Proverbs 1

Ang mga kawikaan ni Salomon na anak ni David na hari sa Israel:

Приповісті Соломона, сина Давидового, царя Ізраїлевого,

Upang umalam ng karunungan at turo; upang bulayin ang mga salita ng pagkaunawa;

щоб пізнати премудрість і карність, щоб зрозуміти розсудні слова,

Upang tumanggap ng turo sa pantas na paguugali, sa katuwiran, at kahatulan, at karampatan;

щоб прийняти напоумлення мудрости, праведности, і права й простоти,

Upang magbigay ng katalinuhan sa musmos. Kaalaman at pagbubulay sa kabataan:

щоб мудрости дати простодушним, юнакові пізнання й розважність.

Upang marinig ng pantas, at lumago sa ikatututo: at upang tamuhin ng taong may unawa ang magagaling na payo:

Хай послухає мудрий і примножить науку, а розумний здобуде хай мудрих думок,

Upang umunawa ng kawikaan at ng kahulugan; ng mga salita ng pantas, at ng kanilang malalabong sabi.

щоб пізнати ту приповість та загадкове говорення, слова мудреців та їхні загадки.

Ang takot sa Panginoon ay pasimula ng kaalaman: nguni't ang mangmang ay humahamak sa karunungan at turo.

Страх Господній початок премудрости, нерозумні погорджують мудрістю та напучуванням.

Anak ko, dinggin mo ang turo ng iyong ama, at huwag mong pabayaan ang kautusan ng iyong ina:

Послухай, мій сину, напучення батька свого, і не відкидай науки матері своєї,

Sapagka't sila'y magiging tali ng biyaya sa iyong ulo, at mga kuwintas sa ligid ng iyong leeg.

вони бо хороший вінок для твоєї голови, і прикраса на шию твою.

Anak ko, kung ikaw ay hikayatin ng mga makasalanan, huwag mong tulutan.

Мій сину, як грішники будуть тебе намовляти, то з ними не згоджуйся ти!

Kung kanilang sabihin, sumama ka sa amin, tayo'y magsibakay sa pagbububo ng dugo, tayo'y mangagkubli ng silo na walang anomang kadahilanan sa walang sala;

Якщо скажуть вони: Ходи з нами, чатуймо на кров, безпричинно засядьмо на неповинного,

Sila'y lamunin nating buhay na gaya ng Sheol. At buo, na gaya ng nagsibaba sa lungaw;

живих поковтаймо ми їх, як шеол, та здорових, як тих, які сходять до гробу!

Tayo'y makakasumpong ng lahat na mahalagang pag-aari, ating pupunuin ang ating mga bahay ng samsam;

Ми знайдемо всіляке багатство цінне, переповнимо здобиччю наші хати.

Ikaw ay makikipagsapalaran sa gitna namin; magkakaroon tayong lahat ng isang supot:

Жеребок свій ти кинеш із нами, буде саква одна для всіх нас,

Anak ko, huwag kang lumakad sa daan na kasama nila; pigilin mo ang iyong paa sa kanilang landas:

сину мій, не ходи ти дорогою з ними, спини ногу свою від їхньої стежки,

Sapagka't ang kanilang mga paa ay nagsisitakbo sa kasamaan, at sila'y nangagmamadali sa pagbububo ng dugo.

бо біжать їхні ноги на зло, і поспішають, щоб кров проливати!

Sapagka't walang kabuluhang naladlad ang silo, sa paningin ng alin mang ibon:

Бож надармо поставлена сітка на очах усього крилатого:

At binabakayan ng mga ito ang kanilang sariling dugo, kanilang ipinagkukubli ng silo ang kanilang sariling mga buhay.

то вони на кров власну чатують, засідають на душу свою!

Ganyan ang mga lakad ng bawa't sakim sa pakinabang; na nagaalis ng buhay ng mga may-ari niyaon.

Такі то дороги усіх, хто заздрий чужого добра: воно бере душу свого власника!

Karunungan ay humihiyaw na malakas sa lansangan; kaniyang inilalakas ang kaniyang tinig sa mga luwal na dako;

Кличе мудрість на вулиці, на площах свій голос дає,

Siya'y humihiyaw sa mga pangulong dako na pinaglilipunan; sa pasukan ng mga pintuang-bayan, sa bayan, kaniyang binibigkas ang kaniyang mga salita:

на шумливих місцях проповідує, у місті при входах до брам вона каже слова свої:

Hanggang kailan kayong mga musmos, magsisiibig sa inyong kamusmusan? At ang mga nanunuya ay maliligaya sa panunuya, at ang mga mangmang ay mangagtatanim sa kaalaman?

Доки ви, нерозумні, глупоту любитимете? Аж доки насмішники будуть кохатись собі в глузуванні, а безглузді ненавидіти будуть знання?

Magsibalik kayo sa aking saway: narito, aking ibubuhos ang aking espiritu sa inyo.

Зверніться но ви до картання мого, ось я виллю вам духа свого, сповіщу вам слова свої!

Sapagka't ako'y tumawag, at kayo'y tumanggi: aking iniunat ang aking kamay, at walang makinig;

Бо кликала я, та відмовились ви, простягла була руку свою, та ніхто не прислухувався!

Kundi inyong iniuwi sa wala ang buo kong payo, at hindi ninyo inibig ang aking saway:

І всю раду мою ви відкинули, картання ж мого не схотіли!

Ako naman ay tatawa sa kaarawan ng inyong kasakunaan: ako'y manunuya pagka ang inyong takot ay dumarating;

Тож у вашім нещасті сміятися буду і я, насміхатися буду, як прийде ваш страх.

Pagka ang iyong takot ay dumarating na parang bagyo. At ang inyong kasakunaan ay dumarating na parang ipoipo; pagka ang hirap at hapis ay dumating sa inyo.

Коли прийде ваш страх, немов вихор, і привалиться ваше нещастя, мов буря, як прийде недоля та утиск на вас,

Kung magkagayo'y tatawag sila sa akin, nguni't hindi ako sasagot; hahanapin nila akong masikap, nguni't hindi nila ako masusumpungan:

тоді кликати будуть мене, але не відповім, будуть шукати мене, та не знайдуть мене,

Sapagka't kanilang ipinagtanim ang kaalaman, at hindi pinili ang takot sa Panginoon.

за те, що науку зненавиділи, і не вибрали страху Господнього,

Ayaw sila ng aking payo; kanilang hinamak ang buo kong pagsaway:

не хотіли поради моєї, погорджували всіма моїми докорами!

Kaya't sila'y magsisikain ng bunga ng kanilang sariling lakad, at mabubusog ng kanilang sariling mga kagagawan.

І тому хай їдять вони з плоду дороги своєї, а з порад своїх хай насищаються,

Sapagka't papatayin sila ng pagtalikod ng musmos, at ang pagkawalang balisa ng mga mangmang ay ang sisira sa kanila.

бо відступство безумних заб'є їх, і безпечність безтямних їх вигубить!

Nguni't ang nakikinig sa akin ay tatahang tiwasay. At tatahimik na walang takot sa kasamaan.

А хто мене слухає, той буде жити безпечно, і буде спокійний від страху перед злом!