Matthew 5

А като видя множествата, Иисус се изкачи на планината; и когато седна, учениците Му дойдоха при Него.

İsa kalabalıkları görünce dağa çıktı. Oturunca öğrencileri yanına geldi.

И като отвори устата Си, ги поучаваше, като казваше:

İsa konuşmaya başlayıp onlara şunları öğretti:

Блажени бедните по дух, защото е тяхно небесното царство.

“Ne mutlu ruhta yoksul olanlara! Çünkü Göklerin Egemenliği onlarındır.

Блажени скърбящите, защото те ще се утешат.

[] Ne mutlu yaslı olanlara! Çünkü onlar teselli edilecekler.

Блажени кротките, защото те ще наследят земята.

[] Ne mutlu yumuşak huylu olanlara! Çünkü onlar yeryüzünü miras alacaklar.

Блажени, които гладуват и жадуват за правдата, защото те ще се наситят.

[] Ne mutlu doğruluğa acıkıp susayanlara! Çünkü onlar doyurulacaklar.

Блажени милостивите, защото на тях ще се покаже милост.

Ne mutlu merhametli olanlara! Çünkü onlar merhamet bulacaklar.

Блажени чистите по сърце, защото те ще видят Бога.

[] Ne mutlu yüreği temiz olanlara! Çünkü onlar Tanrı’yı görecekler.

Блажени миротворците, защото те ще се нарекат Божии синове.

Ne mutlu barışı sağlayanlara! Çünkü onlara Tanrı oğulları denecek.

Блажени гонените заради правдата, защото е тяхно небесното царство.

[] Ne mutlu doğruluk uğruna zulüm görenlere! Çünkü Göklerin Egemenliği onlarındır.

Блажени сте, когато ви хулят и ви гонят, и говорят против вас лъжливо всякакво зло заради Мен.

[] “Benim yüzümden insanlar size sövüp zulmettikleri, yalan yere size karşı her türlü kötü sözü söyledikleri zaman ne mutlu size!

Радвайте се и се веселете, защото е голяма наградата ви на небесата, понеже така гониха пророците, които бяха преди вас.

[] Sevinin, sevinçle coşun! Çünkü göklerdeki ödülünüz büyüktür. Sizden önce yaşayan peygamberlere de böyle zulmettiler.”

Вие сте солта на земята. Но ако солта обезсолее, с какво ще се осоли? Тя вече за нищо не става, освен да се изхвърли навън и да се тъпче от хората.

[] “Yeryüzünün tuzu sizsiniz. Ama tuz tadını yitirirse, bir daha ona nasıl tuz tadı verilebilir? Artık dışarı atılıp ayak altında çiğnenmekten başka işe yaramaz.

Вие сте светлината на света. Град, поставен на хълм, не може да се укрие.

[] “Dünyanın ışığı sizsiniz. Tepeye kurulan kent gizlenemez.

И когато запалят светило, не го слагат под шиника, а на светилника, и то свети на всички, които са вкъщи.

[] Kimse kandil yakıp tahıl ölçeğinin altına koymaz. Tersine, kandilliğe koyar; evdekilerin hepsine ışık sağlar.

Също така нека свети вашата светлина пред хората, за да виждат добрите ви дела и да прославят вашия Отец, който е на небесата.

[] Sizin ışığınız insanların önünde öyle parlasın ki, iyi işlerinizi görerek göklerdeki Babanız’ı yüceltsinler!”

Да не мислите, че съм дошъл да отменя закона или пророците? Не съм дошъл да отменя, а да изпълня.

“Kutsal Yasa’yı ya da peygamberlerin sözlerini geçersiz kılmak için geldiğimi sanmayın. Ben geçersiz kılmaya değil, tamamlamaya geldim.

Защото, истина ви казвам: докато премине небето и земята, нито една йота, нито една точка от закона няма да премине, докато всичко не се сбъдне.

[] Size doğrusunu söyleyeyim, yer ve gök ortadan kalkmadan, her şey gerçekleşmeden, Kutsal Yasa’dan ufacık bir harf ya da bir nokta bile yok olmayacak.

И така, който отмени една от тези най-малки заповеди и научи така хората, най-малък ще се нарече в небесното царство; а който ги изпълни и научи така хората, той ще се нарече велик в небесното царство.

Bu nedenle, bu buyrukların en küçüğünden birini kim çiğner ve başkalarına öyle öğretirse, Göklerin Egemenliği’nde en küçük sayılacak. Ama bu buyrukları kim yerine getirir ve başkalarına öğretirse, Göklerin Egemenliği’nde büyük sayılacak.

Защото, казвам ви, че ако вашата праведност не надмине тази на книжниците и фарисеите, никак няма да влезете в небесното царство.

Size şunu söyleyeyim: Doğruluğunuz din bilginleriyle Ferisiler’inkini aşmadıkça, Göklerin Egemenliği’ne asla giremezsiniz!”

Чули сте, че е било казано на древните: ?Не убивай“; и: ?Който убие, ще бъде виновен пред съда.“

[] “Atalarımıza, ‘Adam öldürmeyeceksin. Öldüren yargılanacak’ dendiğini duydunuz.

А пък Аз ви казвам, че всеки, който се гневи на брат си (без причина), ще бъде виновен пред съда; и който каже на брат си: Рака, ще бъде виновен пред Синедриона; а който му каже: Бунтовни безумецо, ще бъде виновен за огнения пъкъл.

Ama ben size diyorum ki, kardeşine öfkelenen herkes yargılanacaktır. Kim kardeşine aşağılayıcı bir söz söylerse, Yüksek Kurul’da yargılanacaktır. Kim kardeşine ahmak derse, cehennem ateşini hak edecektir.

И така, като принасяш дара си на олтара, ако там си спомниш, че брат ти има нещо против теб,

Bu yüzden, sunakta adak sunarken kardeşinin sana karşı bir şikâyeti olduğunu anımsarsan, adağını orada, sunağın önünde bırak, git önce kardeşinle barış; sonra gelip adağını sun.

остави дара си там, пред олтара, и първо иди и се помири с брат си, и тогава ела и принеси дара си.

Bu yüzden, sunakta adak sunarken kardeşinin sana karşı bir şikâyeti olduğunu anımsarsan, adağını orada, sunağın önünde bırak, git önce kardeşinle barış; sonra gelip adağını sun.

Разбери се с противника си по-скоро, докато си на пътя с него, да не би противникът ти да те предаде на съдията, а съдията да те предаде на служителя и да бъдеш хвърлен в тъмница.

Senden davacı olanla daha yoldayken çabucak anlaş. Yoksa o seni yargıca, yargıç da gardiyana teslim edebilir; sonunda da hapse atılabilirsin.

Истина ти казвам: никак няма да излезеш оттам, докато не изплатиш и последния кодрант.

Sana doğrusunu söyleyeyim, borcunun son kuruşunu ödemeden oradan asla çıkamazsın.”

Чули сте, че е било казано: ?Не прелюбодействай.“

[] “ ‘Zina etmeyeceksin’ dendiğini duydunuz.

Но Аз ви казвам, че всеки, който гледа жена, за да я пожелае, вече е прелюбодействал с нея в сърцето си.

Ama ben size diyorum ki, bir kadına şehvetle bakan her adam, yüreğinde o kadınla zina etmiş olur.

Ако дясното ти око те съблазнява, извади го и го хвърли от себе си; защото е по-добре за теб да погине една от частите ти, а не цялото ти тяло да бъде хвърлено в пъкъла.

[] Eğer sağ gözün günah işlemene neden olursa, onu çıkar at. Çünkü vücudunun bir üyesinin yok olması, bütün vücudunun cehenneme atılmasından iyidir.

И ако дясната ти ръка те съблазнява, отсечи я и я хвърли от себе си; защото по-добре е за теб да погине една от частите ти, а не цялото ти тяло да бъде хвърлено в пъкъла.

[] Eğer sağ elin günah işlemene neden olursa, onu kes at. Çünkü vücudunun bir üyesinin yok olması, bütün vücudunun cehenneme gitmesinden iyidir.

Още е било казано: ?Който напусне жена си, нека й даде разводно писмо.“

[] “ ‘Kim karısını boşarsa ona boşanma belgesi versin’ denmiştir.

А пък Аз ви казвам, че всеки, който напусне жена си, освен поради блудство, я прави да прелюбодейства; и който се ожени за нея, когато бъде напусната, той прелюбодейства.

Ama ben size diyorum ki, karısını fuhuş dışında bir nedenle boşayan onu zinaya itmiş olur. Boşanmış bir kadınla evlenen de zina etmiş olur.”

Още сте чули, че е било казано на древните: ?Не се кълни лъжливо, а изпълнявай клетвите си пред Господа.“

[] [] “Yine atalarımıza, ‘Yalan yere ant içmeyeceksin, ama Rab’bin önünde içtiğin antları yerine getireceksin’ dendiğini duydunuz.

Но Аз ви казвам: никак да не се кълнете – нито в небето, защото то е престол на Бога;

[] Oysa ben size diyorum ki, hiç ant içmeyin: Ne gök üzerine, çünkü orası Tanrı’nın tahtıdır; ne yer üzerine, çünkü orası O’nun ayak taburesidir; ne de Yeruşalim üzerine, çünkü orası Büyük Kral’ın kentidir.

нито в земята, защото е Негово подножие; нито в Ерусалим, защото е град на великия Цар.

[] Oysa ben size diyorum ki, hiç ant içmeyin: Ne gök üzerine, çünkü orası Tanrı’nın tahtıdır; ne yer üzerine, çünkü orası O’nun ayak taburesidir; ne de Yeruşalim üzerine, çünkü orası Büyük Kral’ın kentidir.

И в главата си да не се кълнеш, защото не можеш да направиш нито един косъм бял или черен.

Başınızın üzerine de ant içmeyin. Çünkü saçınızın tek telini ak ya da kara edemezsiniz.

Но говорът ви да бъде: да, да; не, не; а каквото е повече от това, е от лукавия.

‘Evet’ iniz evet, ‘hayır’ ınız hayır olsun. Bundan fazlası Şeytan’dandır.”

Чули сте, че е било казано: ?Око за око, зъб за зъб.“

[] “ ‘Göze göz, dişe diş’ dendiğini duydunuz.

А пък Аз ви казвам: Не се противете на злия; но ако те плесне някой по дясната буза, обърни му и другата.

Ama ben size diyorum ki, kötüye karşı direnmeyin. Sağ yanağınıza bir tokat atana öbür yanağınızı da çevirin.

На този, който би поискал да се съди с теб и да ти вземе ризата, остави му и горната дреха.

Size karşı davacı olup mintanınızı almak isteyene abanızı da verin.

Който те принуди да вървиш с него една миля, иди с него две.

Sizi bin adım yol yürümeye zorlayanla iki bin adım yürüyün.

Дай на този, който проси от теб, и не се отвръщай от онзи, който ти иска назаем.

Sizden bir şey dileyene verin, sizden ödünç isteyeni geri çevirmeyin.”

Чули сте, че е било казано: ?Обичай ближния си, а мрази неприятеля си.“

[] “ ‘Komşunu seveceksin, düşmanından nefret edeceksin’ dendiğini duydunuz.

Но Аз ви казвам: обичайте неприятелите си и се молете за онези, които ви гонят,

Ama ben size diyorum ki, düşmanlarınızı sevin, size zulmedenler için dua edin.

за да бъдете синове на вашия Отец, който е на небесата; защото Той прави слънцето Си да изгрява и над злите, и над добрите; и дава дъжд и на праведните, и на неправедните.

Öyle ki, göklerdeki Babanız’ın oğulları olasınız. Çünkü O, güneşini hem kötülerin hem iyilerin üzerine doğdurur; yağmurunu hem doğruların hem eğrilerin üzerine yağdırır.

Защото, ако любите онези, които любят вас, каква награда имате? Не правят ли това и бирниците?

Eğer yalnız sizi sevenleri severseniz, ne ödülünüz olur? Vergi görevlileri de öyle yapmıyor mu?

И ако поздравявате само братята си, какво особено правите? Не правят ли това и езичниците?

Yalnız kardeşlerinize selam verirseniz, fazladan ne yapmış olursunuz? Putperestler de öyle yapmıyor mu?

И така, бъдете съвършени и вие, както е съвършен вашият небесен Отец.

[] Bu nedenle, göksel Babanız yetkin olduğu gibi, siz de yetkin olun.”