Matthew 27

ויהי לפנות הבקר ויתיעצו כל ראשי הכהנים וזקני העם על ישוע להמיתו׃

A gdy było rano, weszli w radę wszyscy przedniejsi kapłani i starsi ludu przeciwko Jezusowi, aby go zabili;

ויאסרו אתו ויוליכהו משם וימסרהו אל פונטיוס פילטוס ההגמון׃

I związawszy go, wiedli i podali Ponckiemu Piłatowi, staroście.

וירא יהודה המסר אותו כי הרשיעהו וינחם וישב את שלשים הכסף אל הכהנים הגדולים והזקנים לאמר׃

Tedy Judasz, który go był wydał, widząc, iż był osądzony, żałując tego, wrócił trzydzieści srebrników, przedniejszym kapłanom i starszym ludu.

חטאתי כי דם נקי הסגרתי והם אמרו מה לנו ולזאת אתה תראה׃

Mówiąc: Zgrzeszyłem, wydawszy krew niewinną! A oni rzekli: Cóż nam do tego? ty ujrzysz!

וישלך את הכסף אל ההיכל ויפן וילך ויחנק׃

A porzuciwszy one srebrniki w kościele, odszedł, a odszedłszy powiesił się.

ויקחו ראשי הכהנים את הכסף ויאמרו לא נכון לנו לתתו אל ארון הקרבן כי מחיר דמים הוא׃

Ale przedniejsi kapłani wziąwszy one srebrniki, mówili: Nie godzi się ich kłaść do skarbu kościelnego, gdyż zapłata jest krwi.

ויתיעצו ויקנו בו את שדה היוצר לקבורת הגרים׃

I naradziwszy się, kupili za nie rolę garncarzową na pogrzeb gościom.

על כן שם השדה ההוא שדה הדם עד היום הזה׃

Dlatego ona rola nazwana jest rolą krwi, aż do dnia dzisiejszego.

אז נתמלא מה שנאמר ביד ירמיה הנביא ויקחו שלשים הכסף אדר היקר אשר יקר מעל בני ישראל׃

Tedy się wypełniło, co powiedziano przez Jeremijasza proroka, mówiącego: I wzięli trzydzieści srebrników, zapłatę oszacowanego, który był oszacowany od synów Izraelskich;

ויתנו אתם אל שדה היוצר כאשר צוני יהוה׃

I dali je za rolę garncarzową, jako mi postanowił Pan.

וישוע העמד לפני ההגמון וישאלהו ההגמון לאמר האתה הוא מלך היהודים ויאמר ישוע אתה אמרת׃

A Jezus stał przed starostą; i pytał go starosta, mówiąc: Tyżeś jest on król żydowski? A Jezus mu rzekł: Ty powiadasz.

וידברו עליו שטנה הכהנים הגדולים והזקנים והוא לא ענה דבר׃

A gdy nań skarżyli przedniejsi kapłani i starsi, nic nie odpowiedział.

ויאמר אליו פילטוס האינך שמע כמה הם מעידים בך׃

Tedy mu rzekł Piłat: Nie słyszyszże jako wiele przeciwko tobie świadczą?

ולא ענהו אף דבר אחד ויתמה ההגמון עד מאד׃

Lecz mu nie odpowiedział i na jedno słowo, tak iż się starosta bardzo dziwował.

ומנהג ההגמון היה לפטר לעם בכל חג אסיר אחד את אשר יחפצו׃

Ale na święto zwykł był starosta wypuszczać ludowi jednego więźnia, którego by chcieli.

ובעת ההיא היה להם אסיר ידוע ושמו בר אבא׃

I mieli natenczas więźnia znacznego, którego zwano Barabbasz.

ויהי כאשר נקהלו ויאמר אליהם פילטוס את מי תחפצו כי אפטר לכם את בר אבא או את ישוע הנקרא בשם משיח׃

A gdy się zebrali, rzekł do nich Piłat: Któregoż chcecie, abym wam wypuścił? Barabbasza, czyli Jezusa, którego zowią Chrystusem?

כי ידע אשר רק מקנאה מסרו אתו׃

Bo wiedział, iż go z nienawiści wydali.

ויהי כשבתו על כסא הדין ותשלח אליו אשתו לאמר אל יהי לך דבר עם הצדיק הזה כי בעבורו עניתי הרבה היום בחלום׃

A gdy on siedział na sądowej stolicy, posłała do niego żona jego, mówiąc: Nie miej żadnej sprawy z tym sprawiedliwym; bom wiele ucierpiała dziś we śnie dla niego.

והכהנים הגדולים והזקנים פתו את המון העם לשאל להם את בר אבא ולאבד את ישוע׃

Ale przedniejsi kapłani i starsi namówili lud, aby prosili o Barabbasza, a Jezusa, aby stracili.

ויען ההגמון ויאמר אליהם את מי משניהם תחפצו כי אפטר לכם ויאמרו את בר אבא׃

A odpowiadając starosta, rzekł im: Którego chcecie, abym wam z tych dwóch wypuścił? a oni odpowiedzieli: Barabbasza.

ויאמר אליהם פילטוס ומה אעשה לישוע הנקרא בשם משיח ויענו כלם יצלב׃

Rzekł im Piłat: Cóż tedy uczynię z Jezusem, którego zowią Chrystusem? Rzekli mu wszyscy: Niech będzie ukrzyżowany.

ויאמר ההגמון מה אפוא הרעה אשר עשה ויוסיפו עוד צעק לאמר יצלב׃

A starosta rzekł: Cóż wżdy złego uczynił? Ale oni tem bardziej wołali, mówiąc: Niech będzie ukrzyżowany!

ויהי כראות פילטוס כי לא יועיל מאומה ורבתה עוד המהודה ויקח מים וירחץ את ידיו לעיני העם ויאמר נקי אנכי מדם הצדיק הזה אתם תראו׃

A widząc Piłat, iż to nic nie pomagało, ale owszem się większy rozruch wszczynał, wziąwszy wodę, umył ręce przed ludem, mówiąc: Nie jestem ja winien krwi tego sprawiedliwego; wy ujrzycie.

ויענו כל העם ויאמרו דמו עלינו ועל בנינו׃

A odpowiadając wszystek lud, rzekł: Krew jego na nas i na dziatki nasze.

אז פטר להם את בר אבא ואת ישוע הכה בשוטים וימסר אותו להצלב׃

Tedy im wypuścił Barabbasza; ale Jezusa ubiczowawszy, wydał go, aby był ukrzyżowany.

ויקחו אנשי הצבא אשר להגמון את ישוע ויביאהו אל בית המשפט ויאספו עליו את כל הגדוד׃

Tedy żołnierze starościni przywiódłszy Jezusa na ratusz, zebrali do niego wszystkę rotę;

ויפשיטו אותו את בגדיו ויעטפהו מעיל שני׃

A zewlekłszy go, przyodziali go płaszczem szarłatowym;

וישרגו קצים ויעשו עטרת וישימו על ראשו וקנה בימינו ויכרעו לפניו ויתלוצצו בו לאמר שלום לך מלך היהודים׃

I uplótłszy koronę z ciernia, włożyli na głowę jego, i dali trzcinę w prawą rękę jego, a upadając przed nim na kolana, naśmiewali się z niego, mówiąc: Bądź pozdrowiony, królu żydowski!

וירקו בו ויקחו את הקנה ויכהו על ראשו׃

A plując na niego, wzięli onę trzcinę, i bili go w głowę jego.

ואחרי התלוצצם בו הפשיטו אותו את המעיל וילבישהו את בגדיו ויוליכהו לצלב׃

A gdy się z niego naśmiali, zewlekli go z onego płaszcza, i oblekli go w szatę jego, i wiedli go, aby był ukrzyżowany.

ויהי בצאתם וימצאו איש קוריני ושמו שמעון ויאנסו אתו לשאת לו את צלבו׃

A wychodząc znaleźli człowieka Cyrenejczyka, imieniem Szymon; tego przymusili, aby niósł krzyż jego.

ויבאו אל המקום הנקרא גלגלתא הוא מקום גלגלת׃

A przyszedłszy na miejsce rzeczone Golgota, które zowią miejscem trupich głów,

ויתנו לו לשתות חמץ מזוג במרורה ויטעם ולא אבה לשתות׃

Dali mu pić ocet z żółcią zmieszany; a skosztowawszy, nie chciał pić.

ויהי כאשר צלבו אותו ויחלקו להם את בגדיו וגורל הפילו למלאת את אשר נאמר בפי הנביא יחלקו בגדי להם ועל לבושי יפילו גורל׃

A ukrzyżowawszy go, rozdzielili szaty jego, i miotali los, aby się wypełniło, co powiedziano przez proroka: Rozdzielili sobie szaty moje, a o odzienie moje los miotali.

וישבו שמה וישמרו אותו׃

A siedząc, strzegli go tam.

וישימו את דבר אשמתו כתוב ממעל לראשו זה הוא ישוע מלך היהודים׃

I przybili nad głową jego winę jego napisaną: Ten jest Jezus, król żydowski.

ויצלבו אתו שני פריצים אחד לימינו ואחד לשמאלו׃

Byli też ukrzyżowani z nim dwaj zbójcy, jeden po prawicy, a drugi po lewicy.

והעברים גדפו אותו ויניעו את ראשם׃

A ci, którzy mimo chodzili, bluźnili go, chwiejąc głowami swojemi,

ויאמרו אתה ההרס את ההיכל ובנהו בשלשת ימים הושע לנפשך ואם בן האלהים אתה רדה מן הצלב׃

I mówiąc: Ty, co rozwalasz kościół, a w trzech dniach budujesz go, ratuj samego siebie; jeźliś jest Syn Boży, zstąp z krzyża.

וכן הלעיגו גם ראשי הכהנים עם הסופרים והזקנים לאמר׃

Także i przedniejsi kapłani z nauczonymi w Piśmie, i z starszymi, naśmiewając się, mówili:

את אחרים הושיע ולעצמו לא יוכל להושיע אם מלך ישראל הוא ירד נא עתה מן הצלב ונאמין בו׃

Inszych ratował, a samego siebie ratować nie może; jeźliż jest król Izraelski, niech teraz zstąpi z krzyża, a uwierzymy mu.

בטח באלהים עתה יפלטהו אם חפץ בו כי אמר בן האלהים אני׃

Dufał w Bogu, niechże go teraz wybawi, jeźli się w nim kocha; boć powiedział: Jestem Synem Bożym.

וגם הפריצים הנצלבים אתו חרפהו כדברים האלה׃

Także też i zbójcy, którzy byli z nim ukrzyżowani, urągali mu.

ומשעה הששית היה חשך על כל הארץ עד השעה התשיעית׃

A od szóstej godziny stała się ciemność po wszystkiej ziemi aż do dziewiątej godziny.

וכעת השעה התשיעית ויצעק ישוע בקול גדול אלי אלי למה שבקתני ותרגומו אלי אלי למה עזבתני׃

A około dziewiątej godziny zawołał Jezus głosem wielkim, mówiąc: Eli, Eli, Lama Sabachtani! to jest, Boże mój! Boże mój! czemuś mię opuścił?

ויאמרו מקצת העמדים שם כשמעם את זאת לאמר אל אליהו הוא קורא׃

Tedy niektórzy z tych, co tam stali, usłyszawszy to, mówili: Elijasza ten woła.

וימהר אחד מהם וירץ ויקח ספוג וימלא אתו חמץ וישימהו על קנה וישקהו׃

A zarazem bieżawszy jeden z nich, wziął gąbkę, i napełnił ją octem, a włożywszy na trzcinę, dał mu pić.

ושאר האנשים אמרו הניחו לו ונראה אם יבוא אליהו להושיעו׃

A drudzy mówili: Zaniechaj; patrzajmy, jeźli przyjdzie Elijasz, aby go wybawił.

וישוע הוסיף לקרא בקול גדול ותצא רוחו׃

Ale Jezus zawoławszy po wtóre głosem wielkim, oddał ducha.

והנה נקרעה פרכת ההיכל מלמעלה למטה לשנים קרעים והארץ נרעשה והסלעים נבקעו׃

A oto zasłona kościelna rozerwała się na dwoje od wierzchu aż do dołu, i trzęsła się ziemia, a skały się rozpadały.

והקברים נפתחו ורבים מגופות הקדושים ישני אדמת עפר נעורו׃

I groby się otwierały, a wiele ciał świętych, którzy byli zasnęli, powstało:

ויצאו מן הקברים אחרי הקיצו ויבאו אל העיר הקדושה ויראו לרבים׃

A wyszedłszy z grobów po zmartwychwstaniu jego, weszli do miasta świętego, i pokazali się wielom.

ושר המאה והאנשים אשר אתו השמרים את ישוע כראותם את הרעש ואת אשר נהיתה נבהלו מאד ויאמרו אכן זה היה בן אלהים׃

Tedy setnik i ci, co z nim Jezusa strzegli, widząc trzęsienie ziemi, i to, co się działo, zlękli się bardzo, mówiąc: Prawdziwieć ten był Synem Bożym.

ותהיינה שם נשים רבות הראות מרחוק אשר הלכו אחרי ישוע מן הגליל לשרתו׃

A było tam wiele niewiast z daleka się przypatrujących, które były przyszły za Jezusem od Galilei, posługując mu;

ובתוכן מרים המגדלית ומרים אם יעקב ויוסי ואם בני זבדי׃

Między któremi była Maryja Magdalena, i Maryja, matka Jakóbowa i Jozesowa, i matka synów Zebedeuszowych.

ויהי בערב ויבא איש עשיר מן הרמתים ושמו יוסף וגם הוא היה מתלמידי ישוע׃

A gdy był wieczór, przyszedł człowiek bogaty z Arymatyi, imieniem Józef, który też był uczniem Jezusowym.

ויגש אל פילטוס לשאל את גוית ישוע ויצו פליטוס כי תנתן לו׃

Ten przyszedłszy do Piłata, prosił o ciało Jezusowe. Tedy Piłat rozkazał, aby mu było ono ciało oddane;

ויקח יוסף את הגויה ויכרך אותה בסדין טהור׃

A Józef wziąwszy ono ciało, uwinął je w czyste prześcieradło;

וישימה בקבר החדש אשר חצב לו בסלע ויגל אבן גדולה על פתח הקבר וילך לו׃

I położył je w nowym grobie swoim, który był w opoce wykował; a przywaliwszy do drzwi grobowych kamień wielki, odszedł.

ומרים המגדלית ומרים האחרת היו ישבות שם ממול הקבר׃

A była tam Maryja Magdalena, i druga Maryja, które siedziały przeciwko grobowi.

ויהי ממחרת ערב השבת ויקהלו הכהנים הגדולים והפרושים אל פילטוס׃

A drugiego dnia, który był pierwszy po przygotowaniu, zgromadzili się przedniejsi kapłani i Faryzeuszowie do Piłata.

ויאמרו אדנינו זכרנו כי אמר המתעה ההוא בעודנו חי מקצה שלשת ימים קום אקום׃

Mówiąc: Panie! wspomnieliśmy, iż on zwodziciel powiedział, gdy jeszcze żyw był: Po trzech dniach zmartwychwstanę.

לכן צוה נא ויסכר מבוא הקבר עד היום השלישי פן יבאו תלמידיו בלילה וגנבהו ואמרו אל העם הנה קם מן המתים והיתה התרמית האחרונה רעה מן הראשונה׃

Rozkaż tedy obwarować grób aż do dnia trzeciego, by snać przyszedłszy uczniowie jego w nocy, nie ukradli go, i nie powiedzieli ludowi, iż powstał od umarłych; i będzie pośledni błąd gorszy niż pierwszy.

ויאמר אליהם פילטוס הנה לכם אנשי משמר לכו סכרוהו כדעתכם׃

Rzekł im Piłat: Macie straż, idźcież, obwarujcie, jako umiecie.

וילכו ויסכרו את מבוא הקבר ויחתמו את האבן ויעמידו עליו את המשמר׃

A oni poszedłszy, osadzili grób strażą, zapieczętowawszy kamień.