Proverbs 15

responsio mollis frangit iram sermo durus suscitat furorem

پاسخ ملایم خشم را فرو می‌نشاند، امّا پاسخ سخت، خشم را برمی‌انگیزاند.

lingua sapientium ornat scientiam os fatuorum ebullit stultitiam

از زبان شخص دانا حکمت می‌چکد، ولی از دهان شخص نادان حماقت بیرون می‌آید.

in omni loco oculi Domini contemplantur malos et bonos

خدا همه‌جا را زیر نظر دارد و ناظر کارهای مردمان نیک و بد می‌باشد.

lingua placabilis lignum vitae quae inmoderata est conteret spiritum

سخنان خوب حیات می‌بخشند، امّا حرفهای بد باعث دلشکستگی می‌شود.

stultus inridet disciplinam patris sui qui autem custodit increpationes astutior fiet

شخص نادان نصیحت والدین خود را بی‌اهمیّت می‌شمارد، ولی فرزند عاقل تأدیب آنها خود را می‌پذیرد.

domus iusti plurima fortitudo et in fructibus impii conturbatur

خانهٔ شخص صادق از ثروت پُر است، امّا دسترنج مردم بدکار برای آنها تلخکامی به بار می‌آورد.

labia sapientium disseminabunt scientiam cor stultorum dissimile erit

دانش توسط اشخاص دانا منتشر می‌شود نه به وسیلهٔ مردم نادان که در آنها راستی نیست.

victimae impiorum abominabiles Domino vota iustorum placabilia

خداوند از قربانی‌های مردم بدکار متنفّر است، امّا از دعای درستکاران خشنود می‌گردد.

abominatio est Domino via impii qui sequitur iustitiam diligetur ab eo

خدا از کارهای بدکاران متنفّر است، امّا پیروان راستی را دوست می‌دارد.

doctrina mala deserenti viam qui increpationes odit morietur

کسانی‌که راه راست را ترک کرده‌اند، مجازات سختی در انتظار آنهاست، و اگر نخواهند که تأدیب و اصلاح شوند، خواهند مرد.

infernus et perditio coram Domino quanto magis corda filiorum hominum

حتّی دنیای مردگان از نظر خدا پنهان نیست، پس آیا انسان می‌تواند افکار خود را از او پنهان کند؟

non amat pestilens eum qui se corripit nec ad sapientes graditur

کسی‌که کارش مسخره کردن است، از نزدیک شدن به اشخاص دانا خودداری می‌کند، زیرا دوست ندارد که سرزنش آنها را بشنود.

cor gaudens exhilarat faciem in maerore animi deicitur spiritus

دلِ شاد، چهره را شاداب می‌سازد، امّا دلِ غمگین، روح را افسرده می‌کند.

cor sapientis quaerit doctrinam et os stultorum pascetur inperitia

شخص عاقل تشنهٔ معرفت است، امّا شخص نادان خود را با حماقت سیر می‌کند.

omnes dies pauperis mali secura mens quasi iuge convivium

زندگی برای شخص فقیر سراسر زحمت است، همه‌چیز به نظرش بد می‌آید، امّا اگر دلش شاد باشد، از زندگی لذّت می‌برد.

melius est parum cum timore Domini quam thesauri magni et insatiabiles

دارایی کم همراه با خداترسی بهتر است از ثروت هنگفتِ با اضطراب.

melius est vocare ad holera cum caritate quam ad vitulum saginatum cum odio

خوردن نان و سبزی در جایی که محبّت هست بهتر است از خوردن کباب در جایی که نفرت وجود دارد.

vir iracundus provocat rixas qui patiens est mitigat suscitatas

شخص تندخو نزاع برپا می‌کند، ولی شخص صبور دعوا را فرو می‌نشاند.

iter pigrorum quasi sepes spinarum via iustorum absque offendiculo

راه شخص تنبل با خار پوشیده است، امّا راه آدم درستکار هموار است.

filius sapiens laetificat patrem et stultus homo despicit matrem suam

فرزندان دانا پدران خود را خوشحال می‌سازند، امّا فرزندان احمق مادران خود را تحقیر می‌کنند.

stultitia gaudium stulto et vir prudens dirigit gressus

آدم احمق از کارهای احمقانه لذّت می‌برد، امّا شخص دانا از راه راست منحرف نمی‌شود.

dissipantur cogitationes ubi non est consilium ubi vero plures sunt consiliarii confirmantur

نقشه‌ای که بدون مشورت کشیده شود، با شکست مواجه می‌گردد؛ امّا مشورت زیاد باعث موفّقیّت می‌شود.

laetatur homo in sententia oris sui et sermo oportunus est optimus

جواب درست لذّت‌بخش است و سخنی که به جا گفته شود چه نیکوست.

semita vitae super eruditum ut declinet de inferno novissimo

راه مردم دانا به سوی حیات بالا می‌رود و آنها را از سقوط در دنیای مردگان باز می‌دارد.

domum superborum demolietur Dominus et firmos facit terminos viduae

خداوند خانهٔ مردم متکبّر را ویران می‌کند، امّا از دارایی بیوه زنان حفاظت می‌نماید.

abominatio Domini cogitationes malae et purus sermo pulcherrimus

خداوند از نقشه‌های پلید متنفّر است، ولی افکار پاک را می‌پسندد.

conturbat domum suam qui sectatur avaritiam qui autem odit munera vivet

کسی‌که دنبال سود نامشروع می‌رود، به خانوادهٔ خود لطمه می‌زند؛ امّا کسی‌که از رشوه نفرت دارد، زندگی خوبی خواهد داشت.

mens iusti meditatur oboedientiam os impiorum redundat malis

آدم خوب پیش از جواب دادن فکر می‌کند، امّا شخص بد زود جواب می‌دهد و مشکلات به بار می‌آورد.

longe est Dominus ab impiis et orationes iustorum exaudiet

خداوند از مردم بدکار دور است، ولی دعای اشخاص نیک را می‌شنود.

lux oculorum laetificat animam fama bona inpinguat ossa

دیدن روی شاد و خندان و شنیدن خبر خوش به انسان خوشی و سلامتی می‌بخشد.

auris quae audit increpationes vitae in medio sapientium commorabitur

کسی‌که انتقادهای اصلاح کننده را قبول کند، داناست.

qui abicit disciplinam despicit animam suam qui adquiescit increpationibus possessor est cordis

کسی‌که تأدیب را نپذیرد، خود را حقیر می‌سازد؛ ولی هر که آن را بپذیرد، دانایی کسب می‌کند.

timor Domini disciplina sapientiae et gloriam praecedit humilitas

خداترسی به انسان حکمت می‌آموزد و فروتنی برای او عزّت و احترام به بار می‌آورد.