Luke 1

Forasmuch as many have taken in hand to set forth in order a declaration of those things which are most surely believed among us,

Yamang marami ang nagpilit mag-ayos ng isang kasaysayan noong mga bagay na naganap sa gitna natin,

Even as they delivered them unto us, which from the beginning were eyewitnesses, and ministers of the word;

Alinsunod sa ipinatalos sa atin nilang buhat sa pasimula ay mga saksing nangakakakita at mga ministro ng salita,

It seemed good to me also, having had perfect understanding of all things from the very first, to write unto thee in order, most excellent Theophilus,

Ay minagaling ko naman, pagkasiyasat na lubos ng pangyayari ng lahat ng mga bagay mula nang una, na isulat sa iyong sunodsunod, kagalanggalang na Teofilo;

That thou mightest know the certainty of those things, wherein thou hast been instructed.

Upang mapagkilala mo ang katunayan tungkol sa mga bagay na itinuro sa iyo.

There was in the days of Herod, the king of Judæa, a certain priest named Zacharias, of the course of Abia: and his wife was of the daughters of Aaron, and her name was Elisabeth.

Nagkaroon nang mga araw ni Herodes, hari sa Judea, ng isang saserdoteng ang ngala'y Zacarias, sa pulutong ni Abias: at ang naging asawa niya ay isa sa mga anak na babae ni Aaron, at ang kaniyang ngala'y Elisabet.

And they were both righteous before God, walking in all the commandments and ordinances of the Lord blameless.

At sila'y kapuwa matuwid sa harap ng Dios, na nagsisilakad na walang kapintasan sa lahat ng mga utos at mga palatuntunan ng Panginoon.

And they had no child, because that Elisabeth was barren, and they both were now well stricken in years.

At wala silang anak, sapagka't baog si Elisabet, at sila'y kapuwa may pataw ng maraming taon.

And it came to pass, that while he executed the priest's office before God in the order of his course,

Nangyari nga, na samantalang ginaganap niya ang pagkasaserdote sa harapan ng Dios ayon sa kapanahunan ng kaniyang pulutong,

According to the custom of the priest's office, his lot was to burn incense when he went into the temple of the Lord.

Alinsunod sa kaugalian ng tungkuling pagkasaserdote, ay naging palad niya ang pumasok sa templo ng Panginoon at magsunog ng kamangyan.

And the whole multitude of the people were praying without at the time of incense.

At ang buong karamihan ng mga tao ay nagsisipanalangin sa labas sa oras ng kamangyan.

And there appeared unto him an angel of the Lord standing on the right side of the altar of incense.

At napakita sa kaniya ang isang anghel ng Panginoon, na nakatayo sa dakong kanan ng dambana ng kamangyan.

And when Zacharias saw him, he was troubled, and fear fell upon him.

At nagulumihanan si Zacarias, pagkakita niya sa kaniya, at dinatnan siya ng takot.

But the angel said unto him, Fear not, Zacharias: for thy prayer is heard; and thy wife Elisabeth shall bear thee a son, and thou shalt call his name John.

Datapuwa't sinabi sa kaniya ng anghel, Huwag kang matakot, Zacarias: sapagka't dininig ang daing mo, at ang asawa mong si Elisabet ay manganganak sa iyo ng isang anak na lalake, at tatawagin mong Juan ang kaniyang pangalan.

And thou shalt have joy and gladness; and many shall rejoice at his birth.

At magkakaroon ka ng ligaya at galak; at marami ang maliligaya sa pagkapanganak sa kaniya.

For he shall be great in the sight of the Lord, and shall drink neither wine nor strong drink; and he shall be filled with the Holy Ghost, even from his mother's womb.

Sapagka't siya'y magiging dakila sa paningin ng Panginoon, at siya'y hindi iinom ng alak ni matapang na inumin; at siya'y mapupuspos ng Espiritu Santo, mula pa sa tiyan ng kaniyang ina.

And many of the children of Israel shall he turn to the Lord their God.

At marami sa mga anak ni Israel, ay papagbabaliking-loob niya sa Panginoon na kanilang Dios.

And he shall go before him in the spirit and power of Elias, to turn the hearts of the fathers to the children, and the disobedient to the wisdom of the just; to make ready a people prepared for the Lord.

At siya'y lalakad sa unahan ng kaniyang mukha na may espiritu at kapangyarihan ni Elias, upang papagbaliking-loob ang mga puso ng mga ama sa mga anak, at ang mga suwail ay magsilakad sa karunungan ng mga matuwid, upang ipaglaan ang Panginoon ng isang bayang nahahanda.

And Zacharias said unto the angel, Whereby shall I know this? for I am an old man, and my wife well stricken in years.

At sinabi ni Zacarias sa anghel, Sa ano malalaman ko ito? sapagka't ako'y matanda na, at ang aking asawa ay may pataw ng maraming taon.

And the angel answering said unto him, I am Gabriel, that stand in the presence of God; and am sent to speak unto thee, and to shew thee these glad tidings.

At pagsagot ng anghel ay sinabi sa kaniya, Ako'y si Gabriel, na nananayo sa harapan ng Dios; at ako'y sinugo upang makipagusap sa iyo, at magdala sa iyo nitong mabubuting balita.

And, behold, thou shalt be dumb, and not able to speak, until the day that these things shall be performed, because thou believest not my words, which shall be fulfilled in their season.

At narito, mapipipi ka at hindi ka makapangungusap, hanggang sa araw na mangyari ang mga bagay na ito, sapagka't hindi ka sumampalataya sa aking mga salita, na magaganap sa kanilang kapanahunan.

And the people waited for Zacharias, and marvelled that he tarried so long in the temple.

At hinihintay ng bayan si Zacarias, at nanganggigilalas sila sa kaniyang pagluluwat sa loob ng templo.

And when he came out, he could not speak unto them: and they perceived that he had seen a vision in the temple: for he beckoned unto them, and remained speechless.

At nang lumabas siya, ay hindi siya makapagsalita sa kanila: at hininagap nila na siya'y nakakita ng isang pangitain sa templo: at siya'y nagpatuloy ng pakikipagusap sa kanila, sa pamamagitan ng mga hudyat, at nanatiling pipi.

And it came to pass, that, as soon as the days of his ministration were accomplished, he departed to his own house.

At nangyari, na nang maganap na ang mga araw ng kaniyang paglilingkod, siya'y umuwi sa kaniyang bahay.

And after those days his wife Elisabeth conceived, and hid herself five months, saying,

At pagkatapos ng mga araw na ito ay naglihi ang kaniyang asawang si Elisabet; at siya'y lumigpit ng limang buwan, na nagsasabi,

Thus hath the Lord dealt with me in the days wherein he looked on me, to take away my reproach among men.

Ganito ang ginawa ng Panginoon sa akin sa mga araw nang ako'y tingnan niya, upang alisin ang aking pagkaduwahagi sa gitna ng mga tao.

And in the sixth month the angel Gabriel was sent from God unto a city of Galilee, named Nazareth,

Nang ikaanim na buwan nga'y sinugo ng Dios ang anghel Gabriel sa isang bayan ng Galilea, ngala'y Nazaret,

To a virgin espoused to a man whose name was Joseph, of the house of David; and the virgin's name was Mary.

Sa isang dalagang magaasawa sa isang lalake, na ang kaniyang ngala'y Jose, sa angkan ni David; at Maria ang pangalan ng dalaga.

And the angel came in unto her, and said, Hail, thou that art highly favoured, the Lord is with thee: blessed art thou among women.

At pumasok siya sa kinaroroonan niya, at sinabi, Magalak ka, ikaw na totoong pinakamamahal, ang Panginoon ay sumasa iyo.

And when she saw him, she was troubled at his saying, and cast in her mind what manner of salutation this should be.

Datapuwa't siya'y totoong nagulumihanan sa sabing ito, at iniisip sa kaniyang sarili kung anong bati kaya ito.

And the angel said unto her, Fear not, Mary: for thou hast found favour with God.

At sinabi sa kaniya ng anghel, Huwag kang matakot, Maria: sapagka't nakasumpong ka ng biyaya sa Dios.

And, behold, thou shalt conceive in thy womb, and bring forth a son, and shalt call his name JESUS.

At narito, maglilihi ka sa iyong tiyan, at manganganak ka ng isang lalake, at tatawagin mo ang kaniyang pangalang JESUS.

He shall be great, and shall be called the Son of the Highest: and the Lord God shall give unto him the throne of his father David:

Siya'y magiging dakila, at tatawaging Anak ng Kataastaasan: at sa kaniya'y ibibigay ng Panginoong Dios ang luklukan ni David na kaniyang ama:

And he shall reign over the house of Jacob for ever; and of his kingdom there shall be no end.

At siya'y maghahari sa angkan ni Jacob magpakailan man; at hindi magkakawakas ang kaniyang kaharian.

Then said Mary unto the angel, How shall this be, seeing I know not a man?

At sinabi ni Maria sa anghel, Paanong mangyayari ito, sa ako'y hindi nakakakilala ng lalake?

And the angel answered and said unto her, The Holy Ghost shall come upon thee, and the power of the Highest shall overshadow thee: therefore also that holy thing which shall be born of thee shall be called the Son of God.

At sumagot ang anghel, at sinabi sa kaniya, Bababa sa iyo ang Espiritu Santo, at lililiman ka ng kapangyarihan ng Kataastaasan: kaya naman ang banal na bagay na ipanganganak ay tatawaging Anak ng Dios.

And, behold, thy cousin Elisabeth, she hath also conceived a son in her old age: and this is the sixth month with her, who was called barren.

At narito, si Elisabet na iyong kamaganak, ay naglihi rin naman ng isang anak na lalake sa kaniyang katandaan; at ito ang ikaanim na buwan niya, na dati'y tinatawag na baog.

For with God nothing shall be impossible.

Sapagka't walang salitang mula sa Dios na di may kapangyarihan.

And Mary said, Behold the handmaid of the Lord; be it unto me according to thy word. And the angel departed from her.

At sinabi ni Maria, Narito, ang alipin ng Panginoon; mangyari sa akin ang ayon sa iyong salita. At iniwan siya ng anghel.

And Mary arose in those days, and went into the hill country with haste, into a city of Juda;

At nang mga araw na ito'y nagtindig si Maria, at nagmadaling napasa lupaing maburol, sa isang bayan ng Juda;

And entered into the house of Zacharias, and saluted Elisabeth.

At pumasok sa bahay ni Zacarias at bumati kay Elisabet.

And it came to pass, that, when Elisabeth heard the salutation of Mary, the babe leaped in her womb; and Elisabeth was filled with the Holy Ghost:

At nangyari, pagkarinig ni Elisabet ng bati ni Maria, ay lumukso ang sanggol sa kaniyang tiyan; at napuspos si Elisabet ng Espiritu Santo;

And she spake out with a loud voice, and said, Blessed art thou among women, and blessed is the fruit of thy womb.

At sumigaw siya ng malakas na tinig, at sinabi, Pinagpala ka sa mga babae, at pinagpala ang bunga ng iyong tiyan.

And whence is this to me, that the mother of my Lord should come to me?

At ano't nangyari sa akin, na ang ina ng aking Panginoon ay pumarito sa akin?

For, lo, as soon as the voice of thy salutation sounded in mine ears, the babe leaped in my womb for joy.

Sapagka't ganito, pagdating sa aking mga pakinig ng tinig ng iyong bati, lumukso sa tuwa ang sanggol sa aking tiyan.

And blessed is she that believed: for there shall be a performance of those things which were told her from the Lord.

At mapalad ang babaing sumampalataya; sapagka't matutupad ang mga bagay na sa kaniya'y sinabi ng Panginoon.

And Mary said, My soul doth magnify the Lord,

At sinabi ni Maria, Dinadakila ng aking kaluluwa ang Panginoon,

And my spirit hath rejoiced in God my Saviour.

At nagalak ang aking espiritu sa Dios na aking Tagapagligtas.

For he hath regarded the low estate of his handmaiden: for, behold, from henceforth all generations shall call me blessed.

Sapagka't nilingap niya ang kababaan ng kaniyang alipin. Sapagka't, narito, mula ngayon ay tatawagin akong mapalad ng lahat ng maghahalihaliling lahi.

For he that is mighty hath done to me great things; and holy is his name.

Sapagka't ginawan ako ng Makapangyarihan ng mga dakilang bagay; At banal ang kaniyang pangalan.

And his mercy is on them that fear him from generation to generation.

At ang kaniyang awa ay sa mga lahi't lahi. Sa nangatatakot sa kaniya.

He hath shewed strength with his arm; he hath scattered the proud in the imagination of their hearts.

Siya'y nagpakita ng lakas ng kaniyang bisig; Isinambulat niya ang mga palalo sa paggunamgunam ng kanilang puso.

He hath put down the mighty from their seats, and exalted them of low degree.

Ibinaba niya ang mga prinsipe sa mga luklukan nila, At itinaas ang mga may mababang kalagayan.

He hath filled the hungry with good things; and the rich he hath sent empty away.

Binusog niya ang nangagugutom ng mabubuting bagay; At pinaalis niya ang mayayaman, na walang anoman.

He hath holpen his servant Israel, in remembrance of his mercy;

Tumulong siya sa Israel na kaniyang alipin, Upang maalaala niya ang awa

As he spake to our fathers, to Abraham, and to his seed for ever.

(Gaya ng sinabi niya sa ating mga magulang) Kay Abraham at sa kaniyang binhi magpakailan man.

And Mary abode with her about three months, and returned to her own house.

At si Maria ay natirang kasama niya na may tatlong buwan, at umuwi sa kaniyang bahay.

Now Elisabeth's full time came that she should be delivered; and she brought forth a son.

Naganap nga kay Elisabet ang panahon ng panganganak; at siya'y nanganak ng isang lalake.

And her neighbours and her cousins heard how the Lord had shewed great mercy upon her; and they rejoiced with her.

At nabalitaan ng kaniyang mga kapitbahay at mga kamaganak, na dinakila ng Panginoon ang kaniyang awa sa kaniya; at sila'y nangakigalak sa kaniya.

And it came to pass, that on the eighth day they came to circumcise the child; and they called him Zacharias, after the name of his father.

At nangyari, na nang ikawalong araw ay nagsiparoon sila upang tuliin ang sanggol; at siya'y tatawagin sana nila na Zacarias, ayon sa pangalan ng kaniyang ama.

And his mother answered and said, Not so; but he shall be called John.

At sumagot ang kaniyang ina at nagsabi, Hindi gayon; kundi ang itatawag sa kaniya'y Juan.

And they said unto her, There is none of thy kindred that is called by this name.

At sinabi nila sa kaniya, Wala sa iyong kamaganak na tinatawag sa pangalang ito.

And they made signs to his father, how he would have him called.

At hinudyatan nila ang kaniyang ama, kung ano ang ibig niyang itawag.

And he asked for a writing table, and wrote, saying, His name is John. And they marvelled all.

At humingi siya ng isang sulatan at sumulat, na sinasabi, Ang kaniyang pangalan ay Juan. At nagsipanggilalas silang lahat.

And his mouth was opened immediately, and his tongue loosed, and he spake, and praised God.

At pagdaka'y nabuka ang kaniyang bibig, at ang kaniyang dila'y nakalag, at siya'y nagsalita, na pinupuri ang Dios.

And fear came on all that dwelt round about them: and all these sayings were noised abroad throughout all the hill country of Judæa.

At sinidlan ng takot ang lahat ng nagsisipanahan sa palibot nila; at nabansag ang lahat ng mga bagay na ito sa lahat ng lupaing maburol ng Judea.

And all they that heard them laid them up in their hearts, saying, What manner of child shall this be! And the hand of the Lord was with him.

At lahat ng mga nangakarinig nito ay pawang iningatan sa kanilang puso, na sinasabi, Magiging ano nga kaya ang batang ito? Sapagka't ang kamay ng Panginoon ay sumasa kaniya.

And his father Zacharias was filled with the Holy Ghost, and prophesied, saying,

At si Zacarias na kaniyang ama ay napuspos ng Espiritu Santo, at nanghula, na nagsasabi,

Blessed be the Lord God of Israel; for he hath visited and redeemed his people,

Purihin ang Panginoon, ang Dios ng Israel; Sapagka't kaniyang dinalaw at tinubos ang kaniyang bayan,

And hath raised up an horn of salvation for us in the house of his servant David;

At nagtaas sa atin ng isang sungay ng kaligtasan Sa bahay ni David na kaniyang alipin

As he spake by the mouth of his holy prophets, which have been since the world began:

(Gaya ng sinabi niya sa pamamagitan ng kaniyang mga banal na propeta na nagsilitaw buhat nang unang panahon),

That we should be saved from our enemies, and from the hand of all that hate us;

Kaligtasang mula sa ating mga kaaway, at sa kamay ng lahat ng nangapopoot sa atin;

To perform the mercy promised to our fathers, and to remember his holy covenant;

Upang magkaawang-gawa sa ating mga magulang, At alalahanin ang kaniyang banal na tipan;

The oath which he sware to our father Abraham,

Ang sumpa na isinumpa niya kay Abraham na ating ama,

That he would grant unto us, that we being delivered out of the hand of our enemies might serve him without fear,

Na ipagkaloob sa atin na yamang nangaligtas sa kamay ng ating mga kaaway, Ay paglingkuran natin siya ng walang takot,

In holiness and righteousness before him, all the days of our life.

Sa kabanalan at katuwiran sa harapan niya, lahat ng ating mga araw.

And thou, child, shalt be called the prophet of the Highest: for thou shalt go before the face of the Lord to prepare his ways;

Oo at ikaw, sanggol, tatawagin kang propeta ng kataastaasan; Sapagka't magpapauna ka sa unahan ng mukha ng Panginoon, upang ihanda ang kaniyang mga daan;

To give knowledge of salvation unto his people by the remission of their sins,

Upang maipakilala ang kaligtasan sa kaniyang bayan, Sa pagkapatawad ng kanilang mga kasalanan,

Through the tender mercy of our God; whereby the dayspring from on high hath visited us,

Dahil sa magiliw na habag ng aming Dios, Ang pagbubukang liwayway buhat sa kaitaasan ay dadalaw sa atin,

To give light to them that sit in darkness and in the shadow of death, to guide our feet into the way of peace.

Upang liwanagan ang nangakalugmok sa kadiliman at sa lilim ng kamatayan; Upang itumpak ang ating mga paa sa daan ng kapayapaan.

And the child grew, and waxed strong in spirit, and was in the deserts till the day of his shewing unto Israel.

At lumaki ang sanggol, at lumakas sa espiritu, at nasa mga ilang hanggang sa araw ng kaniyang pagpapakita sa Israel.