Proverbs 20

luxuriosa res vinum et tumultuosa ebrietas quicumque his delectatur non erit sapiens

شراب انسان را به کارهای احمقانه وادار می‌کند و مشروب باعث جنگ و دعوا می‌شود. کسانی‌که معتاد به مشروب می‌شوند، احمقند.

sicut rugitus leonis ita terror regis qui provocat eum peccat in animam suam

خشم پادشاه مانند غرّش شیر است. هرکسی که خشم او را برانگیزاند، جان خود را به خطر می‌اندازد.

honor est homini qui separat se a contentionibus omnes autem stulti miscentur contumeliis

دوری از نزاع برای انسان عزّت می‌آورد. فقط آدمهای احمق هستند که نزاع برپا می‌کنند.

propter frigus piger arare noluit mendicabit ergo aestate et non dabitur ei

شخص تنبل به موقع زمین خود را شخم نمی‌زند، بنابراین هنگام برداشت محصول هرچه می‌گردد، چیزی نمی‌یابد.

sicut aqua profunda sic consilium in corde viri sed homo sapiens exhauriet illud

افکار شخص مانند آب در ته چاه است و شخص دانا آن را بیرون می‌کشد.

multi homines misericordes vocantur virum autem fidelem quis inveniet

اشخاص زیادی ادّعا می‌کنند که باوفا هستند، امّا چه کسی می‌تواند شخصی را پیدا کند که واقعاً باوفا باشد؟

iustus qui ambulat in simplicitate sua beatos post se filios derelinquet

فرزندان شخص صادق و درستکار در زندگی سعادتمند خواهند شد.

rex qui sedet in solio iudicii dissipat omne malum intuitu suo

پادشاهی که برمسند قضاوت می‌نشیند، به دقّت جوانب امر را می‌سنجد و حق را از باطل تشخیص می‌دهد.

quis potest dicere mundum est cor meum purus sum a peccato

چه کسی می‌تواند بگوید که دل خود را پاک نگاه داشته‌ام و بی‌گناه هستم؟

pondus et pondus mensura et mensura utrumque abominabile est apud Deum

خداوند از کسانی‌که در معامله از وزنه و پیمانه‌های تقلّبی استفاده می‌کنند، متنفّر است.

ex studiis suis intellegitur puer si munda et si recta sint opera eius

حتّی کودک را می‌توان از طرز رفتارش شناخت و فهمید که آنچه را انجام می‌دهد، پاک و راست است یا نه.

aurem audientem et oculum videntem Dominus fecit utrumque

گوش شنوا و چشم بینا، هر دو هدیهٔ خداوند هستند.

noli diligere somnum ne te egestas opprimat aperi oculos tuos et saturare panibus

اگر خواب را دوست داشته باشی، فقیر می‌گردی پس بیدار باش تا سیر شوی.

malum est malum est dicit omnis emptor et cum recesserit tunc gloriabitur

خریدار به جنس می‌نگرد و می‌گوید: «بد است!» امّا وقتی آن را خرید، از آن تعریف می‌کند.

est aurum et multitudo gemmarum vas autem pretiosum labia scientiae

سخنان حکیمانه گرانبهاتر از طلا و کمیاب‌تر از جواهر است.

tolle vestimentum eius qui fideiussor extitit alieni et pro extraneis aufer pignus ab eo

از کسی‌که ضامن شخص بیگانه می‌شود، گرو بگیر.

suavis est homini panis mendacii et postea implebitur os eius calculo

نانی که از راه فریبکاری به دست می‌آید؛ لذیذ است، امّا سرانجام کام را تلخ می‌کند.

cogitationes consiliis roborantur et gubernaculis tractanda sunt bella

نقشه‌هایت را بدون مشورت با دیگران عملی نکن و بدون تدبیر به جنگ نرو.

ei qui revelat mysteria et ambulat fraudulenter et dilatat labia sua ne commiscearis

شخص سخن‌چین رازها را فاش می‌کند، پس با چنین شخصی معاشرت نکن.

qui maledicit patri suo et matri extinguetur lucerna eius in mediis tenebris

چراغ زندگی کسی‌که والدین خود را لعنت کند، خاموش خواهد شد.

hereditas ad quam festinatur in principio in novissimo benedictione carebit

مالی که به آسانی به دست آمده باشد، برکتی نخواهد داشت.

ne dicas reddam malum expecta Dominum et liberabit te

مگو که خودم انتقام خواهم گرفت، بلکه بر خداوند توکّل نما و او تو را یاری خواهد کرد.

abominatio est apud Deum pondus et pondus statera dolosa non est bona

خداوند از اشخاصی که در معامله از ترازو و وزنه‌های تقلّبی استفاده می‌کنند، نفرت دارد.

a Domino diriguntur gressus viri quis autem hominum intellegere potest viam suam

خداوند راه زندگی ما را تعیین می‌کند، پس انسان چگونه می‌تواند بفهمد که راه زندگی او به کجا ختم می‌گردد؟

ruina est hominis devorare sanctos et post vota tractare

هرگز نسنجیده نذر نکن، زیرا ممکن است گرفتار شوی.

dissipat impios rex sapiens et curvat super eos fornicem

پادشاه دانا مردم بدکار را تشخیص می‌دهد و آنها را شدیداً مجازات می‌کند.

lucerna Domini spiraculum hominis quae investigat omnia secreta ventris

وجدان انسان، چراغ خداوند است که تمام رازهای پنهانی او را آشکار می‌سازد.

misericordia et veritas custodiunt regem et roboratur clementia thronus eius

اگر پادشاه مهربان و درستکار باشد، سلطنتش پایدار می‌ماند.

exultatio iuvenum fortitudo eorum et dignitas senum canities

جلال و شکوه جوانان، قوّت آنهاست و عزّت پیران موی سفید آنها.

livor vulneris absterget mala et plagae in secretioribus ventris

تازیانه و تنبیه سخت، دلها را از بدی پاک می‌کنند.