Proverbs 16

hominis est animum praeparare et Dei gubernare linguam

انسان نقشه‌های زیادی می‌کشد، امّا نتیجهٔ نهایی آنها در دست خداست.

omnes viae hominum patent oculis eius spirituum ponderator est Dominus

تمام کارهای انسان به نظر خودش درست است، ولی خداوند انگیزه‌ها را می‌بیند.

revela Domino opera tua et dirigentur cogitationes tuae

نقشه‌های خود را به دست خداوند بسپار، آنگاه در کارهایت موفّق خواهی شد.

universa propter semet ipsum operatus est Dominus impium quoque ad diem malum

خداوند هر چیز را برای هدفی آفریده است، حتّی شریران را برای روز بلا خلق کرده است.

abominatio Domini omnis arrogans etiam si manus ad manum fuerit non erit innocens

خداوند از اشخاص متکبّر نفرت دارد و هرگز اجازه نمی‌دهد که آنها از مجازات فرار کنند.

misericordia et veritate redimitur iniquitas et in timore Domini declinatur a malo

درستکار و با وفا باش که خدا گناهت را می‌بخشد. از خداوند بترس تا به بدی گرفتار نگردی.

cum placuerint Domino viae hominis inimicos quoque eius convertet ad pacem

وقتی کسی خدا را خشنود می‌سازد، خدا کاری می‌کند که حتّی دشمنان آن شخص هم با او آشتی و مصالحه نمایند.

melius est parum cum iustitia quam multi fructus cum iniquitate

مال کم که از راه درست به دست آمده باشد، بهتر است از ثروت هنگفتی که از راه غلط جمع شده باشد.

cor hominis disponet viam suam sed Domini est dirigere gressus eius

انسان در فکر خود نقشه‌ها می‌کشد، امّا خداوند او را در انجام آنها هدایت می‌کند.

divinatio in labiis regis in iudicio non errabit os eius

فرمان پادشاه مانند وحی قاطع است، پس او نباید در قضاوت اشتباه کند.

pondus et statera iudicia Domini sunt et opera eius omnes lapides sacculi

ترازو و سنگهای درست از آن خداوند است، هر معامله‌ای باید با انصاف باشد.

abominabiles regi qui agunt impie quoniam iustitia firmatur solium

پادشاهان نباید ظلم کنند، زیرا تخت سلطنت بر اساس عدالت استوار می‌ماند.

voluntas regum labia iusta qui recta loquitur diligetur

پادشاهان اشخاص راستگو را دوست دارند و از وجود آنها خشنود می‌شوند.

indignatio regis nuntii mortis et vir sapiens placabit eam

خشم پادشاه پیک مرگ است، امّا شخص عاقل آن را فرو می‌نشاند.

in hilaritate vultus regis vita et clementia eius quasi imber serotinus

خوشی و رضایت پادشاه مانند ابر بهاری است که حیات به ارمغان می‌آورد.

posside sapientiam quia auro melior est et adquire prudentiam quia pretiosior est argento

کسب حکمت بهتر است از اندوختن طلا و نقره.

semita iustorum declinat mala custos animae suae servat viam suam

راه مردم نیک از بدی به دور است و هر که در این راه قدم بردارد، جان خود را حفظ خواهد کرد.

contritionem praecedit superbia et ante ruinam exaltatur spiritus

نتیجهٔ غرور، هلاکت است و تکبّر به سقوط می‌انجامد.

melius est humiliari cum mitibus quam dividere spolia cum superbis

بهتر است انسان متواضع باشد و با مردم ستمدیده بنشیند از اینکه با اشخاص متکبّر باشد و در غنایم آنها شریک شود.

eruditus in verbo repperiet bona et qui in Domino sperat beatus est

آنهایی که از کلام خدا اطاعت می‌کنند، سعادتمند می‌شوند و کسانی‌که بر او توکّل نمایند، برکت می‌یابند.

qui sapiens corde est appellabitur prudens et qui dulcis eloquio maiora percipiet

شخص دانا از روی فهمش شناخته می‌شود و سخنان دلنشین او تأثیر زیادی دارد.

fons vitae eruditio possidentis doctrina stultorum fatuitas

حکمت برای کسانی‌که از آن برخوردارند، چشمهٔ حیات است؛ ولی حماقت برای مردم نادان مجازات به بار می‌آورد.

cor sapientis erudiet os eius et labiis illius addet gratiam

دل شخص دانا، لبهای او را هدایت می‌کند و سخنان او تشویق‌آمیز است.

favus mellis verba conposita dulcedo animae et sanitas ossuum

سخنان محبّت‌آمیز مانند عسل شیرین است و جان انسان را شفا می‌دهد.

est via quae videtur homini recta et novissimum eius ducit ad mortem

راههایی هستند که به نظر انسان راست می‌آیند، امّا عاقبت به مرگ منتهی می‌شوند.

anima laborantis laborat sibi quia conpulit eum os suum

اشتهای کارگر، او را به کار وادار می‌کند، زیرا او می‌خواهد شکم خود را سیر کند.

vir impius fodit malum et in labiis eius ignis ardescit

آدم بدکار نقشه‌های پلید می‌کشد و سخنانش مانند آتش می‌سوزاند.

homo perversus suscitat lites et verbosus separat principes

شخص گمراه، جنگ و ستیز برپا می‌کند و آدم سخن‌چین، دوستان خوب را از هم جدا می‌سازد.

vir iniquus lactat amicum suum et ducit eum per viam non bonam

شخص ظالم، همسایهٔ خود را فریب می‌دهد و او را به راه غلط می‌کشاند.

qui adtonitis oculis cogitat prava mordens labia sua perficit malum

مواظب آنانی باش که با لبخند به تو چشمک می‌زنند، آنها در دلشان برای تو نقشه‌های پلیدی دارند.

corona dignitatis senectus in viis iustitiae repperietur

عمر طولانی هدیه‌ای است که به مردم نیک داده می‌شود و موی سفید تاج جمال آنهاست.

melior est patiens viro forte et qui dominatur animo suo expugnatore urbium

صبر از قدرت بهتر است و شخصی که بر نفس خود تسلّط دارد از کسی‌که شهر را تسخیر نماید برتر است.

sortes mittuntur in sinu sed a Domino temperantur

انسان قرعه می‌اندازد تا ارادهٔ خدا را بداند، امّا پاسخ را خدا تعیین می‌کند.