Luke 19

عیسی وارد اریحا شد و از میان شهر می‌گذشت.

et ingressus perambulabat Hiericho

مردی در‌ آنجا بود به نام زكی، كه سرپرست باجگیران و بسیار ثروتمند بود.

et ecce vir nomine Zaccheus et hic erat princeps publicanorum et ipse dives

او می‌‌خواست ببیند كه عیسی چه نوع شخصی است، امّا به علّت كوتاهی قامت و ازدحام مردم نمی‌توانست او را ببیند.

et quaerebat videre Iesum quis esset et non poterat prae turba quia statura pusillus erat

پس جلو دوید و از درخت چناری بالا رفت تا او را ببیند، چون قرار بود عیسی از آن راه بگذرد.

et praecurrens ascendit in arborem sycomorum ut videret illum quia inde erat transiturus

وقتی عیسی به آن محل رسید به بالا نگاه كرد و فرمود: «ای زكی، زود باش پایین بیا، زیرا باید امروز در خانهٔ تو مهمان باشم.»

et cum venisset ad locum suspiciens Iesus vidit illum et dixit ad eum Zacchee festinans descende quia hodie in domo tua oportet me manere

او به سرعت پایین آمد و با خوشرویی عیسی را پذیرفت.

et festinans descendit et excepit illum gaudens

وقتی مردم این را دیدند زمزمهٔ نارضایی از آنها برخاست. آنها می‌گفتند: «او مهمان یک خطاكار شده است.»

et cum viderent omnes murmurabant dicentes quod ad hominem peccatorem devertisset

زكی ایستاد و به عیسی خداوند گفت: «ای آقا، اكنون نصف دارایی خود را به فقرا می‌بخشم و مال هر کسی را كه به ناحق گرفته باشم چهار برابر به او بر می‌گردانم.»

stans autem Zaccheus dixit ad Dominum ecce dimidium bonorum meorum Domine do pauperibus et si quid aliquem defraudavi reddo quadruplum

عیسی به او فرمود: «امروز رستگاری به این خانه روی آورده است، چون این مرد هم فرزند ابراهیم است.

ait Iesus ad eum quia hodie salus domui huic facta est eo quod et ipse filius sit Abrahae

زیرا پسر انسان آمده است تا گمشده را پیدا كند و نجات دهد.»

venit enim Filius hominis quaerere et salvum facere quod perierat

عیسی چون در نزدیكی اورشلیم بود برای کسانی‌که این سخنان را شنیده بودند مَثَلی آورد زیرا آنان تصوّر می‌کردند كه هر لحظه پادشاهی خدا ظاهر خواهد شد.

haec illis audientibus adiciens dixit parabolam eo quod esset prope Hierusalem et quia existimarent quod confestim regnum Dei manifestaretur

او فرمود: «شریف‌زاده‌ای سفر دور و درازی به خارج كرد تا مقام پادشاهی را به دست آورد و بازگردد.

dixit ergo homo quidam nobilis abiit in regionem longinquam accipere sibi regnum et reverti

امّا اول ده نفر از غلامانش را احضار كرد و به هر كدام یک سکّهٔ طلا داد و گفت: 'تا بازگشت من با این پول داد و ستد كنید.'

vocatis autem decem servis suis dedit illis decem mnas et ait ad illos negotiamini dum venio

هموطنانش كه از او دل خوشی نداشتند پشت سر او نمایندگانی فرستادند تا بگویند: 'ما نمی‌خواهیم این مرد بر ما حكومت كند.'

cives autem eius oderant illum et miserunt legationem post illum dicentes nolumus hunc regnare super nos

پس از مدّتی او با عنوان فرمانروایی بازگشت، دنبال غلامانی كه به آنان پول داده بود فرستاد تا ببیند هر کدام چقدر سود برده است.

et factum est ut rediret accepto regno et iussit vocari servos quibus dedit pecuniam ut sciret quantum quisque negotiatus esset

اولی آمد و گفت: 'ارباب، پول تو ده برابر شده است.'

venit autem primus dicens domine mna tua decem mnas adquisivit

جواب داد: 'آفرین، تو غلام خوبی هستی، خودت را در امر بسیار كوچكی درستكار نشان داده‌ای و باید حاكم ده شهر بشوی.'

et ait illi euge bone serve quia in modico fidelis fuisti eris potestatem habens supra decem civitates

دومی آمد و گفت: 'ارباب، پول تو پنج برابر شده است.'

et alter venit dicens domine mna tua fecit quinque mnas

به او هم گفت: 'تو هم حاكم پنج شهر باش.'

et huic ait et tu esto supra quinque civitates

سومی آمد و گفت: 'ارباب، بفرما، این پول توست. آن را در دستمالی پیچیده كنار گذاشتم.

et alter venit dicens domine ecce mna tua quam habui repositam in sudario

از تو می‌ترسیدم چون مرد سختگیری هستی. آنچه را كه اصلاً نگذاشته‌ای بر می‌داری و آنچه را كه نکاشته‌ای درو می‌کنی.'

timui enim te quia homo austeris es tollis quod non posuisti et metis quod non seminasti

ارباب جواب داد: 'ای غلام پست نهاد، تو را با حرفهای خودت محكوم می‌کنم. تو كه می‌دانستی من مرد سختگیری هستم كه نگذاشته را بر می‌دارم و نكاشته را درو می‌کنم،

dicit ei de ore tuo te iudico serve nequam sciebas quod ego austeris homo sum tollens quod non posui et metens quod non seminavi

پس چرا پول مرا به منفعت ندادی تا بتوانم در موقع بازگشت آن را با سودش دریافت كنم؟'

et quare non dedisti pecuniam meam ad mensam et ego veniens cum usuris utique exegissem illud

به حاضران گفت: 'پول را از او بگیرید و به غلامی كه ده سکّه دارد بدهید.'

et adstantibus dixit auferte ab illo mnam et date illi qui decem mnas habet

آنها جواب دادند 'امّا ای آقا او كه ده سکّه دارد!'

et dixerunt ei domine habet decem mnas

او گفت: 'بدانید، هرکه دارد بیشتر به او داده می‌شود و امّا آن کسی‌که ندارد حتّی آنچه را هم كه دارد از دست خواهد داد.

dico autem vobis quia omni habenti dabitur ab eo autem qui non habet et quod habet auferetur ab eo

و امّا آن دشمنان من كه نمی‌خواستند بر آنان حكومت نمایم، ایشان را اینجا بیاورید و در حضور من گردن بزنید.'»

verumtamen inimicos meos illos qui noluerunt me regnare super se adducite huc et interficite ante me

عیسی این را فرمود و جلوتر از آنها راه اورشلیم را در پیش گرفت.

et his dictis praecedebat ascendens in Hierosolyma

وقتی‌که به بیت‌فاجی و بیت‌عنیا واقع در كوه زیتون نزدیک شد دو نفر از شاگردان خود را با این دستور روانه كرد:

et factum est cum adpropinquasset ad Bethfage et Bethania ad montem qui vocatur Oliveti misit duos discipulos suos

«به دهكدهٔ روبه‌رو بروید. همین‌که وارد آن بشوید کرّه‌الاغی را در آنجا بسته خواهید دید كه هنوز كسی بر آن سوار نشده است. آن را باز كنید و به اینجا بیاورید.

dicens ite in castellum quod contra est in quod introeuntes invenietis pullum asinae alligatum cui nemo umquam hominum sedit solvite illum et adducite

اگر كسی پرسید: 'چرا آن را باز می‌کنید؟' بگویید: 'خداوند آن را لازم دارد.'»

et si quis vos interrogaverit quare solvitis sic dicetis ei quia Dominus operam eius desiderat

آن دو نفر رفتند و همه‌چیز را همان‌طور كه عیسی گفته بود دیدند.

abierunt autem qui missi erant et invenerunt sicut dixit illis stantem pullum

وقتی کرّه‌الاغی را باز می‌کردند صاحبانش پرسیدند: 'چرا آن كره را باز می‌کنید؟'

solventibus autem illis pullum dixerunt domini eius ad illos quid solvitis pullum

جواب دادند: 'خداوند آن را لازم دارد.'

at illi dixerunt quia Dominus eum necessarium habet

پس کرّه‌الاغی را پیش عیسی آوردند. بعد لباسهای خود را روی کرّه‌الاغی انداختند و عیسی را بر آن سوار كردند

et duxerunt illum ad Iesum et iactantes vestimenta sua supra pullum inposuerunt Iesum

و همین‌طور كه او می‌رفت جاده را با لباسهای خود فرش می‌کردند.

eunte autem illo substernebant vestimenta sua in via

در این هنگام كه او به سرازیری كوه زیتون نزدیک می‌شد تمامی شاگردان با شادی برای همهٔ معجزاتی كه دیده بودند با صدای بلند شروع به حمد و سپاس خدا كردند

et cum adpropinquaret iam ad descensum montis Oliveti coeperunt omnes turbae discentium gaudentes laudare Deum voce magna super omnibus quas viderant virtutibus

و می‌گفتند: «مبارک باد آن پادشاهی كه به نام خداوند می‌آید! سلامتی در آسمان و جلال در عرش برین باد.»

dicentes benedictus qui venit rex in nomine Domini pax in caelo et gloria in excelsis

چند نفر فریسی كه در میان مردم بودند به او گفتند: «ای استاد، به شاگردانت دستور بده كه ساكت شوند.»

et quidam Pharisaeorum de turbis dixerunt ad illum magister increpa discipulos tuos

عیسی جواب داد: «بدانید كه اگر اینها ساكت بمانند سنگها به فریاد خواهند آمد.»

quibus ipse ait dico vobis quia si hii tacuerint lapides clamabunt

عیسی به شهر نزدیکتر شد و وقتی شهر از دور دیده شد، گریه کرد

et ut adpropinquavit videns civitatem flevit super illam dicens

و گفت: «ای كاش امروز سرچشمهٔ صلح و سلامتی را می‌شناختی. امّا نه، این از چشمان تو پنهان است

quia si cognovisses et tu et quidem in hac die tua quae ad pacem tibi nunc autem abscondita sunt ab oculis tuis

و زمانی خواهد آمد كه دشمنانت علیه تو سنگربندی خواهند كرد و به دور تو حلقه خواهند زد و تو را از همه طرف محاصره خواهند كرد

quia venient dies in te et circumdabunt te inimici tui vallo et circumdabunt te et coangustabunt te undique

و تو و ساكنانت را در میان دیوارهایت به خاک خواهند كوبید و در تو، سنگی را روی سنگ دیگر باقی نخواهند گذاشت، چون تو زمانی را که خدا برای نجات تو آمد، درک نكردی.»

ad terram prosternent te et filios qui in te sunt et non relinquent in te lapidem super lapidem eo quod non cognoveris tempus visitationis tuae

بعد از آن عیسی وارد معبد بزرگ شد و به بیرون راندن فروشندگان پرداخت و گفت:

et ingressus in templum coepit eicere vendentes in illo et ementes

«كتاب خدا می‌فرماید: 'خانهٔ من نمازخانه خواهد بود،' امّا شما آن را كمینگاه دزدان ساخته‌اید.»

dicens illis scriptum est quia domus mea domus orationis est vos autem fecistis illam speluncam latronum

همه‌روزه عیسی در معبد بزرگ تعلیم می‌داد و سران كاهنان و علما سعی می‌كردند كه با كمک رهبران شهر او را از بین ببرند

et erat docens cotidie in templo principes autem sacerdotum et scribae et principes plebis quaerebant illum perdere

امّا دیدند كه كاری از دستشان برنمی‌آید چون همهٔ مردم با علاقهٔ زیاد به سخنان او گوش می‌دادند.

et non inveniebant quid facerent illi omnis enim populus suspensus erat audiens illum