Matthew 22

et respondens Iesus dixit iterum in parabolis eis dicens

عیسی باز هم برای مردم مَثَلی آورده گفت:

simile factum est regnum caelorum homini regi qui fecit nuptias filio suo

«پادشاهی آسمان مانند پادشاهی است كه برای عروسی پسر خود، جشنی ترتیب داد.

et misit servos suos vocare invitatos ad nuptias et nolebant venire

او نوكران خود را فرستاد تا به دعوت شدگان بگویند که در جشن حاضر شوند، امّا آنها نخواستند بیایند.

iterum misit alios servos dicens dicite invitatis ecce prandium meum paravi tauri mei et altilia occisa et omnia parata venite ad nuptias

پادشاه بار دیگر عدّه‌ای را فرستاده به آنها فرمود كه به دعوت شدگان بگویند: 'به جشن عروسی بیایید، چون ضیافتی كه ترتیب داده‌ام آماده است، گاوها و پرواریهای خود را سر بریده و همه‌چیز را آماده کرده‌ام.'

illi autem neglexerunt et abierunt alius in villam suam alius vero ad negotiationem suam

امّا دعوت شدگان به دعوت او اعتنایی نكردند و مشغول كار خود شدند. یكی به مزرعهٔ خود رفت و دیگری به كسب و كار خود پرداخت

reliqui vero tenuerunt servos eius et contumelia adfectos occiderunt

درحالی‌که دیگران، نوكران پادشاه را گرفته، زدند و آنها را كشتند.

rex autem cum audisset iratus est et missis exercitibus suis perdidit homicidas illos et civitatem illorum succendit

وقتی پادشاه این را شنید، غضبناک شد و سربازان خود را فرستاد و آنها قاتلان را كشتند و شهرشان را آتش زدند.

tunc ait servis suis nuptiae quidem paratae sunt sed qui invitati erant non fuerunt digni

آنگاه پادشاه به نوكران خود گفت: 'جشن عروسی آماده است، امّا کسانی‌که دعوت كرده بودم، لایق نبودند.

ite ergo ad exitus viarum et quoscumque inveneritis vocate ad nuptias

پس به کوچه‌ها و خیابانها بروید و هرکه را یافتید به عروسی دعوت كنید.'

et egressi servi eius in vias congregaverunt omnes quos invenerunt malos et bonos et impletae sunt nuptiae discumbentium

آنان رفته و هرکه را پیدا كردند -‌چه نیک و چه بد- با خود آوردند و به این ترتیب تالار از مهمانان پر شد.

intravit autem rex ut videret discumbentes et vidit ibi hominem non vestitum veste nuptiali

«هنگامی‌که پادشاه وارد شد تا مهمانان را ببیند مردی را دید كه لباس عروسی بر تن نداشت.

et ait illi amice quomodo huc intrasti non habens vestem nuptialem at ille obmutuit

پادشاه از او پرسید: 'ای دوست، چطور بدون لباس عروسی به اینجا آمده‌ای؟' او ساكت ماند.

tunc dixit rex ministris ligatis pedibus eius et manibus mittite eum in tenebras exteriores ibi erit fletus et stridor dentium

پس پادشاه به ملازمان خود گفت: 'دست و پای او را ببندید و او را بیرون در تاریكی بیندازید در جایی‌که گریه و دندان بر دندان ساییدن وجود دارد.'

multi autem sunt vocati pauci vero electi

«زیرا دعوت شدگان بسیارند امّا برگزیدگان كم هستند.»

tunc abeuntes Pharisaei consilium inierunt ut caperent eum in sermone

آنگاه فریسیان نقشه كشیدند كه چطور عیسی را با سخنان خودش به دام بیندازند.

et mittunt ei discipulos suos cum Herodianis dicentes magister scimus quia verax es et viam Dei in veritate doces et non est tibi cura de aliquo non enim respicis personam hominum

آنها چند نفر از پیروان خود را به اتّفاق عدّه‌ای از هواداران هیرودیس به نزد عیسی فرستاده گفتند: «ای استاد، ما می‌دانیم كه تو مرد راستگویی هستی. چون به ظاهر انسان توجّهی نداری و راه خدا را بدون بیم و هراس از انسان، با راستی تعلیم می‌دهی،

dic ergo nobis quid tibi videatur licet censum dare Caesari an non

پس به ما بگو عقیدهٔ تو در این باره چیست؟ آیا دادن مالیات به امپراتور روم جایز است یا نه؟»

cognita autem Iesus nequitia eorum ait quid me temptatis hypocritae

عیسی به نیرنگ آنان پی برد و به آنان فرمود: «ای ریاكاران، چرا می‌خواهید مرا امتحان كنید؟

ostendite mihi nomisma census at illi obtulerunt ei denarium

سکّه‌ای را كه با آن مالیات خود را می‌پردازید به من نشان دهید.» آنها یک سکّهٔ نقره به او دادند.

et ait illis Iesus cuius est imago haec et suprascriptio

عیسی پرسید: «این تصویر و عنوان مال كیست؟»

dicunt ei Caesaris tunc ait illis reddite ergo quae sunt Caesaris Caesari et quae sunt Dei Deo

آنها جواب دادند: «مال قیصر.» عیسی به آنان فرمود: «پس آنچه را كه مال قیصر است به قیصر و آنچه را كه مال خداست به خدا بدهید.»

et audientes mirati sunt et relicto eo abierunt

آنها كه از این پاسخ مات و مبهوت مانده بودند، از آنجا بلند شده رفتند و عیسی را تنها گذاشتند.

in illo die accesserunt ad eum Sadducaei qui dicunt non esse resurrectionem et interrogaverunt eum

همان روز صدوقیان كه منكر رستاخیز مردگان هستند پیش او آمدند و از او سؤال نمودند:

dicentes magister Moses dixit si quis mortuus fuerit non habens filium ut ducat frater eius uxorem illius et suscitet semen fratri suo

«ای استاد، موسی گفته است كه هرگاه شخصی بدون فرزند بمیرد برادرش باید با زن او ازدواج كند و برای او فرزندانی به وجود آورد.

erant autem apud nos septem fratres et primus uxore ducta defunctus est et non habens semen reliquit uxorem suam fratri suo

باری، در بین ما هفت برادر بودند، اولی ازدواج كرد و قبل از آنكه دارای فرزندی شود، مُرد و همسر او به برادرش واگذار شد.

similiter secundus et tertius usque ad septimum

همین‌طور دومی و سومی تا هفتمی با آن زن ازدواج كردند و بدون فرزند مُردند.

novissime autem omnium et mulier defuncta est

آن زن هم بعد از همه مرد.

in resurrectione ergo cuius erit de septem uxor omnes enim habuerunt eam

پس در روز قیامت آن زن همسر کدام‌یک از آنها خواهد بود زیرا همهٔ آنان با او ازدواج كرده بودند؟»

respondens autem Iesus ait illis erratis nescientes scripturas neque virtutem Dei

عیسی جواب داد: «شما در اشتباهید! نه از كلام خدا چیزی می‌دانید و نه از قدرت او!

in resurrectione enim neque nubent neque nubentur sed sunt sicut angeli Dei in caelo

در روز رستاخیز کسی نه زن می‌گیرد و نه شوهر می‌کند، بلكه همه در آن عالم مانند فرشتگان آسمانی هستند.

de resurrectione autem mortuorum non legistis quod dictum est a Deo dicente vobis

امّا در خصوص رستاخیز مردگان، آیا نخوانده‌اید كه خود خدا به شما چه فرموده است؟

ego sum Deus Abraham et Deus Isaac et Deus Iacob non est Deus mortuorum sed viventium

او فرموده است: 'من خدای ابراهیم، خدای اسحاق و خدای یعقوب هستم.' خدا خدای مردگان نیست، بلكه خدای زندگان است.»

et audientes turbae mirabantur in doctrina eius

مردم كه این را شنیدند، از تعالیم او مات و مبهوت شدند.

Pharisaei autem audientes quod silentium inposuisset Sadducaeis convenerunt in unum

وقتی فریسیان شنیدند كه عیسی صدوقیان را مُجاب كرده است، دور او را گرفتند

et interrogavit eum unus ex eis legis doctor temptans eum

و یک نفر از آنها كه معلّم شریعت بود از روی امتحان از عیسی سؤالی نموده گفت:

magister quod est mandatum magnum in lege

«ای استاد، کدام‌یک از احكام شریعت از همه بزرگتر است؟»

ait illi Iesus diliges Dominum Deum tuum ex toto corde tuo et in tota anima tua et in tota mente tua

عیسی جواب داد: «خداوند، خدای خود را با تمام دل و تمام جان و تمام عقل خود دوست بدار.

hoc est maximum et primum mandatum

این اولین و بزرگترین حكم شریعت است.

secundum autem simile est huic diliges proximum tuum sicut te ipsum

دومین حكمی كه به همان اندازه مهم است شبیه اولی است، یعنی همسایه‌ات را مانند جان خود دوست بدار.

in his duobus mandatis universa lex pendet et prophetae

در این دو حكم تمام تورات و نوشته‌های انبیا‌ خلاصه شده است.»

congregatis autem Pharisaeis interrogavit eos Iesus

عیسی از آن فریسیانی كه اطراف او ایستاده بودند پرسید:

dicens quid vobis videtur de Christo cuius filius est dicunt ei David

«عقیدهٔ شما دربارهٔ مسیح چیست؟ او فرزند كیست؟» آنها جواب دادند: «او فرزند داوود است.»

ait illis quomodo ergo David in spiritu vocat eum Dominum dicens

عیسی از آنها پرسید: «پس چطور است كه داوود با الهام از جانب خدا او را خداوند می‌خواند؟ زیرا داوود می‌گوید:

dixit Dominus Domino meo sede a dextris meis donec ponam inimicos tuos scabillum pedum tuorum

'خداوند به خداوند من گفت: بر دست راست من بنشین تا دشمنانت را زیر پای تو اندازم.'

si ergo David vocat eum Dominum quomodo filius eius est

او چطور می‌تواند فرزند داوود باشد درصورتی كه خود داوود او را خداوند می‌خواند؟»

et nemo poterat respondere ei verbum neque ausus fuit quisquam ex illa die eum amplius interrogare

هیچ‌کس نتوانست در جواب او سخنی بگوید و از آن روز به بعد دیگر کسی جرأت نكرد از او سؤالی بپرسد.