Proverbs 24

Ne sekvu malbonajn homojn, Kaj ne deziru esti kun ili;
بر اشخاص شریر حسادت نورز و آرزوی دوستی با آنها را نداشته باش،
Ĉar ilia koro pensas pri perfortaĵo, Kaj ilia buŝo parolas malbonaĵon.
زیرا تمام فکر آنها این است که به مردم ظلم کنند، و هرگاه که دهان باز می‌کنند، دربارهٔ شرارت گفت‌وگو می‌کنند.
Per saĝo konstruiĝas domo, Kaj per prudento ĝi fortikiĝas;
خانه بر اساس حکمت و عقل آباد می‌گردد و
Kaj per sciado la ĉambroj pleniĝas Per ĉia havo grandvalora kaj agrabla.
با دانایی اتاقهای آن از اسباب نفیس و گران‌قیمت پُر می‌شوند.
Homo saĝa havas forton, Kaj homo prudenta estas potenca.
شخص دانا و فهمیده، از قدرت زیاد برخوردار است و همیشه به قدرت خود می‌افزاید.
Kun pripenso faru militon; Kaj venko venas per multe da konsilantoj.
پیروزی در جنگ بستگی به تدبیر خوب و مشورت زیاد دارد.
Tro alta estas la saĝo por malsaĝulo; Ĉe la pordego li ne malfermos sian buŝon.
شخص احمق نمی‌تواند به حکمت دست یابد. وقتی موضوع مهمی مورد بحث قرار می‌گیرد، او حرفی برای گفتن ندارد.
Kiu intencas fari malbonon, Tiun oni nomas maliculo.
کسی‌که دایم نقشه‌های پلید در سر می‌پروراند، دردسرآفرین خوانده خواهد شد.
Malico de malsaĝulo estas peko; Kaj blasfemanto estas abomenaĵo por homo.
نقشه‌های آدم احمق، گناه‌آلودند و کسی‌که دیگران را مسخره می‌کند، مورد نفرت همهٔ مردم می‌باشد.
Se vi montriĝis malforta en tago de mizero, Via forto estas ja malgranda.
اگر نتوانی سختی‌های زندگی را تحمّل کنی، شخص ضعیفی هستی.
Savu tiujn, kiujn oni prenis por mortigi, Kaj ne fortiriĝu de tiuj, kiuj estas kondamnitaj al morto.
از نجات دادن کسی‌که به ناحق محکوم شده است، کوتاهی نکن.
Se vi diras: Ni tion ne sciis, La esploranto de koroj ja komprenas, Kaj la gardanto de via animo ja scias, Kaj Li redonas al homo laŭ liaj faroj.
نگو که از ماجرا بی‌خبر بوده‌ای، زیرا خدایی که جان تو را در دست دارد و از دل تو آگاه است، می‌داند که تو از همه‌چیز باخبر بوده‌ای. او هرکسی را مطابق کارهایش جزا می‌دهد.
Manĝu, mia filo, mielon, ĉar ĝi estas bona; Kaj la mieltavolo estas dolĉa por via gorĝo;
فرزندم، همان‌طور که خوردن عسل دهان تو را شیرین می‌کند، کسب حکمت نیز برای جان تو شیرین خواهد بود. کسی‌که حکمت می‌آموزد، آیندهٔ خوبی در انتظارش می‌باشد و امیدهایش برباد نمی‌رود.
Tia estas por via animo la sciado de saĝo, se vi ĝin trovis, Kaj ekzistas estonteco, kaj via espero ne pereos.
فرزندم، همان‌طور که خوردن عسل دهان تو را شیرین می‌کند، کسب حکمت نیز برای جان تو شیرین خواهد بود. کسی‌که حکمت می‌آموزد، آیندهٔ خوبی در انتظارش می‌باشد و امیدهایش برباد نمی‌رود.
Ne insidu, ho malvirtulo, kontraŭ la domo de virtulo; Ne ataku lian ripozejon;
مانند بدکاران نباش که منتظر هستند تا خانهٔ مردم درستکار را غارت و ویران کنند،
Ĉar sep fojojn virtulo falos, kaj tamen leviĝos; Sed malvirtuloj implikiĝas en la malfeliĉo.
زیرا شخص درستکار حتّی اگر هفت بار هم بیفتد، باز برمی‌خیزد، ولی اشخاص بدکار، گرفتار بلا شده سرنگون می‌گردند.
Kiam falas via malamiko, ne ĝoju, Kaj ĉe lia malfeliĉo via koro ne plezuriĝu;
وقتی دشمنانت دچار مصیبت می‌شوند، خوشحال نشو و هنگامی‌که می‌افتند خوشی نکن،
Ĉar eble la Eternulo vidos, kaj tio ne plaĉos al Li, Kaj Li returnos de li Sian koleron.
زیرا خداوند، این کار تو را می‌بیند و نمی‌پسندد و آنگاه از مجازات آنها دست برمی‌دارد.
Ne koleru kontraŭ malbonfarantoj, Kaj ne enviu la malvirtulojn;
به‌خاطر مردم بدکار، تشویش نداشته باش و به آنها حسادت نورز،
Ĉar la malbonulo ne havos estontecon; La lumilo de malvirtuloj estingiĝos.
زیرا شخص بدکار، آینده‌ای ندارد و چراغش خاموش می‌شود.
Timu, mia filo, la Eternulon kaj la reĝon; Kun ribeluloj ne komunikiĝu.
فرزندم از خداوند و پادشاه بترس و با کسانی‌که علیه آنها شورش می‌‌کنند، همدست نشو.
Ĉar subite venos ilia pereo; Kaj kiu scias, kiam venos la puno de ambaŭ?
زیرا نابودی آنها ناگهانی است و کسی نمی‌داند که خداوند و پادشاه چه بلایی بر سر آنها می‌آورند.
Ankaŭ ĉi tio estas vortoj de saĝuloj: Konsideri personojn ĉe juĝado estas ne bone.
مردان حکیم این سخنان را نیز گفته‌اند: قاضی نباید در داوری از کسی طرفداری کند.
Kiu diras al malvirtulo: Vi estas virtulo, Tiun malbenos popoloj, tiun malamos gentoj.
هرکسی که به مجرم بگوید: «تو بی‌گناه هستی»، مورد لعنت و نفرت مردم قرار می‌گیرد.
Sed kiuj faras riproĉojn, tiuj plaĉas, Kaj sur ilin venos bona beno.
امّا شخصی که گناهکار را محکوم کند، کامیابی و خوشی نصیبش می‌شود.
Kiu respondas ĝustajn vortojn, Tiu kisas per la lipoj.
پاسخ صادقانه نشانهٔ دوستی حقیقی می‌باشد.
Plenumu vian laboron ekstere, Pretigu ĉion sur via kampo; Kaj poste aranĝu vian domon.
اول کسب و کار خود سر و سامان بده، آنگاه خانه و خانواده تشکیل بده.
Ne atestu sen kaŭzo kontraŭ via proksimulo; Ĉu vi trompus per via buŝo?
برضد همسایه‌ات شهادت دروغ مده و سخنان غلط درباره‌اش بر زبان نیاور.
Ne diru: Kiel li agis kontraŭ mi, tiel mi agos kontraŭ li; Mi redonos al la homo laŭ lia faro.
نگو: «همان بلایی را که بر سر من آورده، بر سر خودش می‌آورم.»
Mi pasis tra kampo de homo maldiligenta Kaj tra vinberĝardeno de sensaĝulo;
از کنار مزرعهٔ آدم تنبل و تاکستان شخص نادان گذشتم.
Kaj jen ĉie elkreskis urtiko, Ĉio estas kovrita de dornoj, Kaj la ŝtona muro estas detruita.
در همه‌جا خار روییده بود. علفهای هرزه زمین را پوشانده و دیوار مزرعه فروریخته بود.
Kaj kiam mi vidis, mi prenis ĝin en mian koron, Mi rigardis, kaj ricevis instruon:
با دیدن این منظره به فکر فرورفتم و این درس را آموختم:
Iom da dormo, iom da dormeto, Iom da kunmeto de la manoj por kuŝado;
کسی‌که دست بر روی دست می‌گذارد و پیوسته می‌خوابد،
Kaj venos via malriĉeco kiel rabisto, Kaj via senhaveco kiel viro armita.
عاقبت تنگدستی همچون راهزن مسلّحی به سراغش می‌آید.