Proverbs 8

Hindi ba umiiyak ang karunungan, at inilalabas ng unawa ang kaniyang tinig?

La sagesse ne crie-t-elle pas? L'intelligence n'élève-t-elle pas sa voix?

Sa taluktok ng mga mataas na dako sa tabi ng daan, sa mga salubungang landas, siya'y tumatayo;

C'est au sommet des hauteurs près de la route, C'est à la croisée des chemins qu'elle se place;

Sa tabi ng mga pintuang-bayan sa pasukan ng bayan, sa pasukan sa mga pintuan siya'y humihiyaw ng malakas:

A côté des portes, à l'entrée de la ville, A l'intérieur des portes, elle fait entendre ses cris:

Sa inyo, Oh mga lalake, ako'y tumatawag; at ang aking tinig ay sa mga anak ng mga tao.

Hommes, c'est à vous que je crie, Et ma voix s'adresse aux fils de l'homme.

Oh kayong mga musmos, magsiunawa kayo ng katalinuhan; at, kayong mga mangmang, makaunawa kayo sa puso.

Stupides, apprenez le discernement; Insensés, apprenez l'intelligence.

Kayo'y mangakinig, sapagka't magsasalita ako ng mga marilag na bagay; at ang buka ng aking mga labi ay magiging mga matuwid na bagay,

Ecoutez, car j'ai de grandes choses à dire, Et mes lèvres s'ouvrent pour enseigner ce qui est droit.

Sapagka't ang aking bibig ay sasambit ng katotohanan; at kasamaan ay karumaldumal sa aking mga labi.

Car ma bouche proclame la vérité, Et mes lèvres ont en horreur le mensonge;

Lahat ng mga salita ng aking bibig ay sa katuwiran; walang bagay na liko o suwail sa kanila.

Toutes les paroles de ma bouche sont justes, Elles n'ont rien de faux ni de détourné;

Pawang malilinaw sa kaniya na nakakaunawa, at matuwid sa kanila na nangakakasumpong ng kaalaman.

Toutes sont claires pour celui qui est intelligent, Et droites pour ceux qui ont trouvé la science.

Tanggapin mo ang aking turo at huwag pilak; at ang kaalaman na higit kay sa dalisay na ginto.

Préférez mes instructions à l'argent, Et la science à l'or le plus précieux;

Sapagka't ang karunungan ay maigi kay sa mga rubi; at lahat ng mga bagay na mananasa ay hindi maitutulad sa kaniya.

Car la sagesse vaut mieux que les perles, Elle a plus de valeur que tous les objets de prix.

Akong karunungan ay tumatahan sa kabaitan, at aking nasusumpungan ang kaalaman at gunita.

Moi, la sagesse, j'ai pour demeure le discernement, Et je possède la science de la réflexion.

Ang pagkatakot sa Panginoon ay ipagtanim ang kasamaan; Kapalaluan, at kahambugan at masamang lakad, at ang masamang bibig ay aking ipinagtatanim.

La crainte de l'Eternel, c'est la haine du mal; L'arrogance et l'orgueil, la voie du mal, Et la bouche perverse, voilà ce que je hais.

Payo ay akin at magaling na kaalaman: ako'y kaunawaan; ako'y may kapangyarihan,

Le conseil et le succès m'appartiennent; Je suis l'intelligence, la force est à moi.

Sa pamamagitan ko ay naghahari ang mga hari, at nagpapasiya ng kaganapan ang mga pangulo.

Par moi les rois règnent, Et les princes ordonnent ce qui est juste;

Sa pamamagitan ko ay nagpupuno ang mga pangulo, at ang mga mahal na tao, sa makatuwid baga'y lahat ng mga hukom sa lupa.

Par moi gouvernent les chefs, Les grands, tous les juges de la terre.

Aking iniibig sila na nagsisiibig sa akin; at yaong nagsisihanap na masikap sa akin ay masusumpungan ako.

J'aime ceux qui m'aiment, Et ceux qui me cherchent me trouvent.

Mga kayamanan at karangalan ay nasa akin; Oo, lumalaging mga kayamanan at katuwiran.

Avec moi sont la richesse et la gloire, Les biens durables et la justice.

Ang bunga ko ay maigi kay sa ginto, oo, kay sa dalisay na ginto; at ang pakinabang sa akin kay sa piling pilak.

Mon fruit est meilleur que l'or, que l'or pur, Et mon produit est préférable à l'argent.

Ako'y lumalakad sa daan ng katuwiran, sa gitna ng mga landas ng kahatulan:

Je marche dans le chemin de la justice, Au milieu des sentiers de la droiture,

Upang aking papagmanahin ng pag-aari yaong nagsisiibig sa akin, at upang aking mapuno ang kanilang ingatang-yaman.

Pour donner des biens à ceux qui m'aiment, Et pour remplir leurs trésors.

Inari ako ng Panginoon sa pasimula ng kaniyang lakad, bago pinasimulan ang kaniyang mga gawa ng una.

L'Eternel m'a créée la première de ses oeuvres, Avant ses oeuvres les plus anciennes.

Ako'y nalagay mula noong araw mula ng walang pasimula, bago nalikha ang lupa.

J'ai été établie depuis l'éternité, Dès le commencement, avant l'origine de la terre.

Ako'y nailabas ng wala pang mga kalaliman; nang wala pang mga bukal na sagana ng tubig.

Je fus enfantée quand il n'y avait point d'abîmes, Point de sources chargées d'eaux;

Bago ang mga bundok ay nalagay, bago ang mga burol ay ako'y nailabas:

Avant que les montagnes soient affermies, Avant que les collines existent, je fus enfantée;

Samantalang hindi pa niya nililikha ang lupa, ni ang mga parang man, ni ang pasimula man ng alabok ng sanglibutan.

Il n'avait encore fait ni la terre, ni les campagnes, Ni le premier atome de la poussière du monde.

Nang kaniyang itatag ang langit nandoon ako: nang siya'y maglagay ng balantok sa balat ng kalaliman:

Lorsqu'il disposa les cieux, j'étais là; Lorsqu'il traça un cercle à la surface de l'abîme,

Nang kaniyang pagtibayin ang langit sa itaas: nang maging matibay ang mga bukal ng kalaliman:

Lorsqu'il fixa les nuages en haut, Et que les sources de l'abîme jaillirent avec force,

Nang bigyan niya ang dagat ng kaniyang hangganan, upang huwag salangsangin ng tubig ang kaniyang utos: nang kaniyang iayos ang mga patibayan ng lupa:

Lorsqu'il donna une limite à la mer, Pour que les eaux n'en franchissent pas les bords, Lorsqu'il posa les fondements de la terre,

Nasa siping nga niya ako na gaya ng matalinong manggagawa: at ako ang kaniyang ligaya sa araw-araw, na nagagalak na lagi sa harap niya;

J'étais à l'oeuvre auprès de lui, Et je faisais tous les jours ses délices, Jouant sans cesse en sa présence,

Na nagagalak sa kaniyang tinatahanang lupa; at ang aking kaaliwan ay sa mga anak ng mga tao.

Jouant sur le globe de sa terre, Et trouvant mon bonheur parmi les fils de l'homme.

Ngayon nga, mga anak ko, dinggin ninyo ako: sapagka't mapalad ang nangagiingat ng aking mga daan.

Et maintenant, mes fils, écoutez-moi, Et heureux ceux qui observent mes voies!

Mangakinig kayo ng turo, at kayo'y magpakapantas, at huwag ninyong tanggihan.

Ecoutez l'instruction, pour devenir sages, Ne la rejetez pas.

Mapalad ang tao na nakikinig sa akin, na nagbabantay araw-araw sa aking mga pintuang-bayan, na naghihintay sa mga haligi ng aking mga pintuan.

Heureux l'homme qui m'écoute, Qui veille chaque jour à mes portes, Et qui en garde les poteaux!

Sapagka't sinomang nakakasumpong sa akin, ay nakakasumpong ng buhay. At magtatamo ng lingap ng Panginoon.

Car celui qui me trouve a trouvé la vie, Et il obtient la faveur de l'Eternel.

Nguni't siyang nagkakasala laban sa akin ay nagliligaw ng kaniyang sariling kaluluwa; silang lahat na nangagtatanim sa akin ay nagsisiibig ng kamatayan.

Mais celui qui pèche contre moi nuit à son âme; Tous ceux qui me haïssent aiment la mort.