Proverbs 1

Przypowieści Salomona, syna Dawidowego, króla Izraelskiego,

Ang mga kawikaan ni Salomon na anak ni David na hari sa Israel:

Dla poznania mądrości i ćwiczenia, ku wyrozumieniu powieści roztropnych;

Upang umalam ng karunungan at turo; upang bulayin ang mga salita ng pagkaunawa;

Dla pojęcia ćwiczenia w rozumie, w sprawiedliwości, w sądzie i w prawości;

Upang tumanggap ng turo sa pantas na paguugali, sa katuwiran, at kahatulan, at karampatan;

Dla podania prostakom ostrożności, młodemu umiejętności, i opatrzności.

Upang magbigay ng katalinuhan sa musmos. Kaalaman at pagbubulay sa kabataan:

Tych gdy mądry słuchać będzie, przybędzie mu nauki, a roztropny w radach opatrzniejszy będzie,

Upang marinig ng pantas, at lumago sa ikatututo: at upang tamuhin ng taong may unawa ang magagaling na payo:

Aby zrozumiał przypowieści, i wykłady ich, słowa mądrych i zagadki ich.

Upang umunawa ng kawikaan at ng kahulugan; ng mga salita ng pantas, at ng kanilang malalabong sabi.

Bojaźń Pańska jest początkiem umiejętności; ale głupi mądrością i ćwiczeniem gardzą.

Ang takot sa Panginoon ay pasimula ng kaalaman: nguni't ang mangmang ay humahamak sa karunungan at turo.

Słuchaj, synu mój! ćwiczenia ojca twego, a nie opuszczaj nauki matki twojej.

Anak ko, dinggin mo ang turo ng iyong ama, at huwag mong pabayaan ang kautusan ng iyong ina:

Bo to przyda wdzięczności głowie twojej, i będzie łańcuchem kosztownym szyi twojej.

Sapagka't sila'y magiging tali ng biyaya sa iyong ulo, at mga kuwintas sa ligid ng iyong leeg.

Synu mój! jeżliby cię namawiali grzesznicy, nie przyzwalaj.

Anak ko, kung ikaw ay hikayatin ng mga makasalanan, huwag mong tulutan.

Jeźlićby rzekli: Pójdź z nami, czyhajmy na krew, zasadźmy się na niewinnego bez przyczyny;

Kung kanilang sabihin, sumama ka sa amin, tayo'y magsibakay sa pagbububo ng dugo, tayo'y mangagkubli ng silo na walang anomang kadahilanan sa walang sala;

Pożremyż ich żywo, jako grób, a całkiem, jako zstępujących w dół;

Sila'y lamunin nating buhay na gaya ng Sheol. At buo, na gaya ng nagsibaba sa lungaw;

Wszelkiej majętności kosztownej nabędziemy, napełnimy domy nasze korzyścią;

Tayo'y makakasumpong ng lahat na mahalagang pag-aari, ating pupunuin ang ating mga bahay ng samsam;

Rzuć między nas los twój; mieszek jeden wszyscy mieć będziemy.

Ikaw ay makikipagsapalaran sa gitna namin; magkakaroon tayong lahat ng isang supot:

Synu mójâ nie chodźże z nimi w drogę; zawściągnij nogi twojej od ścieżek ich.

Anak ko, huwag kang lumakad sa daan na kasama nila; pigilin mo ang iyong paa sa kanilang landas:

Albowiem nogi ich ku złemu bieżą, i spieszą się na wylanie krwi.

Sapagka't ang kanilang mga paa ay nagsisitakbo sa kasamaan, at sila'y nangagmamadali sa pagbububo ng dugo.

Bo jako próżno zastawiają sieci przed oczyma wszelkiego ptaka skrzydlastego:

Sapagka't walang kabuluhang naladlad ang silo, sa paningin ng alin mang ibon:

Tak i ci na krew swoję czyhają, a zasadzają się na duszę swoję.

At binabakayan ng mga ito ang kanilang sariling dugo, kanilang ipinagkukubli ng silo ang kanilang sariling mga buhay.

Takieć są ścieszki każdego czyhającego na zysk, który duszę pana swego odbiera.

Ganyan ang mga lakad ng bawa't sakim sa pakinabang; na nagaalis ng buhay ng mga may-ari niyaon.

Mądrość na dworzu woła, głos swój na ulicach wydaje.

Karunungan ay humihiyaw na malakas sa lansangan; kaniyang inilalakas ang kaniyang tinig sa mga luwal na dako;

W największym zgiełku woła, u wrót bram, w miastach powieści swoje opowiada, mówiąc:

Siya'y humihiyaw sa mga pangulong dako na pinaglilipunan; sa pasukan ng mga pintuang-bayan, sa bayan, kaniyang binibigkas ang kaniyang mga salita:

Prostacy! dokądże się kochać będziecie w prostocie? a naśmiewcy pośmiewisko miłować będziecie? a głupi nienawidzieć umiejętności będziecie?

Hanggang kailan kayong mga musmos, magsisiibig sa inyong kamusmusan? At ang mga nanunuya ay maliligaya sa panunuya, at ang mga mangmang ay mangagtatanim sa kaalaman?

Nawróćcież się na karanie moje; oto wam wydam ducha mojego, a podam wam do znajomości słowa moje.

Magsibalik kayo sa aking saway: narito, aking ibubuhos ang aking espiritu sa inyo.

Ponieważem wołała, a nie chcieliście; wyciągałam rękę moję, a nie był, ktoby uważał;

Sapagka't ako'y tumawag, at kayo'y tumanggi: aking iniunat ang aking kamay, at walang makinig;

Owszem odrzuciliście wszystkę radę moję, a karności mojej nie chcieliście przyjąć;

Kundi inyong iniuwi sa wala ang buo kong payo, at hindi ninyo inibig ang aking saway:

Przetoż ja w zginieniu waszem śmiać się będę, będę z was szydziła, gdy przyjdzie, czego się strachacie.

Ako naman ay tatawa sa kaarawan ng inyong kasakunaan: ako'y manunuya pagka ang inyong takot ay dumarating;

Gdy przyjdzie jako spustoszenie, czego się strachacie, i gdy zginienie wasze przypadnie jako wicher, gdy przyjdzie na was ucisk i utrapienie;

Pagka ang iyong takot ay dumarating na parang bagyo. At ang inyong kasakunaan ay dumarating na parang ipoipo; pagka ang hirap at hapis ay dumating sa inyo.

Tedy mię wzywać będą, a nie nie wysłucham; szukać mię będą z poranku, a nie znajdą mię.

Kung magkagayo'y tatawag sila sa akin, nguni't hindi ako sasagot; hahanapin nila akong masikap, nguni't hindi nila ako masusumpungan:

Przeto, iż mieli w nienawiści umiejętność, a bojaźni Pańskiej nie obrali sobie,

Sapagka't kanilang ipinagtanim ang kaalaman, at hindi pinili ang takot sa Panginoon.

Ani przestawali na radzie mijej, ale gardzili wszelką karnością moją:

Ayaw sila ng aking payo; kanilang hinamak ang buo kong pagsaway:

Przetoż będą używać owocu dróg swoich, a radami swemi nasyceni będą.

Kaya't sila'y magsisikain ng bunga ng kanilang sariling lakad, at mabubusog ng kanilang sariling mga kagagawan.

Bo odwrócenie prostaków pozabija ich, a szczęście głupich wytraci ich.

Sapagka't papatayin sila ng pagtalikod ng musmos, at ang pagkawalang balisa ng mga mangmang ay ang sisira sa kanila.

Ale kto mię słucha, bezpiecznie mieszkać będzie, a będzie wolny od strachu złych rzeczy.

Nguni't ang nakikinig sa akin ay tatahang tiwasay. At tatahimik na walang takot sa kasamaan.