Proverbs 23

Коли сядеш хліб їсти з володарем, то пильно вважай, що перед тобою,

Kiam vi sidiĝos, por manĝi kun reganto, Rigardu bone, kio estas antaŭ vi;

і поклади собі в горло ножа, якщо ти ненажера:

Kaj vi metu tranĉilon al via gorĝo, Se vi estas avidulo.

не жадай його ласощів, бо вони хліб обманливий!

Ne deziru liajn bongustajn manĝojn; Ĉar ĝi estas trompa pano.

Не мордуйся, щоб мати багатство, відступися від думки своєї про це,

Ne penu riĉiĝi; Forlasu vian pripensadon.

свої очі ти звернеш на нього, й нема вже його: бо конче змайструє воно собі крила, і полетить, мов орел той, до неба...

Ĉu vi direktos viajn okulojn al ĝi? ĝi jam ne ekzistos; Ĉar riĉeco faras al si flugilojn kiel aglo, kaj forflugas al la ĉielo.

Не їж хліба в злоокого, і не пожадай лакоминок його,

Ne manĝu panon de malbondeziranto, Kaj ne deziru liajn bongustajn manĝojn.

бо як у душі своїй він обраховує, такий є. Він скаже тобі: Їж та пий! але серце його не з тобою,

Ĉar kiaj estas la pensoj en lia animo, tia li ankaŭ estas: Manĝu kaj trinku, li diros al vi, Sed lia koro ne estas kun vi.

той кавалок, якого ти з'їв, із себе викинеш, і свої гарні слова надаремно потратиш!

La pecon, kiun vi manĝis, vi elvomos; Kaj vane vi perdis viajn agrablajn vortojn.

Не кажи до ушей нерозумному, бо погордить він мудрістю слів твоїх.

En la orelojn de malsaĝulo ne parolu; Ĉar li malŝatos la saĝecon de viaj vortoj.

Не пересувай вікової границі, і не входь на сирітські поля,

Ne forŝovu la antikvajn limojn, Kaj sur la kampon de orfoj ne iru.

бо їхній Визволитель міцний, Він за справу їхню буде судитись з тобою!

Ĉar ilia Liberiganto estas forta; Li defendos ilian aferon kontraŭ vi.

Своє серце зверни до навчання, а уші свої до розумних речей.

Elmetu vian koron al instruo Kaj viajn orelojn al paroloj de prudento.

Не стримуй напучування юнака, коли різкою виб'єш його, не помре:

Ne malvolu puni knabon: Se vi batos lin per kano, li ne mortos.

ти різкою виб'єш його, і душу його від шеолу врятуєш.

Vi batos lin per kano, Kaj lian animon vi savos de Ŝeol.

Мій сину, якщо твоє серце змудріло, то буде радіти також моє серце,

Mia filo, se via koro estos saĝa, Tiam ĝojos ankaŭ mia koro.

і нутро моє буде тішитись, коли уста твої говоритимуть слушне.

Kaj mia internaĵo ĝojos, Kiam viaj lipoj parolos ĝustaĵon.

Нехай серце твоє не завидує грішним, і повсякчас пильнуй тільки страху Господнього,

Via koro sin tiru ne al pekuloj, Sed al timo antaŭ la Eternulo ĉiutage.

бо існує майбутнє, і надія твоя не загине.

Ĉar ekzistas estonteco, Kaj via espero ne perdiĝos.

Послухай, мій сину, та й помудрій, і нехай твоє серце ступає дорогою рівною.

Aŭskultu vi, mia filo, kaj estu saĝa, Kaj direktu vian koron al la ĝusta vojo.

Не будь поміж тими, що жлуктять вино, поміж тими, що м'ясо собі пожирають,

Ne estu inter la drinkantoj de vino, Inter tiuj, kiuj manĝas tro da viando;

бо п'яниця й жерун збідніють, а сонливий одягне лахміття.

Ĉar drinkemulo kaj manĝegemulo malriĉiĝos, Kaj dormemulo havos sur si ĉifonaĵojn.

Слухай батька свого, він тебе породив, і не гордуй, як постаріла мати твоя.

Aŭskultu vian patron, kiu vin naskigis, Kaj ne malŝatu vian patrinon, kiam ŝi maljuniĝos.

Купи собі й не продавай правду, мудрість, і картання та розум.

Veron aĉetu, kaj ne vendu saĝon Kaj instruon kaj prudenton.

Буде вельми радіти батько праведного, і родитель премудрого втішиться ним.

Grandan ĝojon havas patro de virtulo, Kaj naskinto de saĝulo ĝojos pro li.

Хай радіє твій батько та мати твоя, хай потішиться та, що тебе породила.

Via patro kaj via patrino ĝojos, Kaj via naskintino triumfos.

Дай мені, сину мій, своє серце, і очі твої хай кохають дороги мої.

Donu, mia filo, vian koron al mi, Kaj al viaj okuloj plaĉu miaj vojoj.

Бо блудниця то яма глибока, а криниця тісна чужа жінка.

Ĉar malĉastulino estas profunda foso, Kaj fremda edzino estas malvasta puto.

І вона, мов грабіжник, чатує, і примножує зрадників поміж людьми.

Ŝi embuskas kiel rabisto, Kaj kolektas ĉirkaŭ si perfidulojn.

В кого ой, в кого ай, в кого сварки, в кого клопіт, в кого рани даремні, в кого очі червоні?

Ĉe kiu estas ploro? ĉe kiu estas ĝemoj? ĉe kiu estas malpaco? Ĉe kiu estas plendoj? ĉe kiu estas senkaŭzaj batoj? Ĉe kiu estas malklaraj okuloj?

У тих, хто запізнюється над вином, у тих, хто приходить попробувати вина змішаного.

Ĉe tiuj, kiuj sidas malfrue ĉe vino, Ĉe tiuj, kiuj venas, por gustumi aroman trinkaĵon.

Не дивись на вино, як воно рум'яніє, як виблискує в келіху й рівненько ллється,

Ne rigardu la vinon, kiel ruĝa ĝi estas, Kiel ĝi brilas en la pokalo, kiel glate ĝi eniras:

кінець його буде кусати, як гад, і вжалить, немов та гадюка,

En la fino ĝi mordas kiel serpento Kaj pikas kiel vipuro.

пантруватимуть очі твої на чужі жінки, і серце твоє говоритиме дурощі...

Viaj okuloj vidos fremdaĵojn, Kaj via koro parolos malĝustaĵojn.

І ти будеш, як той, хто лежить у середині моря, й як той, хто лежить на щогловім верху.

Kaj vi estos kiel dormanto meze de la maro, Kaj kiel dormanto sur la supro de masto.

І скажеш: Побили мене, та мені не боліло, мене штурхали, я ж не почув, коли я прокинусь, шукатиму далі того ж...

Ili batis min, sed ĝi min ne doloris; Ili frapis min, sed mi ne sentis; Kiam mi vekiĝos, mi denove tion serĉos.