Proverbs 29

Se homo ofte admonita restos obstina, Li subite pereos sen ia helpo.

Un homme qui mérite d'être repris, et qui raidit le cou, Sera brisé subitement et sans remède.

Kiam altiĝas virtuloj, la popolo ĝojas; Sed kiam regas malvirtulo, la popolo ĝemas.

Quand les justes se multiplient, le peuple est dans la joie; Quand le méchant domine, le peuple gémit.

Homo, kiu amas saĝon, ĝojigas sian patron; Sed kiu komunikiĝas kun malĉastulinoj, tiu disperdas sian havon.

Un homme qui aime la sagesse réjouit son père, Mais celui qui fréquente des prostituées dissipe son bien.

Reĝo per justeco fortikigas la landon; Sed donacamanto ĝin ruinigas.

Un roi affermit le pays par la justice, Mais celui qui reçoit des présents le ruine.

Homo, kiu flatas al sia proksimulo, Metas reton antaŭ liaj piedoj.

Un homme qui flatte son prochain Tend un filet sous ses pas.

Per sia pekado malbona homo sin implikas; Sed virtulo triumfas kaj ĝojas.

Il y a un piège dans le péché de l'homme méchant, Mais le juste triomphe et se réjouit.

Virtulo penas ekkoni la aferon de malriĉuloj; Sed malvirtulo ne povas kompreni.

Le juste connaît la cause des pauvres, Mais le méchant ne comprend pas la science.

Homoj blasfemantaj indignigas urbon; Sed saĝuloj kvietigas koleron.

Les moqueurs soufflent le feu dans la ville, Mais les sages calment la colère.

Se saĝa homo havas juĝan aferon kun homo malsaĝa, Tiam, ĉu li koleras, ĉu li ridas, li ne havas trankvilon.

Si un homme sage conteste avec un insensé, Il aura beau se fâcher ou rire, la paix n'aura pas lieu.

Sangaviduloj malamas senkulpulon; Sed virtuloj zorgas pri lia vivo.

Les hommes de sang haïssent l'homme intègre, Mais les hommes droits protègent sa vie.

Sian tutan koleron aperigas malsaĝulo; Sed saĝulo ĝin retenas.

L'insensé met en dehors toute sa passion, Mais le sage la contient.

Se reganto atentas mensogon, Tiam ĉiuj liaj servantoj estas malvirtuloj.

Quand celui qui domine a égard aux paroles mensongères, Tous ses serviteurs sont des méchants.

Malriĉulo kaj procentegisto renkontiĝas; La Eternulo donas lumon al la okuloj de ambaŭ.

Le pauvre et l'oppresseur se rencontrent; C'est l'Eternel qui éclaire les yeux de l'un et de l'autre.

Se reĝo juĝas juste malriĉulojn, Lia trono fortikiĝas por ĉiam.

Un roi qui juge fidèlement les pauvres Aura son trône affermi pour toujours.

Kano kaj instruo donas saĝon; Sed knabo, lasita al si mem, hontigas sian patrinon.

La verge et la correction donnent la sagesse, Mais l'enfant livré à lui-même fait honte à sa mère.

Kiam altiĝas malvirtuloj, tiam multiĝas krimoj; Sed virtuloj vidos ilian falon.

Quand les méchants se multiplient, le péché s'accroît; Mais les justes contempleront leur chute.

Punu vian filon, kaj li vin trankviligos, Kaj li donos ĝojon al via animo.

Châtie ton fils, et il te donnera du repos, Et il procurera des délices à ton âme.

Se ne ekzistas profetaj predikoj, tiam popolo fariĝas sovaĝa; Sed bone estas al tiu, kiu observas la leĝojn.

Quand il n'y a pas de révélation, le peuple est sans frein; Heureux s'il observe la loi!

Per vortoj sklavo ne instruiĝas; Ĉar li komprenas, sed ne obeas.

Ce n'est pas par des paroles qu'on châtie un esclave; Même s'il comprend, il n'obéit pas.

Ĉu vi vidas homon, kiu tro rapidas kun siaj vortoj? Estas pli da espero por malsaĝulo ol por li.

Si tu vois un homme irréfléchi dans ses paroles, Il y a plus à espérer d'un insensé que de lui.

Se oni de infaneco kutimigas sklavon al dorlotiĝado, Li poste fariĝas neregebla.

Le serviteur qu'on traite mollement dès l'enfance Finit par se croire un fils.

Kolerema homo kaŭzas malpacojn, Kaj flamiĝema kaŭzas multajn pekojn.

Un homme colère excite des querelles, Et un furieux commet beaucoup de péchés.

La fiereco de homo lin malaltigos; Sed humilulo atingos honoron.

L'orgueil d'un homme l'abaisse, Mais celui qui est humble d'esprit obtient la gloire.

Kiu dividas kun ŝtelisto, tiu malamas sian animon; Li aŭdas la ĵuron kaj nenion diras.

Celui qui partage avec un voleur est ennemi de son âme; Il entend la malédiction, et il ne déclare rien.

Timo antaŭ homoj faligas en reton; Sed kiu fidas la Eternulon, tiu estas ŝirmita.

La crainte des hommes tend un piège, Mais celui qui se confie en l'Eternel est protégé.

Multaj serĉas favoron de reganto; Sed la sorto de homo dependas de la Eternulo.

Beaucoup de gens recherchent la faveur de celui qui domine, Mais c'est l'Eternel qui fait droit à chacun.

Maljusta homo estas abomenaĵo por virtuloj; Kaj kiu iras la ĝustan vojon, tiu estas abomenaĵo por malvirtulo.

L'homme inique est en abomination aux justes, Et celui dont la voie est droite est en abomination aux méchants.