Proverbs 14

LA mujer sabia edifica su casa: Mas la necia con sus manos la derriba.

زن دانا خانهٔ خود را آباد می‌کند، امّا زن نادان با دست خود خانهٔ خود را خراب می‌سازد.

El que camina en su rectitud teme á JEHOVÁ: Mas el pervertido en sus caminos lo menosprecia.

کسانی‌که با صداقت رفتار می‌نمایند، از خداوند می‌ترسند، ولی اشخاص بدکار او را تحقیر می‌کنند.

En la boca del necio está la vara de la soberbia: Mas los labios de los sabios los guardarán.

پُر حرفی شخص نادان را به زحمت می‌اندازد، امّا سخنان شخص دانا او را محافظت می‌کند.

Sin bueyes el granero está limpio: Mas por la fuerza del buey hay abundancia de pan.

اگر گاو نباشد، انبار از غلّه خالی می‌ماند، با نیرو و قوّت گاو محصول فراوان به دست می‌آید.

El testigo verdadero no mentirá: Mas el testigo falso hablará mentiras.

شاهد امین دروغ نمی‌گوید، امّا از دهان شاهد نادرست دروغ می‌بارد.

Busca el escarnecedor la sabiduría, y no la halla: Mas la sabiduría al hombre entendido es fácil.

کسی‌که همه‌چیز را مسخره می‌کند، هرگز نمی‌تواند حکمت را بیابد، ولی شخص عاقل به آسانی آن را به دست می‌آورد.

Vete de delante del hombre necio, Porque en él no advertirás labios de ciencia.

از مردم نادان دوری کن، زیرا چیزی ندارند که به تو یاد بدهند.

La ciencia del cuerdo es entender su camino: Mas la indiscreción de los necios es engaño.

حکمتِ شخص عاقل راهنمای اوست، امّا حماقتِ افراد نادان باعث گمراهی آنها می‌شود.

Los necios se mofan del pecado: Mas entre los rectos hay favor.

آدمهای نادان از گناه کردن دست نمی‌کشند، امّا درستکاران رضامندی خدا را می‌خواهند.

El corazón conoce la amargura de su alma; Y extraño no se entrometerá en su alegría.

تنها دل انسان است که تلخی او را احساس می‌کند و در خوشی او نیز کسی جز خودش نمی‌تواند شریک باشد.

La casa de los impíos será asolada: Mas florecerá la tienda de los rectos.

خانهٔ مردم بدکار خراب می‌شود، امّا خانهٔ راستان وسعت می‌یابد.

Hay camino que al hombre parece derecho; Empero su fin son caminos de muerte.

راهی که فکر می‌‌کنی راست است، ممکن است به مرگ منتهی شود.

Aun en la risa tendrá dolor el corazón; Y el término de la alegría es congoja.

خنده می‌تواند اندوه را پنهان کند، امّا هنگامی‌که خنده تمام شود، درد و اندوه بر جای خود باقی می‌ماند.

De sus caminos será harto el apartado de razón: Y el hombre de bien estará contento del suyo.

آدم خدا نشناس نتیجهٔ کار خود را می‌بیند و شخص نیکو از ثمرهٔ کارهای خود بهره می‌گیرد.

El simple cree á toda palabra: Mas el avisado entiende sus pasos.

آدم نادان هر حرفی را باور می‌کند، امّا شخص عاقل سنجیده رفتار می‌نماید.

El sabio teme, y se aparta del mal: Mas el necio se arrebata, y confía.

شخص دانا محتاط است و از خطر دوری می‌کند، ولی آدم نادان از روی غرور، خود را به خطر می‌اندازد.

El que presto se enoja, hará locura: Y el hombre malicioso será aborrecido.

شخص تندخو کارهای احمقانه می‌کند و آدم حیله‌گر مورد نفرت قرار می‌گیرد.

Los simples heredarán necedad: Mas los cuerdos se coronarán de sabiduría.

حماقت نصیب نادانان می‌شود و حکمت نصیب عاقلان.

Los malos se inclinarán delante de los buenos, Y los impíos á las puertas del justo.

مردم بدکار عاقبت در برابر اشخاص نیک سر تعظیم فرود می‌آورند و محتاج آنها می‌شوند.

El pobre es odioso aun á su amigo: Pero muchos son los que aman al rico.

ثروتمندان دوستان زیاد دارند، امّا شخص فقیر را حتّی همسایه‌هایش نیز تحقیر می‌کنند.

Peca el que menosprecia á su prójimo: Mas el que tiene misericordia de los pobres, es bienaventurado.

تحقیر کردن اشخاص فقیر گناه است، خوشا به حال کسی‌که بر آنها ترحّم کند.

¿No yerran los que piensan mal? Misericordia empero y verdad alcanzarán los que piensan bien.

کسانی‌که نقشه‌های پلید در سر می‌پرورانند، گمراه می‌شوند؛ امّا آنهایی که نیّت خوب دارند، مورد محبّت و اعتماد قرار می‌گیرند.

En toda labor hay fruto: Mas la palabra de los labios solamente empobrece.

کسی‌که زحمت می‌کشد، منفعت عایدش می‌شود؛ امّا شخصی که فقط حرف می‌زند، فقیر می‌گردد.

Las riquezas de los sabios son su corona: Mas es infatuación la insensatez de los necios.

ثروت نصیب مردم دانا می‌شود، امّا پاداش اشخاص نادان حماقت آنهاست.

El testigo verdadero libra las almas: Mas el engañoso hablará mentiras.

شاهد امین جان مردم را نجات می‌دهد، امّا شاهد دروغگو به مردم خیانت می‌کند.

En el temor de JEHOVÁ está la fuerte confianza; Y esperanza tendrán sus hijos.

کسی‌که از خدا می‌ترسد، تکیه‌گاه مستحکمی ‌دارد و فرزندانش در امان می‌باشند.

El temor de JEHOVÁ es manantial de vida, Para apartarse de los lazos de la muerte.

خدا‌ترسی چشمهٔ حیات است و انسان را از دامهای مرگ دور نگاه می‌دارد.

En la multitud de pueblo está la gloria del rey: Y en la falta de pueblo la flaqueza del príncipe.

عظمت یک پادشاه به تعداد مردمی است که بر آنها حکومت می‌کند. پادشاه بدون رعیت نابود می‌شود.

El que tarde se aira, es grande de entendimiento: Mas el corto de espíritu engrandece el desatino.

کسی‌که صبر و حوصله دارد، شخص بسیار دانایی است، امّا از آدم تندخو حماقت سرمی‌زند.

El corazón apacible es vida de las carnes: Mas la envidia, pudrimiento de huesos.

آرامش فکری به بدن سلامتی می‌بخشد، ولی حسادت استخوان را می‌پوساند.

El que oprime al pobre, afrenta á su Hacedor: Mas el que tiene misericordia del pobre, lo honra.

کسی‌که به فقرا ظلم می‌کند به آفرینندهٔ آنها اهانت کرده است و هر که به مردم مسکین ترحّم می‌نماید، خدا را احترام نموده است.

Por su maldad será lanzado el impío: Mas el justo en su muerte tiene esperanza.

مردم خداشناس وقتی بمیرند، پناهگاهی خواهند داشت، امّا گناهکاران به وسیلهٔ گناهانشان تباه می‌شوند.

En el corazón del cuerdo reposa la sabiduría; Y es conocida en medio de los necios.

اشخاص فهمیده حکمت را در دل خود حفظ می‌کنند، ولی آدمهای نادان از حکمت بهره‌ای ندارند.

La justicia engrandece la nación: Mas el pecado es afrenta de las naciones.

صداقت مایهٔ سرفرازی یک قوم است و گناه باعث رسوایی آن.

La benevolencia del rey es para con el ministro entendido: Mas su enojo contra el que lo avergüenza.

پادشاه از خدمتگزاران دانا خشنود می‌شود، امّا کسانی‌که شرارت می‌کنند، مورد غضب او قرار می‌گیرند.