Proverbs 30

اینها سخنان آکور، پسر یاقه است، خطاب به ایتیئیل و اوکال: خدایا، خسته و درمانده‌ام، چه چاره کنم؟

PALABRAS de Agur, hijo de Jachê: La profecía que dijo el varón á Ithiel, á Ithiel y á Ucal.

من شعور یک انسان را ندارم.

Ciertamente más rudo soy yo que ninguno, Ni tengo entendimiento de hombre.

من بیشتر شبیه حیوان هستم؛ من شعور یک انسان را ندارم، و دربارهٔ خدا چیزی نمی‌دانم.

Yo ni aprendí sabiduría, Ni conozco la ciencia del Santo.

کیست که به آسمان صعود کرد و بر زمین فرود آمد؟ کیست که باد را در مشت خود جمع کرد و آبها را در لباس خود پیچید؟ کیست که حدود زمین را تعیین کرد؟ نام او چیست و پسرش چه نام دارد؟ اگر می‌دانی بگو.

¿Quién subió al cielo, y descendió? ¿Quién encerró los vientos en sus puños? ¿Quién ató las aguas en un paño? ¿Quién afirmó todos los términos de la tierra? ¿Cuál es su nombre, y el nombre de su hijo, si sabes?

«خدا به وعدهٔ خود وفا می‌کند. او مانند سپر از کسانی‌که به او توکّل دارند، حمایت می‌کند.

Toda palabra de Dios es limpia: Es escudo á los que en él esperan.

به کلام او چیزی میافزا، مبادا تو را تنبیه کند و دروغگو شمرده شوی.»

No añadas á sus palabras, porque no te reprenda, Y seas hallado mentiroso.

ای خدا، پیش از اینکه بمیرم، دو چیز از تو می‌خواهم:

Dos cosas te he demandado; No me las niegues antes que muera.

زبان مرا از دروغ گفتن بازدار، و مرا نه فقیر ساز و نه ثروتمند، بلکه روزی مرا به اندازهٔ احتیاجم بده.

Vanidad y palabra mentirosa aparta de mí. No me des pobreza ni riquezas; Manténme del pan que he menester;

زیرا اگر ثروتمند شوم ممکن است تو را انکار کنم و بگویم: «خداوند کیست؟» و اگر فقیر شوم، شاید دزدی کنم و نام تو را بی‌حرمت سازم.

No sea que me harte, y te niegue, y diga, ¿Quién es JEHOVÁ? Ó no sea que siendo pobre, hurte, Y blasfeme el nombre de mi Dios.

هیچ‌وقت از کسی پیش کارفرمایش بدگویی نکن، مبادا تو را لعنت کند و مجرم شوی.

No acuses al siervo ante su señor, Porque no te maldiga, y peques.

کسانی هستند که پدر و مادر خود را نفرین می‌کنند.

Hay generación que maldice á su padre, Y á su madre no bendice.

اشخاصی هستند که خود را پاک می‌دانند، درحالی‌که آلوده به گناه می‌باشند.

Hay generación limpia en su opinión, Si bien no se ha limpiado su inmundicia.

بسیار کسانی هستند که از چشمانشان کبر و غرور می‌بارد.

Hay generación cuyos ojos son altivos, Y cuyos párpados son alzados.

گروهی هستند که دندانهای خود را تیز می‌کنند تا به جان مردم فقیر و محتاج افتاده، آنها را ببلعند.

Hay generación cuyos dientes son espadas, y sus muelas cuchillos, Para devorar á los pobres de la tierra, y de entre los hombres á los menesterosos.

در دنیا چهار چیز مانند «زالو» هستند که هرقدر بخورند سیر نمی‌شوند:

La sanguijuela tiene dos hijas que se llaman, Trae, trae. Tres cosas hay que nunca se hartan; Aun la cuarta nunca dice, Basta:

دنیای مردگان، رحم نازا، زمین خشک و بی‌آب، و آتش شعله‌ور.

El sepulcro, y la matriz estéril, La tierra no harta de aguas, Y el fuego que jamás dice, Basta.

کسی‌که پدر خود را مسخره و مادر خود را تحقیر کند، زاغها چشمانش را از کاسه بیرون می‌آوردند و لاشخورها بدنش را می‌خورند.

El ojo que escarnece á su padre, Y menosprecia la enseñanza de la madre, Los cuervos lo saquen de la arroyada, Y tráguenlo los hijos del águila.

چهار چیز است که برای من بسیار عجیب است و من آنها را نمی‌فهمم:

Tres cosas me son ocultas; Aun tampoco sé la cuarta:

پرواز عقاب در آسمان، خزیدن مار بر صخره، عبور کشتی از دریا، به وجود آمدن عشق بین زن و مرد.

El rastro del águila en el aire; El rastro de la culebra sobre la peña; El rastro de la nave en medio de la mar; Y el rastro del hombre en la moza.

زن بدکار زنا می‌کند و با بی‌شرمی می‌گوید: «گناهی نکرده‌ام.»

Tal es el rastro de la mujer adúltera: Come, y limpia su boca, Y dice: No he hecho maldad.

چهار چیز است که زمین تاب تحمّل آنها را ندارد:

Por tres cosas se alborota la tierra, Y la cuarta no puede sufrir:

غلامی که به سلطنت می‌رسد، احمقی که سیر و توانگر شود،

Por el siervo cuando reinare; Y por el necio cuando se hartare de pan;

زن بداخلاقی که شوهر کرده باشد، و کنیزی که جای خانم خانه را می‌گیرد.

Por la aborrecida cuando se casare; Y por la sierva cuando heredare á su señora.

در دنیا چهار حیوان هستند که کوچک می‌باشند، امّا شعورِ بسیار دارند:

Cuatro cosas son de las más pequeñas de la tierra, Y las mismas son más sabias que los sabios:

مورچه‌ها: اگر چه ضعیف هستند، امّا در تابستان برای زمستان خوراک ذخیره می‌کنند،

Las hormigas, pueblo no fuerte, Y en el verano preparan su comida;

گورکنها: با آن که ناتوانند، امّا در بین صخره‌ها برای خود لانه می‌سازند،

Los conejos, pueblo nada esforzado, Y ponen su casa en la piedra;

ملخها: هر چند رهبری ندارند، ولی در دسته‌های منظّم حرکت می‌کنند،

Las langostas, no tienen rey, Y salen todas acuadrilladas;

و مارمولکها: که می‌توان آنها را با دست گرفت، امّا در قصرهای پادشاهان هم راه دارند.

La araña, ase con las manos, Y está en palacios de rey.

چهار موجود هستند که با وقار راه می‌روند:

Tres cosas hay de hermoso andar, Y la cuarta pasea muy bien:

شیر که پادشاه حیوانات است و از چیزی نمی‌ترسد،

El león, fuerte entre todos los animales, Que no torna atrás por nadie;

طاووس، بُز نر، و پادشاهی که سپاهیانش همراه او هستند.

El lebrel ceñido de lomos; asimismo el macho cabrío; Y un rey contra el cual ninguno se levanta.

اگر از روی حماقت مغرور شده و نقشه‌های پلیدی کشیده‌ای، از این کارهایت دست بکش.

Si caíste, fué porque te enalteciste; Y si mal pensaste, Pon el dedo sobre la boca.

همچنان‌که از زدن شیر کره به دست می‌آید و از ضربه زدن به بینی خون جاری می‌شود، از برانگیختن خشم نیز نزاع برپا می‌گردد.

Ciertamente el que exprime la leche, sacará manteca; Y el que recio se suena las narices, sacará sangre: Y el que provoca la ira, causará contienda.