Proverbs 24

Huwag kang mananaghili sa mga masamang tao, ni magnasa ka man na masama sa kanila:

NO tengas envidia de los hombres malos, Ni desees estar con ellos:

Sapagka't ang kanilang puso ay nagaaral ng pagpighati, at ang kanilang mga labi ay nagsasalita ng kalikuan.

Porque su corazón piensa en robar, É iniquidad hablan sus labios.

Sa karunungan ay natatayo ang bahay; at sa pamamagitan ng unawa ay natatatag.

Con sabiduría se edificará la casa, Y con prudencia se afirmará;

At sa pamamagitan ng kaalaman ay napupuno ang mga silid, ng lahat na mahalaga at maligayang mga kayamanan.

Y con ciencia se henchirán las cámaras De todo bien preciado y agradable.

Ang pantas na tao ay malakas; Oo, ang taong maalam ay lumalago ang kapangyarihan.

El hombre sabio es fuerte; Y de pujante vigor el hombre docto.

Sapagka't sa pamamagitan ng pantas na pamamatnubay ay makikipagdigma ka: at sa karamihan ng mga tagapayo ay may kaligtasan.

Porque con ingenio harás la guerra: Y la salud está en la multitud de consejeros.

Karunungan ay totoong mataas sa ganang mangmang: hindi niya ibinubuka ang kaniyang bibig sa pintuang-bayan.

Alta está para el insensato la sabiduría: En la puerta no abrirá él su boca.

Siyang kumakatha ng paggawa ng kasamaan, tatawagin siya ng mga tao na masamang tao.

Al que piensa mal hacer Le llamarán hombre de malos pensamientos.

Ang pagiisip ng kamangmangan ay kasalanan: at ang mangduduwahagi ay karumaldumal sa mga tao.

El pensamiento del necio es pecado: Y abominación á los hombres el escarnecedor.

Kung ikaw ay manglupaypay sa kaarawan ng kasakunaan, ang iyong kalakasan ay munti.

Si fueres flojo en el día de trabajo, Tu fuerza será reducida.

Iligtas mo silang nangadala sa kamatayan, at ang mga handang papatayin, ay tingnan mo na iyong ibalik.

Si dejares de librar los que son tomados para la muerte, Y los que son llevados al degolladero;

Kung iyong sinasabi, narito, hindi kami nakakaalam nito: hindi ba niya binubulay na tumitimbang ng mga puso? At siyang nagiingat ng iyong kaluluwa, hindi ba niya nalalaman? At hindi ba niya gagantihin ang bawa't tao ayon sa gawa niya?

Si dijeres: Ciertamente no lo supimos; ¿No lo entenderá el que pesa los corazones? El que mira por tu alma, él lo conocerá, Y dará al hombre según sus obras.

Anak ko, kumain ka ng pulot, sapagka't mabuti; at ng pulot-pukyutan na matamis sa iyong lasa:

Come, hijo mío, de la miel, porque es buena, Y del panal dulce á tu paladar:

Sa gayo'y matututo ka ng karunungan na malalagay sa iyong kaluluwa: kung iyong nasumpungan ito, sa gayo'y magkakaroon ka nga ng kagantihan, at ang iyong pagasa ay hindi mahihiwalay.

Tal será el conocimiento de la sabiduría á tu alma: Si la hallares tendrá recompensa, Y al fin tu esperanza no será cortada.

Huwag kang bumakay, Oh masamang tao, sa tahanan ng matuwid; huwag mong sirain ang kaniyang dakong pahingahan:

Oh impío, no aceches la tienda del justo, No saquees su cámara;

Sapagka't ang matuwid ay nabubuwal na makapito, at bumabangon uli: nguni't ang masama ay nabubuwal sa kasakunaan.

Porque siete veces cae el justo, y se torna á levantar; Mas los impíos caerán en el mal.

Huwag kang magalak pagka ang iyong kaaway ay nabubuwal, at huwag matuwa ang iyong puso pagka siya'y nabubuwal:

Cuando cayere tu enemigo, no te huelgues; Y cuando tropezare, no se alegre tu corazón:

Baka makita ng Panginoon, at ipagdamdam ng loob siya, at kaniyang ihiwalay ang poot niya sa kaniya.

Porque JEHOVÁ no lo mire, y le desagrade, Y aparte de sobre él su enojo.

Huwag kang mabalisa dahil sa mga manggagawa ng masama; ni maging mapanaghiliin ka man sa masama:

No te entrometas con los malignos, Ni tengas envidia de los impíos;

Sapagka't hindi magkakaroon ng kagantihan sa masamang tao; ang ilawan ng masama ay papatayin.

Porque para el malo no habrá buen fin, Y la candela de los impíos será apagada.

Anak ko, matakot ka sa Panginoon at sa hari: at huwag kang makisalamuha sa kanila na mapagbago:

Teme á JEHOVÁ, hijo mío, y al rey; No te entrometas con los veleidosos:

Sapagka't ang kanilang kasakunaan ay darating na bigla; at sinong nakakaalam ng kasiraan nila kapuwa?

Porque su quebrantamiento se levantará de repente; Y el quebrantamiento de ambos, ¿quién lo comprende?

Ang mga ito man ay sabi rin ng pantas. Magkaroon ng pagtangi ng mga pagkatao sa kahatulan, ay hindi mabuti.

También estas cosas pertenecen á los sabios. Tener respeto á personas en el juicio no es bueno.

Siyang nagsasabi sa masama, Ikaw ay matuwid; susumpain siya ng mga bayan, kayayamutan siya ng mga bansa:

El que dijere al malo, Justo eres, Los pueblos lo maldecirán, y le detestarán las naciones:

Nguni't silang nagsisisaway sa kaniya ay magkakaroon ng kaluguran, at ang mabuting pagpapala ay darating sa kanila.

Mas los que lo reprenden, serán agradables, Y sobre ellos vendrá bendición de bien.

Siya'y humahalik sa mga labi niyaong nagbibigay ng matuwid na sagot.

Besados serán los labios Del que responde palabras rectas.

Ihanda mo ang iyong gawa sa labas, at ihanda mo sa iyo sa parang; at pagkatapos ay itayo mo ang iyong bahay.

Apresta tu obra de afuera, Y disponla en tu heredad; Y después edificarás tu casa.

Huwag kang sumaksi laban sa iyong kapuwa ng walang kadahilanan; at huwag kang magdaya ng iyong mga labi.

No seas sin causa testigo contra tu prójimo; Y no lisonjees con tus labios.

Huwag mong sabihin, gagawin kong gayon sa kaniya na gaya ng ginawa niya sa akin: aking ibibigay sa tao ang ayon sa kaniyang gawa.

No digas: Como me hizo, así le haré; Daré el pago al hombre según su obra.

Ako'y nagdaan sa tabi ng bukid ng tamad, at sa tabi ng ubasan ng taong salat sa unawa;

Pasé junto á la heredad del hombre perezoso, Y junto á la viña del hombre falto de entendimiento;

At, narito, tinubuang lahat ng mga tinik, ang ibabaw niyaon ay natakpan ng mga dawag, at ang bakod na bato ay nabagsak.

Y he aquí que por toda ella habían ya crecido espinas, Ortigas habían ya cubierto su haz, Y su cerca de piedra estaba ya destruída.

Ako nga'y tumingin, at aking binulay na mabuti: aking nakita, at tumanggap ako ng turo.

Y yo miré, y púselo en mi corazón: Vi lo, y tomé consejo.

Kaunti pang tulog, kaunti pang idlip, kaunti pang paghahalukipkip ng mga kamay upang matulog:

Un poco de sueño, cabeceando otro poco, Poniendo mano sobre mano otro poco para dormir;

Gayon darating ang iyong karalitaan na parang magnanakaw; at ang iyong kasalatan na parang nasasandatahang tao.

Así vendrá como caminante tu necesidad, Y tu pobreza como hombre de escudo.