Proverbs 24

بر اشخاص شریر حسادت نورز و آرزوی دوستی با آنها را نداشته باش،
Nie naśladuj ludzi złych, ani żądaj przebywać z nimi;
زیرا تمام فکر آنها این است که به مردم ظلم کنند، و هرگاه که دهان باز می‌کنند، دربارهٔ شرارت گفت‌وگو می‌کنند.
Albowiem serce ich myśli o drapiestwie, a wargi ich mówią o uciśnieniu.
خانه بر اساس حکمت و عقل آباد می‌گردد و
Mądrością bywa dom zbudowany, a roztropnością umocniony.
با دانایی اتاقهای آن از اسباب نفیس و گران‌قیمت پُر می‌شوند.
Zaiste przez umiejętność komory napełnione bywają wszelakiemi bogactwami kosztownemi i wdzięcznemi.
شخص دانا و فهمیده، از قدرت زیاد برخوردار است و همیشه به قدرت خود می‌افزاید.
Człowiek mądry mocny jest, a mąż umiejętny przydaje siły.
پیروزی در جنگ بستگی به تدبیر خوب و مشورت زیاد دارد.
Albowiem przez mądrą radę zwiedziesz bitwę, a wybawienie przez mnóstwo radców mieć będziesz.
شخص احمق نمی‌تواند به حکمت دست یابد. وقتی موضوع مهمی مورد بحث قرار می‌گیرد، او حرفی برای گفتن ندارد.
Wysokie są głupiemu mądrości; w bramie nie otworzy ust swoich.
کسی‌که دایم نقشه‌های پلید در سر می‌پروراند، دردسرآفرین خوانده خواهد شد.
Kto myśli źle czynić, tego złośliwym zwać będą.
نقشه‌های آدم احمق، گناه‌آلودند و کسی‌که دیگران را مسخره می‌کند، مورد نفرت همهٔ مردم می‌باشد.
Zła myśl głupiego jest grzechem, a pośmiewca jest obrzydliwością ludzką.
اگر نتوانی سختی‌های زندگی را تحمّل کنی، شخص ضعیفی هستی.
Jeźli będziesz gnuśnym, tedy w dzień ucisku słaba będzie siła twoja.
از نجات دادن کسی‌که به ناحق محکوم شده است، کوتاهی نکن.
Wybawiaj pojmanych na śmierć; a od tych, którzy idą na stracenie, nie odwracaj się.
نگو که از ماجرا بی‌خبر بوده‌ای، زیرا خدایی که جان تو را در دست دارد و از دل تو آگاه است، می‌داند که تو از همه‌چیز باخبر بوده‌ای. او هرکسی را مطابق کارهایش جزا می‌دهد.
Jeźli rzeczesz: Otośmy o tem nie wiedzieli; izali ten, który waży serca, nie rozumie? a ten, który strzeże duszy twojej, nie rozezna? i nie odda człowiekowi według uczynków jego?
فرزندم، همان‌طور که خوردن عسل دهان تو را شیرین می‌کند، کسب حکمت نیز برای جان تو شیرین خواهد بود. کسی‌که حکمت می‌آموزد، آیندهٔ خوبی در انتظارش می‌باشد و امیدهایش برباد نمی‌رود.
Jedz miód, synu mój! bo dobry, i plastr słodki podniebieniu twemu;
فرزندم، همان‌طور که خوردن عسل دهان تو را شیرین می‌کند، کسب حکمت نیز برای جان تو شیرین خواهد بود. کسی‌که حکمت می‌آموزد، آیندهٔ خوبی در انتظارش می‌باشد و امیدهایش برباد نمی‌رود.
Tak umiejętność mądrości duszy twojej, jeźliże ją znajdziesz; onać będzie nagrodą, a nadzieja twoja nie będzie wycięta.
مانند بدکاران نباش که منتظر هستند تا خانهٔ مردم درستکار را غارت و ویران کنند،
Nie czyń zasadzki, niezbożniku! na przybytek sprawiedliwego, a nie przeszkadzaj odpocznieniu jego.
زیرا شخص درستکار حتّی اگر هفت بار هم بیفتد، باز برمی‌خیزد، ولی اشخاص بدکار، گرفتار بلا شده سرنگون می‌گردند.
Bo choć siedm kroć upada sprawiedliwy, przecie zaś powstaje; ale niezbożni wpadną w nieszczęście.
وقتی دشمنانت دچار مصیبت می‌شوند، خوشحال نشو و هنگامی‌که می‌افتند خوشی نکن،
Gdy upadnie nieprzyjaciel twój, nie ciesz się; i gdy się potknie, niech się nie raduje serce twoje;
زیرا خداوند، این کار تو را می‌بیند و نمی‌پسندد و آنگاه از مجازات آنها دست برمی‌دارد.
Aby snać nie ujrzał Pan, a nie podobałoby się to w oczach jego, i odwróciłby od niego gniew swój na cię.
به‌خاطر مردم بدکار، تشویش نداشته باش و به آنها حسادت نورز،
Nie gniewaj się dla złośników, ani się udawaj za niepobożnymi;
زیرا شخص بدکار، آینده‌ای ندارد و چراغش خاموش می‌شود.
Boć nie weźmie złośnik nagrody; pochodnia niepobożnych zgaśnie.
فرزندم از خداوند و پادشاه بترس و با کسانی‌که علیه آنها شورش می‌‌کنند، همدست نشو.
Synu mój! bój się Pana i króla, a z niestatecznymi nie mięszaj się;
زیرا نابودی آنها ناگهانی است و کسی نمی‌داند که خداوند و پادشاه چه بلایی بر سر آنها می‌آورند.
Boć znagła powstanie zginienie ich, a upadek obydwóch któż wie?
مردان حکیم این سخنان را نیز گفته‌اند: قاضی نباید در داوری از کسی طرفداری کند.
I toć też mądrym należy: wzgląd mieć na osobę u sądu, nie dobra.
هرکسی که به مجرم بگوید: «تو بی‌گناه هستی»، مورد لعنت و نفرت مردم قرار می‌گیرد.
Tego, który mówi niepobożnemu; Jesteś sprawiedliwy, będą ludzie przeklinać, a narody się nim brzydzić będą.
امّا شخصی که گناهکار را محکوم کند، کامیابی و خوشی نصیبش می‌شود.
Ale którzy go karzą, szczęśliwi będą, a przyjdzie na nich błogosławieństwo każdego dobrego.
پاسخ صادقانه نشانهٔ دوستی حقیقی می‌باشد.
Pocałują wargi tego, co mówi słowa prawdziwe.
اول کسب و کار خود سر و سامان بده، آنگاه خانه و خانواده تشکیل بده.
Rozrządź na polu robotę twoję, a sprawuj pilnie rolę swoję; a potem będziesz budował dom twój.
برضد همسایه‌ات شهادت دروغ مده و سخنان غلط درباره‌اش بر زبان نیاور.
Nie bądź świadkiem lekkomyślnym przeciw bliźniemu swemu, ani czyń łagodnych namów wargami swemi.
نگو: «همان بلایی را که بر سر من آورده، بر سر خودش می‌آورم.»
Nie mów: Jako mi uczynił, tak mu uczynię; oddam mężowi temu według uczynku jego.
از کنار مزرعهٔ آدم تنبل و تاکستان شخص نادان گذشتم.
Szedłem przez pole męża leniwego a przez winnicę człowieka głupiego;
در همه‌جا خار روییده بود. علفهای هرزه زمین را پوشانده و دیوار مزرعه فروریخته بود.
A oto porosła wszędzie ostem; pokrzywy wszystko pokryły, a płot kamienny jej rozwalił się.
با دیدن این منظره به فکر فرورفتم و این درس را آموختم:
Co ja ujrzawszy złożyłem to do serca mego, a widząc to wziąłem to ku przestrodze.
کسی‌که دست بر روی دست می‌گذارد و پیوسته می‌خوابد،
Trochę się prześpisz, trochę podrzemiesz, trochę złożysz ręce, abyś odpoczywał;
عاقبت تنگدستی همچون راهزن مسلّحی به سراغش می‌آید.
A wtem ubóstwo twoje przyjdzie jako podróżny, a niedostatek twój jako mąż zbrojny.