Proverbs 30

Te są słowa Agóra, syna Jakiego, i zebranie mów tegoż męża do Ityjela, do Ityjela i Uchala.

Parole di Agur, figliuolo di Jaké. Sentenze pronunziate da quest’uomo per Itiel, per Itiel ed Ucal.

Zaistem jest głupszy nad innych, a rozumu człowieczego nie mam.

Certo, io sono più stupido d’ogni altro, e non ho l’intelligenza d’un uomo.

I nie nauczyłem się mądrości, a umiejętności świętych nie umiem.

Non ho imparato la sapienza, e non ho la conoscenza del Santo.

Któż wstąpił na niebo, i zasię zstąpił? któż zgromadził wiatr do garści swych? Któż zagarnął wody do szaty swej? któż utwierdził wszystkie kończyny ziemi? Cóż za imię jego? i co za imię syna jego? Wieszże?

Chi è salito in cielo e n’è disceso? Chi ha raccolto il vento nel suo pugno? Chi ha racchiuse l’acque nella sua veste? Chi ha stabilito tutti i confini della terra? Qual è il suo nome e il nome del suo figlio? Lo sai tu?

Wszelka mowa Boża jest czysta; on jest tarczą tym, którzy ufają w nim.

Ogni parola di Dio è affinata col fuoco. Egli è uno scudo per chi confida in lui.

Nie przydawaj do słów jego, aby cię nie karał, a byłbyś znaleziony w kłamstwie.

Non aggiunger nulla alle sue parole, ch’egli non t’abbia a riprendere, e tu non sia trovato bugiardo.

Dwóch rzecz żądam od ciebie, nie odmawiajże mi pierwej niż umrę.

Io t’ho chiesto due cose: non me le rifiutare, prima ch’io muoia:

Marność i słowo kłamliwe oddal odemnie; ubóstwa i bogactwa nie dawaj mi; żyw mię tylko pokarmem według potrzeby mojej;

allontana da me vanità e parola mendace; non mi dare né povertà né ricchezze, cibami del pane che m’è necessario,

Abym snać nasyconym będąc nie zaprzał się ciebie, i nie rzekł: Któż jest Pan? Albo zubożawszy żebym nie kradł, i nie brał nadaremno imienia Boga mego.

ond’io, essendo sazio, non giunga a rinnegarti, e a dire: "Chi è l’Eterno?" ovvero, diventato povero, non rubi, e profani il nome del mio Dio.

Nie podwodź na sługę przed Panem jego, być snać nie złorzeczył, a ty abyś nie zgrzeszył.

Non calunniare il servo presso al suo padrone, ch’ei non ti maledica e tu non abbia a subirne la pena.

Jest rodzaj, który ojcu swemu złorzeczy, a matce swojej nie błogosławi.

V’è una razza di gente che maledice suo padre e non benedice sua madre.

Jest rodzaj, który się zda sobie być czystym, choć od plugastwa swego nie jest omyty.

V’è una razza di gente che si crede pura, e non è lavata dalla sua sozzura.

Jest rodzaj, którego są wyniosłe oczy, i powieki jego wywyższone są.

V’è una razza di gente che ha gli occhi alteri e come! e le palpebre superbe.

Jest rodzaj, którego zęby są jako miecze, a trzonowe zęby jego jako noże na pożarcie ubogich na ziemi, a nędzników między ludźmi.

V’è una razza di gente i cui denti sono spade e i mascellari, coltelli, per divorare del tutto i miseri sulla terra, e i bisognosi fra gli uomini.

Pijawka ma dwie córki, które mówią: Przynieś, przynieś.Trzy rzeczy są, które nie bywają nasycone, owszem cztery, które nie mówią: Dosyć.

La mignatta ha due figliuole, che dicono: "Dammi" "dammi!". Ci son tre cose che non si sazian mai, anzi quattro, che non dicon mai: "Basta!"

Grób, i żywot niepłodny, ziemia też nie bywa nasycona wodą, a ogień nie mówi: Dosyć.

Il soggiorno dei morti, il seno sterile, la terra che non si sazia d’acqua, e il fuoco, che non dice mai: "Basta!"

Oko, które się naśmiewa z ojca, i wzgardza posłuszeństwem macierzyńskiem, wykłują kruki u potoków, i orlęta je wyjedzą.

L’occhio di chi si fa beffe del padre e disdegna d’ubbidire alla madre, lo caveranno i corvi del torrente, lo divoreranno gli aquilotti.

Te trzy rzeczy są ukryte przedemną, owszem cztery, których nie wiem:

Ci son tre cose per me troppo maravigliose; anzi quattro, ch’io non capisco:

Drogi orlej na powietrzu, drogi wężowej na skale, drogi okrętowej w pośród morza, i drogi mężowej z panną.

la traccia dell’aquila nell’aria, la traccia del serpente sulla roccia, la traccia della nave in mezzo al mare, la traccia dell’uomo nella giovane.

Takać jest droga niewiasty cudzołożącej: je, a uciera usta swoje, i mówi: Nie popełniłam złego uczynku.

Tale è la condotta della donna adultera: essa mangia, si pulisce la bocca, e dice: "Non ho fatto nulla di male!"

Dla trzech rzeczy porusza się ziemia, owszem dla czterech, których znieść nie może:

Per tre cose la terra trema, anzi per quattro, che non può sopportare:

Dla sługi, kiedy panuje, i dla głupiego, kiedy się nasyci chleba;

per un servo quando diventa re, per un uomo da nulla quando ha pane a sazietà,

Dla przemierzłej niewiasty, kiedy za mąż idzie, i dla dziewki, kiedy dziedziczy po pani swojej.

per una donna, non mai chiesta, quando giunge a maritarsi, e per una serva quando diventa erede della padrona.

Teć są cztery rzeczy najmniejsze na ziemi, wszakże są mędrsze nad mędrców:

Ci son quattro animali fra i più piccoli della terra, e nondimeno pieni di saviezza:

Mrówki, huf słaby, które sobie jednak w lecie gotują pokarm swój;

le formiche, popolo senza forze, che si preparano il cibo durante l’estate;

Króliki, twór słaby, którzy jednak budują w skale dom swój;

i conigli, popolo non potente, che fissano la loro dimora nelle rocce;

Szarańcze króla nie mają, a wszakże wszystkie hufami wychodzą;

le locuste, che non hanno re, e procedon tutte, divise per schiere;

Pająk rękoma robi, a bywa w pałacach królewskich.

la lucertola, che puoi prender con le mani, eppur si trova nei palazzi dei re.

Te trzy rzeczy są, które wspaniale chodzą, owszem cztery, które zmężyle chodzą:

Queste tre creature hanno una bella andatura, anche queste quattro hanno un passo magnifico:

Lew najmocniejszy między zwierzętami, który przed nikim nie ustępuje:

il leone, ch’è il più forte degli animali, e non indietreggia dinanzi ad alcuno;

Koń na biodrach przepasany, i kozieł, i król, przeciw któremu żaden nie powstaje.

il cavallo dai fianchi serrati, il capro, e il re alla testa dei suoi eserciti.

Jeźliś głupio uczynił, gdyś się wynosił, albo jeźliś źle myślił, połóżże rękę na usta.

Se hai agito follemente cercando d’innalzarti, o se hai pensato del male, mettiti la mano sulla bocca;

Kto tłucze śmietanę, wybija masło; a kto bardzo nos wyciera, wyciska krew; tak kto wzbudza gniew, wszczyna zwadę.

perché, come chi sbatte la panna ne fa uscire il burro, chi comprime il naso ne fa uscire il sangue, così chi spreme l’ira ne fa uscire contese.