Matthew 22

ויען ישוע ויסף דבר במשלים אליהם לאמר׃

A odpowiadając Jezus, zasię im rzekł w podobieństwach, mówiąc:

דומה מלכות השמים למלך בשר ודם אשר עשה חתנה לבנו׃

Podobne jest królestwo niebieskie człowiekowi królowi, który sprawił wesele synowi swemu;

וישלח את עבדיו לקרא הקרואים אל החתנה ולא אבו לבוא׃

I posłał sługi swe, aby wezwali zaproszonych na wesele; ale nie chcieli przyjść.

ויסף שלח עבדים אחרים לאמר אמרו אל הקרואים הנה ערכתי את סעודתי שורי ומריאי טבוחים והכל מוכן באו אל החתנה׃

Znowu posłał insze sługi, mówiąc: Powiedzcie zaproszonym: Otom obiad mój nagotował, woły moje i co było karmnego, pobito, i wszystko gotowe, pójdźcież na wesele.

והם לא שתו לבם לזאת וילכו להם זה אל שדהו וזה אל מסחרו׃

Ale oni zaniedbawszy odeszli, jeden do roli swojej, a drugi do kupiectwa swego;

והנשארים תפשו את עבדיו ויתעללו בם ויהרגום׃

A drudzy pojmawszy sługi jego, zelżyli i pobili je.

ויקצף המלך וישלח צבאותיו ויאבד את המרצחים ההם ואת עירם שרף באש׃

Co gdy król usłyszał, rozgniewał się, a posławszy wojska swoje, wytracił one morderce, i miasto ich zapalił.

אז אמר אל עבדיו הן החתנה מוכנה והקרואים לא היו ראוים לה׃

Tedy rzekł sługom swoim: Weseleć wprawdzie jest gotowe; lecz zaproszeni nie byli godni.

לכן לכו נא אל ראשי הדרכים וכל איש אשר תמצאו קראו אתו אל החתנה׃

Przetoż idźcie na rozstania dróg, kogokolwiek znajdziecie, wezwijcie na wesele.

ויצאו העבדים ההם אל הדרכים ויאספו את כל אשר מצאו גם רעים גם טובים וימלא בית החתנה מסבים׃

Tedy wyszedłszy oni słudzy na drogi, zgromadzili wszystkie, którekolwiek znaleźli, złe i dobre, i napełnione jest wesele gośćmi.

ויהי כבוא המלך לראות את המסבים וירא בהם איש ולא היה לבוש בגדי חתנה׃

A wszedłszy król, aby oglądał goście, obaczył tam człowieka nie odzianego szatą weselną;

ויאמר אליו רעי איכה באת הנה ואין לך בגדי חתנה ויאלם׃

I rzekł mu: Przyjacielu! jakoś tu wszedł, nie mając szaty weselnej? A on zamilknął.

ויאמר המלך למשרתים אסרו ידיו ורגליו ונשאתם והשלכתם אותו אל החשך החיצון שם תהיה היללה וחרק השנים׃

Tedy rzekł król sługom: Związawszy nogi i ręce jego, weźmijcie go, a wrzućcie do ciemności zewnętrznych, tam będzie płacz i zgrzytanie zębów.

כי רבים הם הקרואים ומעטים הנבחרים׃

Albowiem wiele jest wezwanych, ale mało wybranych.

וילכו הפרושים ויתיעצו איך יכשילהו בדבר׃

Tedy odszedłszy Faryzeuszowie uczynili radę, jako by go usidlili w mowie.

וישלחו אליו את תלמידיהם עם ההורדוסיים לאמר רבי ידענו כי איש אמת אתה ותורה באמת את דרך אלהים ולא תגור מפני איש כי אינך מכיר פני אדם׃

I posłali do niego ucznie swoje z Herodyjany, mówiąc: Nauczycielu! wiemy, żeś jest prawdziwy, i drogi Bożej w prawdzie uczysz, a nie dbasz na nikogo; albowiem nie patrzysz na osobę ludzką.

לכן הגידה נא לנו את דעתך הנכון לנו לתת מס אל הקיסר אם לא׃

Przetoż powiedz nam, co ci się zda? Godzili się dać czynsz cesarzowi, czyli nie?

וישוע ידע את רשעתם ויאמר החנפים מה תנסוני׃

Ale Jezus poznawszy złość ich, rzekł im: Czemuż mię kusicie, obłudnicy?

הראוני את מטבע המס ויביאו לו דינר׃

Pokażcie mi monetę czynszową; a oni mu podali grosz.

ויאמר אליהם של מי הצורה הזאת והמכתב אשר עליו׃

I rzekł im: Czyjże to obraz i napis?

ויאמרו אליו של הקיסר ויאמר אליהם לכן תנו לקיסר את אשר לקיסר ולאלהים את אשר לאלהים׃

Rzekli mu: Cesarski. Tedy im rzekł: Oddawajcież tedy, co jest cesarskiego, cesarzowi, a co jest Bożego, Bogu.

וכשמעם את זאת תמהו ויעזבהו וילכו להם׃

To usłyszawszy, zadziwili się, a opuściwszy go, odeszli.

ביום ההוא נגשו אליו צדוקים האמרים כי אין תחית המתים וישאלו אתו לאמר׃

Dnia onego przyszli do niego Saduceuszowie, którzy mówią, iż nie masz zmartwychwstania, i pytali go,

רבי הן משה אמר איש כי ימות ובנים אין לו אחיו ייבם את אשתו והקים זרע לאחיו׃

Mówiąc: Nauczycielu! Mojżesz powiedział: Jeźliby kto umarł, nie mając dzieci, aby brat jego prawem powinowactwa pojął żonę jego, i wzbudził nasienie bratu swemu.

ואתנו היו שבעה אחים והראשון נשא אשה וימת וזרע אין לו ויעזב את אשתו לאחיו׃

Było tedy u nas siedm braci; a pierwszy pojąwszy żonę, umarł, a nie mając nasienia, zostawił żonę swoję bratu swemu.

וכמו כן גם השני וכן גם השלישי עד השבעה׃

Także też wtóry i trzeci, aż do siódmego.

ואחרי כלם מתה גם האשה׃

A na ostatek po wszystkich umarła i ona niewiasta.

ועתה בתחית המתים למי מן השבעה תהיה לאשה כי לכלם היתה׃

Przetoż przy zmartwychwstaniu, któregoż z tych siedmiu będzie żoną, gdyż ją wszyscy mieli?

ויען ישוע ויאמר להם טעים אתם באשר אינכם יודעים את הכתובים וגם את גבורת האלהים׃

A odpowiadając Jezus rzekł im: Błądzicie, nie będąc powiadomieni Pisma, ani mocy Bożej.

כי בתחית המתים לא ישאו נשים ולא תנשאנה כי אם כמלאכי אלהים בשמים יהיו׃

Albowiem przy zmartwychwstaniu ani się żenić, ani za mąż chodzić nie będą, ale będą jako Aniołowie Boży w niebie.

ועל דבר תחית המתים הלא קראתם את הנאמר לכם מפי האלהים לאמר׃

A o powstaniu umarłych nie czytaliście, co wam powiedziano od Boga mówiącego:

אנכי אלהי אברהם ואלהי יצחק ואלהי יעקב והוא איננו אלהי המתים כי אם אלהי החיים׃

Jam jest Bóg Abrahama, i Bóg Izaaka, i Bóg Jakóba? Bóg nie jestci Bogiem umarłych, ale żywych.

וישמע המון העם וישתומממו על תורתו׃

A usłyszawszy to lud, zdumiał się nad nauką jego.

והפרושים כשמעם כי סכר פי הצדוקים ויועדו יחדו׃

Lecz gdy usłyszeli Faryzeuszowie, że zawarł usta Saduceuszom, zeszli się wespół.

ואחד מהם מבין בתורה שאל אתו לנסותו לאמר׃

I spytał go jeden z nich, zakonnik, kusząc go i mówiąc:

רבי אי זו מצוה גדולה היא בתורה׃

Nauczycielu! które jest największe przykazanie w zakonie?

ויאמר ישוע אליו ואהבת את יהוה אלהיך בכל לבבך ובכל נפשך ובכל מדעך׃

A Jezus mu rzekł: Będziesz miłował Pana, Boga twego, ze wszystkiego serca twego, i ze wszystkiej duszy twojej i ze wszystkiej myśli twojej.

זאת היא המצוה הגדולה והראשונה׃

To jest pierwsze i największe przykazanie.

והשנית דומה לה ואהבת לרעך כמוך׃

A wtóre podobne jest temuż: Będziesz miłował bliźniego twego, jako samego siebie.

בשתי המצות האלה כל התורה תלויה וגם הנביאים׃

Na tych dwóch przykazaniach wszystek zakon i prorocy zawisnęli.

ויהי בהקהל הפרושים וישאלם ישוע לאמר׃

A gdy się Faryzeuszowie zebrali, spytał ich Jezus,

מה דעתכם על המשיח בן מי הוא ויאמרו אליו בן דוד׃

Mówiąc: Co się wam zda o Chrystusie? Czyim jest synem? Rzekli mu: Dawidowym.

ויאמר אליהם ואיך קרא לו דוד ברוח אדון באמרו׃

I rzekł im: Jakoż tedy Dawid w duchu nazywa go Panem? mówiąc:

נאם יהוה לאדני שב לימיני עד אשית איביך הדם לרגליך׃

Rzekł Pan Panu memu: Siądź po prawicy mojej, aż położę nieprzyjacioły twoje podnóżkiem nóg twoich.

ועתה אם דוד קרא לו אדון איך הוא בנו׃

Ponieważ go tedy Dawid nazywa Panem, jakoż jest synem jego?

ולא יכל איש לענות אתו דבר ולא ערב עוד איש את לבו מן היום ההוא לשאל אותו׃

A żaden mu nie mógł odpowiedzieć i słowa, i nie śmiał go nikt więcej od onego dnia pytać.