Proverbs 1

parabolae Salomonis filii David regis Israhel

Przypowieści Salomona, syna Dawidowego, króla Izraelskiego,

ad sciendam sapientiam et disciplinam

Dla poznania mądrości i ćwiczenia, ku wyrozumieniu powieści roztropnych;

ad intellegenda verba prudentiae et suscipiendam eruditionem doctrinae iustitiam et iudicium et aequitatem

Dla pojęcia ćwiczenia w rozumie, w sprawiedliwości, w sądzie i w prawości;

ut detur parvulis astutia adulescenti scientia et intellectus

Dla podania prostakom ostrożności, młodemu umiejętności, i opatrzności.

audiens sapiens sapientior erit et intellegens gubernacula possidebit

Tych gdy mądry słuchać będzie, przybędzie mu nauki, a roztropny w radach opatrzniejszy będzie,

animadvertet parabolam et interpretationem verba sapientium et enigmata eorum

Aby zrozumiał przypowieści, i wykłady ich, słowa mądrych i zagadki ich.

timor Domini principium scientiae sapientiam atque doctrinam stulti despiciunt

Bojaźń Pańska jest początkiem umiejętności; ale głupi mądrością i ćwiczeniem gardzą.

audi fili mi disciplinam patris tui et ne dimittas legem matris tuae

Słuchaj, synu mój! ćwiczenia ojca twego, a nie opuszczaj nauki matki twojej.

ut addatur gratia capiti tuo et torques collo tuo

Bo to przyda wdzięczności głowie twojej, i będzie łańcuchem kosztownym szyi twojej.

fili mi si te lactaverint peccatores ne adquiescas

Synu mój! jeżliby cię namawiali grzesznicy, nie przyzwalaj.

si dixerint veni nobiscum insidiemur sanguini abscondamus tendiculas contra insontem frustra

Jeźlićby rzekli: Pójdź z nami, czyhajmy na krew, zasadźmy się na niewinnego bez przyczyny;

degluttiamus eum sicut infernus viventem et integrum quasi descendentem in lacum

Pożremyż ich żywo, jako grób, a całkiem, jako zstępujących w dół;

omnem pretiosam substantiam repperiemus implebimus domos nostras spoliis

Wszelkiej majętności kosztownej nabędziemy, napełnimy domy nasze korzyścią;

sortem mitte nobiscum marsuppium unum sit omnium nostrum

Rzuć między nas los twój; mieszek jeden wszyscy mieć będziemy.

fili mi ne ambules cum eis prohibe pedem tuum a semitis eorum

Synu mójâ nie chodźże z nimi w drogę; zawściągnij nogi twojej od ścieżek ich.

pedes enim illorum ad malum currunt et festinant ut effundant sanguinem

Albowiem nogi ich ku złemu bieżą, i spieszą się na wylanie krwi.

frustra autem iacitur rete ante oculos pinnatorum

Bo jako próżno zastawiają sieci przed oczyma wszelkiego ptaka skrzydlastego:

ipsique contra sanguinem suum insidiantur et moliuntur fraudes contra animas suas

Tak i ci na krew swoję czyhają, a zasadzają się na duszę swoję.

sic semitae omnis avari animas possidentium rapiunt

Takieć są ścieszki każdego czyhającego na zysk, który duszę pana swego odbiera.

sapientia foris praedicat in plateis dat vocem suam

Mądrość na dworzu woła, głos swój na ulicach wydaje.

in capite turbarum clamitat in foribus portarum urbis profert verba sua dicens

W największym zgiełku woła, u wrót bram, w miastach powieści swoje opowiada, mówiąc:

usquequo parvuli diligitis infantiam et stulti ea quae sibi sunt noxia cupiunt et inprudentes odibunt scientiam

Prostacy! dokądże się kochać będziecie w prostocie? a naśmiewcy pośmiewisko miłować będziecie? a głupi nienawidzieć umiejętności będziecie?

convertimini ad correptionem meam en proferam vobis spiritum meum et ostendam verba mea

Nawróćcież się na karanie moje; oto wam wydam ducha mojego, a podam wam do znajomości słowa moje.

quia vocavi et rennuistis extendi manum meam et non fuit qui aspiceret

Ponieważem wołała, a nie chcieliście; wyciągałam rękę moję, a nie był, ktoby uważał;

despexistis omne consilium meum et increpationes meas neglexistis

Owszem odrzuciliście wszystkę radę moję, a karności mojej nie chcieliście przyjąć;

ego quoque in interitu vestro ridebo et subsannabo cum vobis quod timebatis advenerit

Przetoż ja w zginieniu waszem śmiać się będę, będę z was szydziła, gdy przyjdzie, czego się strachacie.

cum inruerit repentina calamitas et interitus quasi tempestas ingruerit quando venerit super vos tribulatio et angustia

Gdy przyjdzie jako spustoszenie, czego się strachacie, i gdy zginienie wasze przypadnie jako wicher, gdy przyjdzie na was ucisk i utrapienie;

tunc invocabunt me et non exaudiam mane consurgent et non invenient me

Tedy mię wzywać będą, a nie nie wysłucham; szukać mię będą z poranku, a nie znajdą mię.

eo quod exosam habuerint disciplinam et timorem Domini non susceperint

Przeto, iż mieli w nienawiści umiejętność, a bojaźni Pańskiej nie obrali sobie,

nec adquieverint consilio meo et detraxerint universae correptioni meae

Ani przestawali na radzie mijej, ale gardzili wszelką karnością moją:

comedent igitur fructus viae suae suisque consiliis saturabuntur

Przetoż będą używać owocu dróg swoich, a radami swemi nasyceni będą.

aversio parvulorum interficiet eos et prosperitas stultorum perdet illos

Bo odwrócenie prostaków pozabija ich, a szczęście głupich wytraci ich.

qui autem me audierit absque terrore requiescet et abundantia perfruetur malorum timore sublato

Ale kto mię słucha, bezpiecznie mieszkać będzie, a będzie wolny od strachu złych rzeczy.