Proverbs 1

parabolae Salomonis filii David regis Israhel

Ko nga whakatauki a Horomona tama a Rawiri, kingi o Iharaira;

ad sciendam sapientiam et disciplinam

E mohiotia ai te whakaaro nui, te ako; e kitea ai nga kupu o te matauranga;

ad intellegenda verba prudentiae et suscipiendam eruditionem doctrinae iustitiam et iudicium et aequitatem

E riro mai ai te ako a te ngakau mahara, te tika, te whakawa, te mea ano e rite ana;

ut detur parvulis astutia adulescenti scientia et intellectus

Hei hoatu i te ngakau tupato ki nga kuware, i te matauranga, i te ngarahu pai ki te taitamariki;

audiens sapiens sapientior erit et intellegens gubernacula possidebit

Kia whakarongo ai te tangata whakaaro nui, kia nui ake ai tona mohio; kia whiwhi ai te tangata tupato ki nga whakaaro mohio:

animadvertet parabolam et interpretationem verba sapientium et enigmata eorum

E mohio ai ia ki te whakatauki, ki te kupu whakarite, ki nga kupu a nga whakaaro nui, ki a ratou korero whakapeka.

timor Domini principium scientiae sapientiam atque doctrinam stulti despiciunt

Ko te wehi ki a Ihowa te timatanga o te matauranga; e whakahawea ana te whakaarokore ki te whakaaro nui, ki te ako.

audi fili mi disciplinam patris tui et ne dimittas legem matris tuae

Whakarongo, e taku tama, ki te ako a tou papa, kaua hoki e whakarerea te ture a tou whaea;

ut addatur gratia capiti tuo et torques collo tuo

Ka waiho hoki ena hei pare ataahua mo tou matenga, hei mekameka whakapaipai mo tou kaki.

fili mi si te lactaverint peccatores ne adquiescas

E taku tama, ki te whakawaia koe e te hunga hara, kaua e whakaae.

si dixerint veni nobiscum insidiemur sanguini abscondamus tendiculas contra insontem frustra

Ki te mea ratou, Tatou ka haere, ka whakapapa atu, ka whakaheke toto; kia whanga puku tatou, he mea takekore, mo te tangata harakore:

degluttiamus eum sicut infernus viventem et integrum quasi descendentem in lacum

Horomia oratia ratou e tatou, peratia me ta te rua tupapaku; ka riro tinana ratou, ka pera me te hunga e heke atu ana ki te poka:

omnem pretiosam substantiam repperiemus implebimus domos nostras spoliis

Ka kitea e tatou nga taonga utu nui katoa, ka whakakiia o tatou whare ki ta tatou e pahua ai:

sortem mitte nobiscum marsuppium unum sit omnium nostrum

Maka mai tou wahi ki roto ki to matou; kia kotahi te putea ma tatou katoa.

fili mi ne ambules cum eis prohibe pedem tuum a semitis eorum

E taku tama, kaua e haere tahi i te ara me ratou; kaiponuhia tou waewae i to ratou huarahi;

pedes enim illorum ad malum currunt et festinant ut effundant sanguinem

E rere ana hoki o ratou waewae ki te kino, e hohoro ana ratou ki te whakaheke toto.

frustra autem iacitur rete ante oculos pinnatorum

He maumau hoki te hora o te kupenga ki te tirohanga a tetahi manu.

ipsique contra sanguinem suum insidiantur et moliuntur fraudes contra animas suas

Ko ratou, he whakaheke i o ratou toto ano i whakapapa ai ratou; he whakamate i a ratou ano i piri ai ratou.

sic semitae omnis avari animas possidentium rapiunt

Ka pena nga huarahi o te hunga apo taonga; ko te ora ano o ona rangatira e tangohia.

sapientia foris praedicat in plateis dat vocem suam

E hamama ana te whakaaro nui i te huarahi; e puaki ana tona reo i nga waharoa;

in capite turbarum clamitat in foribus portarum urbis profert verba sua dicens

E karanga ana ia i te tino wahi whakaminenga; i te wahi tuwhera o nga kuwaha, i roto i te pa, e puaki ana ana kupu;

usquequo parvuli diligitis infantiam et stulti ea quae sibi sunt noxia cupiunt et inprudentes odibunt scientiam

E te hunga kuware, kia pehea ake te roa o to koutou aroha ki te kuwaretanga? O te hiahia ranei o te hunga whakahi ki to ratou whakahi? O te whakakino ranei a te hunga wairangi ki te matauranga?

convertimini ad correptionem meam en proferam vobis spiritum meum et ostendam verba mea

Tahuri mai ki taku ako: na ka ringihia e ahau toku wairua ki a koutou, ka whakaaturia aku kupu ki a koutou.

quia vocavi et rennuistis extendi manum meam et non fuit qui aspiceret

I karanga atu hoki ahau, heoi kihai koutou i pai mai; i totoro atu toku ringa, a kihai tetahi i whai whakaaro mai;

despexistis omne consilium meum et increpationes meas neglexistis

Heoi whakakahoretia iho e koutou toku whakaaro katoa, kihai hoki i aro ki taku ako:

ego quoque in interitu vestro ridebo et subsannabo cum vobis quod timebatis advenerit

Mo reira ka kata ahau i te ra o to koutou aitua; ka tawai ina pa te pawera ki a koutou.

cum inruerit repentina calamitas et interitus quasi tempestas ingruerit quando venerit super vos tribulatio et angustia

Ina tae mai to koutou pawera ano he tupuhi, a ka pa mai to koutou aitua ano he paroro; ina tae mai te pouri me te ngakau mamae ki a koutou.

tunc invocabunt me et non exaudiam mane consurgent et non invenient me

Ko reira ratou karanga ai ki ahau, a e kore ahau e whakahoki kupu atu; ka rapu nui ratou i ahau, otiia e kore ahau e kitea e ratou:

eo quod exosam habuerint disciplinam et timorem Domini non susceperint

Mo ratou i kino ki te matauranga; kihai hoki i whiriwhiria e ratou te wehi ki a Ihowa;

nec adquieverint consilio meo et detraxerint universae correptioni meae

Kihai i aro mai ki oku whakaaro; whakahawea ana ratou ki taku kupu riri katoa.

comedent igitur fructus viae suae suisque consiliis saturabuntur

Na reira ka kai ratou i nga hua o to ratou nei ara, ka whakakiia ano hoki ki nga mea i titoa e ratou.

aversio parvulorum interficiet eos et prosperitas stultorum perdet illos

Ko te tahuritanga atu hoki o nga kuware hei patu i a ratou; ko te ngakau warea ano hoki o nga wairangi hei huna i a ratou.

qui autem me audierit absque terrore requiescet et abundantia perfruetur malorum timore sublato

Ko te tangata ia e rongo ana ki ahau, ka au tona noho, ka tea hoki i te wehi ki te kino.