John 6

Potem odszedł Jezus za morze Galilejskie, które jest Tyberyjadzkie;

post haec abiit Iesus trans mare Galilaeae quod est Tiberiadis

I szedł za nim lud wielki, iż widzieli cuda jego, które czynił nad chorymi.

et sequebatur eum multitudo magna quia videbant signa quae faciebat super his qui infirmabantur

I wszedł Jezus na górę, i siedział tam z uczniami swoimi;

subiit ergo in montem Iesus et ibi sedebat cum discipulis suis

A była blisko wielkanoc, święto żydowskie.

erat autem proximum pascha dies festus Iudaeorum

Tedy podniósł Jezus oczy i ujrzawszy, iż wielki lud idzie do niego, rzekł do Filipa: Skąd kupimy chleba, aby ci jedli?

cum sublevasset ergo oculos Iesus et vidisset quia multitudo maxima venit ad eum dicit ad Philippum unde ememus panes ut manducent hii

(Ale to mówił, kusząc go; bo on wiedział, co miał czynić.)

hoc autem dicebat temptans eum ipse enim sciebat quid esset facturus

Odpowiedział mu Filip: Za dwieście groszy chleba nie dosyć im będzie, choćby każdy z nich mało co wziął.

respondit ei Philippus ducentorum denariorum panes non sufficiunt eis ut unusquisque modicum quid accipiat

Rzekł mu jeden z uczniów jego, Andrzej, brat Szymona Piotra:

dicit ei unus ex discipulis eius Andreas frater Simonis Petri

Jest tu jedno pacholę, co ma pięcioro chleba jęczmiennego i dwie rybki; ale cóż to jest na tak wielu?

est puer unus hic qui habet quinque panes hordiacios et duos pisces sed haec quid sunt inter tantos

Tedy rzekł Jezus: Każcie ludowi usiąść. A było trawy dość na onemże miejscu, i usiadło mężów w liczbie około pięciu tysięcy.

dixit ergo Iesus facite homines discumbere erat autem faenum multum in loco discubuerunt ergo viri numero quasi quinque milia

Wziął tedy Jezus one chleby, a podziękowawszy rozdał uczniom, a uczniowie siedzącym; także i z onych rybek, ile jedno chcieli.

accepit ergo panes Iesus et cum gratias egisset distribuit discumbentibus similiter et ex piscibus quantum volebant

A gdy byli nasyceni, rzekł uczniom swoim: Zbierzcie te ułomki, które zbywają, żeby nic nie zginęło.

ut autem impleti sunt dixit discipulis suis colligite quae superaverunt fragmenta ne pereant

I zebrali i napełnili dwanaście koszów ułomków z onego pięciorga chleba jęczmiennego, które zbywały tym, co jedli.

collegerunt ergo et impleverunt duodecim cofinos fragmentorum ex quinque panibus hordiaciis quae superfuerunt his qui manducaverunt

A oni ludzie, ujrzawszy cud, który uczynił Jezus, mówili: Tenci jest zaprawdę on prorok, który miał przyjść na świat.

illi ergo homines cum vidissent quod fecerat signum dicebant quia hic est vere propheta qui venturus est in mundum

Tedy Jezus poznawszy, iż mieli przyjść i porwać go, aby go uczynili królem, uszedł zasię sam tylko na górę.

Iesus ergo cum cognovisset quia venturi essent ut raperent eum et facerent eum regem fugit iterum in montem ipse solus

A gdy był wieczór, zstąpili uczniowie jego do morza.

ut autem sero factum est descenderunt discipuli eius ad mare

A wstąpiwszy w łódź, jechali za morze do Kapernaum, a już było ciemno, a Jezus nie przyszedł był do nich.

et cum ascendissent navem venerunt trans mare in Capharnaum et tenebrae iam factae erant et non venerat ad eos Iesus

A morze, gdy powstał wielki wiatr, burzyć się poczynało.

mare autem vento magno flante exsurgebat

Gdy tedy odpłynęli jakoby na dwadzieścia i pięć lub trzydzieści stajan, ujrzeli Jezusa chodzącego po morzu, przybliżającego się ku łodzi, i ulękli się.

cum remigassent ergo quasi stadia viginti quinque aut triginta vident Iesum ambulantem super mare et proximum navi fieri et timuerunt

A on im rzekł: Jamci jest, nie bójcie się.

ille autem dicit eis ego sum nolite timere

I wzięli go ochotnie do łodzi, a zarazem łódź przypłynęła do ziemi, do której jechali.

voluerunt ergo accipere eum in navi et statim fuit navis ad terram quam ibant

Nazajutrz lud, który był za morzem, widząc, że tam nie było drugiej łodzi, tylko ona jedna, w którą byli wstąpili uczniowie jego, a iż Jezus nie wszedł był w łódź z uczniami swoimi, ale sami uczniowie jego ujechali;

altera die turba quae stabat trans mare vidit quia navicula alia non erat ibi nisi una et quia non introisset cum discipulis suis Iesus in navem sed soli discipuli eius abissent

(Przyszły też były drugie łodzie z Tyberyjady, blisko do onego miejsca, gdzie jedli chleb, gdy był Pan dzięki uczynił.)

aliae vero supervenerunt naves a Tiberiade iuxta locum ubi manducaverant panem gratias agente Domino

To gdy obaczył lud, iż tam nie było Jezusa, ani uczniów jego, wstąpili i oni w łodzie i przeprawili się do Kapernaum, szukając Jezusa;

cum ergo vidisset turba quia Iesus non esset ibi neque discipuli eius ascenderunt naviculas et venerunt Capharnaum quaerentes Iesum

A znalazłszy go za morzem, rzekli mu: Mistrzu! kiedyś tu przybył?

et cum invenissent eum trans mare dixerunt ei rabbi quando huc venisti

Odpowiedział im Jezus i rzekł: Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam: Szukacie mię nie przeto, iżeście widzieli cuda, ale iżeście jedli chleb, i byliście nasyceni.

respondit eis Iesus et dixit amen amen dico vobis quaeritis me non quia vidistis signa sed quia manducastis ex panibus et saturati estis

Sprawujcież nie pokarm, który ginie, ale pokarm, który trwa ku żywotowi wiecznemu, który wam da Syn człowieczy; albowiem tego zapieczętował Bóg Ojciec.

operamini non cibum qui perit sed qui permanet in vitam aeternam quem Filius hominis vobis dabit hunc enim Pater signavit Deus

Rzekli tedy do niego: Cóż będziemy czynili, abyśmy sprawowali sprawy Boże?

dixerunt ergo ad eum quid faciemus ut operemur opera Dei

Odpowiedział Jezus i rzekł im: Toć jest sprawa Boża, abyście wierzyli w tego, którego on posłał.

respondit Iesus et dixit eis hoc est opus Dei ut credatis in eum quem misit ille

Rzekli mu tedy: Cóż wżdy ty za znak czynisz, abyśmy widzieli i wierzyli tobie? Cóż czynisz?

dixerunt ergo ei quod ergo tu facis signum ut videamus et credamus tibi quid operaris

Ojcowie nasi jedli mannę na puszczy, jako jest napisano: Chleb z nieba dał im ku jedzeniu.

patres nostri manna manducaverunt in deserto sicut scriptum est panem de caelo dedit eis manducare

Rzekł im tedy Jezus: Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam: Nie Mojżesz wam dał chleb z nieba, ale Ojciec mój daje wam chleb on prawdziwy z nieba.

dixit ergo eis Iesus amen amen dico vobis non Moses dedit vobis panem de caelo sed Pater meus dat vobis panem de caelo verum

Albowiem chleb Boży ten jest, który zstępuje z nieba i żywot daje światu.

panis enim Dei est qui descendit de caelo et dat vitam mundo

Tedy mu rzekli: Panie! daj nam zawsze tego chleba.

dixerunt ergo ad eum Domine semper da nobis panem hunc

I rzekł im Jezus: Jamci jest on chleb żywota; kto do mnie przychodzi, łaknąć nie będzie, a kto wierzy w mię, nigdy pragnąć nie będzie.

dixit autem eis Iesus ego sum panis vitae qui veniet ad me non esuriet et qui credit in me non sitiet umquam

Alem wam powiedział: Owszem, widzieliście mię, a nie wierzycie.

sed dixi vobis quia et vidistis me et non creditis

Wszystko, co mi daje Ojciec, do mnie przyjdzie, a tego, co do mnie przyjdzie, nie wyrzucę precz.

omne quod dat mihi Pater ad me veniet et eum qui venit ad me non eiciam foras

Bom zstąpił z nieba, nie iżbym czynił wolę moję, ale wolę onego, który mię posłał.

quia descendi de caelo non ut faciam voluntatem meam sed voluntatem eius qui misit me

A tać jest wola onego, który mię posłał, Ojca, abym z tego wszystkiego, co mi dał, nic nie stracił, ale abym to wzbudził w on ostateczny dzień.

haec est autem voluntas eius qui misit me Patris ut omne quod dedit mihi non perdam ex eo sed resuscitem illum novissimo die

A tać jest wola onego, który mię posłał, aby każdy, kto widzi Syna, a wierzy weń, miał żywot wieczny; a ja go wzbudzę w on ostateczny dzień.

haec est enim voluntas Patris mei qui misit me ut omnis qui videt Filium et credit in eum habeat vitam aeternam et resuscitabo ego eum in novissimo die

I szemrali Żydowie o nim, iż rzekł: Jam jest on chleb, który z nieba zstąpił.

murmurabant ergo Iudaei de illo quia dixisset ego sum panis qui de caelo descendi

I mówili: Izaż ten nie jest Jezus, syn Józefa, którego my ojca i matkę znamy; jakoż teraz tedy ten powiada: Żem z nieba zstąpił?

et dicebant nonne hic est Iesus filius Ioseph cuius nos novimus patrem et matrem quomodo ergo dicit hic quia de caelo descendi

Tedy odpowiedział Jezus i rzekł im: Nie szemrzyjcie między sobą.

respondit ergo Iesus et dixit eis nolite murmurare in invicem

Żaden do mnie przyjść nie może, jeźli go Ojciec mój, który mię posłał, nie pociągnie; a ja go wzbudzę w ostateczny dzień.

nemo potest venire ad me nisi Pater qui misit me traxerit eum et ego resuscitabo eum novissimo die

Napisano w prorokach: I będą wszyscy wyuczeni od Boga; przetoż każdy, kto słyszał od Ojca, a nauczył się, przychodzi do mnie.

est scriptum in prophetis et erunt omnes docibiles Dei omnis qui audivit a Patre et didicit venit ad me

Nie iżby kto widział Ojca, oprócz tego, który jest od Boga; ten widział Ojca.

non quia Patrem vidit quisquam nisi is qui est a Deo hic vidit Patrem

Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam: Kto w mię wierzy, ma żywot wieczny.

amen amen dico vobis qui credit in me habet vitam aeternam ego sum panis vitae

Jam jest on chleb żywota.

patres vestri manducaverunt in deserto manna et mortui sunt

Ojcowie wasi jedli mannę na puszczy, a pomarli.

hic est panis de caelo descendens ut si quis ex ipso manducaverit non moriatur

Ten jest on chleb, który z nieba zstępuje; jeźliby go kto jadł, nie umrze.

ego sum panis vivus qui de caelo descendi

Jamci jest chleb on żywy, którym z nieba zstąpił: jeźliby kto jadł z tego chleba, żyć będzie na wieki; a chleb, który ja dam, jest ciało moje, które ja dam za żywot świata.

si quis manducaverit ex hoc pane vivet in aeternum et panis quem ego dabo caro mea est pro mundi vita

Wadzili się tedy Żydowie między sobą, mówiąc: Jakoż ten może nam dać ciało swoje ku jedzeniu?

litigabant ergo Iudaei ad invicem dicentes quomodo potest hic nobis carnem suam dare ad manducandum

I rzekł im Jezus: Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam: Jeźli nie będziecie jedli ciała Syna człowieczego, i pili krwi jego, nie macie żywota w sobie.

dixit ergo eis Iesus amen amen dico vobis nisi manducaveritis carnem Filii hominis et biberitis eius sanguinem non habetis vitam in vobis

Kto je ciało moje, a pije krew moję, ma żywot wieczny, a ja go wzbudzę w on ostateczny dzień.

qui manducat meam carnem et bibit meum sanguinem habet vitam aeternam et ego resuscitabo eum in novissimo die

Albowiem ciało moje prawdziwie jest pokarm, a krew moja prawdziwie jest napój.

caro enim mea vere est cibus et sanguis meus vere est potus

Kto je ciało moje i pije krew moję, we mnie mieszka, a ja w nim.

qui manducat meam carnem et bibit meum sanguinem in me manet et ego in illo

Jako mię posłał żyjący Ojciec, i ja żyję przez Ojca; tak kto mnie pożywa, i on żyć będzie przez mię.

sicut misit me vivens Pater et ego vivo propter Patrem et qui manducat me et ipse vivet propter me

Tenci jest chleb on, który z nieba zstąpił, nie jako ojcowie wasi jedli mannę, a pomarli; kto je ten chleb, żyć będzie na wieki.

hic est panis qui de caelo descendit non sicut manducaverunt patres vestri manna et mortui sunt qui manducat hunc panem vivet in aeternum

To mówił w bóżnicy, ucząc w Kapernaum.

haec dixit in synagoga docens in Capharnaum

Wiele ich tedy z uczniów jego słysząc to, mówili: Twardać to jest mowa, któż jej słuchać może?

multi ergo audientes ex discipulis eius dixerunt durus est hic sermo quis potest eum audire

Ale wiedząc Jezus sam w sobie, iż o tem szemrali uczniowie jego, rzekł im: Toż was obraża?

sciens autem Iesus apud semet ipsum quia murmurarent de hoc discipuli eius dixit eis hoc vos scandalizat

Cóż, gdybyście ujrzeli Syna człowieczego wstępującego, gdzie był pierwej?

si ergo videritis Filium hominis ascendentem ubi erat prius

Duchci jest, który ożywia, ciało nic nie pomaga; słowa, które ja wam mówię, duch są i żywot są.

spiritus est qui vivificat caro non prodest quicquam verba quae ego locutus sum vobis spiritus et vita sunt

Ale są niektórzy z was, co nie wierzą; albowiem wiedział od początku Jezus, którzy byli, co nie wierzyli, i kto jest, co go miał wydać;

sed sunt quidam ex vobis qui non credunt sciebat enim ab initio Iesus qui essent credentes et quis traditurus esset eum

I mówił: Dlategomci wam powiedział: Iż żaden nie może przyjść do mnie, jeźliby mu nie było dane od Ojca mojego.

et dicebat propterea dixi vobis quia nemo potest venire ad me nisi fuerit ei datum a Patre meo

Od tego czasu wiele uczniów jego odeszło nazad, a więcej z nim nie chodzili.

ex hoc multi discipulorum eius abierunt retro et iam non cum illo ambulabant

Tedy rzekł Jezus do onych dwunastu: Izali i wy chcecie odejść?

dixit ergo Iesus ad duodecim numquid et vos vultis abire

I odpowiedział mu Szymon Piotr: Panie! do kogóż pójdziemy? Ty masz słowa żywota wiecznego;

respondit ergo ei Simon Petrus Domine ad quem ibimus verba vitae aeternae habes

A myśmy uwierzyli i poznali, żeś ty jest Chrystus, on Syn Boga żywego.

et nos credidimus et cognovimus quia tu es Christus Filius Dei

Odpowiedział im Jezus: Izalim ja nie dwunastu was obrał? a jeden z was jest dyjabeł.

respondit eis Iesus nonne ego vos duodecim elegi et ex vobis unus diabolus est

A to mówił o Judaszu, synu Szymona, Iszkaryjocie; bo go ten wydać miał, będąc jednym z onych dwunastu.

dicebat autem Iudam Simonis Scariotis hic enim erat traditurus eum cum esset unus ex duodecim