John 6

post haec abiit Iesus trans mare Galilaeae quod est Tiberiadis

Potem odszedł Jezus za morze Galilejskie, które jest Tyberyjadzkie;

et sequebatur eum multitudo magna quia videbant signa quae faciebat super his qui infirmabantur

I szedł za nim lud wielki, iż widzieli cuda jego, które czynił nad chorymi.

subiit ergo in montem Iesus et ibi sedebat cum discipulis suis

I wszedł Jezus na górę, i siedział tam z uczniami swoimi;

erat autem proximum pascha dies festus Iudaeorum

A była blisko wielkanoc, święto żydowskie.

cum sublevasset ergo oculos Iesus et vidisset quia multitudo maxima venit ad eum dicit ad Philippum unde ememus panes ut manducent hii

Tedy podniósł Jezus oczy i ujrzawszy, iż wielki lud idzie do niego, rzekł do Filipa: Skąd kupimy chleba, aby ci jedli?

hoc autem dicebat temptans eum ipse enim sciebat quid esset facturus

(Ale to mówił, kusząc go; bo on wiedział, co miał czynić.)

respondit ei Philippus ducentorum denariorum panes non sufficiunt eis ut unusquisque modicum quid accipiat

Odpowiedział mu Filip: Za dwieście groszy chleba nie dosyć im będzie, choćby każdy z nich mało co wziął.

dicit ei unus ex discipulis eius Andreas frater Simonis Petri

Rzekł mu jeden z uczniów jego, Andrzej, brat Szymona Piotra:

est puer unus hic qui habet quinque panes hordiacios et duos pisces sed haec quid sunt inter tantos

Jest tu jedno pacholę, co ma pięcioro chleba jęczmiennego i dwie rybki; ale cóż to jest na tak wielu?

dixit ergo Iesus facite homines discumbere erat autem faenum multum in loco discubuerunt ergo viri numero quasi quinque milia

Tedy rzekł Jezus: Każcie ludowi usiąść. A było trawy dość na onemże miejscu, i usiadło mężów w liczbie około pięciu tysięcy.

accepit ergo panes Iesus et cum gratias egisset distribuit discumbentibus similiter et ex piscibus quantum volebant

Wziął tedy Jezus one chleby, a podziękowawszy rozdał uczniom, a uczniowie siedzącym; także i z onych rybek, ile jedno chcieli.

ut autem impleti sunt dixit discipulis suis colligite quae superaverunt fragmenta ne pereant

A gdy byli nasyceni, rzekł uczniom swoim: Zbierzcie te ułomki, które zbywają, żeby nic nie zginęło.

collegerunt ergo et impleverunt duodecim cofinos fragmentorum ex quinque panibus hordiaciis quae superfuerunt his qui manducaverunt

I zebrali i napełnili dwanaście koszów ułomków z onego pięciorga chleba jęczmiennego, które zbywały tym, co jedli.

illi ergo homines cum vidissent quod fecerat signum dicebant quia hic est vere propheta qui venturus est in mundum

A oni ludzie, ujrzawszy cud, który uczynił Jezus, mówili: Tenci jest zaprawdę on prorok, który miał przyjść na świat.

Iesus ergo cum cognovisset quia venturi essent ut raperent eum et facerent eum regem fugit iterum in montem ipse solus

Tedy Jezus poznawszy, iż mieli przyjść i porwać go, aby go uczynili królem, uszedł zasię sam tylko na górę.

ut autem sero factum est descenderunt discipuli eius ad mare

A gdy był wieczór, zstąpili uczniowie jego do morza.

et cum ascendissent navem venerunt trans mare in Capharnaum et tenebrae iam factae erant et non venerat ad eos Iesus

A wstąpiwszy w łódź, jechali za morze do Kapernaum, a już było ciemno, a Jezus nie przyszedł był do nich.

mare autem vento magno flante exsurgebat

A morze, gdy powstał wielki wiatr, burzyć się poczynało.

cum remigassent ergo quasi stadia viginti quinque aut triginta vident Iesum ambulantem super mare et proximum navi fieri et timuerunt

Gdy tedy odpłynęli jakoby na dwadzieścia i pięć lub trzydzieści stajan, ujrzeli Jezusa chodzącego po morzu, przybliżającego się ku łodzi, i ulękli się.

ille autem dicit eis ego sum nolite timere

A on im rzekł: Jamci jest, nie bójcie się.

voluerunt ergo accipere eum in navi et statim fuit navis ad terram quam ibant

I wzięli go ochotnie do łodzi, a zarazem łódź przypłynęła do ziemi, do której jechali.

altera die turba quae stabat trans mare vidit quia navicula alia non erat ibi nisi una et quia non introisset cum discipulis suis Iesus in navem sed soli discipuli eius abissent

Nazajutrz lud, który był za morzem, widząc, że tam nie było drugiej łodzi, tylko ona jedna, w którą byli wstąpili uczniowie jego, a iż Jezus nie wszedł był w łódź z uczniami swoimi, ale sami uczniowie jego ujechali;

aliae vero supervenerunt naves a Tiberiade iuxta locum ubi manducaverant panem gratias agente Domino

(Przyszły też były drugie łodzie z Tyberyjady, blisko do onego miejsca, gdzie jedli chleb, gdy był Pan dzięki uczynił.)

cum ergo vidisset turba quia Iesus non esset ibi neque discipuli eius ascenderunt naviculas et venerunt Capharnaum quaerentes Iesum

To gdy obaczył lud, iż tam nie było Jezusa, ani uczniów jego, wstąpili i oni w łodzie i przeprawili się do Kapernaum, szukając Jezusa;

et cum invenissent eum trans mare dixerunt ei rabbi quando huc venisti

A znalazłszy go za morzem, rzekli mu: Mistrzu! kiedyś tu przybył?

respondit eis Iesus et dixit amen amen dico vobis quaeritis me non quia vidistis signa sed quia manducastis ex panibus et saturati estis

Odpowiedział im Jezus i rzekł: Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam: Szukacie mię nie przeto, iżeście widzieli cuda, ale iżeście jedli chleb, i byliście nasyceni.

operamini non cibum qui perit sed qui permanet in vitam aeternam quem Filius hominis vobis dabit hunc enim Pater signavit Deus

Sprawujcież nie pokarm, który ginie, ale pokarm, który trwa ku żywotowi wiecznemu, który wam da Syn człowieczy; albowiem tego zapieczętował Bóg Ojciec.

dixerunt ergo ad eum quid faciemus ut operemur opera Dei

Rzekli tedy do niego: Cóż będziemy czynili, abyśmy sprawowali sprawy Boże?

respondit Iesus et dixit eis hoc est opus Dei ut credatis in eum quem misit ille

Odpowiedział Jezus i rzekł im: Toć jest sprawa Boża, abyście wierzyli w tego, którego on posłał.

dixerunt ergo ei quod ergo tu facis signum ut videamus et credamus tibi quid operaris

Rzekli mu tedy: Cóż wżdy ty za znak czynisz, abyśmy widzieli i wierzyli tobie? Cóż czynisz?

patres nostri manna manducaverunt in deserto sicut scriptum est panem de caelo dedit eis manducare

Ojcowie nasi jedli mannę na puszczy, jako jest napisano: Chleb z nieba dał im ku jedzeniu.

dixit ergo eis Iesus amen amen dico vobis non Moses dedit vobis panem de caelo sed Pater meus dat vobis panem de caelo verum

Rzekł im tedy Jezus: Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam: Nie Mojżesz wam dał chleb z nieba, ale Ojciec mój daje wam chleb on prawdziwy z nieba.

panis enim Dei est qui descendit de caelo et dat vitam mundo

Albowiem chleb Boży ten jest, który zstępuje z nieba i żywot daje światu.

dixerunt ergo ad eum Domine semper da nobis panem hunc

Tedy mu rzekli: Panie! daj nam zawsze tego chleba.

dixit autem eis Iesus ego sum panis vitae qui veniet ad me non esuriet et qui credit in me non sitiet umquam

I rzekł im Jezus: Jamci jest on chleb żywota; kto do mnie przychodzi, łaknąć nie będzie, a kto wierzy w mię, nigdy pragnąć nie będzie.

sed dixi vobis quia et vidistis me et non creditis

Alem wam powiedział: Owszem, widzieliście mię, a nie wierzycie.

omne quod dat mihi Pater ad me veniet et eum qui venit ad me non eiciam foras

Wszystko, co mi daje Ojciec, do mnie przyjdzie, a tego, co do mnie przyjdzie, nie wyrzucę precz.

quia descendi de caelo non ut faciam voluntatem meam sed voluntatem eius qui misit me

Bom zstąpił z nieba, nie iżbym czynił wolę moję, ale wolę onego, który mię posłał.

haec est autem voluntas eius qui misit me Patris ut omne quod dedit mihi non perdam ex eo sed resuscitem illum novissimo die

A tać jest wola onego, który mię posłał, Ojca, abym z tego wszystkiego, co mi dał, nic nie stracił, ale abym to wzbudził w on ostateczny dzień.

haec est enim voluntas Patris mei qui misit me ut omnis qui videt Filium et credit in eum habeat vitam aeternam et resuscitabo ego eum in novissimo die

A tać jest wola onego, który mię posłał, aby każdy, kto widzi Syna, a wierzy weń, miał żywot wieczny; a ja go wzbudzę w on ostateczny dzień.

murmurabant ergo Iudaei de illo quia dixisset ego sum panis qui de caelo descendi

I szemrali Żydowie o nim, iż rzekł: Jam jest on chleb, który z nieba zstąpił.

et dicebant nonne hic est Iesus filius Ioseph cuius nos novimus patrem et matrem quomodo ergo dicit hic quia de caelo descendi

I mówili: Izaż ten nie jest Jezus, syn Józefa, którego my ojca i matkę znamy; jakoż teraz tedy ten powiada: Żem z nieba zstąpił?

respondit ergo Iesus et dixit eis nolite murmurare in invicem

Tedy odpowiedział Jezus i rzekł im: Nie szemrzyjcie między sobą.

nemo potest venire ad me nisi Pater qui misit me traxerit eum et ego resuscitabo eum novissimo die

Żaden do mnie przyjść nie może, jeźli go Ojciec mój, który mię posłał, nie pociągnie; a ja go wzbudzę w ostateczny dzień.

est scriptum in prophetis et erunt omnes docibiles Dei omnis qui audivit a Patre et didicit venit ad me

Napisano w prorokach: I będą wszyscy wyuczeni od Boga; przetoż każdy, kto słyszał od Ojca, a nauczył się, przychodzi do mnie.

non quia Patrem vidit quisquam nisi is qui est a Deo hic vidit Patrem

Nie iżby kto widział Ojca, oprócz tego, który jest od Boga; ten widział Ojca.

amen amen dico vobis qui credit in me habet vitam aeternam ego sum panis vitae

Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam: Kto w mię wierzy, ma żywot wieczny.

patres vestri manducaverunt in deserto manna et mortui sunt

Jam jest on chleb żywota.

hic est panis de caelo descendens ut si quis ex ipso manducaverit non moriatur

Ojcowie wasi jedli mannę na puszczy, a pomarli.

ego sum panis vivus qui de caelo descendi

Ten jest on chleb, który z nieba zstępuje; jeźliby go kto jadł, nie umrze.

si quis manducaverit ex hoc pane vivet in aeternum et panis quem ego dabo caro mea est pro mundi vita

Jamci jest chleb on żywy, którym z nieba zstąpił: jeźliby kto jadł z tego chleba, żyć będzie na wieki; a chleb, który ja dam, jest ciało moje, które ja dam za żywot świata.

litigabant ergo Iudaei ad invicem dicentes quomodo potest hic nobis carnem suam dare ad manducandum

Wadzili się tedy Żydowie między sobą, mówiąc: Jakoż ten może nam dać ciało swoje ku jedzeniu?

dixit ergo eis Iesus amen amen dico vobis nisi manducaveritis carnem Filii hominis et biberitis eius sanguinem non habetis vitam in vobis

I rzekł im Jezus: Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam: Jeźli nie będziecie jedli ciała Syna człowieczego, i pili krwi jego, nie macie żywota w sobie.

qui manducat meam carnem et bibit meum sanguinem habet vitam aeternam et ego resuscitabo eum in novissimo die

Kto je ciało moje, a pije krew moję, ma żywot wieczny, a ja go wzbudzę w on ostateczny dzień.

caro enim mea vere est cibus et sanguis meus vere est potus

Albowiem ciało moje prawdziwie jest pokarm, a krew moja prawdziwie jest napój.

qui manducat meam carnem et bibit meum sanguinem in me manet et ego in illo

Kto je ciało moje i pije krew moję, we mnie mieszka, a ja w nim.

sicut misit me vivens Pater et ego vivo propter Patrem et qui manducat me et ipse vivet propter me

Jako mię posłał żyjący Ojciec, i ja żyję przez Ojca; tak kto mnie pożywa, i on żyć będzie przez mię.

hic est panis qui de caelo descendit non sicut manducaverunt patres vestri manna et mortui sunt qui manducat hunc panem vivet in aeternum

Tenci jest chleb on, który z nieba zstąpił, nie jako ojcowie wasi jedli mannę, a pomarli; kto je ten chleb, żyć będzie na wieki.

haec dixit in synagoga docens in Capharnaum

To mówił w bóżnicy, ucząc w Kapernaum.

multi ergo audientes ex discipulis eius dixerunt durus est hic sermo quis potest eum audire

Wiele ich tedy z uczniów jego słysząc to, mówili: Twardać to jest mowa, któż jej słuchać może?

sciens autem Iesus apud semet ipsum quia murmurarent de hoc discipuli eius dixit eis hoc vos scandalizat

Ale wiedząc Jezus sam w sobie, iż o tem szemrali uczniowie jego, rzekł im: Toż was obraża?

si ergo videritis Filium hominis ascendentem ubi erat prius

Cóż, gdybyście ujrzeli Syna człowieczego wstępującego, gdzie był pierwej?

spiritus est qui vivificat caro non prodest quicquam verba quae ego locutus sum vobis spiritus et vita sunt

Duchci jest, który ożywia, ciało nic nie pomaga; słowa, które ja wam mówię, duch są i żywot są.

sed sunt quidam ex vobis qui non credunt sciebat enim ab initio Iesus qui essent credentes et quis traditurus esset eum

Ale są niektórzy z was, co nie wierzą; albowiem wiedział od początku Jezus, którzy byli, co nie wierzyli, i kto jest, co go miał wydać;

et dicebat propterea dixi vobis quia nemo potest venire ad me nisi fuerit ei datum a Patre meo

I mówił: Dlategomci wam powiedział: Iż żaden nie może przyjść do mnie, jeźliby mu nie było dane od Ojca mojego.

ex hoc multi discipulorum eius abierunt retro et iam non cum illo ambulabant

Od tego czasu wiele uczniów jego odeszło nazad, a więcej z nim nie chodzili.

dixit ergo Iesus ad duodecim numquid et vos vultis abire

Tedy rzekł Jezus do onych dwunastu: Izali i wy chcecie odejść?

respondit ergo ei Simon Petrus Domine ad quem ibimus verba vitae aeternae habes

I odpowiedział mu Szymon Piotr: Panie! do kogóż pójdziemy? Ty masz słowa żywota wiecznego;

et nos credidimus et cognovimus quia tu es Christus Filius Dei

A myśmy uwierzyli i poznali, żeś ty jest Chrystus, on Syn Boga żywego.

respondit eis Iesus nonne ego vos duodecim elegi et ex vobis unus diabolus est

Odpowiedział im Jezus: Izalim ja nie dwunastu was obrał? a jeden z was jest dyjabeł.

dicebat autem Iudam Simonis Scariotis hic enim erat traditurus eum cum esset unus ex duodecim

A to mówił o Judaszu, synu Szymona, Iszkaryjocie; bo go ten wydać miał, będąc jednym z onych dwunastu.