Matthew 22

Y RESPONDIENDO Jesús, les volvió á hablar en parábolas, diciendo:
A ka oho ake a Ihu, ka korero kupu whakarite ano ki a ratou, ka mea,
El reino de los cielos es semejante á un hombre rey, que hizo bodas á su hijo;
Ka rite te rangatiratanga o te rangi ki tetahi kingi, i whakatakoto marena mo tana tama,
Y envió sus siervos para que llamasen los llamados á las bodas; mas no quisieron venir.
A tonoa ana ana pononga, hei karanga i te hunga i korerotia ki te marena: heoi kihai ratou i pai ki te haere.
Volvió á enviar otros siervos, diciendo: Decid á los llamados: He aquí, mi comida he aparejado; mis toros y animales engordados son muertos, y todo está prevenido: venid á las bodas.
Ka tono ano ia i era atu pononga, ka mea, Mea atu ki te hunga i korerotia, Na kua rite taku hakari; kua oti aku puru, aku mea momona te patu, a kua rite katoa nga mea: haere mai ki te marena.
Mas ellos no se cuidaron, y se fueron, uno á su labranza, y otro á sus negocios;
Otira i paopaongia e ratou, haere ana ko tetahi ki tana mara, ko tetahi ki tana hokohoko.
Y otros, tomando á sus siervos, los afrentaron y los mataron.
Na hopukina ana ana pononga e nga mea i mahue, tukinotia ana ratou, a whakamatea iho.
Y el rey, oyendo esto, se enojó; y enviando sus ejércitos, destruyó á aquellos homicidas, y puso fuego á su ciudad.
Otiia i riri te kingi: a tonoa atu ana ana taua, whakangaromia ana taua hunga kohuru, tahuna iho to ratou pa.
Entonces dice á sus siervos: Las bodas á la verdad están aparejadas; mas los que eran llamados no eran dignos.
Katahi ia ka mea ki ana pononga, E rite ana te marena, ko te hunga ia i karangatia kihai i pai.
Id pues á las salidas de los caminos, y llamad á las bodas á cuantos hallareis.
Na haere koutou ki nga pekanga o nga ara, a tonoa mai ki te marena te hunga katoa e kite ai koutou.
Y saliendo los siervos por los caminos, juntaron á todos los que hallaron, juntamente malos y buenos: y las bodas fueron llenas de convidados.
Na ka haere aua pononga ki nga ara, a huihuia katoatia ana te hunga i kitea e ratou, ana pai, ana kino: na kiki ana te marena i nga manuhiri.
Y entró el rey para ver los convidados, y vió allí un hombre no vestido de boda.
Otiia, no te tapokoranga, o te kingi kia kite i nga manuhiri, ka kitea e ia i reira he tangata kahore nei ona kakahu marena:
Y le dijo: Amigo, ¿cómo entraste aquí no teniendo vestido de boda? Mas él cerró la boca.
A ka mea ki a ia, E hoa, he aha koe i tomo mai ai ki konei kahore nei ou kahu marena? Heoi kihai ia i kuihi.
Entonces el rey dijo á los que servían: Atado de pies y de manos tomadle, y echadle en las tinieblas de afuera: allí será el lloro y el crujir de dientes.
Na ka mea te kingi ki nga kaimahi, Herea ona ringa, ona waewae, kawea atu, maka ki te pouri i waho rawa; ko te wahi tera o te tangi, o te tetea o nga niho.
Porque muchos son llamados, y pocos escogidos.
He tokomaha hoki e karangatia, he ruarua ia e whiriwhiria.
Entonces, idos los Fariseos, consultaron cómo le tomarían en alguna palabra.
Me i reira ka haere nga Parihi, ka runanga ki te pehea e mau ai tetahi kupu ana.
Y envían á él los discípulos de ellos, con los Herodianos, diciendo: Maestro, sabemos que eres amador de la verdad, y que enseñas con verdad el camino de Dios, y que no te curas de nadie, porque no tienes acepción de persona de hombres.
A ka tonoa ki a ia a ratou akonga me nga tangata piri ki a Herora, hei mea, E te Kaiwhakaako, e matau ana matou he pono koe, e whakaako ana koe i te ara a te Atua i runga i te pono, e kore ano ta te tangata e whakaaroa e koe: e kore nei hoki koe e titiro ki te kanohi tangata.
Dinos pues, ¿qué te parece? ¿es lícito dar tributo á César, ó no?
Tena, korerotia ki a matou, E pehea ana tou whakaaro? He mea tika ranei te hoatu takoha ki a Hiha, kahore ranei?
Mas Jesús, entendida la malicia de ellos, les dice: ¿Por qué me tentáis, hipócritas?
Otiia i mohio a Ihu ki to ratou whakaaro kino, a ka mea, He aha ta koutou e whakamatautau na i ahau, e te hunga tinihanga?
Mostradme la moneda del tributo. Y ellos le presentaron un denario.
Tena koa, kia kite ahau i te moni takoha. A mauria mai ana e ratou ki a ia he pene.
Entonces les dice: ¿Cúya es esta figura, y lo que está encima escrito?
Na ka mea ia ki a ratou, No wai tenei ahua me te tuhituhinga?
Dícenle: De César. Y díceles: Pagad pues á César lo que es de César, y á Dios lo que es de Dios.
Ka mea ratou ki a ia, No Hiha. Katahi ia ka mea ki a ratou, Hoatu ki a Hiha nga mea a Hiha; ki te Atua ano nga mea a te Atua.
Y oyendo esto, se maravillaron, y dejándole se fueron.
Ka rongo ratou, ka miharo: a mahue ake ia i a ratou, a haere ana ratou.
Aquel día llegaron á él los Saduceos, que dicen no haber resurrección, y le preguntaron,
I taua ra ka haere mai ki a ia nga Haruki, e mea nei kahore he aranga, ka ui ki a ia,
Diciendo: Maestro, Moisés dijo: Si alguno muriere sin hijos, su hermano se casará con su mujer, y despertará simiente á su hermano.
Ka mea, E te Kaiwhakaako, i mea a Mohi, Ki te mate te tangata, a kahore ana tamariki, ma tona teina e marena tana wahine, e whakatupu ake he uri mo tona tuakana.
Fueron pues, entre nosotros siete hermanos: y el primero tomó mujer, y murió; y no teniendo generación, dejó su mujer á su hermano.
Na tokowhitu tetahi whanau i a matou, he tuakana, he teina: te marenatanga o te tuatahi, ka mate, a hore ona uri, waiho iho tana wahine ma tona teina.
De la misma manera también el segundo, y el tercero, hasta los siete.
Me te tuarua ano, me te tuatoru, puta noa i te tuawhitu.
Y después de todos murió también la mujer.
A, muri iho i a ratou katoa, ka mate te wahine.
En la resurrección pues, ¿de cuál de los siete será ella mujer? porque todos la tuvieron.
Na, i te aranga, ma wai o te tokowhitu te wahine? i a ratou katoa nei hoki ia.
Entonces respondiendo Jesús, les dijo: Erráis ignorando las Escrituras, y el poder de Dios.
Na ka whakahoki a Ihu, ka mea ki a ratou, E he ana koutou, te mohio ki nga karaipiture, ki te kaha ano o te Atua.
Porque en la resurrección, ni los hombres tomarán mujeres, ni las mujeres marido; mas son como los ángeles de Dios en el cielo.
I te aranga hoki e kore ratou e marena, e kore ano e hoatu kia marenatia, engari ka rite ki nga anahera a te Atua i te rangi.
Y de la resurrección de los muertos, ¿no habéis leído lo que os es dicho por Dios, que dice:
Na, ko te aranga o te hunga mate, kahore ano koutou i kite i ta te Atua i korero ai ki a koutou, i mea ai,
Yo soy el Dios de Abraham, y el Dios de Isaac, y el Dios de Jacob? Dios no es Dios de muertos, sino de vivos.
Ko ahau te Atua o Aperahama, te Atua o Ihaka, te Atua o Hakopa? ehara te Atua i te Atua no te hunga mate, engari no te hunga ora.
Y oyendo esto las gentes, estaban atónitas de su doctrina.
A, no ka rongo te mano, ka miharo ki tana ako.
Entonces los Fariseos, oyendo que había cerrado la boca á los Saduceos, se juntaron á una.
No te rongonga ia o nga Parihi, kua kapi i a ia te mangai o nga Haruki, ka whakamine tahi ratou.
Y preguntó uno de ellos, intérprete de la ley, tentándole y diciendo:
Na ka ui tetahi o ratou, he kaiako i te ture, ka whakamatautau i a ia, ka mea,
Maestro, ¿cuál es el mandamiento grande en la ley?
E te Kaiwhakaako, ko tehea te kupu nui o te ture?
Y Jesús le dijo: Amarás al Señor tu Dios de todo tu corazón, y de toda tu alma, y de toda tu mente.
Ka mea a Ihu ki a ia, Kia whakapaua tou ngakau, tou wairua, tou hinengaro, ki te aroha ki te Ariki, ki tou Atua.
Éste es el primero y el grande mandamiento.
Ko te tuatahi tenei, ko te kupu nui.
Y el segundo es semejante á éste: Amarás á tu prójimo como á ti mismo.
He rite ano te tuarua ki tenei, Kia aroha koe ki tou hoa tata, ano ko koe.
De estos dos mandamientos depende toda la ley y los profetas.
Kei runga i enei kupu e rua e iri ana te ture me nga poropiti.
Y estando juntos los Fariseos, Jesús les preguntó,
A, i nga Parihi e noho huihui ana, ka ui a Ihu ki a ratou,
Diciendo: ¿Qué os parece del Cristo? ¿de quién es Hijo? Dícenle: De David.
Ka mea, He pehea o koutou whakaaro ki a te Karaiti? Na wai ia tama? Ka mea ratou ki a ia, Na Rawiri.
Él les dice: ¿Pues cómo David en Espíritu le llama Señor, diciendo:
Ka mea ia ki a ratou, He aha ra a Rawiri, i a ia e nohoia ana e te Wairua, i karanga ai i a ia he Ariki? i mea hoki ia,
Dijo el Señor á mi Señor: Siéntate á mi diestra, Entre tanto que pongo tus enemigos por estrado de tus pies?
I mea te Ariki ki toku Ariki, hei toku matau koe noho ai, kia meinga ra ano e ahau ou hoariri hei turanga waewae mou.
Pues si David le llama Señor, ¿cómo es su Hijo?
Na, ka kiia nei ia e Rawiri he Ariki, he pehea i tama ai ki a ia?
Y nadie le podía responder palabra; ni osó alguno desde aquel día preguntarle más.
A hore he tangata i ahei te whakahoki kupu ki a ia, kihai rawa ano tetahi i maia ki te ui ki a ia i taua ra iho ano.