Luke 1

HABIENDO muchos tentado á poner en orden la historia de las cosas que entre nosotros han sido ciertísimas,

تقدیم به عالیجناب تئوفیلوس: تا به حال نویسندگان بسیاری به نوشتن شرح وقایعی كه در بین ما رخ داده است، اقدام کرده‌اند

Como nos lo enseñaron los que desde el principio lo vieron por sus ojos, y fueron ministros de la palabra;

و آنچه را كه به وسیلهٔ شاهدان عینی اوّلیه و اعلام کنندگان آن پیام به ما رسیده است به قلم آورده‌اند.

Me ha parecido también á mí, después de haber entendido todas las cosas desde el principio con diligencia, escribírtelas por orden, oh muy buen Teófilo,

من نیز به نوبهٔ خود، به عنوان کسی‌که جریان كامل این وقایع را جزء به جزء مطالعه و بررسی كرده است، صلاح دیدم كه این پیشامدها را به ترتیب تاریخ وقوع برای تو بنویسم

Para que conozcas la verdad de las cosas en las cuales has sido enseñado.

تا به حقیقت همهٔ مطالبی كه از آن اطّلاع یافته‌ای، پی ببری.

HUBO en los días de Herodes, rey de Judea, un sacerdote llamado Zachârías, de la suerte de Abías; y su mujer, de las hijas de Aarón, llamada Elisabeth.

در زمان سلطنت هیرودیس، پادشاه یهودیه، كاهنی به نام زكریا از افراد گروه ابیا، زندگی می‌کرد. همسر او نیز از خاندان هارون بود و الیزابت نام داشت.

Y eran ambos justos delante de Dios, andando sin reprensión en todos los mandamientos y estatutos del Señor.

این دو نفر در نظر خدا درستكار بودند و بدون کوتاهی، كلّیهٔ احكام و دستورات خداوند را رعایت می‌کردند.

Y no tenían hijo, porque Elisabeth era estéril, y ambos eran avanzados en días.

امّا فرزندی نداشتند زیرا الیزابت نازا بود و هر دو سالخورده بودند.

Y aconteció que ejerciendo Zachârías el sacerdocio delante de Dios por el orden de su vez,

چون نوبت خدمت روزانه در معبد بزرگ به گروه زكریا رسید، او به عنوان كاهن مشغول انجام وظایف خود شد.

Conforme á la costumbre del sacerdocio, salió en suerte á poner el incienso, entrando en el templo del Señor.

‌طبق رسوم كاهنان قرعه به نام او درآمد كه به داخل جایگاه مقدّس در معبد بزرگ وارد شود و بُخور بسوزاند.

Y toda la multitud del pueblo estaba fuera orando á la hora del incienso.

در وقت سوزاندن بُخور، تمام جماعت در بیرون ایستاده و دست به دعا برداشته بودند.

Y se le apareció el ángel del Señor puesto en pie á la derecha del altar del incienso.

در آنجا فرشتهٔ خداوند به او ظاهر شد و در سمت راست آتشدان بُخور ایستاد.

Y se turbó Zachârías viéndole, y cayó temor sobre él.

زكریا از دیدن این منظره تكانی خورد و ترسید.

Mas el ángel le dijo: Zachârías, no temas; porque tu oración ha sido oída, y tu mujer Elisabeth te parirá un hijo, y llamarás su nombre Juan.

امّا فرشته به او گفت: «ای زكریا نترس. دعاهای تو مستجاب شده و همسرت الیزابت برای تو پسری خواهد زایید و او را یحیی خواهی نامید.

Y tendrás gozo y alegría, y muchos se gozarán de su nacimiento.

شادی و سرور نصیب تو خواهد بود و بسیاری از تولّد او شادمان خواهند شد.

Porque será grande delante de Dios, y no beberá vino ni sidra; y será lleno del Espíritu Santo, aun desde el seno de su madre.

زیرا او در نظر خداوند بزرگ خواهد بود و هرگز به شراب و باده لب نخواهد زد. از همان ابتدای تولّد از روح‌القدس پُر خواهد بود

Y á muchos de los hijos de Israel convertirá al Señor Dios de ellos.

و بسیاری از بنی‌اسرائیل را به سوی خداوند، خدای آنان باز خواهد گردانید.

Porque él irá delante de él con el espíritu y virtud de Elías, para convertir los corazones de los padres á los hijos, y los rebeldes á la prudencia de los justos, para aparejar al Señor un pueblo apercibido.

با روح و قدرت الیاس مانند پیشاهنگی در حضور خداوند قدم خواهد زد تا پدران و فرزندان را آشتی دهد و سركشان را به راه نیكان آورد و مردمانی مستعد برای خداوند آماده سازد.»

Y dijo Zachârías al ángel: ¿En qué conoceré esto? porque yo soy viejo, y mi mujer avanzada en días.

زكریا به فرشته گفت: «چطور می‌توانم این را باور كنم؟ من پیر هستم و زنم نیز سالخورده است.»

Y respondiendo el ángel le dijo: Yo soy Gabriel, que estoy delante de Dios; y soy enviado á hablarte, y á darte estas buenas nuevas.

فرشته به او پاسخ داد: «من جبرائیل هستم كه در حضور خدا می‌ایستم و فرستاده شده‌ام تا با تو صحبت كنم و این مژده را به تو برسانم.

Y he aquí estarás mudo y no podrás hablar, hasta el día que esto sea hecho, por cuanto no creíste á mis palabras, las cuales se cumplirán á su tiempo.

پس توجّه كن: تو تا هنگام وقوع این امور لال خواهی شد و نیروی تكلّم را از دست خواهی داد زیرا سخنان مرا كه در وقت مقرّر به حقیقت خواهد پیوست باور نكردی.»

Y el pueblo estaba esperando á Zachârías, y se maravillaban de que él se detuviese en el templo.

جماعتی كه منتظر زكریا بودند از اینكه او آن‌همه در داخل جایگاه مقدّس در معبد بزرگ ماند، متعجّب گشتند.

Y saliendo, no les podía hablar: y entendieron que había visto visión en el templo: y él les hablaba por señas, y quedó mudo.

وقتی بیرون آمد و یارای سخن گفتن نداشت، آنان فهمیدند كه در داخل جایگاه مقدّس در معبد بزرگ رؤیایی دیده است و چون نمی‌توانست حرف بزند ایما و اشاره می‌کرد.

Y fué, que cumplidos los días de su oficio, se vino á su casa.

زكریا وقتی‌که دورهٔ خدمت كهانت خود را در معبد بزرگ به انجام رسانید به خانه بازگشت.

Y después de aquellos días concibió su mujer Elisabeth, y se encubrió por cinco meses, diciendo:

بعد از آن همسرش الیزابت حامله شد و مدّت پنج ماه در خلوت به سر برد و با خود می‌گفت:

Porque el Señor me ha hecho así en los días en que miró para quitar mi afrenta entre los hombres.

«این كار را خداوند برای من كرده است و با این لطف خود، رسوایی مرا پیش مردم از میان برداشته است.»

Y al sexto mes, el ángel Gabriel fué enviado de Dios á una ciudad de Galilea, llamada Nazaret,

در ماه ششم، جبرائیل فرشته از جانب خدا به شهری به نام ناصره، كه در استان جلیل واقع است

Á una virgen desposada con un varón que se llamaba José, de la casa de David: y el nombre de la virgen era María.

به نزد دختر باکره‌ای كه در عقد مردی به نام یوسف -‌از خاندان داوود- بود، فرستاده شد. نام این دختر مریم بود.

Y entrando el ángel á donde estaba, dijo, ¡Salve, muy favorecida! el Señor es contigo: bendita tú entre las mujeres.

فرشته وارد شد و به او گفت: «سلام، ای کسی‌که مورد لطف هستی، خداوند با توست.»

Mas ella, cuando le vió, se turbó de sus palabras, y pensaba qué salutación fuese ésta.

امّا مریم از آنچه فرشته گفت بسیار مضطرب شد و ندانست كه معنی این سلام چیست.

Entonces el ángel le dijo: María, no temas, porque has hallado gracia cerca de Dios.

فرشته به او گفت: «ای مریم، نترس زیرا خداوند به تو لطف فرموده است.

Y he aquí, concebirás en tu seno, y parirás un hijo, y llamarás su nombre JESÚS.

تو آبستن خواهی شد و پسری خواهی زایید و نام او را عیسی خواهی گذارد.

Éste será grande, y será llamado Hijo del Altísimo: y le dará el Señor Dios el trono de David su padre:

او بزرگ خواهد بود و به پسر خدای متعال ملقّب خواهد شد. خداوند، خدا تخت پادشاهی جدّش داوود را به او عطا خواهد فرمود.

Y reinará en la casa de Jacob por siempre; y de su reino no habrá fin.

او تا به ابد برخاندان یعقوب فرمانروایی خواهد كرد و پادشاهی او هرگز پایانی نخواهد داشت.»

Entonces María dijo al ángel: ¿Cómo será esto? porque no conozco varón.

مریم به فرشته گفت: «این چگونه ممكن است؟ من باکره هستم.»

Y respondiendo el ángel le dijo: El Espíritu Santo vendrá sobre ti, y la virtud del Altísimo te hará sombra; por lo cual también lo Santo que nacerá, será llamado Hijo de Dios.

فرشته به او پاسخ داد: «روح‌القدس بر تو خواهد آمد و قدرت خدای متعال بر تو سایه خواهد افكند و به این سبب آن نوزاد مقدّس، پسر خدا نامیده خواهد شد.

Y he aquí, Elisabeth tu parienta, también ella ha concebido hijo en su vejez; y éste es el sexto mes á ella que es llamada la estéril:

بدان كه خویشاوند تو الیزابت در سن پیری پسری در رحم دارد و آن کسی‌که نازا به حساب می‌آمد اكنون شش ماه از حاملگی او می‌گذرد.

Porque ninguna cosa es imposible para Dios.

زیرا برای خدا هیچ چیز محال نیست.»

Entonces María dijo: He aquí la sierva del Señor; hágase á mí conforme á tu palabra. Y el ángel partió de ella.

مریم گفت: «باشد، من كنیز خداوند هستم، همان‌طور كه تو گفتی بشود.» و فرشته از پیش او رفت.

En aquellos días levantándose María, fué á la montaña con priesa, á una ciudad de Judá;

در آن روزها مریم عازم سفر شد و باشتاب به شهری واقع در كوهستان یهودیه رفت.

Y entró en casa de Zachârías, y saludó á Elisabeth.

او به خانهٔ زكریا وارد شد و به الیزابت سلام كرد.

Y aconteció, que como oyó Elisabeth la salutación de María, la criatura saltó en su vientre; y Elisabeth fué llena del Espíritu Santo,

وقتی الیزابت سلام مریم را شنید، بچّه در رَحمش تكان خورد. الیزابت از روح‌القدس پُر شد

Y exclamó á gran voz, y dijo. Bendita tú entre las mujeres, y bendito el fruto de tu vientre.

و با صدای بلند گفت: «تو در بین زنها متبارک هستی و مبارک است ثمرهٔ رحم تو.

¿Y de dónde esto á mí, que la madre de mi Señor venga á mí?

من كیستم كه مادر خداوندم به دیدنم بیاید؟

Porque he aquí, como llegó la voz de tu salutación á mis oídos, la criatura saltó de alegría en mi vientre.

همین‌که سلام تو به گوش من رسید، بچّه از شادی در رحم من تكان خورد.

Y bienaventurada la que creyó, porque se cumplirán las cosas que le fueron dichas de parte del Señor.

خوشا به حال آن زنی كه باور می‌کند که وعدهٔ خداوند برای او به انجام خواهد رسید.»

Entonces María dijo: engrandece mi alma al Señor;

مریم گفت: «جان من خداوند را می‌‌ستاید

Y mi espíritu se alegró en Dios mi Salvador,

و روح من در نجات‌دهندهٔ من، خدا، شادی می‌کند،

Porque ha mirado á la bajeza de su criada; Porque he aquí, desde ahora me dirán bienaventurada todas las generaciones.

چون او به كنیز ناچیز خود نظر لطف داشته است. از این پس همهٔ نسلها مرا خوشبخت خواهند خواند،

Porque me ha hecho grandes cosas el Poderoso; Y santo es su nombre.

زیرا آن قادر مطلق كارهای بزرگی برای من كرده است. نام او مقدّس است.

Y su misericordia de generación á generación Á los que le temen.

رحمت او پشت در پشت برای كسانی است كه از او می‌ترسند.

Hizo valentía con su brazo: Esparció los soberbios del pensamiento de su corazón.

دست خداوند با قدرت كار كرده است، متكبّران را با خیالات دلشان تارومار كرده

Quitó los poderosos de los tronos, Y levantó á los humildes.

و زورمندان را از تختهایشان به زیر افكنده و فروتنان را سربلند كرده است.

Á los hambrientos hinchió de bienes; Y á los ricos envió vacíos.

گرسنگان را با چیزهای نیكو سیر نموده و ثروتمندان را تهی‌دست روانه كرده است.

Recibió á Israel su siervo, Acordándose de la misericordia.

به‌خاطر محبّت پایدار خود، از بندهٔ خود اسرائیل حمایت كرده است،

Como habló á nuestros padres Á Abraham y á su simiente para siempre.

همان‌طور كه به اجداد ما یعنی به ابراهیم و به فرزندان او تا به ابد وعده داد.»

Y se quedó María con ella como tres meses: después se volvió á su casa.

مریم در حدود سه ماه پیش الیزابت ماند و بعد به منزل خود بازگشت.

Y á Elisabeth se le cumplió el tiempo de parir, y parió un hijo.

وقت زایمان الیزابت فرا رسید و پسری به دنیا آورد.

Y oyeron los vecinos y los parientes que Dios había hecho con ella grande misericordia, y se alegraron con ella.

وقتی همسایگان و خویشاوندان او باخبر شدند كه خداوند چه لطف بزرگی در حق او كرده است مانند او شاد و خوشحال گشتند.

Y aconteció, que al octavo día vinieron para circuncidar al niño; y le llamaban del nombre de su padre, Zachârías.

پس از یک هفته آمدند تا نوزاد را ختنه نمایند و در نظر داشتند نام پدرش زكریا را بر او بگذارند.

Y respondiendo su madre, dijo: No; sino Juan será llamado.

امّا مادرش گفت: «خیر، نام او باید یحیی باشد.»

Y le dijeron: ¿Por qué? nadie hay en tu parentela que se llame de este nombre.

آنها گفتند: «امّا در خاندان تو هیچ‌کس چنین نامی ندارد.»

Y hablaron por señas á su padre, cómo le quería llamar.

و با اشاره از پدرش پرسیدند كه تصمیم او دربارهٔ نام طفل چیست.

Y demandando la tablilla, escribió, diciendo: Juan es su nombre. Y todos se maravillaron.

او تخته‌ای خواست و در برابر تعجّب همگی نوشت: «نام او یحیی است.»

Y luego fué abierta su boca y su lengua, y habló bendiciendo á Dios.

ناگهان زبانش باز شد و به ستایش خدا پرداخت.

Y fué un temor sobre todos los vecinos de ellos; y en todas las montañas de Judea fueron divulgadas todas estas cosas.

تمام همسایگان ترسیدند و كلّیهٔ این اخبار در سرتاسر كوهستان یهودیه انتشار یافت.

Y todos los que las oían, las conservaban en su corazón, diciendo: ¿Quién será este niño? Y la mano del Señor estaba con él.

همهٔ کسانی‌که این موضوع را می‌شنیدند دربارهٔ آن فكر می‌کردند و می‌گفتند: «این كودک چه خواهد شد؟ در واقع دست خداوند با اوست.»

Y Zachârías su padre fué lleno de Espíritu Santo, y profetizó, diciendo:

پدر او زكریا، از روح‌القدس پُر شد و چنین نبوّت كرد:

Bendito el Señor Dios de Israel, Que ha visitado y hecho redención á su pueblo,

«خداوند، خدای اسرائیل را سپاس باد. زیرا به یاری قوم خود آمده و آنان را رهایی داده است.

Y nos alzó un cuerno de salvación En la casa de David su siervo,

از خاندان بندهٔ خود داوود، رهانندهٔ نیرومندی بر افراشته است.

Como habló por boca de sus santos profetas que fueron desde el principio:

او از قدیم از زبان انبیای مقدّس خود وعده داد

Salvación de nuestros enemigos, y de mano de todos los que nos aborrecieron;

كه ما را از دست دشمنانمان رهایی بخشد و از دست همهٔ کسانی‌که از ما نفرت دارند، آزاد سازد

Para hacer misericordia con nuestros padres, Y acordándose de su santo pacto;

و با نیاکان ما به رحمت رفتار نماید و پیمان مقدّس خود را به‌خاطر آورد.

Del juramento que juró á Abraham nuestro padre, Que nos había de dar,

برای پدر ما ابراهیم سوگند یاد كرد

Que sin temor librados de nuestros enemigos, Le serviríamos

كه ما را از دست دشمنان نجات دهد و عنایت فرماید كه او را بدون ترس

En santidad y en justicia delante de él, todos los días nuestros.

با پاكی و نیكی تا زنده‌ایم، عبادت نماییم.

Y tú, niño, profeta del Altísimo serás llamado; Porque irás ante la faz del Señor, para aparejar sus caminos;

و تو، ای فرزند، نبیِ خدای متعال نامیده خواهی شد، زیرا جلوی قدمهای خداوند خواهی رفت تا راه او را آماده سازی

Dando conocimiento de salud á su pueblo, Para remisión de sus pecados,

و به قوم او خبر دهی كه با آمرزش گناهانشان رستگار می‌شوند،

Por las entrañas de misericordia de nuestro Dios, Con que nos visitó de lo alto el Oriente,

زیرا از رحمت و دلسوزی خدای ماست كه خورشید صبحگاهی از آسمان بر ما طلوع خواهد كرد

Para dar luz á los que habitan en tinieblas y en sombra de muerte; Para encaminar nuestros pies por camino de paz.

تا بر کسانی‌که در تاریكی و در سایهٔ مرگ به سر می‌برند بتابد و قدمهای ما را به راه صلح و سلامتی هدایت فرماید.»

Y el niño crecía, y se fortalecía en espíritu: y estuvo en los desiertos hasta el día que se mostró á Israel.

و امّا طفل بزرگ می‌شد و در روح قوی می‌گشت و تا روزی كه علناً به قوم اسرائیل ظاهر شد در بیابان به سر می‌برد.