Proverbs 6

ای فرزندم، آیا ضامن همسایه‌ات شده‌ای و به‌خاطر شخص غریبه‌ای قول داد‌ه‌ای؟

Сине мой, ако си станал поръчител за ближния си, или си дал гаранция за някой чужд,

آیا با دست خود، خودت را به دام انداخته‌ای و به‌خاطر قولی که داد‌ه‌ای گرفتار شده‌ای؟

впримчил си се с думите на устата си, уловил си се с думите на устата си,

ای فرزندم، در این صورت اسیر شده‌ای. پس هرچه می‌گویم انجام بده تا خود را آزاد کنی. فوراً نزد او برو خواهش کن و ضمانت خود را پس بگیر.

тогава, сине мой, направи това и се избави, тъй като си паднал в ръката на ближния си — иди, втурни се и настоявай пред ближния си,

تا این کار را نکرده‌ای نخواب و حتّی لحظه‌ای آرام ننشین.

не давай сън на очите си, нито дрямка на клепачите си,

خودت را مثل آهو از کمند و مثل گنجشک از دام صیاد آزاد کن.

избави се като сърна от ръката на ловеца и като птица от ръката на птицеловеца.

مردم تنبل باید از زندگی مورچه‌ها عبرت بگیرند.

Иди при мравката, ленивецо, виж пътищата й и стани мъдър.

آنها نه رهبر دارند و نه فرمانده،

Тя, без да има началник, надзирател или управител,

امّا آذوقهٔ زمستان خود را هنگام تابستان ذخیره می‌کنند.

приготвя хляба си през лятото, събира храната си в жетва.

شخص تنبل تا چه هنگام می‌خوابد و چه وقت بیدار خواهد شد؟

Докога ще лежиш, ленивецо? Кога ще станеш от съня си?

او می‌گوید: «اندکی بیشتر می‌خوابم و کمی استراحت می‌کنم!»

Малко спане, малко дрямка, малко сгъване на ръце за сън,

امّا وقتی‌که خواب است، فقر و هلاکت مانند راهزن بر او حمله می‌کنند.

и беднотията ти ще дойде като разбойник и нуждата ти — като въоръжен мъж.

مردمان پست و بی‌ارزش همیشه و همه‌جا دروغ می‌گویند.

Негоден човек, нечестив човек е онзи, който ходи с лъжлива уста,

چشمک می‌زنند و حرکاتی می‌کنند که تو را فریب بدهند.

намига с очите си, дава знаци с краката си, сочи с пръстите си.

همیشه فکرشان پر از نقشه‌های پلید و زشت است تا دردسر ایجاد کنند.

Измами са в сърцето му, крои зло по всяко време, сее раздори,

به همین دلیل، بلا و مصیبت ناگهانی بر آنها حمله می‌کند و آنها را طوری شکست می‌دهد که دیگر چاره‌ای نداشته باشند.

затова гибелта му ще дойде внезапно, изведнъж ще се съкруши, и то без изцеление.

شش، بلکه هفت چیز است که خداوند از آنها نفرت دارد و نمی‌تواند تحمّل کند: نگاه متکبّرانه، زبان دروغگو، دستی که خون بی‌گناهی را بریزد، فکری که نقشه‌های پلید بکشد، پایی که برای انجام کارهای زشت عجله کند، شاهدی که شهادت دروغ بدهد و کسی‌که رابطهٔ دوستان و خویشاوندان را به هم بزند.

Шест неща мрази ГОСПОД, и дори седем са мерзост за душата Му:

شش، بلکه هفت چیز است که خداوند از آنها نفرت دارد و نمی‌تواند تحمّل کند: نگاه متکبّرانه، زبان دروغگو، دستی که خون بی‌گناهی را بریزد، فکری که نقشه‌های پلید بکشد، پایی که برای انجام کارهای زشت عجله کند، شاهدی که شهادت دروغ بدهد و کسی‌که رابطهٔ دوستان و خویشاوندان را به هم بزند.

надменни очи, лъжлив език и ръце, които проливат невинна кръв,

شش، بلکه هفت چیز است که خداوند از آنها نفرت دارد و نمی‌تواند تحمّل کند: نگاه متکبّرانه، زبان دروغگو، دستی که خون بی‌گناهی را بریزد، فکری که نقشه‌های پلید بکشد، پایی که برای انجام کارهای زشت عجله کند، شاهدی که شهادت دروغ بدهد و کسی‌که رابطهٔ دوستان و خویشاوندان را به هم بزند.

сърце, което крои зли планове, крака, които бързо тичат към зло,

شش، بلکه هفت چیز است که خداوند از آنها نفرت دارد و نمی‌تواند تحمّل کند: نگاه متکبّرانه، زبان دروغگو، دستی که خون بی‌گناهی را بریزد، فکری که نقشه‌های پلید بکشد، پایی که برای انجام کارهای زشت عجله کند، شاهدی که شهادت دروغ بدهد و کسی‌که رابطهٔ دوستان و خویشاوندان را به هم بزند.

лъжесвидетел, който говори лъжа, и такъв, който сее раздори между братя.

ای فرزند من هرچه پدرت می‌گوید انجام بده و آنچه مادرت می‌گوید فراموش مکن.

Сине мой, пази заповедта на баща си и не отхвърляй закона на майка си.

سخنان آنها را پیوسته به‌خاطر داشته‌ باش و آنها را در قلبت حفظ کن.

Вържи ги завинаги за сърцето си, увий ги около шията си.

تعالیم آنها هنگام سفر راهنما، شبها محافظ و روزها مشاور تو خواهند بود.

Когато ходиш, ще те води, когато спиш, ще те пази, когато се събудиш, ще разговаря с теб.

اوامر آنها مانند چراغی روشن است و سرزنش‌های ایشان طریق زندگی را به تو می‌آموزد.

Защото заповедта е светилник и законът — светлина, и поучителните изобличения са път на живот,

آنها تو را از زن شوهردار و از سخنان فریبندهٔ او دور می‌کنند.

за да те пазят от злата жена, от ласкателния език на чужденката.

زیبایی آنان تو را تحریک ننماید و چشمان افسونگرشان تو را وسوسه نکند.

Не пожелавай красотата й в сърцето си и да не те улови с миглите си,

زنا کردن با زن فاحشه، به قیمت یک قرص نان تمام می‌شود، امّا زنا کردن با زن شوهردار به قیمت هستی و زندگی انسان تمام می‌شود.

защото заради блудна жена човек изпада до парче хляб и жена на друг мъж лови скъпоценната душа.

آیا می‌توانی آتش را در آغوش بگیری و نسوزی؟

Може ли някой да вземе огън в пазвата си и дрехите му да не изгорят?

آیا کسی می‌تواند روی آتش راه برود و پایش نسوزد؟

Може ли някой да ходи по разпалени въглища и краката му да не обгорят?

همینطور کسی‌که با زن شوهردار همخواب شود، از مجازات در امان نخواهد بود.

Така е и с онзи, който влиза при жената на ближния си — който се докосне до нея, няма да бъде невинен.

مردم دزدی را که به‌خاطر گرسنگی دزدی کرده است، سرزنش نمی‌کنند؛

Крадецът не бива презиран, ако краде, за да насити душата си, когато е гладен,

امّا اگر دستگیر شود، باید هفت برابر آن چه دزدیده جریمه بدهد. باید هرچه دارد بدهد.

но ако бъде уловен, трябва да възстанови седмократно, трябва да даде целия имот на къщата си.

امّا مردی که با زن شوهردار زنا می‌کند، کاملاً بی‌شعور است. زیرا او جان خود را از بین می‌برد.

Онзи, който прелюбодейства с жена, е лишен от ум. Който прави това, погубва собствената си душа.

رسوایی و کتک نصیب او خواهد شد و ننگ او از بین نخواهد رفت.

Рани и срам ще намери и позорът му няма да се изличи,

زیرا حسادت خشم شوهر را برمی‌انگیزد و در موقع انتقام هیچ رحم و شفقتی نخواهد کرد.

защото ревността събужда яростта на мъжа и той няма да пожали в деня на отмъщението.

هیچ چیز او را راضی نمی‌کند و به هیچ قیمتی نمی‌توان رضایت او را به ‌دست آورد.

Няма да приеме никакъв откуп и няма да се умилостиви, ако и да умножаваш даровете.