mapalad ang babaing sumampalataya; sapagka't matutupad ang mga bagay na sa kaniya'y sinabi ng Panginoon.

et ait Maria magnificat anima mea Dominum

At sinabi ni Maria, Dinadakila ng aking kaluluwa ang Panginoon,

et exultavit spiritus meus in Deo salutari meo

At nagalak ang aking espiritu sa Dios na aking Tagapagligtas.

quia respexit humilitatem ancillae suae ecce enim ex hoc beatam me dicent omnes generationes

Sapagka't nilingap niya ang kababaan ng kaniyang alipin. Sapagka't, narito, mula ngayon ay tatawagin akong mapalad ng lahat ng maghahalihaliling lahi.

quia fecit mihi magna qui potens est et sanctum nomen eius

Sapagka't ginawan ako ng Makapangyarihan ng mga dakilang bagay; At banal ang kaniyang pangalan.

et misericordia eius in progenies et progenies timentibus eum

At ang kaniyang awa ay sa mga lahi't lahi. Sa nangatatakot sa kaniya.

fecit potentiam in brachio suo dispersit superbos mente cordis sui

Siya'y nagpakita ng lakas ng kaniyang bisig; Isinambulat niya ang mga palalo sa paggunamgunam ng kanilang puso.

deposuit potentes de sede et exaltavit humiles

Ibinaba niya ang mga prinsipe sa mga luklukan nila, At itinaas ang mga may mababang kalagayan.

esurientes implevit bonis et divites dimisit inanes

Binusog niya ang nangagugutom ng mabubuting bagay; At pinaalis niya ang mayayaman, na walang anoman.

suscepit Israhel puerum suum memorari misericordiae

Tumulong siya sa Israel na kaniyang alipin, Upang maalaala niya ang awa

sicut locutus est ad patres nostros Abraham et semini eius in saecula

(Gaya ng sinabi niya sa ating mga magulang) Kay Abraham at sa kaniyang binhi magpakailan man.

mansit autem Maria cum illa quasi mensibus tribus et reversa est in domum suam

At si Maria ay natirang kasama niya na may tatlong buwan, at umuwi sa kaniyang bahay.

Elisabeth autem impletum est tempus pariendi et peperit filium

Naganap nga kay Elisabet ang panahon ng panganganak; at siya'y nanganak ng isang lalake.

et audierunt vicini et cognati eius quia magnificavit Dominus misericordiam suam cum illa et congratulabantur ei

At nabalitaan ng kaniyang mga kapitbahay at mga kamaganak, na dinakila ng Panginoon ang kaniyang awa sa kaniya; at sila'y nangakigalak sa kaniya.

et factum est in die octavo venerunt circumcidere puerum et vocabant eum nomine patris eius Zacchariam

At nangyari, na nang ikawalong araw ay nagsiparoon sila upang tuliin ang sanggol; at siya'y tatawagin sana nila na Zacarias, ayon sa pangalan ng kaniyang ama.

et respondens mater eius dixit nequaquam sed vocabitur Iohannes

At sumagot ang kaniyang ina at nagsabi, Hindi gayon; kundi ang itatawag sa kaniya'y Juan.

et dixerunt ad illam quia nemo est in cognatione tua qui vocetur hoc nomine

At sinabi nila sa kaniya, Wala sa iyong kamaganak na tinatawag sa pangalang ito.

innuebant autem patri eius quem vellet vocari eum

At hinudyatan nila ang kaniyang ama, kung ano ang ibig niyang itawag.

et postulans pugillarem scripsit dicens Iohannes est nomen eius et mirati sunt universi

At humingi siya ng isang sulatan at sumulat, na sinasabi, Ang kaniyang pangalan ay Juan. At nagsipanggilalas silang lahat.

apertum est autem ilico os eius et lingua eius et loquebatur benedicens Deum

At pagdaka'y nabuka ang kaniyang bibig, at ang kaniyang dila'y nakalag, at siya'y nagsalita, na pinupuri ang Dios.

et factus est timor super omnes vicinos eorum et super omnia montana Iudaeae divulgabantur omnia verba haec

At sinidlan ng takot ang lahat ng nagsisipanahan sa palibot nila; at nabansag ang lahat ng mga bagay na ito sa lahat ng lupaing maburol ng Judea.

et posuerunt omnes qui audierant in corde suo dicentes quid putas puer iste erit etenim manus Domini erat cum illo

At lahat ng mga nangakarinig nito ay pawang iningatan sa kanilang puso, na sinasabi, Magiging ano nga kaya ang batang ito? Sapagka't ang kamay ng Panginoon ay sumasa kaniya.

et Zaccharias pater eius impletus est Spiritu Sancto et prophetavit dicens

At si Zacarias na kaniyang ama ay napuspos ng Espiritu Santo, at nanghula, na nagsasabi,

benedictus Deus Israhel quia visitavit et fecit redemptionem plebi suae

Purihin ang Panginoon, ang Dios ng Israel; Sapagka't kaniyang dinalaw at tinubos ang kaniyang bayan,

et erexit cornu salutis nobis in domo David pueri sui

At nagtaas sa atin ng isang sungay ng kaligtasan Sa bahay ni David na kaniyang alipin

sicut locutus est per os sanctorum qui a saeculo sunt prophetarum eius

(Gaya ng sinabi niya sa pamamagitan ng kaniyang mga banal na propeta na nagsilitaw buhat nang unang panahon),

salutem ex inimicis nostris et de manu omnium qui oderunt nos

Kaligtasang mula sa ating mga kaaway, at sa kamay ng lahat ng nangapopoot sa atin;

ad faciendam misericordiam cum patribus nostris et memorari testamenti sui sancti

Upang magkaawang-gawa sa ating mga magulang, At alalahanin ang kaniyang banal na tipan;

iusiurandum quod iuravit ad Abraham patrem nostrum

Ang sumpa na isinumpa niya kay Abraham na ating ama,

daturum se nobis ut sine timore de manu inimicorum nostrorum liberati serviamus illi

Na ipagkaloob sa atin na yamang nangaligtas sa kamay ng ating mga kaaway, Ay paglingkuran natin siya ng walang takot,

in sanctitate et iustitia coram ipso omnibus diebus nostris

Sa kabanalan at katuwiran sa harapan niya, lahat ng ating mga araw.

et tu puer propheta Altissimi vocaberis praeibis enim ante faciem Domini parare vias eius

Oo at ikaw, sanggol, tatawagin kang propeta ng kataastaasan; Sapagka't magpapauna ka sa unahan ng mukha ng Panginoon, upang ihanda ang kaniyang mga daan;

ad dandam scientiam salutis plebi eius in remissionem peccatorum eorum

Upang maipakilala ang kaligtasan sa kaniyang bayan, Sa pagkapatawad ng kanilang mga kasalanan,

per viscera misericordiae Dei nostri in quibus visitavit nos oriens ex alto

Dahil sa magiliw na habag ng aming Dios, Ang pagbubukang liwayway buhat sa kaitaasan ay dadalaw sa atin,

inluminare his qui in tenebris et in umbra mortis sedent ad dirigendos pedes nostros in viam pacis

Upang liwanagan ang nangakalugmok sa kadiliman at sa lilim ng kamatayan; Upang itumpak ang ating mga paa sa daan ng kapayapaan.

puer autem crescebat et confortabatur spiritu et erat in deserto usque in diem ostensionis suae ad Israhel

At lumaki ang sanggol, at lumakas sa espiritu, at nasa mga ilang hanggang sa araw ng kaniyang pagpapakita sa Israel.