Proverbs 30

Parole di Agur, figliuolo di Jaké. Sentenze pronunziate da quest’uomo per Itiel, per Itiel ed Ucal.

Te są słowa Agóra, syna Jakiego, i zebranie mów tegoż męża do Ityjela, do Ityjela i Uchala.

Certo, io sono più stupido d’ogni altro, e non ho l’intelligenza d’un uomo.

Zaistem jest głupszy nad innych, a rozumu człowieczego nie mam.

Non ho imparato la sapienza, e non ho la conoscenza del Santo.

I nie nauczyłem się mądrości, a umiejętności świętych nie umiem.

Chi è salito in cielo e n’è disceso? Chi ha raccolto il vento nel suo pugno? Chi ha racchiuse l’acque nella sua veste? Chi ha stabilito tutti i confini della terra? Qual è il suo nome e il nome del suo figlio? Lo sai tu?

Któż wstąpił na niebo, i zasię zstąpił? któż zgromadził wiatr do garści swych? Któż zagarnął wody do szaty swej? któż utwierdził wszystkie kończyny ziemi? Cóż za imię jego? i co za imię syna jego? Wieszże?

Ogni parola di Dio è affinata col fuoco. Egli è uno scudo per chi confida in lui.

Wszelka mowa Boża jest czysta; on jest tarczą tym, którzy ufają w nim.

Non aggiunger nulla alle sue parole, ch’egli non t’abbia a riprendere, e tu non sia trovato bugiardo.

Nie przydawaj do słów jego, aby cię nie karał, a byłbyś znaleziony w kłamstwie.

Io t’ho chiesto due cose: non me le rifiutare, prima ch’io muoia:

Dwóch rzecz żądam od ciebie, nie odmawiajże mi pierwej niż umrę.

allontana da me vanità e parola mendace; non mi dare né povertà né ricchezze, cibami del pane che m’è necessario,

Marność i słowo kłamliwe oddal odemnie; ubóstwa i bogactwa nie dawaj mi; żyw mię tylko pokarmem według potrzeby mojej;

ond’io, essendo sazio, non giunga a rinnegarti, e a dire: "Chi è l’Eterno?" ovvero, diventato povero, non rubi, e profani il nome del mio Dio.

Abym snać nasyconym będąc nie zaprzał się ciebie, i nie rzekł: Któż jest Pan? Albo zubożawszy żebym nie kradł, i nie brał nadaremno imienia Boga mego.

Non calunniare il servo presso al suo padrone, ch’ei non ti maledica e tu non abbia a subirne la pena.

Nie podwodź na sługę przed Panem jego, być snać nie złorzeczył, a ty abyś nie zgrzeszył.

V’è una razza di gente che maledice suo padre e non benedice sua madre.

Jest rodzaj, który ojcu swemu złorzeczy, a matce swojej nie błogosławi.

V’è una razza di gente che si crede pura, e non è lavata dalla sua sozzura.

Jest rodzaj, który się zda sobie być czystym, choć od plugastwa swego nie jest omyty.

V’è una razza di gente che ha gli occhi alteri e come! e le palpebre superbe.

Jest rodzaj, którego są wyniosłe oczy, i powieki jego wywyższone są.

V’è una razza di gente i cui denti sono spade e i mascellari, coltelli, per divorare del tutto i miseri sulla terra, e i bisognosi fra gli uomini.

Jest rodzaj, którego zęby są jako miecze, a trzonowe zęby jego jako noże na pożarcie ubogich na ziemi, a nędzników między ludźmi.

La mignatta ha due figliuole, che dicono: "Dammi" "dammi!". Ci son tre cose che non si sazian mai, anzi quattro, che non dicon mai: "Basta!"

Pijawka ma dwie córki, które mówią: Przynieś, przynieś.Trzy rzeczy są, które nie bywają nasycone, owszem cztery, które nie mówią: Dosyć.

Il soggiorno dei morti, il seno sterile, la terra che non si sazia d’acqua, e il fuoco, che non dice mai: "Basta!"

Grób, i żywot niepłodny, ziemia też nie bywa nasycona wodą, a ogień nie mówi: Dosyć.

L’occhio di chi si fa beffe del padre e disdegna d’ubbidire alla madre, lo caveranno i corvi del torrente, lo divoreranno gli aquilotti.

Oko, które się naśmiewa z ojca, i wzgardza posłuszeństwem macierzyńskiem, wykłują kruki u potoków, i orlęta je wyjedzą.

Ci son tre cose per me troppo maravigliose; anzi quattro, ch’io non capisco:

Te trzy rzeczy są ukryte przedemną, owszem cztery, których nie wiem:

la traccia dell’aquila nell’aria, la traccia del serpente sulla roccia, la traccia della nave in mezzo al mare, la traccia dell’uomo nella giovane.

Drogi orlej na powietrzu, drogi wężowej na skale, drogi okrętowej w pośród morza, i drogi mężowej z panną.

Tale è la condotta della donna adultera: essa mangia, si pulisce la bocca, e dice: "Non ho fatto nulla di male!"

Takać jest droga niewiasty cudzołożącej: je, a uciera usta swoje, i mówi: Nie popełniłam złego uczynku.

Per tre cose la terra trema, anzi per quattro, che non può sopportare:

Dla trzech rzeczy porusza się ziemia, owszem dla czterech, których znieść nie może:

per un servo quando diventa re, per un uomo da nulla quando ha pane a sazietà,

Dla sługi, kiedy panuje, i dla głupiego, kiedy się nasyci chleba;

per una donna, non mai chiesta, quando giunge a maritarsi, e per una serva quando diventa erede della padrona.

Dla przemierzłej niewiasty, kiedy za mąż idzie, i dla dziewki, kiedy dziedziczy po pani swojej.

Ci son quattro animali fra i più piccoli della terra, e nondimeno pieni di saviezza:

Teć są cztery rzeczy najmniejsze na ziemi, wszakże są mędrsze nad mędrców:

le formiche, popolo senza forze, che si preparano il cibo durante l’estate;

Mrówki, huf słaby, które sobie jednak w lecie gotują pokarm swój;

i conigli, popolo non potente, che fissano la loro dimora nelle rocce;

Króliki, twór słaby, którzy jednak budują w skale dom swój;

le locuste, che non hanno re, e procedon tutte, divise per schiere;

Szarańcze króla nie mają, a wszakże wszystkie hufami wychodzą;

la lucertola, che puoi prender con le mani, eppur si trova nei palazzi dei re.

Pająk rękoma robi, a bywa w pałacach królewskich.

Queste tre creature hanno una bella andatura, anche queste quattro hanno un passo magnifico:

Te trzy rzeczy są, które wspaniale chodzą, owszem cztery, które zmężyle chodzą:

il leone, ch’è il più forte degli animali, e non indietreggia dinanzi ad alcuno;

Lew najmocniejszy między zwierzętami, który przed nikim nie ustępuje:

il cavallo dai fianchi serrati, il capro, e il re alla testa dei suoi eserciti.

Koń na biodrach przepasany, i kozieł, i król, przeciw któremu żaden nie powstaje.

Se hai agito follemente cercando d’innalzarti, o se hai pensato del male, mettiti la mano sulla bocca;

Jeźliś głupio uczynił, gdyś się wynosił, albo jeźliś źle myślił, połóżże rękę na usta.

perché, come chi sbatte la panna ne fa uscire il burro, chi comprime il naso ne fa uscire il sangue, così chi spreme l’ira ne fa uscire contese.

Kto tłucze śmietanę, wybija masło; a kto bardzo nos wyciera, wyciska krew; tak kto wzbudza gniew, wszczyna zwadę.