Proverbs 30

PALABRAS de Agur, hijo de Jachê: La profecía que dijo el varón á Ithiel, á Ithiel y á Ucal.

اینها سخنان آکور، پسر یاقه است، خطاب به ایتیئیل و اوکال: خدایا، خسته و درمانده‌ام، چه چاره کنم؟

Ciertamente más rudo soy yo que ninguno, Ni tengo entendimiento de hombre.

من شعور یک انسان را ندارم.

Yo ni aprendí sabiduría, Ni conozco la ciencia del Santo.

من بیشتر شبیه حیوان هستم؛ من شعور یک انسان را ندارم، و دربارهٔ خدا چیزی نمی‌دانم.

¿Quién subió al cielo, y descendió? ¿Quién encerró los vientos en sus puños? ¿Quién ató las aguas en un paño? ¿Quién afirmó todos los términos de la tierra? ¿Cuál es su nombre, y el nombre de su hijo, si sabes?

کیست که به آسمان صعود کرد و بر زمین فرود آمد؟ کیست که باد را در مشت خود جمع کرد و آبها را در لباس خود پیچید؟ کیست که حدود زمین را تعیین کرد؟ نام او چیست و پسرش چه نام دارد؟ اگر می‌دانی بگو.

Toda palabra de Dios es limpia: Es escudo á los que en él esperan.

«خدا به وعدهٔ خود وفا می‌کند. او مانند سپر از کسانی‌که به او توکّل دارند، حمایت می‌کند.

No añadas á sus palabras, porque no te reprenda, Y seas hallado mentiroso.

به کلام او چیزی میافزا، مبادا تو را تنبیه کند و دروغگو شمرده شوی.»

Dos cosas te he demandado; No me las niegues antes que muera.

ای خدا، پیش از اینکه بمیرم، دو چیز از تو می‌خواهم:

Vanidad y palabra mentirosa aparta de mí. No me des pobreza ni riquezas; Manténme del pan que he menester;

زبان مرا از دروغ گفتن بازدار، و مرا نه فقیر ساز و نه ثروتمند، بلکه روزی مرا به اندازهٔ احتیاجم بده.

No sea que me harte, y te niegue, y diga, ¿Quién es JEHOVÁ? Ó no sea que siendo pobre, hurte, Y blasfeme el nombre de mi Dios.

زیرا اگر ثروتمند شوم ممکن است تو را انکار کنم و بگویم: «خداوند کیست؟» و اگر فقیر شوم، شاید دزدی کنم و نام تو را بی‌حرمت سازم.

No acuses al siervo ante su señor, Porque no te maldiga, y peques.

هیچ‌وقت از کسی پیش کارفرمایش بدگویی نکن، مبادا تو را لعنت کند و مجرم شوی.

Hay generación que maldice á su padre, Y á su madre no bendice.

کسانی هستند که پدر و مادر خود را نفرین می‌کنند.

Hay generación limpia en su opinión, Si bien no se ha limpiado su inmundicia.

اشخاصی هستند که خود را پاک می‌دانند، درحالی‌که آلوده به گناه می‌باشند.

Hay generación cuyos ojos son altivos, Y cuyos párpados son alzados.

بسیار کسانی هستند که از چشمانشان کبر و غرور می‌بارد.

Hay generación cuyos dientes son espadas, y sus muelas cuchillos, Para devorar á los pobres de la tierra, y de entre los hombres á los menesterosos.

گروهی هستند که دندانهای خود را تیز می‌کنند تا به جان مردم فقیر و محتاج افتاده، آنها را ببلعند.

La sanguijuela tiene dos hijas que se llaman, Trae, trae. Tres cosas hay que nunca se hartan; Aun la cuarta nunca dice, Basta:

در دنیا چهار چیز مانند «زالو» هستند که هرقدر بخورند سیر نمی‌شوند:

El sepulcro, y la matriz estéril, La tierra no harta de aguas, Y el fuego que jamás dice, Basta.

دنیای مردگان، رحم نازا، زمین خشک و بی‌آب، و آتش شعله‌ور.

El ojo que escarnece á su padre, Y menosprecia la enseñanza de la madre, Los cuervos lo saquen de la arroyada, Y tráguenlo los hijos del águila.

کسی‌که پدر خود را مسخره و مادر خود را تحقیر کند، زاغها چشمانش را از کاسه بیرون می‌آوردند و لاشخورها بدنش را می‌خورند.

Tres cosas me son ocultas; Aun tampoco sé la cuarta:

چهار چیز است که برای من بسیار عجیب است و من آنها را نمی‌فهمم:

El rastro del águila en el aire; El rastro de la culebra sobre la peña; El rastro de la nave en medio de la mar; Y el rastro del hombre en la moza.

پرواز عقاب در آسمان، خزیدن مار بر صخره، عبور کشتی از دریا، به وجود آمدن عشق بین زن و مرد.

Tal es el rastro de la mujer adúltera: Come, y limpia su boca, Y dice: No he hecho maldad.

زن بدکار زنا می‌کند و با بی‌شرمی می‌گوید: «گناهی نکرده‌ام.»

Por tres cosas se alborota la tierra, Y la cuarta no puede sufrir:

چهار چیز است که زمین تاب تحمّل آنها را ندارد:

Por el siervo cuando reinare; Y por el necio cuando se hartare de pan;

غلامی که به سلطنت می‌رسد، احمقی که سیر و توانگر شود،

Por la aborrecida cuando se casare; Y por la sierva cuando heredare á su señora.

زن بداخلاقی که شوهر کرده باشد، و کنیزی که جای خانم خانه را می‌گیرد.

Cuatro cosas son de las más pequeñas de la tierra, Y las mismas son más sabias que los sabios:

در دنیا چهار حیوان هستند که کوچک می‌باشند، امّا شعورِ بسیار دارند:

Las hormigas, pueblo no fuerte, Y en el verano preparan su comida;

مورچه‌ها: اگر چه ضعیف هستند، امّا در تابستان برای زمستان خوراک ذخیره می‌کنند،

Los conejos, pueblo nada esforzado, Y ponen su casa en la piedra;

گورکنها: با آن که ناتوانند، امّا در بین صخره‌ها برای خود لانه می‌سازند،

Las langostas, no tienen rey, Y salen todas acuadrilladas;

ملخها: هر چند رهبری ندارند، ولی در دسته‌های منظّم حرکت می‌کنند،

La araña, ase con las manos, Y está en palacios de rey.

و مارمولکها: که می‌توان آنها را با دست گرفت، امّا در قصرهای پادشاهان هم راه دارند.

Tres cosas hay de hermoso andar, Y la cuarta pasea muy bien:

چهار موجود هستند که با وقار راه می‌روند:

El león, fuerte entre todos los animales, Que no torna atrás por nadie;

شیر که پادشاه حیوانات است و از چیزی نمی‌ترسد،

El lebrel ceñido de lomos; asimismo el macho cabrío; Y un rey contra el cual ninguno se levanta.

طاووس، بُز نر، و پادشاهی که سپاهیانش همراه او هستند.

Si caíste, fué porque te enalteciste; Y si mal pensaste, Pon el dedo sobre la boca.

اگر از روی حماقت مغرور شده و نقشه‌های پلیدی کشیده‌ای، از این کارهایت دست بکش.

Ciertamente el que exprime la leche, sacará manteca; Y el que recio se suena las narices, sacará sangre: Y el que provoca la ira, causará contienda.

همچنان‌که از زدن شیر کره به دست می‌آید و از ضربه زدن به بینی خون جاری می‌شود، از برانگیختن خشم نیز نزاع برپا می‌گردد.