Proverbs 30

Te są słowa Agóra, syna Jakiego, i zebranie mów tegoż męża do Ityjela, do Ityjela i Uchala.

Vortoj de Agur, filo de Jake. Profeta parolo de tiu viro al Itiel, al Itiel kaj Ukal.

Zaistem jest głupszy nad innych, a rozumu człowieczego nie mam.

Mi estas la plej malklera homo, Kaj homan prudenton mi ne posedas.

I nie nauczyłem się mądrości, a umiejętności świętych nie umiem.

Kaj mi ne lernis saĝon, Kaj pri la Sanktulo mi ne havas ekkonon.

Któż wstąpił na niebo, i zasię zstąpił? któż zgromadził wiatr do garści swych? Któż zagarnął wody do szaty swej? któż utwierdził wszystkie kończyny ziemi? Cóż za imię jego? i co za imię syna jego? Wieszże?

Kiu leviĝis en la ĉielon, kaj malleviĝis? Kiu kolektis la venton en siajn mankavojn? Kiu ligis la akvon en la veston? Kiu aranĝis ĉiujn limojn de la tero? Kia estas lia nomo? kaj kia estas la nomo de lia filo? Ĉu vi scias?

Wszelka mowa Boża jest czysta; on jest tarczą tym, którzy ufają w nim.

Ĉiu diro de Dio estas pura; Li estas ŝildo por tiuj, kiuj Lin fidas.

Nie przydawaj do słów jego, aby cię nie karał, a byłbyś znaleziony w kłamstwie.

Ne aldonu al Liaj vortoj, Por ke Li ne punu vin, kaj por ke vi ne aperu mensoganto.

Dwóch rzecz żądam od ciebie, nie odmawiajże mi pierwej niż umrę.

Du aferojn mi petis de Vi; Ne rifuzu al mi, antaŭ ol mi mortos:

Marność i słowo kłamliwe oddal odemnie; ubóstwa i bogactwa nie dawaj mi; żyw mię tylko pokarmem według potrzeby mojej;

Falsaĵon kaj mensogaĵon forigu de mi; Malriĉecon kaj riĉecon ne donu al mi; Nutru min per tiom da pano, kiom mi bezonas.

Abym snać nasyconym będąc nie zaprzał się ciebie, i nie rzekł: Któż jest Pan? Albo zubożawszy żebym nie kradł, i nie brał nadaremno imienia Boga mego.

Ĉar alie mi eble trosatiĝus kaj neus, kaj dirus: Kiu estas la Eternulo? Aŭ eble mi malriĉiĝus kaj ŝtelus, Kaj malbonuzus la nomon de mia Dio.

Nie podwodź na sługę przed Panem jego, być snać nie złorzeczył, a ty abyś nie zgrzeszył.

Ne kalumniu sklavon antaŭ lia sinjoro, Por ke li ne malbenu vin kaj vi ne fariĝu kulpulo.

Jest rodzaj, który ojcu swemu złorzeczy, a matce swojej nie błogosławi.

Estas generacio, kiu malbenas sian patron Kaj ne benas sian patrinon;

Jest rodzaj, który się zda sobie być czystym, choć od plugastwa swego nie jest omyty.

Generacio, kiu estas pura en siaj okuloj Kaj tamen ne laviĝis de siaj malpuraĵoj;

Jest rodzaj, którego są wyniosłe oczy, i powieki jego wywyższone są.

Generacio, kiu tiel alte tenas siajn okulojn Kaj tiel levas siajn palpebrojn;

Jest rodzaj, którego zęby są jako miecze, a trzonowe zęby jego jako noże na pożarcie ubogich na ziemi, a nędzników między ludźmi.

Generacio, kies dentoj estas glavoj kaj kies makzeloj estas tranĉiloj, Por formanĝi la malriĉulojn de la tero kaj la mizerulojn inter la homoj.

Pijawka ma dwie córki, które mówią: Przynieś, przynieś.Trzy rzeczy są, które nie bywają nasycone, owszem cztery, które nie mówią: Dosyć.

Hirudo havas du filinojn, kiuj krias: Donu, donu; Ili tri neniam satiĝas. Kvar objektoj ne diras: Sufiĉe:

Grób, i żywot niepłodny, ziemia też nie bywa nasycona wodą, a ogień nie mówi: Dosyć.

Ŝeol; senfrukta ventro; la tero ne satiĝas de akvo; kaj la fajro ne diras: Sufiĉe.

Oko, które się naśmiewa z ojca, i wzgardza posłuszeństwem macierzyńskiem, wykłują kruki u potoków, i orlęta je wyjedzą.

Okulon, kiu mokas la patron Kaj malŝatas obeadon al la patrino, Elpikos korvoj ĉe la rivero kaj formanĝos aglidoj.

Te trzy rzeczy są ukryte przedemną, owszem cztery, których nie wiem:

Tri aferoj estas nekompreneblaj por mi, Kaj kvaran mi ne scias:

Drogi orlej na powietrzu, drogi wężowej na skale, drogi okrętowej w pośród morza, i drogi mężowej z panną.

La vojon de aglo en la aero; La vojon de serpento sur roko; La vojon de ŝipo meze de la maro; Kaj la vojon de viro ĉe virgulino.

Takać jest droga niewiasty cudzołożącej: je, a uciera usta swoje, i mówi: Nie popełniłam złego uczynku.

Tia estas la vojo de virino adultanta: Ŝi manĝas, viŝas la buŝon, Kaj diras: Mi faris nenian pekon.

Dla trzech rzeczy porusza się ziemia, owszem dla czterech, których znieść nie może:

Sub tri objektoj tremas la tero, Kaj kvar ĝi ne povas porti:

Dla sługi, kiedy panuje, i dla głupiego, kiedy się nasyci chleba;

Sklavon, kiam li fariĝis reĝo; Malsaĝulon, kiam li tro satiĝis de pano;

Dla przemierzłej niewiasty, kiedy za mąż idzie, i dla dziewki, kiedy dziedziczy po pani swojej.

Malamatan virinon, kiam ŝi edziniĝis, Kaj sklavinon, kiam ŝi elpelis sian sinjorinon.

Teć są cztery rzeczy najmniejsze na ziemi, wszakże są mędrsze nad mędrców:

Kvar estas malgranduloj sur la tero, Kaj tamen ili estas tre saĝaj:

Mrówki, huf słaby, które sobie jednak w lecie gotują pokarm swój;

La formikoj, popolo ne forta, Tamen ili en somero pretigas al si manĝaĵon;

Króliki, twór słaby, którzy jednak budują w skale dom swój;

La hirakoj, popolo senforta, Tamen ili faras siajn domojn en la roko;

Szarańcze króla nie mają, a wszakże wszystkie hufami wychodzą;

La akridoj ne havas reĝon, Kaj tamen ili ĉiuj eliras en vicoj;

Pająk rękoma robi, a bywa w pałacach królewskich.

La lacerto kroĉiĝas per siaj manoj, Tamen ĝi estas en reĝaj palacoj.

Te trzy rzeczy są, które wspaniale chodzą, owszem cztery, które zmężyle chodzą:

Ekzistas tri, kiuj bone iras, Kaj kvar, kiuj marŝas bele:

Lew najmocniejszy między zwierzętami, który przed nikim nie ustępuje:

La leono, plej forta el la bestoj, Cedas al neniu;

Koń na biodrach przepasany, i kozieł, i król, przeciw któremu żaden nie powstaje.

Cervo kun bonaj lumboj; virkapro; Kaj reĝo, kiun neniu povas kontraŭstari.

Jeźliś głupio uczynił, gdyś się wynosił, albo jeźliś źle myślił, połóżże rękę na usta.

Se vi agis malsaĝe pro via fiereco, Kaj se vi intencis malbonon, Tiam metu la manon sur la buŝon.

Kto tłucze śmietanę, wybija masło; a kto bardzo nos wyciera, wyciska krew; tak kto wzbudza gniew, wszczyna zwadę.

Ĉar batado de lakto produktas buteron, Ekbato de nazo aperigas sangon, Kaj incitado de kolero kaŭzas malpacon.