Proverbs 24

Não tenhas inveja dos homens malignos; nem desejes estar com eles;

بر اشخاص شریر حسادت نورز و آرزوی دوستی با آنها را نداشته باش،

porque o seu coração medita a violência; e os seus lábios falam maliciosamente.

زیرا تمام فکر آنها این است که به مردم ظلم کنند، و هرگاه که دهان باز می‌کنند، دربارهٔ شرارت گفت‌وگو می‌کنند.

Com a sabedoria se edifica a casa, e com o entendimento ela se estabelece;

خانه بر اساس حکمت و عقل آباد می‌گردد و

e pelo conhecimento se encherão as câmaras de todas as riquezas preciosas e deleitáveis.

با دانایی اتاقهای آن از اسباب نفیس و گران‌قیمت پُر می‌شوند.

O sábio é mais poderoso do que o forte; e o inteligente do que o que possui a força.

شخص دانا و فهمیده، از قدرت زیاد برخوردار است و همیشه به قدرت خود می‌افزاید.

Porque com conselhos prudentes tu podes fazer a guerra; e há vitória na multidão dos conselheiros.

پیروزی در جنگ بستگی به تدبیر خوب و مشورت زیاد دارد.

A sabedoria é alta demais para o insensato; ele não abre a sua boca na porta.

شخص احمق نمی‌تواند به حکمت دست یابد. وقتی موضوع مهمی مورد بحث قرار می‌گیرد، او حرفی برای گفتن ندارد.

Aquele que cuida em fazer o mal, mestre de maus intentos o chamarão.

کسی‌که دایم نقشه‌های پلید در سر می‌پروراند، دردسرآفرین خوانده خواهد شد.

O desígnio do insensato é pecado; e abominável aos homens é o escarnecedor.

نقشه‌های آدم احمق، گناه‌آلودند و کسی‌که دیگران را مسخره می‌کند، مورد نفرت همهٔ مردم می‌باشد.

Se enfraqueces no dia da angústia, a tua força é pequena.

اگر نتوانی سختی‌های زندگی را تحمّل کنی، شخص ضعیفی هستی.

Livra os que estão sendo levados à morte, detém os que vão tropeçando para a matança.

از نجات دادن کسی‌که به ناحق محکوم شده است، کوتاهی نکن.

Se disseres: Eis que não o sabemos; porventura aquele que pesa os corações não o percebe? E aquele que guarda a tua vida não o sabe? E não retribuirá a cada um conforme a sua obra?

نگو که از ماجرا بی‌خبر بوده‌ای، زیرا خدایی که جان تو را در دست دارد و از دل تو آگاه است، می‌داند که تو از همه‌چیز باخبر بوده‌ای. او هرکسی را مطابق کارهایش جزا می‌دهد.

Come mel, filho meu, porque é bom, e do favo de mel, que é doce ao teu paladar.

فرزندم، همان‌طور که خوردن عسل دهان تو را شیرین می‌کند، کسب حکمت نیز برای جان تو شیرین خواهد بود. کسی‌که حکمت می‌آموزد، آیندهٔ خوبی در انتظارش می‌باشد و امیدهایش برباد نمی‌رود.

Sabe que é assim a sabedoria para a tua alma: se a achares, haverá para ti recompensa, e não será malograda a tua esperança.

فرزندم، همان‌طور که خوردن عسل دهان تو را شیرین می‌کند، کسب حکمت نیز برای جان تو شیرین خواهد بود. کسی‌که حکمت می‌آموزد، آیندهٔ خوبی در انتظارش می‌باشد و امیدهایش برباد نمی‌رود.

Não te ponhas de emboscada, ó ímpio, contra a habitação do justo; nem assoles a sua pousada.

مانند بدکاران نباش که منتظر هستند تا خانهٔ مردم درستکار را غارت و ویران کنند،

Porque sete vezes cai o justo, e se levanta; mas os ímpios são derribados pela calamidade.

زیرا شخص درستکار حتّی اگر هفت بار هم بیفتد، باز برمی‌خیزد، ولی اشخاص بدکار، گرفتار بلا شده سرنگون می‌گردند.

Quando cair o teu inimigo, não te alegres, e quando tropeçar, não se regozije o teu coração;

وقتی دشمنانت دچار مصیبت می‌شوند، خوشحال نشو و هنگامی‌که می‌افتند خوشی نکن،

para que o Senhor não o veja, e isso seja mau aos seus olhos, e desvie dele, a sua ira.

زیرا خداوند، این کار تو را می‌بیند و نمی‌پسندد و آنگاه از مجازات آنها دست برمی‌دارد.

Não te aflijas por causa dos malfeitores; nem tenhas inveja dos ímpios;

به‌خاطر مردم بدکار، تشویش نداشته باش و به آنها حسادت نورز،

porque o maligno não tem futuro; e a lâmpada dos ímpios se apagará.

زیرا شخص بدکار، آینده‌ای ندارد و چراغش خاموش می‌شود.

Filho meu, teme ao Senhor, e ao rei; e não te entremetas com os que gostam de mudanças.

فرزندم از خداوند و پادشاه بترس و با کسانی‌که علیه آنها شورش می‌‌کنند، همدست نشو.

Porque de repente se levantará a sua calamidade; e a ruína deles, quem a conhecerá?

زیرا نابودی آنها ناگهانی است و کسی نمی‌داند که خداوند و پادشاه چه بلایی بر سر آنها می‌آورند.

Também estes são provérbios dos sábios: Fazer acepção de pessoas no juízo não é bom.

مردان حکیم این سخنان را نیز گفته‌اند: قاضی نباید در داوری از کسی طرفداری کند.

Aquele que disser ao ímpio: Justo és; os povos o amaldiçoarão, as nações o detestarão;

هرکسی که به مجرم بگوید: «تو بی‌گناه هستی»، مورد لعنت و نفرت مردم قرار می‌گیرد.

mas para os que julgam retamente haverá delícias, e sobre eles virá copiosa bênção.

امّا شخصی که گناهکار را محکوم کند، کامیابی و خوشی نصیبش می‌شود.

O que responde com palavras retas beija os lábios.

پاسخ صادقانه نشانهٔ دوستی حقیقی می‌باشد.

Prepara os teus trabalhos de fora, apronta bem o teu campo; e depois edifica a tua casa.

اول کسب و کار خود سر و سامان بده، آنگاه خانه و خانواده تشکیل بده.

Não sejas testemunha sem causa contra o teu próximo; e não enganes com os teus lábios.

برضد همسایه‌ات شهادت دروغ مده و سخنان غلط درباره‌اش بر زبان نیاور.

Não digas: Como ele me fez a mim, assim lhe farei a ele; pagarei a cada um segundo a sua obra.

نگو: «همان بلایی را که بر سر من آورده، بر سر خودش می‌آورم.»

Passei junto ao campo do preguiçoso, e junto à vinha do homem falto de entendimento;

از کنار مزرعهٔ آدم تنبل و تاکستان شخص نادان گذشتم.

e eis que tudo estava cheio de cardos, e a sua superfície coberta de urtigas, e o seu muro de pedra estava derrubado.

در همه‌جا خار روییده بود. علفهای هرزه زمین را پوشانده و دیوار مزرعه فروریخته بود.

O que tendo eu visto, o considerei; e, vendo-o, recebi instrução.

با دیدن این منظره به فکر فرورفتم و این درس را آموختم:

Um pouco para dormir, um pouco para toscanejar, um pouco para cruzar os braços em repouso;

کسی‌که دست بر روی دست می‌گذارد و پیوسته می‌خوابد،

assim sobrevirá a tua pobreza como um salteador, e a tua necessidade como um homem armado.

عاقبت تنگدستی همچون راهزن مسلّحی به سراغش می‌آید.