Proverbs 1

Przypowieści Salomona, syna Dawidowego, króla Izraelskiego,

LOS proverbios de Salomón, hijo de David, rey de Israel:

Dla poznania mądrości i ćwiczenia, ku wyrozumieniu powieści roztropnych;

Para entender sabiduría y doctrina; Para conocer las razones prudentes;

Dla pojęcia ćwiczenia w rozumie, w sprawiedliwości, w sądzie i w prawości;

Para recibir el consejo de prudencia, Justicia, y juicio y equidad;

Dla podania prostakom ostrożności, młodemu umiejętności, i opatrzności.

Para dar sagacidad á los simples, Y á los jóvenes inteligencia y cordura.

Tych gdy mądry słuchać będzie, przybędzie mu nauki, a roztropny w radach opatrzniejszy będzie,

Oirá el sabio, y aumentará el saber; Y el entendido adquirirá consejo;

Aby zrozumiał przypowieści, i wykłady ich, słowa mądrych i zagadki ich.

Para entender parábola y declaración; Palabras de sabios, y sus dichos oscuros.

Bojaźń Pańska jest początkiem umiejętności; ale głupi mądrością i ćwiczeniem gardzą.

El principio de la sabiduría es el temor de JEHOVÁ: Los insensatos desprecian la sabiduría y la enseñanza.

Słuchaj, synu mój! ćwiczenia ojca twego, a nie opuszczaj nauki matki twojej.

Oye, hijo mío, la doctrina de tu padre, Y no desprecies la dirección de tu madre:

Bo to przyda wdzięczności głowie twojej, i będzie łańcuchem kosztownym szyi twojej.

Porque adorno de gracia serán á tu cabeza, Y collares á tu cuello.

Synu mój! jeżliby cię namawiali grzesznicy, nie przyzwalaj.

Hijo mío, si los pecadores te quisieren engañar, No consientas.

Jeźlićby rzekli: Pójdź z nami, czyhajmy na krew, zasadźmy się na niewinnego bez przyczyny;

Si dijeren: Ven con nosotros, Pongamos asechanzas á la sangre, Acechemos sin motivo al inocente;

Pożremyż ich żywo, jako grób, a całkiem, jako zstępujących w dół;

Los tragaremos vivos como el sepulcro, Y enteros, como los que caen en sima;

Wszelkiej majętności kosztownej nabędziemy, napełnimy domy nasze korzyścią;

Hallaremos riquezas de todas suertes, Henchiremos nuestras casas de despojos;

Rzuć między nas los twój; mieszek jeden wszyscy mieć będziemy.

Echa tu suerte entre nosotros; Tengamos todos una bolsa:

Synu mójâ nie chodźże z nimi w drogę; zawściągnij nogi twojej od ścieżek ich.

Hijo mío, no andes en camino con ellos; Aparta tu pie de sus veredas:

Albowiem nogi ich ku złemu bieżą, i spieszą się na wylanie krwi.

Porque sus pies correrán al mal, É irán presurosos á derramar sangre.

Bo jako próżno zastawiają sieci przed oczyma wszelkiego ptaka skrzydlastego:

Porque en vano se tenderá la red Ante los ojos de toda ave;

Tak i ci na krew swoję czyhają, a zasadzają się na duszę swoję.

Mas ellos á su propia sangre ponen asechanzas, Y á sus almas tienden lazo.

Takieć są ścieszki każdego czyhającego na zysk, który duszę pana swego odbiera.

Tales son las sendas de todo el que es dado á la codicia, La cual prenderá el alma de sus poseedores.

Mądrość na dworzu woła, głos swój na ulicach wydaje.

La sabiduría clama de fuera, Da su voz en las plazas:

W największym zgiełku woła, u wrót bram, w miastach powieści swoje opowiada, mówiąc:

Clama en los principales lugares de concurso; En las entradas de las puertas de la ciudad dice sus razones:

Prostacy! dokądże się kochać będziecie w prostocie? a naśmiewcy pośmiewisko miłować będziecie? a głupi nienawidzieć umiejętności będziecie?

¿Hasta cuándo, oh simples, amaréis la simpleza, Y los burladores desearán el burlar, Y los insensatos aborrecerán la ciencia?

Nawróćcież się na karanie moje; oto wam wydam ducha mojego, a podam wam do znajomości słowa moje.

Volveos á mi reprensión: He aquí yo os derramaré mi espíritu, Y os haré saber mis palabras.

Ponieważem wołała, a nie chcieliście; wyciągałam rękę moję, a nie był, ktoby uważał;

Por cuanto llamé, y no quisisteis: Extendí mi mano, y no hubo quien escuchase;

Owszem odrzuciliście wszystkę radę moję, a karności mojej nie chcieliście przyjąć;

Antes desechasteis todo consejo mío, Y mi reprensión no quisisteis:

Przetoż ja w zginieniu waszem śmiać się będę, będę z was szydziła, gdy przyjdzie, czego się strachacie.

También yo me reiré en vuestra calamidad, Y me burlaré cuando os viniere lo que teméis;

Gdy przyjdzie jako spustoszenie, czego się strachacie, i gdy zginienie wasze przypadnie jako wicher, gdy przyjdzie na was ucisk i utrapienie;

Cuando viniere como una destrucción lo que teméis, Y vuestra calamidad llegare como un torbellino; Cuando sobre vosotros viniere tribulación y angustia.

Tedy mię wzywać będą, a nie nie wysłucham; szukać mię będą z poranku, a nie znajdą mię.

Entonces me llamarán, y no responderé; Buscarme han de mañana, y no me hallarán:

Przeto, iż mieli w nienawiści umiejętność, a bojaźni Pańskiej nie obrali sobie,

Por cuanto aborrecieron la sabiduría, Y no escogieron el temor de JEHOVÁ,

Ani przestawali na radzie mijej, ale gardzili wszelką karnością moją:

Ni quisieron mi consejo, Y menospreciaron toda reprensión mía:

Przetoż będą używać owocu dróg swoich, a radami swemi nasyceni będą.

Comerán pues del fruto de su camino, Y se hartarán de sus consejos.

Bo odwrócenie prostaków pozabija ich, a szczęście głupich wytraci ich.

Porque el reposo de los ignorantes los matará, Y la prosperidad de los necios los echará á perder.

Ale kto mię słucha, bezpiecznie mieszkać będzie, a będzie wolny od strachu złych rzeczy.

Mas el que me oyere, habitará confiadamente, Y vivirá reposado, sin temor de mal.