Proverbs 6

Mon fils, si tu as cautionné ton prochain, Si tu t'es engagé pour autrui,

Mia filo! se vi garantiis por via proksimulo Kaj donis vian manon por aliulo,

Si tu es enlacé par les paroles de ta bouche, Si tu es pris par les paroles de ta bouche,

Tiam vi enretiĝis per la vortoj de via buŝo, Kaptiĝis per la vortoj de via buŝo.

Fais donc ceci, mon fils, dégage-toi, Puisque tu es tombé au pouvoir de ton prochain; Va, prosterne-toi, et fais des instances auprès de lui;

Tiam, mia filo, agu tiel kaj saviĝu, Ĉar vi falis en la mano de via proksimulo: Iru, vigliĝu, kaj petegu vian proksimulon;

Ne donne ni sommeil à tes yeux, Ni assoupissement à tes paupières;

Ne lasu viajn okulojn dormi Kaj viajn palpebrojn dormeti;

Dégage-toi comme la gazelle de la main du chasseur, Comme l'oiseau de la main de l'oiseleur.

Savu vin, kiel gazelo, el la mano, Kaj kiel birdo el la mano de la birdokaptisto.

Va vers la fourmi, paresseux; Considère ses voies, et deviens sage.

Iru al la formiko, vi maldiligentulo; Rigardu ĝian agadon, kaj saĝiĝu.

Elle n'a ni chef, Ni inspecteur, ni maître;

Kvankam ĝi ne havas estron, Nek kontrolanton, nek reganton,

Elle prépare en été sa nourriture, Elle amasse pendant la moisson de quoi manger.

Ĝi pretigas en la somero sian panon, Ĝi kolektas dum la rikolto sian manĝon.

Paresseux, jusqu'à quand seras-tu couché? Quand te lèveras-tu de ton sommeil?

Ĝis kiam, maldiligentulo, vi kuŝos? Kiam vi leviĝos de via dormo?

Un peu de sommeil, un peu d'assoupissement, Un peu croiser les mains pour dormir!...

Iom da dormo, iom da dormeto, Iom da kunmeto de la manoj por kuŝado;

Et la pauvreté te surprendra, comme un rôdeur, Et la disette, comme un homme en armes.

Kaj venos via malriĉeco kiel rabisto, Kaj via senhaveco kiel viro armita.

L'homme pervers, l'homme inique, Marche la fausseté dans la bouche;

Homo sentaŭga, homo malbonfarema, Iras kun buŝo malica,

Il cligne des yeux, parle du pied, Fait des signes avec les doigts;

Donas signojn per la okuloj, aludas per siaj piedoj, Komprenigas per siaj fingroj;

La perversité est dans son coeur, Il médite le mal en tout temps, Il excite des querelles.

Perverseco estas en lia koro, li intencas malbonon; En ĉiu tempo li semas malpacon.

Aussi sa ruine arrivera-t-elle subitement; Il sera brisé tout d'un coup, et sans remède.

Tial subite venos lia pereo; Li estos rompita subite, kaj neniu lin sanigos.

Il y a six choses que hait l'Eternel, Et même sept qu'il a en horreur;

Jen estas ses aferoj, kiujn la Eternulo malamas, Kaj sep, kiujn Li abomenegas.

Les yeux hautains, la langue menteuse, Les mains qui répandent le sang innocent,

Arogantaj okuloj, mensogema lango, Kaj manoj, kiuj verŝas senkulpan sangon,

Le coeur qui médite des projets iniques, Les pieds qui se hâtent de courir au mal,

Koro, kiu preparas malbonfarajn intencojn, Piedoj, kiuj rapidas kuri al malbono,

Le faux témoin qui dit des mensonges, Et celui qui excite des querelles entre frères.

Falsa atestanto, kiu elspiras mensogojn; Kaj tiu, kiu semas malpacon inter fratoj.

Mon fils, garde les préceptes de ton père, Et ne rejette pas l'enseignement de ta mère.

Konservu, mia filo, la ordonon de via patro, Kaj ne forĵetu la instruon de via patrino.

Lie-les constamment sur ton coeur, Attache-les à ton cou.

Ligu ilin por ĉiam al via koro, Volvu ilin sur vian kolon.

Ils te dirigeront dans ta marche, Ils te garderont sur ta couche, Ils te parleront à ton réveil.

Kiam vi iros, ili gvidos vin; Kiam vi kuŝiĝos, ili vin gardos; Kaj kiam vi vekiĝos, ili parolos kun vi.

Car le précepte est une lampe, et l'enseignement une lumière, Et les avertissements de la correction sont le chemin de la vie:

Ĉar moralordono estas lumingo, kaj instruo estas lumo, Kaj edifaj predikoj estas vojo de vivo,

Ils te préserveront de la femme corrompue, De la langue doucereuse de l'étrangère.

Por gardi vin kontraŭ malbona virino, Kontraŭ glata lango de fremdulino.

Ne la convoite pas dans ton coeur pour sa beauté, Et ne te laisse pas séduire par ses paupières.

Ne deziregu en via koro ŝian belecon, Kaj ne kaptiĝu per ŝiaj palpebroj.

Car pour la femme prostituée on se réduit à un morceau de pain, Et la femme mariée tend un piège à la vie précieuse.

Ĉar la kosto de publikulino estas nur unu pano; Sed fremda edzino forkaptas la grandvaloran animon.

Quelqu'un mettra-t-il du feu dans son sein, Sans que ses vêtements s'enflamment?

Ĉu iu povas teni fajron en sia sino tiel, Ke liaj vestoj ne brulu?

Quelqu'un marchera-t-il sur des charbons ardents, Sans que ses pieds soient brûlés?

Ĉu iu povas marŝi sur ardantaj karboj, Ne bruligante siajn piedojn?

Il en est de même pour celui qui va vers la femme de son prochain: Quiconque la touche ne restera pas impuni.

Tiel ankaŭ estas kun tiu, kiu venas al la edzino de sia proksimulo; Neniu, kiu ŝin ektuŝas, restas sen puno.

On ne tient pas pour innocent le voleur qui dérobe Pour satisfaire son appétit, quand il a faim;

Oni ne faras grandan honton al ŝtelanto, Se li ŝtelas por sin satigi, kiam li malsatas;

Si on le trouve, il fera une restitution au septuple, Il donnera tout ce qu'il a dans sa maison.

Kaj kiam oni lin kaptas, li pagas sepoble; La tutan havon de sia domo li fordonas.

Mais celui qui commet un adultère avec une femme est dépourvu de sens, Celui qui veut se perdre agit de la sorte;

Sed kiu adultas kun virino, tiu estas sensaĝa; Tiu, kiu faras tion, pereigas sian animon;

Il n'aura que plaie et ignominie, Et son opprobre ne s'effacera point.

Batojn kaj malhonoron li ricevas, Kaj lia honto ne elviŝiĝas;

Car la jalousie met un homme en fureur, Et il est sans pitié au jour de la vengeance;

Ĉar furiozas la ĵaluzo de la edzo; Kaj li ne indulgas en la tempo de la venĝo.

Il n'a égard à aucune rançon, Et il est inflexible, quand même tu multiplierais les dons.

Li rigardas nenian kompenson, Kaj li ne akceptas, se vi volas eĉ multe donaci.