Proverbs 24

Ne sekvu malbonajn homojn, Kaj ne deziru esti kun ili;

Nu pismui pe oamenii cei răi, şi nu dori să fii cu ei;

Ĉar ilia koro pensas pri perfortaĵo, Kaj ilia buŝo parolas malbonaĵon.

căci inima lor se gîndeşte la prăpăd, şi buzele lor vorbesc nelegiuiri. -

Per saĝo konstruiĝas domo, Kaj per prudento ĝi fortikiĝas;

Prin înţelepciune se înalţă o casă, şi prin pricepere se întăreşte;

Kaj per sciado la ĉambroj pleniĝas Per ĉia havo grandvalora kaj agrabla.

prin ştiinţă se umplu cămările ei de toate bunătăţile de preţ şi plăcute.

Homo saĝa havas forton, Kaj homo prudenta estas potenca.

Un om înţelept este plin de putere, şi cel priceput îşi oţeleşte vlaga.

Kun pripenso faru militon; Kaj venko venas per multe da konsilantoj.

Căci prin măsuri chibzuite cîştigi bătălia, şi prin marele număr al sfetnicilor ai biruinţa. -

Tro alta estas la saĝo por malsaĝulo; Ĉe la pordego li ne malfermos sian buŝon.

Înţelepciunea este prea înaltă pentru cel nebun: el nu va deschide gura la judecată. -

Kiu intencas fari malbonon, Tiun oni nomas maliculo.

Cine se gîndeşte să facă rău, se cheamă un om plin de răutate. -

Malico de malsaĝulo estas peko; Kaj blasfemanto estas abomenaĵo por homo.

Gîndul celui nebun nu este decît păcat, şi batjocoritorul este o scîrbă pentru oameni. -

Se vi montriĝis malforta en tago de mizero, Via forto estas ja malgranda.

Dacă slăbeşti în ziua necazului, mică îţi este puterea. -

Savu tiujn, kiujn oni prenis por mortigi, Kaj ne fortiriĝu de tiuj, kiuj estas kondamnitaj al morto.

Izbăveşte pe cei tîrîţi la moarte, şi scapă pe ceice sînt aproape să fie junghiaţi. -

Se vi diras: Ni tion ne sciis, La esploranto de koroj ja komprenas, Kaj la gardanto de via animo ja scias, Kaj Li redonas al homo laŭ liaj faroj.

Dacă zici: ,,Ah! n'am ştiut!``... Crezi că nu vede Celce cîntăreşte inimile şi Celce veghează asupra sufletului tău? Şi nu va răsplăti El fiecăruia după faptele lui? -

Manĝu, mia filo, mielon, ĉar ĝi estas bona; Kaj la mieltavolo estas dolĉa por via gorĝo;

Fiule, mănîncă miere, căci este bună, şi fagurul de miere este dulce pentru cerul gurii tale.

Tia estas por via animo la sciado de saĝo, se vi ĝin trovis, Kaj ekzistas estonteco, kaj via espero ne pereos.

Tot aşa, şi înţelepciunea este bună pentru sufletul tău: dacă o vei găsi, ai un viitor, şi nu ţi se va tăia nădejdea. -

Ne insidu, ho malvirtulo, kontraŭ la domo de virtulo; Ne ataku lian ripozejon;

Nu întinde curse, nelegiuitule, la locuinţa celui neprihănit, şi nu -i turbura odihna.

Ĉar sep fojojn virtulo falos, kaj tamen leviĝos; Sed malvirtuloj implikiĝas en la malfeliĉo.

Căci cel neprihănit de şapte ori cade, şi se ridică, dar cei răi se prăbuşesc în nenorocire.

Kiam falas via malamiko, ne ĝoju, Kaj ĉe lia malfeliĉo via koro ne plezuriĝu;

Nu te bucura de căderea vrăjmaşului tău, şi să nu ţi se veselească inima cînd se poticneşte el,

Ĉar eble la Eternulo vidos, kaj tio ne plaĉos al Li, Kaj Li returnos de li Sian koleron.

ca nu cumva Domnul să vadă, să nu -I placă, şi să-Şi întoarcă mînia dela el. -

Ne koleru kontraŭ malbonfarantoj, Kaj ne enviu la malvirtulojn;

Nu te mînia din pricina celor ce fac rău, şi nu pizmui pe cei răi!

Ĉar la malbonulo ne havos estontecon; La lumilo de malvirtuloj estingiĝos.

Căci cel ce face răul n'are niciun viitor, şi lumina celor răi se stinge. -

Timu, mia filo, la Eternulon kaj la reĝon; Kun ribeluloj ne komunikiĝu.

Fiule, teme-te de Domnul şi de împăratul; şi să nu te amesteci cu cei neastîmpăraţi!

Ĉar subite venos ilia pereo; Kaj kiu scias, kiam venos la puno de ambaŭ?

Căci deodată le va veni pieirea, şi cine poate şti sfîrşitul amîndorora! -

Ankaŭ ĉi tio estas vortoj de saĝuloj: Konsideri personojn ĉe juĝado estas ne bone.

Iată ce mai spun înţelepţii: ,,Nu este bine să ai în vedere faţa oamenilor în judecăţi.`` -

Kiu diras al malvirtulo: Vi estas virtulo, Tiun malbenos popoloj, tiun malamos gentoj.

Pe cine zice celui rău: ,,Tu eşti bun!`` îl blastămă popoarele, şi -l urăsc neamurile.

Sed kiuj faras riproĉojn, tiuj plaĉas, Kaj sur ilin venos bona beno.

Dar celor ce judecă drept le merge bine, şi o mare binecuvîntare vine peste ei. -

Kiu respondas ĝustajn vortojn, Tiu kisas per la lipoj.

Un răspuns bun este ca un sărut pe buze.

Plenumu vian laboron ekstere, Pretigu ĉion sur via kampo; Kaj poste aranĝu vian domon.

Vezi-ţi întîi de treburi afară, îngrijeşte de lucrul cîmpului, şi apoi apucă-te să-ţi zideşti casa. -

Ne atestu sen kaŭzo kontraŭ via proksimulo; Ĉu vi trompus per via buŝo?

Nu vorbi în chip uşuratic împotriva aproapelui tău; ori ai vrea să înşeli cu buzele tale? -

Ne diru: Kiel li agis kontraŭ mi, tiel mi agos kontraŭ li; Mi redonos al la homo laŭ lia faro.

Nu zice: ,,Cum mi -a făcut el aşa am să -i fac şi eu, îi vor răsplăti după faptele lui!`` -

Mi pasis tra kampo de homo maldiligenta Kaj tra vinberĝardeno de sensaĝulo;

Am trecut pe lîngă ogorul unui leneş, şi pe lîngă via unui om fără minte.

Kaj jen ĉie elkreskis urtiko, Ĉio estas kovrita de dornoj, Kaj la ŝtona muro estas detruita.

Şi era numai spini, acoperit de mărăcini, şi zidul de piatră era prăbuşit.

Kaj kiam mi vidis, mi prenis ĝin en mian koron, Mi rigardis, kaj ricevis instruon:

M'am uitat bine şi cu luare aminte, şi am tras învăţătură din ce am văzut.

Iom da dormo, iom da dormeto, Iom da kunmeto de la manoj por kuŝado;

,,Să mai dorm puţin, să mai aţipesc puţin, să mai încrucişez mînile puţin ca să mă odihnesc!``...

Kaj venos via malriĉeco kiel rabisto, Kaj via senhaveco kiel viro armita.

Şi sărăcia vine peste tine pe neaşteptate, ca un hoţ, şi lipsa, ca un om înarmat.