Proverbs 17

Lepszy jest kęs suchego chleba a w pokoju, niżeli pełen dom nabitego bydła ze swarem.

melior est buccella sicca cum gaudio quam domus plena victimis cum iurgio

Sługa roztropny będzie panował nad synem, który jest ku hańbie; a między braćmi będzie dzielił dziedzictwo.

servus sapiens dominabitur filiis stultis et inter fratres hereditatem dividet

Tygiel srebra a piec złota doświadcza; ale Pan serc dośwadcza.

sicut igne probatur argentum et aurum camino ita corda probat Dominus

Zły pilnuje warg złośliwych, a kłamca słucha języka przewrotnego.

malus oboedit linguae iniquae et fallax obtemperat labiis mendacibus

Kto się naśmiewa z ubogiego, uwłacza stworzycielowi jego; a kto się raduje z upadku czyjego, nie ujdzie pomsty.

qui despicit pauperem exprobrat factori eius et qui in ruina laetatur alterius non erit inpunitus

Korona starców są synowie synów ich, a ozdoba synów są ojcowie ich.

corona senum filii filiorum et gloria filiorum patres sui

Nie przystoi mowa poważna głupiemu, dopieroż księciu usta kłamliwe.

non decent stultum verba conposita nec principem labium mentiens

Jako kamień drogi, tak bywa dar wdzięczny temu, który go bierze; do czegokolwiek zmierzy, zdarzy mu się.

gemma gratissima expectatio praestolantis quocumque se verterit prudenter intellegit

Kto pokrywa przestępstwo, szuka łaski; ale kto wznawia rzeczy, rozłącza przyjaciół.

qui celat delictum quaerit amicitias qui altero sermone repetit separat foederatos

Więcej waży gromienie u roztropnego, niżeli sto plag u głupiego.

plus proficit correptio apud prudentem quam centum plagae apud stultum

Uporny tylko złego szuka, dla tego poseł okrutny będzie nań zesłany.

semper iurgia quaerit malus angelus autem crudelis mittetur contra eum

Lepiej jest człowiekowi spotkać się z niedźwiedzicą osierociałą, niżeli z głupim w głupstwie jego.

expedit magis ursae occurrere raptis fetibus quam fatuo confidenti sibi in stultitia sua

Kto oddaje złem za dobre, nie wynijdzie złe z domu jego.

qui reddit mala pro bonis non recedet malum de domo eius

Kto zaczyna zwadę, jest jako ten, co przekopuje wodę; przetoż niż się zwada rozsili, zaniechaj go.

qui dimittit aquam caput est iurgiorum et antequam patiatur contumeliam iudicium deserit

Kto usprawiedliwia niezbożnego, a winnym czyni sprawiedliwego, oba jednako są obrzydliwością Panu.

et qui iustificat impium et qui condemnat iustum abominabilis est uterque apud Dominum

Cóż po dostatku w ręku głupiego, ponieważ do nabycia mądrości rozumu nie ma?

quid prodest habere divitias stultum cum sapientiam emere non possit

Wszelkiego czasu miłuje przyjaciel, a w ucisku stawia się jako brat.

omni tempore diligit qui amicus est et frater in angustiis conprobatur

Człowiek głupi daje rękę, czyniąc rękojemstwo przed twarzą przyjaciela swego.

homo stultus plaudet manibus cum spoponderit pro amico suo

Kto miłuje zwadę, miłuje grzech; a kto wynosi usta swe, szuka upadku.

qui meditatur discordiam diligit rixas et qui exaltat ostium quaerit ruinam

Przewrotny w sercu nie znajduje dobrego; a kto jest przewrotnego języka, wpadnie we złe.

qui perversi cordis est non inveniet bonum et qui vertit linguam incidet in malum

Kto spłodził głupiego, na smutek swój spłodził go, ani się rozweseli ojciec niemądrego.

natus est stultus in ignominiam suam sed nec pater in fatuo laetabitur

Serce wesołe oczerstwia jako lekarstwo; ale duch sfrasowany wysusza kości.

animus gaudens aetatem floridam facit spiritus tristis exsiccat ossa

Niezbożny potajemnie dar bierze, aby podwrócił ścieszki sądu.

munera de sinu impius accipit ut pervertat semitas iudicii

Na twarzy roztropnego znać mądrość; ale oczy głupiego aż na kraju ziemi.

in facie prudentis lucet sapientia oculi stultorum in finibus terrae

Syn głupi żałością jest ojcu swemu, a gorzkością rodzicielce swojej.

ira patris filius stultus et dolor matris quae genuit eum

Zaiste nie dobra, winować sprawiedliwego, albo żeby przełożeni kogo dla cnoty bić mieli.

non est bonum damnum inferre iusto nec percutere principem qui recta iudicat

Kto zawściąga mowy swe, jest umiejętnym; drogiego ducha jest mąż rozumny.

qui moderatur sermones suos doctus et prudens est et pretiosi spiritus vir eruditus

Gdy głupi milczy, za mądrego poczytany bywa; a który zatula wargi swoje, za rozumnego.

stultus quoque si tacuerit sapiens putabitur et si conpresserit labia sua intellegens