Proverbs 19

Pli bona estas malriĉulo, kiu iras en sia senkulpeco, Ol homo, kiu estas malicbuŝulo kaj malsaĝulo.

Lepszy jest ubogi, który chodzi w uprzejmości swej, niżeli przewrotny w wargach swoich, który jest głupim.

Vivo sen prudento ne estas bona; Kaj kiu tro rapidas, tiu maltrafas la vojon.

Zaiste duszy bez umiejętności nie dobrze, a kto jest prędkich nóg, potknie się.

Malsaĝeco de homo erarigas lian vojon, Kaj lia koro koleras la Eternulon.

Głupstwo człowiecze podwraca drogę jego, a przecie przeciwko Panu zapala się gniewem serce jego.

Riĉeco donas multon da amikoj; Sed malriĉulo estas forlasata de sia amiko.

Bogactwa przyczyniają wiele przyjaciół; ale ubogi od przyjaciela swego odłączony bywa.

Falsa atestanto ne restos sen puno; Kaj kiu elspiras mensogojn, tiu ne saviĝos.

Fałszywy świadek nie będzie bez pomsty; a kto mówi kłamstwo, nie ujdzie.

Multaj serĉas favoron de malavarulo; Kaj ĉiu estas amiko de homo, kiu donas donacojn.

Wielu się ich uniża przed księciem, a każdy jest przyjacielem mężowi szczodremu.

Ĉiuj fratoj de malriĉulo lin malamas; Tiom pli malproksimiĝas de li liaj amikoj! Li havas esperon pri vortoj, kiuj ne estos plenumitaj.

Wszyscy bracia ubogiego nienawidzą go; daleko więcej inni przyjaciele jego oddalają się od niego; woła za nimi, a niemasz ich.

Kiu akiras prudenton, tiu amas sian animon; Kiu gardas saĝon, tiu trovas bonon.

Nabywa rozumu, kto miłuje duszę swoję, a strzeże roztropności, aby znalazł co dobrego.

Falsa atestanto ne restos sen puno; Kaj kiu elspiras mensogojn, tiu pereos.

Świadek fałszywy nie będzie bez pomsty; a kto mówi kłamstwo, zginie.

Al malsaĝulo ne konvenas agrablaĵo; Ankoraŭ malpli konvenas al sklavo regi super princoj.

Nie przystoi głupiemu rozkosz, ani słudze panować nad książętami.

Saĝo de homo faras lin pacienca; Kaj gloro por li estas pardoni pekon.

Rozum człowieczy zawściąga gniew jego, a ozdoba jego jest mijać przestępstwo.

Kiel kriego de leono estas la kolero de reĝo; Kaj lia favoro estas kiel roso sur herbo.

Zapalczywość królewska jest jako ryk lwięcia; ale łaska jego jest jako rosa na trawie.

Pereo por sia patro estas malsaĝa filo; Kaj malpacema edzino estas kiel konstanta gutado.

Syn głupi jest utrapieniem ojcu swemu, a żona swarliwa jest jako ustawiczne kapanie przez dach.

Domo kaj havo estas heredataj post gepatroj; Sed saĝa edzino estas de la Eternulo.

Dom i majętność dziedzictwem przypada po rodzicach; ale żona roztropna jest od Pana.

Mallaboremeco enigas en profundan dormon, Kaj animo maldiligenta suferos malsaton.

Lenistwo przywodzi twardy sen, a dusza gnuśna będzie łaknęła.

Kiu konservas moralordonon, tiu konservas sian animon; Sed kiu ne atentas Lian vojon, tiu mortos.

Kto strzeże przykazania, strzeże duszy swojej; ale kto gardzi drogami swemi, zginie.

Kiu kompatas malriĉulon, tiu pruntedonas al la Eternulo, Kaj Tiu redonos al li por lia bonfaro.

Panu pożycza, kto ma litość nad ubogim, a on mu za dobrodziejstwo jego odda.

Punu vian filon, dum ekzistas espero, Sed via koro ne deziru lian pereon.

Karz syna swego, póki o nim nadzieja, a zabiegając zginieniu jego niech mu nie folguje dusza twoja.

Koleranto devas esti punata; Ĉar se vi lin indulgos, li fariĝos ankoraŭ pli kolerema.

Wielki gniew okazuj, kiedy odpuszczasz karanie, grożąc mu, ponieważ odpuszczasz, że potem srożej karać będziesz.

Aŭskultu konsilon kaj akceptu admonon, Por ke vi poste estu saĝa.

Słuchaj rady, a przyjmuj karność, abyś kiedyżkolwiek był mądrym.

Multaj estas la intencoj en la koro de homo, Sed la decido de la Eternulo restas fortike.

Wiele jest myśli w sercu człowieczem; ale rada Pańska, ta się ostoi.

Ornamo estas por la homo lia bonfaro; Kaj pli bona estas malriĉulo, ol homo mensogema.

Pożądana rzecz człowiekowi dobroczynność jego, ale lepszy jest ubogi, niż mąż kłamliwy.

Timo antaŭ la Eternulo kondukas al vivo, Al sateco, kaj al evito de malbono.

Bojażń Pańska prowadzi do żywota, a kto ją ma, w obfitości mieszka, i nie spotka go nieszczęście.

Mallaboremulo metas sian manon en la poton, Kaj eĉ al sia buŝo li ĝin ne relevas.

Leniwy kryje rękę swą pod pachę, i do ust swych nie podnosi jej.

Se vi batos blasfemanton, sensciulo fariĝos atenta; Se oni punas saĝulon, li komprenas la instruon.

Bij naśmiewcę, żeby prostak był ostrożniejszym; a roztropnego sfukaj, żeby zrozumiał umiejętność.

Kiu ruinigas patron kaj forpelas patrinon, Tiu estas filo hontinda kaj malbeninda.

Syn wstyd i hańbę zadawający, ojca gubi i matkę wygania.

Ĉesu, mia filo, aŭskulti admonon Kaj tamen dekliniĝi de la vortoj de la instruo.

Synu mój! przestań słuchać nauki, któraby cię odwodziła od mów rozumnych.

Fripona atestanto mokas juĝon; Kaj la buŝo de malvirtuloj englutas maljustaĵon.

Świadek złośliwy pośmiewa się z sądu, a usta niezbożnych połykają nieprawość.

La blasfemantojn atendas punoj, Kaj batoj la dorson de malsaĝuloj.

Sądy są na pośmiewców zgotowane, a guzy na grzbiet głupich.