Matthew 22

عیسی باز هم برای مردم مَثَلی آورده گفت:

et respondens Iesus dixit iterum in parabolis eis dicens

«پادشاهی آسمان مانند پادشاهی است كه برای عروسی پسر خود، جشنی ترتیب داد.

simile factum est regnum caelorum homini regi qui fecit nuptias filio suo

او نوكران خود را فرستاد تا به دعوت شدگان بگویند که در جشن حاضر شوند، امّا آنها نخواستند بیایند.

et misit servos suos vocare invitatos ad nuptias et nolebant venire

پادشاه بار دیگر عدّه‌ای را فرستاده به آنها فرمود كه به دعوت شدگان بگویند: 'به جشن عروسی بیایید، چون ضیافتی كه ترتیب داده‌ام آماده است، گاوها و پرواریهای خود را سر بریده و همه‌چیز را آماده کرده‌ام.'

iterum misit alios servos dicens dicite invitatis ecce prandium meum paravi tauri mei et altilia occisa et omnia parata venite ad nuptias

امّا دعوت شدگان به دعوت او اعتنایی نكردند و مشغول كار خود شدند. یكی به مزرعهٔ خود رفت و دیگری به كسب و كار خود پرداخت

illi autem neglexerunt et abierunt alius in villam suam alius vero ad negotiationem suam

درحالی‌که دیگران، نوكران پادشاه را گرفته، زدند و آنها را كشتند.

reliqui vero tenuerunt servos eius et contumelia adfectos occiderunt

وقتی پادشاه این را شنید، غضبناک شد و سربازان خود را فرستاد و آنها قاتلان را كشتند و شهرشان را آتش زدند.

rex autem cum audisset iratus est et missis exercitibus suis perdidit homicidas illos et civitatem illorum succendit

آنگاه پادشاه به نوكران خود گفت: 'جشن عروسی آماده است، امّا کسانی‌که دعوت كرده بودم، لایق نبودند.

tunc ait servis suis nuptiae quidem paratae sunt sed qui invitati erant non fuerunt digni

پس به کوچه‌ها و خیابانها بروید و هرکه را یافتید به عروسی دعوت كنید.'

ite ergo ad exitus viarum et quoscumque inveneritis vocate ad nuptias

آنان رفته و هرکه را پیدا كردند -‌چه نیک و چه بد- با خود آوردند و به این ترتیب تالار از مهمانان پر شد.

et egressi servi eius in vias congregaverunt omnes quos invenerunt malos et bonos et impletae sunt nuptiae discumbentium

«هنگامی‌که پادشاه وارد شد تا مهمانان را ببیند مردی را دید كه لباس عروسی بر تن نداشت.

intravit autem rex ut videret discumbentes et vidit ibi hominem non vestitum veste nuptiali

پادشاه از او پرسید: 'ای دوست، چطور بدون لباس عروسی به اینجا آمده‌ای؟' او ساكت ماند.

et ait illi amice quomodo huc intrasti non habens vestem nuptialem at ille obmutuit

پس پادشاه به ملازمان خود گفت: 'دست و پای او را ببندید و او را بیرون در تاریكی بیندازید در جایی‌که گریه و دندان بر دندان ساییدن وجود دارد.'

tunc dixit rex ministris ligatis pedibus eius et manibus mittite eum in tenebras exteriores ibi erit fletus et stridor dentium

«زیرا دعوت شدگان بسیارند امّا برگزیدگان كم هستند.»

multi autem sunt vocati pauci vero electi

آنگاه فریسیان نقشه كشیدند كه چطور عیسی را با سخنان خودش به دام بیندازند.

tunc abeuntes Pharisaei consilium inierunt ut caperent eum in sermone

آنها چند نفر از پیروان خود را به اتّفاق عدّه‌ای از هواداران هیرودیس به نزد عیسی فرستاده گفتند: «ای استاد، ما می‌دانیم كه تو مرد راستگویی هستی. چون به ظاهر انسان توجّهی نداری و راه خدا را بدون بیم و هراس از انسان، با راستی تعلیم می‌دهی،

et mittunt ei discipulos suos cum Herodianis dicentes magister scimus quia verax es et viam Dei in veritate doces et non est tibi cura de aliquo non enim respicis personam hominum

پس به ما بگو عقیدهٔ تو در این باره چیست؟ آیا دادن مالیات به امپراتور روم جایز است یا نه؟»

dic ergo nobis quid tibi videatur licet censum dare Caesari an non

عیسی به نیرنگ آنان پی برد و به آنان فرمود: «ای ریاكاران، چرا می‌خواهید مرا امتحان كنید؟

cognita autem Iesus nequitia eorum ait quid me temptatis hypocritae

سکّه‌ای را كه با آن مالیات خود را می‌پردازید به من نشان دهید.» آنها یک سکّهٔ نقره به او دادند.

ostendite mihi nomisma census at illi obtulerunt ei denarium

عیسی پرسید: «این تصویر و عنوان مال كیست؟»

et ait illis Iesus cuius est imago haec et suprascriptio

آنها جواب دادند: «مال قیصر.» عیسی به آنان فرمود: «پس آنچه را كه مال قیصر است به قیصر و آنچه را كه مال خداست به خدا بدهید.»

dicunt ei Caesaris tunc ait illis reddite ergo quae sunt Caesaris Caesari et quae sunt Dei Deo

آنها كه از این پاسخ مات و مبهوت مانده بودند، از آنجا بلند شده رفتند و عیسی را تنها گذاشتند.

et audientes mirati sunt et relicto eo abierunt

همان روز صدوقیان كه منكر رستاخیز مردگان هستند پیش او آمدند و از او سؤال نمودند:

in illo die accesserunt ad eum Sadducaei qui dicunt non esse resurrectionem et interrogaverunt eum

«ای استاد، موسی گفته است كه هرگاه شخصی بدون فرزند بمیرد برادرش باید با زن او ازدواج كند و برای او فرزندانی به وجود آورد.

dicentes magister Moses dixit si quis mortuus fuerit non habens filium ut ducat frater eius uxorem illius et suscitet semen fratri suo

باری، در بین ما هفت برادر بودند، اولی ازدواج كرد و قبل از آنكه دارای فرزندی شود، مُرد و همسر او به برادرش واگذار شد.

erant autem apud nos septem fratres et primus uxore ducta defunctus est et non habens semen reliquit uxorem suam fratri suo

همین‌طور دومی و سومی تا هفتمی با آن زن ازدواج كردند و بدون فرزند مُردند.

similiter secundus et tertius usque ad septimum

آن زن هم بعد از همه مرد.

novissime autem omnium et mulier defuncta est

پس در روز قیامت آن زن همسر کدام‌یک از آنها خواهد بود زیرا همهٔ آنان با او ازدواج كرده بودند؟»

in resurrectione ergo cuius erit de septem uxor omnes enim habuerunt eam

عیسی جواب داد: «شما در اشتباهید! نه از كلام خدا چیزی می‌دانید و نه از قدرت او!

respondens autem Iesus ait illis erratis nescientes scripturas neque virtutem Dei

در روز رستاخیز کسی نه زن می‌گیرد و نه شوهر می‌کند، بلكه همه در آن عالم مانند فرشتگان آسمانی هستند.

in resurrectione enim neque nubent neque nubentur sed sunt sicut angeli Dei in caelo

امّا در خصوص رستاخیز مردگان، آیا نخوانده‌اید كه خود خدا به شما چه فرموده است؟

de resurrectione autem mortuorum non legistis quod dictum est a Deo dicente vobis

او فرموده است: 'من خدای ابراهیم، خدای اسحاق و خدای یعقوب هستم.' خدا خدای مردگان نیست، بلكه خدای زندگان است.»

ego sum Deus Abraham et Deus Isaac et Deus Iacob non est Deus mortuorum sed viventium

مردم كه این را شنیدند، از تعالیم او مات و مبهوت شدند.

et audientes turbae mirabantur in doctrina eius

وقتی فریسیان شنیدند كه عیسی صدوقیان را مُجاب كرده است، دور او را گرفتند

Pharisaei autem audientes quod silentium inposuisset Sadducaeis convenerunt in unum

و یک نفر از آنها كه معلّم شریعت بود از روی امتحان از عیسی سؤالی نموده گفت:

et interrogavit eum unus ex eis legis doctor temptans eum

«ای استاد، کدام‌یک از احكام شریعت از همه بزرگتر است؟»

magister quod est mandatum magnum in lege

عیسی جواب داد: «خداوند، خدای خود را با تمام دل و تمام جان و تمام عقل خود دوست بدار.

ait illi Iesus diliges Dominum Deum tuum ex toto corde tuo et in tota anima tua et in tota mente tua

این اولین و بزرگترین حكم شریعت است.

hoc est maximum et primum mandatum

دومین حكمی كه به همان اندازه مهم است شبیه اولی است، یعنی همسایه‌ات را مانند جان خود دوست بدار.

secundum autem simile est huic diliges proximum tuum sicut te ipsum

در این دو حكم تمام تورات و نوشته‌های انبیا‌ خلاصه شده است.»

in his duobus mandatis universa lex pendet et prophetae

عیسی از آن فریسیانی كه اطراف او ایستاده بودند پرسید:

congregatis autem Pharisaeis interrogavit eos Iesus

«عقیدهٔ شما دربارهٔ مسیح چیست؟ او فرزند كیست؟» آنها جواب دادند: «او فرزند داوود است.»

dicens quid vobis videtur de Christo cuius filius est dicunt ei David

عیسی از آنها پرسید: «پس چطور است كه داوود با الهام از جانب خدا او را خداوند می‌خواند؟ زیرا داوود می‌گوید:

ait illis quomodo ergo David in spiritu vocat eum Dominum dicens

'خداوند به خداوند من گفت: بر دست راست من بنشین تا دشمنانت را زیر پای تو اندازم.'

dixit Dominus Domino meo sede a dextris meis donec ponam inimicos tuos scabillum pedum tuorum

او چطور می‌تواند فرزند داوود باشد درصورتی كه خود داوود او را خداوند می‌خواند؟»

si ergo David vocat eum Dominum quomodo filius eius est

هیچ‌کس نتوانست در جواب او سخنی بگوید و از آن روز به بعد دیگر کسی جرأت نكرد از او سؤالی بپرسد.

et nemo poterat respondere ei verbum neque ausus fuit quisquam ex illa die eum amplius interrogare