Matthew 5

İsa kalabalıkları görünce dağa çıktı. Oturunca öğrencileri yanına geldi.

А като видя множествата, Иисус се изкачи на планината; и когато седна, учениците Му дойдоха при Него.

İsa konuşmaya başlayıp onlara şunları öğretti:

И като отвори устата Си, ги поучаваше, като казваше:

“Ne mutlu ruhta yoksul olanlara! Çünkü Göklerin Egemenliği onlarındır.

Блажени бедните по дух, защото е тяхно небесното царство.

[] Ne mutlu yaslı olanlara! Çünkü onlar teselli edilecekler.

Блажени скърбящите, защото те ще се утешат.

[] Ne mutlu yumuşak huylu olanlara! Çünkü onlar yeryüzünü miras alacaklar.

Блажени кротките, защото те ще наследят земята.

[] Ne mutlu doğruluğa acıkıp susayanlara! Çünkü onlar doyurulacaklar.

Блажени, които гладуват и жадуват за правдата, защото те ще се наситят.

Ne mutlu merhametli olanlara! Çünkü onlar merhamet bulacaklar.

Блажени милостивите, защото на тях ще се покаже милост.

[] Ne mutlu yüreği temiz olanlara! Çünkü onlar Tanrı’yı görecekler.

Блажени чистите по сърце, защото те ще видят Бога.

Ne mutlu barışı sağlayanlara! Çünkü onlara Tanrı oğulları denecek.

Блажени миротворците, защото те ще се нарекат Божии синове.

[] Ne mutlu doğruluk uğruna zulüm görenlere! Çünkü Göklerin Egemenliği onlarındır.

Блажени гонените заради правдата, защото е тяхно небесното царство.

[] “Benim yüzümden insanlar size sövüp zulmettikleri, yalan yere size karşı her türlü kötü sözü söyledikleri zaman ne mutlu size!

Блажени сте, когато ви хулят и ви гонят, и говорят против вас лъжливо всякакво зло заради Мен.

[] Sevinin, sevinçle coşun! Çünkü göklerdeki ödülünüz büyüktür. Sizden önce yaşayan peygamberlere de böyle zulmettiler.”

Радвайте се и се веселете, защото е голяма наградата ви на небесата, понеже така гониха пророците, които бяха преди вас.

[] “Yeryüzünün tuzu sizsiniz. Ama tuz tadını yitirirse, bir daha ona nasıl tuz tadı verilebilir? Artık dışarı atılıp ayak altında çiğnenmekten başka işe yaramaz.

Вие сте солта на земята. Но ако солта обезсолее, с какво ще се осоли? Тя вече за нищо не става, освен да се изхвърли навън и да се тъпче от хората.

[] “Dünyanın ışığı sizsiniz. Tepeye kurulan kent gizlenemez.

Вие сте светлината на света. Град, поставен на хълм, не може да се укрие.

[] Kimse kandil yakıp tahıl ölçeğinin altına koymaz. Tersine, kandilliğe koyar; evdekilerin hepsine ışık sağlar.

И когато запалят светило, не го слагат под шиника, а на светилника, и то свети на всички, които са вкъщи.

[] Sizin ışığınız insanların önünde öyle parlasın ki, iyi işlerinizi görerek göklerdeki Babanız’ı yüceltsinler!”

Също така нека свети вашата светлина пред хората, за да виждат добрите ви дела и да прославят вашия Отец, който е на небесата.

“Kutsal Yasa’yı ya da peygamberlerin sözlerini geçersiz kılmak için geldiğimi sanmayın. Ben geçersiz kılmaya değil, tamamlamaya geldim.

Да не мислите, че съм дошъл да отменя закона или пророците? Не съм дошъл да отменя, а да изпълня.

[] Size doğrusunu söyleyeyim, yer ve gök ortadan kalkmadan, her şey gerçekleşmeden, Kutsal Yasa’dan ufacık bir harf ya da bir nokta bile yok olmayacak.

Защото, истина ви казвам: докато премине небето и земята, нито една йота, нито една точка от закона няма да премине, докато всичко не се сбъдне.

Bu nedenle, bu buyrukların en küçüğünden birini kim çiğner ve başkalarına öyle öğretirse, Göklerin Egemenliği’nde en küçük sayılacak. Ama bu buyrukları kim yerine getirir ve başkalarına öğretirse, Göklerin Egemenliği’nde büyük sayılacak.

И така, който отмени една от тези най-малки заповеди и научи така хората, най-малък ще се нарече в небесното царство; а който ги изпълни и научи така хората, той ще се нарече велик в небесното царство.

Size şunu söyleyeyim: Doğruluğunuz din bilginleriyle Ferisiler’inkini aşmadıkça, Göklerin Egemenliği’ne asla giremezsiniz!”

Защото, казвам ви, че ако вашата праведност не надмине тази на книжниците и фарисеите, никак няма да влезете в небесното царство.

[] “Atalarımıza, ‘Adam öldürmeyeceksin. Öldüren yargılanacak’ dendiğini duydunuz.

Чули сте, че е било казано на древните: ?Не убивай“; и: ?Който убие, ще бъде виновен пред съда.“

Ama ben size diyorum ki, kardeşine öfkelenen herkes yargılanacaktır. Kim kardeşine aşağılayıcı bir söz söylerse, Yüksek Kurul’da yargılanacaktır. Kim kardeşine ahmak derse, cehennem ateşini hak edecektir.

А пък Аз ви казвам, че всеки, който се гневи на брат си (без причина), ще бъде виновен пред съда; и който каже на брат си: Рака, ще бъде виновен пред Синедриона; а който му каже: Бунтовни безумецо, ще бъде виновен за огнения пъкъл.

Bu yüzden, sunakta adak sunarken kardeşinin sana karşı bir şikâyeti olduğunu anımsarsan, adağını orada, sunağın önünde bırak, git önce kardeşinle barış; sonra gelip adağını sun.

И така, като принасяш дара си на олтара, ако там си спомниш, че брат ти има нещо против теб,

Bu yüzden, sunakta adak sunarken kardeşinin sana karşı bir şikâyeti olduğunu anımsarsan, adağını orada, sunağın önünde bırak, git önce kardeşinle barış; sonra gelip adağını sun.

остави дара си там, пред олтара, и първо иди и се помири с брат си, и тогава ела и принеси дара си.

Senden davacı olanla daha yoldayken çabucak anlaş. Yoksa o seni yargıca, yargıç da gardiyana teslim edebilir; sonunda da hapse atılabilirsin.

Разбери се с противника си по-скоро, докато си на пътя с него, да не би противникът ти да те предаде на съдията, а съдията да те предаде на служителя и да бъдеш хвърлен в тъмница.

Sana doğrusunu söyleyeyim, borcunun son kuruşunu ödemeden oradan asla çıkamazsın.”

Истина ти казвам: никак няма да излезеш оттам, докато не изплатиш и последния кодрант.

[] “ ‘Zina etmeyeceksin’ dendiğini duydunuz.

Чули сте, че е било казано: ?Не прелюбодействай.“

Ama ben size diyorum ki, bir kadına şehvetle bakan her adam, yüreğinde o kadınla zina etmiş olur.

Но Аз ви казвам, че всеки, който гледа жена, за да я пожелае, вече е прелюбодействал с нея в сърцето си.

[] Eğer sağ gözün günah işlemene neden olursa, onu çıkar at. Çünkü vücudunun bir üyesinin yok olması, bütün vücudunun cehenneme atılmasından iyidir.

Ако дясното ти око те съблазнява, извади го и го хвърли от себе си; защото е по-добре за теб да погине една от частите ти, а не цялото ти тяло да бъде хвърлено в пъкъла.

[] Eğer sağ elin günah işlemene neden olursa, onu kes at. Çünkü vücudunun bir üyesinin yok olması, bütün vücudunun cehenneme gitmesinden iyidir.

И ако дясната ти ръка те съблазнява, отсечи я и я хвърли от себе си; защото по-добре е за теб да погине една от частите ти, а не цялото ти тяло да бъде хвърлено в пъкъла.

[] “ ‘Kim karısını boşarsa ona boşanma belgesi versin’ denmiştir.

Още е било казано: ?Който напусне жена си, нека й даде разводно писмо.“

Ama ben size diyorum ki, karısını fuhuş dışında bir nedenle boşayan onu zinaya itmiş olur. Boşanmış bir kadınla evlenen de zina etmiş olur.”

А пък Аз ви казвам, че всеки, който напусне жена си, освен поради блудство, я прави да прелюбодейства; и който се ожени за нея, когато бъде напусната, той прелюбодейства.

[] [] “Yine atalarımıza, ‘Yalan yere ant içmeyeceksin, ama Rab’bin önünde içtiğin antları yerine getireceksin’ dendiğini duydunuz.

Още сте чули, че е било казано на древните: ?Не се кълни лъжливо, а изпълнявай клетвите си пред Господа.“

[] Oysa ben size diyorum ki, hiç ant içmeyin: Ne gök üzerine, çünkü orası Tanrı’nın tahtıdır; ne yer üzerine, çünkü orası O’nun ayak taburesidir; ne de Yeruşalim üzerine, çünkü orası Büyük Kral’ın kentidir.

Но Аз ви казвам: никак да не се кълнете – нито в небето, защото то е престол на Бога;

[] Oysa ben size diyorum ki, hiç ant içmeyin: Ne gök üzerine, çünkü orası Tanrı’nın tahtıdır; ne yer üzerine, çünkü orası O’nun ayak taburesidir; ne de Yeruşalim üzerine, çünkü orası Büyük Kral’ın kentidir.

нито в земята, защото е Негово подножие; нито в Ерусалим, защото е град на великия Цар.

Başınızın üzerine de ant içmeyin. Çünkü saçınızın tek telini ak ya da kara edemezsiniz.

И в главата си да не се кълнеш, защото не можеш да направиш нито един косъм бял или черен.

‘Evet’ iniz evet, ‘hayır’ ınız hayır olsun. Bundan fazlası Şeytan’dandır.”

Но говорът ви да бъде: да, да; не, не; а каквото е повече от това, е от лукавия.

[] “ ‘Göze göz, dişe diş’ dendiğini duydunuz.

Чули сте, че е било казано: ?Око за око, зъб за зъб.“

Ama ben size diyorum ki, kötüye karşı direnmeyin. Sağ yanağınıza bir tokat atana öbür yanağınızı da çevirin.

А пък Аз ви казвам: Не се противете на злия; но ако те плесне някой по дясната буза, обърни му и другата.

Size karşı davacı olup mintanınızı almak isteyene abanızı da verin.

На този, който би поискал да се съди с теб и да ти вземе ризата, остави му и горната дреха.

Sizi bin adım yol yürümeye zorlayanla iki bin adım yürüyün.

Който те принуди да вървиш с него една миля, иди с него две.

Sizden bir şey dileyene verin, sizden ödünç isteyeni geri çevirmeyin.”

Дай на този, който проси от теб, и не се отвръщай от онзи, който ти иска назаем.

[] “ ‘Komşunu seveceksin, düşmanından nefret edeceksin’ dendiğini duydunuz.

Чули сте, че е било казано: ?Обичай ближния си, а мрази неприятеля си.“

Ama ben size diyorum ki, düşmanlarınızı sevin, size zulmedenler için dua edin.

Но Аз ви казвам: обичайте неприятелите си и се молете за онези, които ви гонят,

Öyle ki, göklerdeki Babanız’ın oğulları olasınız. Çünkü O, güneşini hem kötülerin hem iyilerin üzerine doğdurur; yağmurunu hem doğruların hem eğrilerin üzerine yağdırır.

за да бъдете синове на вашия Отец, който е на небесата; защото Той прави слънцето Си да изгрява и над злите, и над добрите; и дава дъжд и на праведните, и на неправедните.

Eğer yalnız sizi sevenleri severseniz, ne ödülünüz olur? Vergi görevlileri de öyle yapmıyor mu?

Защото, ако любите онези, които любят вас, каква награда имате? Не правят ли това и бирниците?

Yalnız kardeşlerinize selam verirseniz, fazladan ne yapmış olursunuz? Putperestler de öyle yapmıyor mu?

И ако поздравявате само братята си, какво особено правите? Не правят ли това и езичниците?

[] Bu nedenle, göksel Babanız yetkin olduğu gibi, siz de yetkin olun.”

И така, бъдете съвършени и вие, както е съвършен вашият небесен Отец.