Proverbs 14

Mądra niewiasta buduje dom swój; ale go głupia rękami swemi rozwala.

La femme sage bâtit sa maison, Et la femme insensée la renverse de ses propres mains.

Kto chodzi w szczerości swojej, boi się Pana; ale przewrotny w drogach swoich gardzi nim.

Celui qui marche dans la droiture craint l'Eternel, Mais celui qui prend des voies tortueuses le méprise.

W ustach głupiego jest rózga hardości; ale wargi mądrych strzegą ich.

Dans la bouche de l'insensé est une verge pour son orgueil, Mais les lèvres des sages les gardent.

Gdzie niemasz wołów, żłób jest próżny; ale siłą wołów mnoży się obfitość zboża.

S'il n'y a pas de boeufs, la crèche est vide; C'est à la vigueur des boeufs qu'on doit l'abondance des revenus.

Świadek prawdziwy nie kłamie; ale świadek fałszywy mówi kłamstwo.

Un témoin fidèle ne ment pas, Mais un faux témoin dit des mensonges.

Naśmiewca szuka mądrości, a nie znajduje; ale umiejętność roztropnemu jest snadna.

Le moqueur cherche la sagesse et ne la trouve pas, Mais pour l'homme intelligent la science est chose facile.

Idź precz od oblicza męża głupiego, gdyż nie znajdziesz przy nim warg umiejętności.

Eloigne-toi de l'insensé; Ce n'est pas sur ses lèvres que tu aperçois la science.

Mądrość ostrożnego jest rozumieć drogę swoję, ale głupstwo głupich jest zdrada.

La sagesse de l'homme prudent, c'est l'intelligence de sa voie; La folie des insensés, c'est la tromperie.

Każdy głupi nakrywa grzech, a między uprzejmymi mieszka przyjaźń.

Les insensés se font un jeu du péché, Mais parmi les hommes droits se trouve la bienveillance.

Serce każdego uznaje gorzkość duszy swojej, a do wesela jego nie przymięsza się obcy.

Le coeur connaît ses propres chagrins, Et un étranger ne saurait partager sa joie.

Dom niezbożnych zgładzony będzie; ale przybytek cnotliwych zakwitnie.

La maison des méchants sera détruite, Mais la tente des hommes droits fleurira.

Zda się pod czas droga być prosta człowiekowi; wszakże dokończenie jej jest drogą na śmierć.

Telle voie paraît droite à un homme, Mais son issue, c'est la voie de la mort.

Także i w śmiechu boleje serce, a koniec wesela bywa smutek.

Au milieu même du rire le coeur peut être affligé, Et la joie peut finir par la détresse.

Drogami swemi nasyci się człowiek przewrotnego serca; ale się go chroni mąż dobry.

Celui dont le coeur s'égare se rassasie de ses voies, Et l'homme de bien se rassasie de ce qui est en lui.

Prostak wierzy każdemu słowu; ale ostrożny zrozumiewa postępki swoje.

L'homme simple croit tout ce qu'on dit, Mais l'homme prudent est attentif à ses pas.

Mądry się boi, i odstępuje od złego; ale głupi dociera, i śmiałym jest.

Le sage a de la retenue et se détourne du mal, Mais l'insensé est arrogant et plein de sécurité.

Porywczy człowiek dopuszcza się głupstwa, a mąż złych myśli w nienawiści bywa.

Celui qui est prompt à la colère fait des sottises, Et l'homme plein de malice s'attire la haine.

Głupstwo prostacy dziedzicznie trzymają; ale ostrożni bywają koronowani umiejętnością.

Les simples ont en partage la folie, Et les hommes prudents se font de la science une couronne.

źli się kłaniają przed dobrymi, a niepobożni stoją u drzwi sprawiedliwego.

Les mauvais s'inclinent devant les bons, Et les méchants aux portes du juste.

Ubogi bywa i u przyjaciela swego w nienawiści; ale wiele jest tych, którzy bogatego miłują.

Le pauvre est odieux même à son ami, Mais les amis du riche sont nombreux.

Bliźnim swym grzesznik pogardza; ale kto ma litość nad ubogimi, błogosławionym jest.

Celui qui méprise son prochain commet un péché, Mais heureux celui qui a pitié des misérables!

Izali nie błądzą, którzy wymyślają złe? a miłosierdzie i prawda należy tym, którzy wymyślają dobre.

Ceux qui méditent le mal ne s'égarent-ils pas? Mais ceux qui méditent le bien agissent avec bonté et fidélité.

W każdej pracy bywa pożytek; ale gołe słowo warg tylko do nędzy służy.

Tout travail procure l'abondance, Mais les paroles en l'air ne mènent qu'à la disette.

Bogactwo mądrych jest koroną ich; ale głupstwo głupich zostaje głupstwem.

La richesse est une couronne pour les sages; La folie des insensés est toujours de la folie.

Świadek prawdziwy wyzwala duszę; ale fałszywy kłamstwo mówi.

Le témoin véridique délivre des âmes, Mais le trompeur dit des mensonges.

Kto się boi Pana, ma ufanie mocne; a synowie jego ucieczkę mieć będą.

Celui qui craint l'Eternel possède un appui ferme, Et ses enfants ont un refuge auprès de lui.

Bojaźń Pańska jest źródło żywota ku uchronieniu się sideł śmierci.

La crainte de l'Eternel est une source de vie, Pour détourner des pièges de la mort.

W mnóstwie ludu jest zacność królewska; ale w trosze ludu zniszczenie hetmana.

Quand le peuple est nombreux, c'est la gloire d'un roi; Quand le peuple manque, c'est la ruine du prince.

Nierychły do gniewu jest bogaty w rozum; ale porywczy pokazuje głupstwo.

Celui qui est lent à la colère a une grande intelligence, Mais celui qui est prompt à s'emporter proclame sa folie.

Serce zdrowe jest żywotem ciała; ale zazdrość jest zgniłością w kościach.

Un coeur calme est la vie du corps, Mais l'envie est la carie des os.

Kto ciemięży ubogiego, uwłacza stworzycielowi jego; ale go czci, kto ma litość nad ubogim.

Opprimer le pauvre, c'est outrager celui qui l'a fait; Mais avoir pitié de l'indigent, c'est l'honorer.

Dla złości swojej wygnany bywa niepobożny; ale sprawiedliwy nadzieję ma i przy śmierci swojej.

Le méchant est renversé par sa méchanceté, Mais le juste trouve un refuge même en sa mort.

W sercu mądrego odpoczywa mądrość, ale wnet poznać, co jest w sercu głupich.

Dans un coeur intelligent repose la sagesse, Mais au milieu des insensés elle se montre à découvert.

Sprawiedliwość wywyższa naród; ale grzech jest ku pohańbieniu narodów.

La justice élève une nation, Mais le péché est la honte des peuples.

Król łaskaw bywa na sługę roztropnego; ale się gniewa na tego, który mu hańbę czyni.

La faveur du roi est pour le serviteur prudent, Et sa colère pour celui qui fait honte.