Proverbs 26

Kung paano ang niebe sa taginit, at kung paano ang ulan sa pagaani, gayon ang karangalan ay hindi nababagay sa mangmang.

COMO la nieve en el verano, y la lluvia en la siega, Así conviene al necio la honra.

Kung paano ang maya sa kaniyang paggagala, kung paano ang langaylangayan sa kaniyang paglipad, gayon ang sumpa na walang kadahilanan ay hindi tumatalab.

Como el gorrión en su vagar, y como la golondrina en su vuelo, Así la maldición sin causa nunca vendrá.

Ang paghagupit ay sa kabayo, ang paningkaw ay sa asno, at ang pamalo ay sa likod ng mga mangmang.

El látigo para el caballo, y el cabestro para el asno, Y la vara para la espalda del necio.

Huwag mong sagutin ang mangmang ng ayon sa kaniyang kamangmangan, baka ikaw man ay maging gaya rin niya.

Nunca respondas al necio en conformidad á su necedad, Para que no seas tú también como él.

Sagutin mo ang mangmang ayon sa kaniyang kamangmangan, baka siya'y maging pantas sa ganang kaniya.

Responde al necio según su necedad, Porque no se estime sabio en su opinión.

Siyang nagsusugo ng pasugo sa pamamagitan ng kamay ng mangmang naghihiwalay ng kaniyang mga paa, at umiinom sa kasiraan.

Como el que se corta los pies y bebe su daño, Así es el que envía algo por mano de un necio.

Ang mga hita ng pilay ay nabibitin: gayon ang talinghaga sa bibig ng mga mangmang.

Alzar las piernas del cojo. Así es el proverbio en la boca del necio.

Kung paano ang isa'y nagbabalot ng isang bato sa isang lambanog, gayon ang nagbibigay ng karangalan sa mangmang.

Como quien liga la piedra en la honda, Así hace el que al necio da honra.

Kung paano ang tinik na tumutusok sa kamay ng lango, gayon ang talinghaga sa bibig ng mga mangmang.

Espinas hincadas en mano del embriagado, Tal es el proverbio en la boca de los necios.

Kung paano ang mamamana sumusugat sa lahat, gayon ang umupa sa mangmang at umuupa sa pagayongayon.

El grande cría todas las cosas; y da la paga al insensato, Y la da á los transgresores.

Kung paano ang aso na bumabalik sa kaniyang suka, gayon ang mangmang na umuulit ng kaniyang kamangmangan.

Como perro que vuelve á su vómito, Así el necio que repite su necedad.

Nakikita mo ba ang taong pantas sa ganang kaniyang sarili. May higit na pagasa sa mangmang kay sa kaniya.

¿Has visto hombre sabio en su opinión? Más esperanza hay del necio que de él.

Sinabi ng tamad, may leon sa daan; isang leon ay nasa mga lansangan.

Dice el perezoso: El león está en el camino; El león está en las calles.

Kung paano ang pintuan ay pumipihit sa kaniyang bisagra, gayon ang tamad sa kaniyang higaan.

Las puertas se revuelven en sus quicios: Así el perezoso en su cama.

Idinadampot ng tamad ang kaniyang kamay sa pinggan; napapagod siyang dalhin uli sa kaniyang bibig.

Esconde el perezoso su mano en el seno; Cánsase de tornarla á su boca.

Ang tamad ay lalong pantas sa ganang kaniyang sarili kay sa pitong tao na makapagbibigay katuwiran.

Á su ver es el perezoso más sabio Que siete que le den consejo.

Ang nagdaraan, at nakikialam sa pagaaway na hindi ukol sa kaniya, ay gaya ng humahawak ng aso sa mga tainga.

El que pasando se deja llevar de la ira en pleito ajeno, Es como el que toma al perro por las orejas.

Kung paano ang taong ulol na naghahagis ng mga dupong na apoy, mga pana, at kamatayan;

Como el que enloquece, y echa llamas Y saetas y muerte,

Gayon ang tao na nagdadaya sa kaniyang kapuwa, at nagsasabi, hindi ko ba ginagawa sa paglilibang?

Tal es el hombre que daña á su amigo, Y dice: Ciertamente me chanceaba.

Sapagka't sa kakulangan ng gatong ay namamatay ang apoy: at kung saan walang mapaghatid-dumapit ay tumitigil ang pagkakaalit.

Sin leña se apaga el fuego: Y donde no hay chismoso, cesa la contienda.

Kung paano ang mga uling sa mga baga, at ang kahoy sa apoy; gayon ang taong madaldal na nagpapaningas ng pagkakaalit.

El carbón para brasas, y la leña para el fuego: Y el hombre rencilloso para encender contienda.

Ang mga salita ng mapaghatid-dumapit ay parang mga masarap na subo, at nagsisibaba sa mga pinakaloob na bahagi ng tiyan.

Las palabras del chismoso parecen blandas; Mas ellas entran hasta lo secreto del vientre.

Mga mapusok na labi at masamang puso ay parang sisidlang-lupa na nababalot ng dumi ng pilak.

Como escoria de plata echada sobre el tiesto, Son los labios enardecidos y el corazón malo.

Ang nagtatanim ay nagpapakunwari ng kaniyang mga labi, nguni't siya'y naglalagay ng pagdaraya sa loob niya:

Otro parece en los labios al que aborrece; Mas en su interior pone engaño.

Pagka siya'y nagsasalitang mainam, huwag mo siyang paniwalaan; sapagka't may pitong karumaldumal sa kaniyang puso:

Cuando hablare amigablemente, no le creas; Porque siete abominaciones hay en su corazón.

Bagaman ang kaniyang pagtatanim ay magtakip ng karayaan, at ang kaniyang kasamaan ay lubos na makikilala sa harap ng kapisanan.

Encúbrese el odio con disimulo; Mas su malicia será descubierta en la congregación.

Ang humuhukay ng lungaw ay mabubuwal doon: at siyang nagpapagulong ng bato, ay babalikan nito siya.

El que cavare sima, caerá en ella: Y el que revuelva la piedra, á él volverá.

Ang sinungaling na dila ay nagtatanim sa mga sinaktan niya; at ang bibig ng kunwang mapagpuri ay gumagawa ng kapahamakan.

La falsa lengua atormenta al que aborrece: Y la boca lisonjera hace resbaladero.