Proverbs 24

ne aemuleris viros malos nec desideres esse cum eis

Kei hae koe ki te hunga kino, kaua hoki e hiahia hei hoa mo ratou.

quia rapinas meditatur mens eorum et fraudes labia eorum loquuntur

Ko ta to ratou ngakau hoki e whakaaro ai, he tukino, ko ta o ratou ngutu e korero ai, he whanoke.

sapientia aedificabitur domus et prudentia roborabitur

Ma te whakaaro nui ka hanga ai te whare, a ma te matauranga ka u ai:

in doctrina replebuntur cellaria universa substantia pretiosa et pulcherrima

Ma te mohio hoki ka ki ai nga ruma i nga taonga utu nui katoa, i nga mea ahuareka.

vir sapiens et fortis est et vir doctus robustus et validus

He kaha te tangata whakaaro nui; ae, e whakanuia ana e te tangata mohio te kaha.

quia cum dispositione initur bellum et erit salus ubi multa consilia sunt

Na kia pai te ngarahu ina anga koe ki te whawhai: kei te tokomaha hoki o nga kaiwhakatakoto whakaaro te ora.

excelsa stulto sapientia in porta non aperiet os suum

He tiketike rawa te whakaaro nui mo te wairangi: e kore e kuihi tona mangai i te kuwaha.

qui cogitat malefacere stultus vocabitur

Ko te tangata e whakaaro ana ki te kino, ka kiia he whanoke.

cogitatio stulti peccatum est et abominatio hominum detractor

He hara te whakaaro wairangi: he mea whakarihariha ano ki te tangata te tangata whakahi.

si desperaveris lassus in die angustiae inminuetur fortitudo tua

Ki te ngoikore koe i te ra o te he, he iti tou kaha.

erue eos qui ducuntur ad mortem et qui trahuntur ad interitum liberare ne cesses

Whakaorangia te hunga e kawea atu ana ki te mate, a puritia mai hoki e koe te hunga e meatia ana kia whakamatea.

si dixeris vires non suppetunt qui inspector est cordis ipse intellegit et servatorem animae tuae nihil fallit reddetque homini iuxta opera sua

Ki te mea koe, Nana, kihai tenei i mohiotia e matou: kahore ianei te kaipauna ngakau i te whakaaro ki tera? a, ko te kaitiaki o tou wairua, kahore ranei ia e mohio? e kore ranei e homai e ia ki te tangata kia rite ki tana mahi?

comede fili mi mel quia bonum est et favum dulcissimum gutturi tuo

Kainga, e taku tama, te honi, he pai hoki; me te honikoma, he mea reka hoki ki tou mangai:

sic et doctrina sapientiae animae tuae quam cum inveneris habebis in novissimis et spes tua non peribit

Ka mohio ai koe ki te whakaaro nui, he mea ki tou wairua: ki te kitea e koe, he tukunga iho ano tona, e kore hoki tau i tumanako ai e hatepea.

ne insidieris et quaeras impietatem in domo iusti neque vastes requiem eius

Kaua, e te tangata kino, e whanga ki te nohoanga o te tangata tika; kei tukino koe ki tona takotoranga.

septies enim cadet iustus et resurget impii autem corruent in malum

E hinga ana hoki te tangata tika, e whitu hinganga, ka ara ake ano: ka whakataka ia te hunga kino e te he.

cum ceciderit inimicus tuus ne gaudeas et in ruina eius ne exultet cor tuum

Kaua e harakoa ki te hinga tou hoariri, kaua hoki tou ngakau e hari ina taka ia:

ne forte videat Dominus et displiceat ei et auferat ab eo iram suam

Kei kite a Ihowa, a ka he ki tana titiro, a ka tahuri atu tona riri i a ia.

ne contendas cum pessimis nec aemuleris impios

Kei mamae koe, he mea mo nga kaimahi i te kino, kei hae hoki ki te hunga kino.

quoniam non habent futurorum spem mali et lucerna impiorum extinguetur

Kahore hoki he mutunga pai ki te tangata kino; ka keto hoki te rama a te hunga kino.

time Dominum fili mi et regem et cum detractoribus non commiscearis

E taku tama, e wehi ki a Ihowa, ki te kingi hoki: a, kaua e whakauru noa atu ki te hunga e mea ana ki te whakaputa ke.

quoniam repente consurget perditio eorum et ruinam utriusque quis novit

No te mea ka puta tata te aitua mo ratou: a ko wai ka mohio ki te whakangaromanga o raua tokorua?

haec quoque sapientibus cognoscere personam in iudicio non est bonum

He whakatauki ano hoki enei na te hunga whakaaro nui. Ehara i te mea pai kia whakaaro ki te kanohi tangata ina whakawa.

qui dicit impio iustus es maledicent ei populi et detestabuntur eum tribus

Ko te tangata e mea ana ki te tangata kino, He tika koe; ka kanga nga iwi ki a ia, ka whakarihariha nga tauiwi ki a ia.

qui arguunt laudabuntur et super ipsos veniet benedictio

Otiia ka koa nga ngakau o te hunga e riria ai tona he, ka tau iho ano hoki te manaaki pai ki runga ki a ratou.

labia deosculabitur qui recta verba respondet

Ka kihia e ia nga ngutu e whakahoki ana i nga kupu tika.

praepara foris opus tuum et diligenter exerce agrum tuum ut postea aedifices domum tuam

Meinga kia takoto pai tau mahi i waho, kia rite hoki hei meatanga mau i te mara; muri iho ka hanga i tou whare.

ne sis testis frustra contra proximum tuum nec lactes quemquam labiis tuis

Kaua koe e tu hei kaiwhakaatu he mo tou hoa, i te mea kahore he take; a kaua e tinihanga ki ou ngutu.

ne dicas quomodo fecit mihi sic faciam ei reddam unicuique secundum opus suum

Kaua e ki, Ka meatia ano e ahau ki a ia tana i mea ai ki ahau; ka rite ki ta te tangata mahi taku e whakahoki ai ki a ia.

per agrum hominis pigri transivi et per vineam viri stulti

I haere ahau i te taha o te mara a te mangere, i te taha hoki o te mara waina a te tangata kahore ona mahara;

et ecce totum repleverant urticae operuerant superficiem eius spinae et maceria lapidum destructa erat

Na, kua tupuria katoatia e te tataramoa, kapi tonu te mata o te mara i te ongaonga, a ko to reira taiepa kohatu kua oti te wahi.

quod cum vidissem posui in corde meo et exemplo didici disciplinam

Katahi ahau ka titiro, ka ata whakaaroaro: ka kite ahau, a ka hopu mai hei ako moku.

parum inquam dormies modicum dormitabis pauxillum manus conseres ut quiescas

Kia iti ake nei te wahi e parangia ai, kia iti ake nei te moe, kia iti ake te kotuituitanga o nga ringa ka moe ai:

et veniet quasi cursor egestas tua et mendicitas quasi vir armatus

Ka pera te haerenga mai o tou muhore ano he kaipahua; o tou rawakore hoki ano he tangata mau patu.