Matthew 5

E Gesù, vedendo le folle, salì sul monte; e postosi a sedere, i suoi discepoli si accostarono a lui.
videns autem turbas ascendit in montem et cum sedisset accesserunt ad eum discipuli eius
Ed egli, aperta la bocca, li ammaestrava dicendo:
et aperiens os suum docebat eos dicens
Beati i poveri in ispirito, perché di loro è il regno de’ cieli.
beati pauperes spiritu quoniam ipsorum est regnum caelorum
Beati quelli che fanno cordoglio, perché essi saranno consolati.
beati mites quoniam ipsi possidebunt terram
Beati i mansueti, perché essi erederanno la terra.
beati qui lugent quoniam ipsi consolabuntur
Beati quelli che sono affamati ed assetati della giustizia, perché essi saranno saziati.
beati qui esuriunt et sitiunt iustitiam quoniam ipsi saturabuntur
Beati i misericordiosi, perché a loro misericordia sarà fatta.
beati misericordes quia ipsi misericordiam consequentur
Beati i puri di cuore, perché essi vedranno Iddio.
beati mundo corde quoniam ipsi Deum videbunt
Beati quelli che s’adoperano alla pace, perché essi saran chiamati figliuoli di Dio.
beati pacifici quoniam filii Dei vocabuntur
Beati i perseguitati per cagion di giustizia, perché di loro è il regno dei cieli.
beati qui persecutionem patiuntur propter iustitiam quoniam ipsorum est regnum caelorum
Beati voi, quando v’oltraggeranno e vi perseguiteranno e, mentendo, diranno contro a voi ogni sorta di male per cagion mia.
beati estis cum maledixerint vobis et persecuti vos fuerint et dixerint omne malum adversum vos mentientes propter me
Rallegratevi e giubilate, perché il vostro premio è grande ne’ cieli; poiché così hanno perseguitato i profeti che sono stati prima di voi.
gaudete et exultate quoniam merces vestra copiosa est in caelis sic enim persecuti sunt prophetas qui fuerunt ante vos
Voi siete il sale della terra; ora, se il sale diviene insipido, con che lo si salerà? Non è più buono a nulla se non ad esser gettato via e calpestato dagli uomini.
vos estis sal terrae quod si sal evanuerit in quo sallietur ad nihilum valet ultra nisi ut mittatur foras et conculcetur ab hominibus
Voi siete la luce del mondo; una città posta sopra un monte non può rimaner nascosta;
vos estis lux mundi non potest civitas abscondi supra montem posita
e non si accende una lampada per metterla sotto il moggio; anzi la si mette sul candeliere ed ella fa lume a tutti quelli che sono in casa.
neque accendunt lucernam et ponunt eam sub modio sed super candelabrum ut luceat omnibus qui in domo sunt
Così risplenda la vostra luce nel cospetto degli uomini, affinché veggano le vostre buone opere e glorifichino il Padre vostro che è ne’ cieli.
sic luceat lux vestra coram hominibus ut videant vestra bona opera et glorificent Patrem vestrum qui in caelis est
Non pensate ch’io sia venuto per abolire la legge od i profeti; io son venuto non per abolire ma per compire:
nolite putare quoniam veni solvere legem aut prophetas non veni solvere sed adimplere
poiché io vi dico in verità che finché non siano passati il cielo e la terra, neppure un iota o un apice della legge passerà, che tutto non sia adempiuto.
amen quippe dico vobis donec transeat caelum et terra iota unum aut unus apex non praeteribit a lege donec omnia fiant
Chi dunque avrà violato uno di questi minimi comandamenti ed avrà così insegnato agli uomini, sarà chiamato minimo nel regno de’ cieli; ma chi li avrà messi in pratica ed insegnati, esso sarà chiamato grande nel regno dei cieli.
qui ergo solverit unum de mandatis istis minimis et docuerit sic homines minimus vocabitur in regno caelorum qui autem fecerit et docuerit hic magnus vocabitur in regno caelorum
Poiché io vi dico che se la vostra giustizia non supera quella degli scribi e de’ Farisei, voi non entrerete punto nel regno dei cieli.
dico enim vobis quia nisi abundaverit iustitia vestra plus quam scribarum et Pharisaeorum non intrabitis in regnum caelorum
Voi avete udito che fu detto agli antichi: Non uccidere, e Chiunque avrà ucciso sarà sottoposto al tribunale;
audistis quia dictum est antiquis non occides qui autem occiderit reus erit iudicio
ma io vi dico: Chiunque s’adira contro al suo fratello, sarà sottoposto al tribunale; e chi avrà detto al suo fratello "raca", sarà sottoposto al Sinedrio; e chi gli avrà detto "pazzo", sarà condannato alla geenna del fuoco.
ego autem dico vobis quia omnis qui irascitur fratri suo reus erit iudicio qui autem dixerit fratri suo racha reus erit concilio qui autem dixerit fatue reus erit gehennae ignis
Se dunque tu stai per offrire la tua offerta sull’altare, e quivi ti ricordi che il tuo fratello ha qualcosa contro di te,
si ergo offeres munus tuum ad altare et ibi recordatus fueris quia frater tuus habet aliquid adversum te
lascia quivi la tua offerta dinanzi all’altare, e va’ prima a riconciliarti col tuo fratello; e poi vieni ad offrir la tua offerta.
relinque ibi munus tuum ante altare et vade prius reconciliare fratri tuo et tunc veniens offers munus tuum
Fa’ presto amichevole accordo col tuo avversario mentre sei ancora per via con lui; che talora il tuo avversario non ti dia in man del giudice, e il giudice in man delle guardie, e tu sii cacciato in prigione.
esto consentiens adversario tuo cito dum es in via cum eo ne forte tradat te adversarius iudici et iudex tradat te ministro et in carcerem mittaris
Io ti dico in verità che di là non uscirai, finché tu non abbia pagato l’ultimo quattrino.
amen dico tibi non exies inde donec reddas novissimum quadrantem
Voi avete udito che fu detto: Non commettere adulterio.
audistis quia dictum est antiquis non moechaberis
Ma io vi dico che chiunque guarda una donna per appetirla, ha già commesso adulterio con lei nel suo cuore.
ego autem dico vobis quoniam omnis qui viderit mulierem ad concupiscendum eam iam moechatus est eam in corde suo
Ora, se l’occhio tuo destro ti fa cadere in peccato, cavalo e gettalo via da te; poiché val meglio per te che uno dei tuoi membri perisca, e non sia gettato l’intero tuo corpo nella geenna.
quod si oculus tuus dexter scandalizat te erue eum et proice abs te expedit enim tibi ut pereat unum membrorum tuorum quam totum corpus tuum mittatur in gehennam
E se la tua man destra ti fa cadere in peccato, mozzala e gettala via da te; poiché val meglio per te che uno dei tuoi membri perisca, e non vada l’intero tuo corpo nella geenna.
et si dextera manus tua scandalizat te abscide eam et proice abs te expedit tibi ut pereat unum membrorum tuorum quam totum corpus tuum eat in gehennam
Fu detto: Chiunque ripudia sua moglie, le dia l’atto del divorzio.
dictum est autem quicumque dimiserit uxorem suam det illi libellum repudii
Ma io vi dico: Chiunque manda via la moglie, salvo che per cagion di fornicazione, la fa essere adultera; e chiunque sposa colei ch’è mandata via, commette adulterio.
ego autem dico vobis quia omnis qui dimiserit uxorem suam excepta fornicationis causa facit eam moechari et qui dimissam duxerit adulterat
Avete udito pure che fu detto agli antichi: Non ispergiurare, ma attieni al Signore i tuoi giuramenti.
iterum audistis quia dictum est antiquis non peierabis reddes autem Domino iuramenta tua
Ma io vi dico: Del tutto non giurate, né per il cielo, perché è il trono di Dio;
ego autem dico vobis non iurare omnino neque per caelum quia thronus Dei est
né per la terra, perché è lo sgabello dei suoi piedi; né per Gerusalemme, perché è la città del gran Re.
neque per terram quia scabillum est pedum eius neque per Hierosolymam quia civitas est magni Regis
Non giurar neppure per il tuo capo, poiché tu non puoi fare un solo capello bianco o nero.
neque per caput tuum iuraveris quia non potes unum capillum album facere aut nigrum
Ma sia il vostro parlare: Sì, sì; no, no; poiché il di più vien dal maligno.
sit autem sermo vester est est non non quod autem his abundantius est a malo est
Voi avete udito che fu detto: Occhio per occhio e dente per dente.
audistis quia dictum est oculum pro oculo et dentem pro dente
Ma io vi dico: Non contrastate al malvagio; anzi, se uno ti percuote sulla guancia destra, porgigli anche l’altra;
ego autem dico vobis non resistere malo sed si quis te percusserit in dextera maxilla tua praebe illi et alteram
ed a chi vuol litigar teco e toglierti la tunica, lasciagli anche il mantello.
et ei qui vult tecum iudicio contendere et tunicam tuam tollere remitte ei et pallium
E se uno ti vuol costringere a far seco un miglio, fanne con lui due.
et quicumque te angariaverit mille passus vade cum illo alia duo
Da’ a chi ti chiede, e a chi desidera da te un imprestito, non voltar le spalle.
qui petit a te da ei et volenti mutuari a te ne avertaris
Voi avete udito che fu detto: Ama il tuo prossimo e odia il tuo nemico.
audistis quia dictum est diliges proximum tuum et odio habebis inimicum tuum
Ma io vi dico: Amate i vostri nemici e pregate per quelli che vi perseguitano,
ego autem dico vobis diligite inimicos vestros benefacite his qui oderunt vos et orate pro persequentibus et calumniantibus vos
affinché siate figliuoli del Padre vostro che è nei cieli; poiché Egli fa levare il suo sole sopra i malvagi e sopra i buoni, e fa piovere sui giusti e sugli ingiusti.
ut sitis filii Patris vestri qui in caelis est qui solem suum oriri facit super bonos et malos et pluit super iustos et iniustos
Se infatti amate quelli che vi amano, che premio ne avete? Non fanno anche i pubblicani lo stesso?
si enim diligatis eos qui vos diligunt quam mercedem habebitis nonne et publicani hoc faciunt
E se fate accoglienza soltanto ai vostri fratelli, che fate di singolare? Non fanno anche i pagani altrettanto?
et si salutaveritis fratres vestros tantum quid amplius facitis nonne et ethnici hoc faciunt
Voi dunque siate perfetti, com’è perfetto il Padre vostro celeste. Matteo Capitolo 6
estote ergo vos perfecti sicut et Pater vester caelestis perfectus est