Matthew 15

Tedy przystąpili do Jezusa z Jeruzalemu nauczeni w Piśmie i Faryzeuszowie, mówiąc:

Then came to Jesus scribes and Pharisees, which were of Jerusalem, saying,

Czemu uczniowie twoi przestępują ustawę starszych? albowiem nie umywają rąk swych, gdy mają jeść chleb.

Why do thy disciples transgress the tradition of the elders? for they wash not their hands when they eat bread.

A on odpowiadając, rzekł im: Czemuż i wy przestępujecie przykazanie Boże dla ustawy waszej?

But he answered and said unto them, Why do ye also transgress the commandment of God by your tradition?

Albowiem Bóg przykazał, mówiąc: Czcij ojca twego i matkę; i kto by złorzeczył ojcu albo matce, śmiercią niechaj umrze.

For God commanded, saying, Honour thy father and mother: and, He that curseth father or mother, let him die the death.

Ale wy powiadacie: Kto by rzekł ojcu albo matce: Dar, którykolwiek jest ode mnie, tobie pożyteczny będzie; a nie uczciłby ojca swego albo matki swojej, bez winy będzie.

But ye say, Whosoever shall say to his father or his mother, It is a gift, by whatsoever thou mightest be profited by me;

I wzruszyliście przykazania Boże dla ustawy waszej.

And honour not his father or his mother, he shall be free. Thus have ye made the commandment of God of none effect by your tradition.

Obłudnicy! dobrze o was prorokował Izajasz, mówiąc:

Ye hypocrites, well did Esaias prophesy of you, saying,

Lud ten przybliża się do mnie usty swemi, i wargami czci mię; ale serce ich daleko jest ode mnie.

This people draweth nigh unto me with their mouth, and honoureth me with their lips; but their heart is far from me.

Lecz próżno mię czczą, nauczając nauk, które są przykazania ludzkie.

But in vain they do worship me, teaching for doctrines the commandments of men.

A zawoławszy do siebie ludu, rzekł im: Słuchajcie, a rozumiejcie.

And he called the multitude, and said unto them, Hear, and understand:

Nie to, co wchodzi w usta, pokala człowieka; ale co wychodzi z ust, to pokala człowieka.

Not that which goeth into the mouth defileth a man; but that which cometh out of the mouth, this defileth a man.

Tedy przystąpiwszy uczniowie jego, rzekli mu: Wiesz, iż Faryzeuszowie, usłyszawszy tę mowę, zgorszyli się?

Then came his disciples, and said unto him, Knowest thou that the Pharisees were offended, after they heard this saying?

A on odpowiadając rzekł: Wszelki szczep, którego nie szczepił Ojciec mój niebieski, wykorzeniony będzie.

But he answered and said, Every plant, which my heavenly Father hath not planted, shall be rooted up.

Zaniechajcie ich; ślepi są wodzowie ślepych, a ślepy jeźliby ślepego prowadził, obadwa w dół wpadną.

Let them alone: they be blind leaders of the blind. And if the blind lead the blind, both shall fall into the ditch.

A odpowiadając Piotr, rzekł mu: Wyłóż nam to podobieństwo.

Then answered Peter and said unto him, Declare unto us this parable.

I rzekł Jezus: Jeszczeż i wy bezrozumni jesteście?

And Jesus said, Are ye also yet without understanding?

Jeszczeż nie rozumiecie, iż wszystko, co wchodzi w usta, w brzuch idzie, i do wychodu bywa wyrzucono?

Do not ye yet understand, that whatsoever entereth in at the mouth goeth into the belly, and is cast out into the draught?

Ale co z ust pochodzi, z serca wychodzi, a toć pokala człowieka.

But those things which proceed out of the mouth come forth from the heart; and they defile the man.

Albowiem z serca wychodzą złe myśli, mężobójstwa, cudzołóstwa, wszeteczeństwa, złodziejstwa, fałszywe świadectwa, bluźnierstwa.

For out of the heart proceed evil thoughts, murders, adulteries, fornications, thefts, false witness, blasphemies:

Toć jest, co pokala człowieka: ale jeść nieumytemi rękoma, toć nie pokala człowieka.

These are the things which defile a man: but to eat with unwashen hands defileth not a man.

A wyszedłszy Jezus stamtąd, ustąpił w strony Tyru i Sydonu.

Then Jesus went thence, and departed into the coasts of Tyre and Sidon.

A oto niewiasta Chananejska z onych granic wyszedłszy, wołała, mówiąc do niego: Zmiłuj się nade mną Panie, synu Dawidowy! córka moja ciężko bywa od dyjabła dręczona.

And, behold, a woman of Canaan came out of the same coasts, and cried unto him, saying, Have mercy on me, O Lord, thou Son of David; my daughter is grievously vexed with a devil.

A on jej nie odpowiedział i słowa. Tedy przystąpiwszy uczniowie jego, prosili go, mówiąc: Odpraw ją, boć woła za nami.

But he answered her not a word. And his disciples came and besought him, saying, Send her away; for she crieth after us.

A on odpowiadając rzekł: Nie jestem posłany, tylko do owiec, które zginęły z domu Izraelskiego.

But he answered and said, I am not sent but unto the lost sheep of the house of Israel.

Lecz ona przystąpiwszy, pokłoniła mu się, mówiąc: Panie, ratuj mię!

Then came she and worshipped him, saying, Lord, help me.

A on odpowiadając rzekł: Niedobra jest brać chleb dziecinny, a miotać szczeniętom.

But he answered and said, It is not meet to take the children's bread, and to cast it to dogs.

A ona rzekła: Tak jest, Panie! a wszakże i szczenięta jedzą odrobiny, które padają z stołu panów ich.

And she said, Truth, Lord: yet the dogs eat of the crumbs which fall from their masters' table.

Tedy odpowiadając Jezus rzekł jej: O niewiasto! wielka jest wiara twoja; niechaj ci się stanie, jako chcesz. I uzdrowiona jest córka jej od onejże godziny.

Then Jesus answered and said unto her, O woman, great is thy faith: be it unto thee even as thou wilt. And her daughter was made whole from that very hour.

A Jezus poszedłszy stamtąd, przyszedł nad morze Galilejskie, a wstąpiwszy na górę, siedział tam.

And Jesus departed from thence, and came nigh unto the sea of Galilee; and went up into a mountain, and sat down there.

I przyszedł do niego wielki lud, mając z sobą chrome, ślepe, nieme, ułomne i inszych wiele, i kładli je u nóg Jezusowych, i uzdrawiał je,

And great multitudes came unto him, having with them those that were lame, blind, dumb, maimed, and many others, and cast them down at Jesus' feet; and he healed them:

Tak iż się on lud dziwował, widząc, że niemi mówią, ułomni uzdrowieni są, chromi chodzą, a ślepi widzą; i wielbili Boga Izraelskiego.

Insomuch that the multitude wondered, when they saw the dumb to speak, the maimed to be whole, the lame to walk, and the blind to see: and they glorified the God of Israel.

Lecz Jezus zwoławszy uczniów swoich, rzekł: Żal mi tego ludu; albowiem już trzy dni przy mnie trwają, a nie mają, co by jedli, a nie chcę ich rozpuścić głodnych, by snać nie pomdleli na drodze.

Then Jesus called his disciples unto him, and said, I have compassion on the multitude, because they continue with me now three days, and have nothing to eat: and I will not send them away fasting, lest they faint in the way.

Tedy mu rzekli uczniowie jego: Skądże byśmy wzięli tak wiele chleba na tej puszczy, abyśmy tak wielki lud nasycili?

And his disciples say unto him, Whence should we have so much bread in the wilderness, as to fill so great a multitude?

I rzekł im Jezus: Wieleż macie chlebów? A oni rzekli: Siedm, i trochę rybek.

And Jesus saith unto them, How many loaves have ye? And they said, Seven, and a few little fishes.

Tedy rozkazał ludowi, aby siedli na ziemi.

And he commanded the multitude to sit down on the ground.

A wziąwszy one siedm chlebów i one ryby, uczyniwszy dzięki, łamał i dał uczniom swoim, a uczniowie ludowi.

And he took the seven loaves and the fishes, and gave thanks, and brake them, and gave to his disciples, and the disciples to the multitude.

I jedli wszyscy i nasyceni są, i zebrali, co zbyło ułomków, siedm koszów pełnych.

And they did all eat, and were filled: and they took up of the broken meat that was left seven baskets full.

A było tych, którzy jedli, cztery tysiące mężów, oprócz niewiast i dziatek.

And they that did eat were four thousand men, beside women and children.

Tedy rozpuściwszy lud, wstąpił w łódź, i przyszedł na granice Magdalańskie.

And he sent away the multitude, and took ship, and came into the coasts of Magdala.