Proverbs 23

Gdy siądziesz, abyś jadł z panem, uważaj pilnie, kto jest przed tobą;

Dacă stai la masă la unul din cei mari, ia seama ce ai dinainte:

Inaczej wraziłbyś nóż w gardło swoje, jeźlibyś był chciwy pokarmu.

pune-ţi un cuţit în gît, dacă eşti prea lacom.

Nie pragnij łakoci jego ; bo są pokarmem obłudnym.

Nu pofti mîncările lui alese, căci sînt o hrană înşelătoare.

Nie staraj się, abyś się zbogacił; owszem, zaniechaj opatrzności twojej.

Nu te chinui ca să te îmbogăţeşti, nu-ţi pune priceperea în aceasta.

I miałżebyś obrócić oczy twoje na bogactwo, które prędko niszczeje? bo sobie uczyni skrzydła podobne orlim, i uleci do nieba.

Abia ţi-ai aruncat ochii spre ea şi nu mai este; căci bogăţia îşi face aripi, şi, ca vulturul, îşi ia sborul spre ceruri.

Nie jedz chleba człowieka zazdrosnego, a nie żądaj łakoci jego.

Nu mînca pînea celui pismaş, şi nu pofti mîncările lui alese,

Albowiem jako on ciebie waży w myśli swej, tak ty waż pokarm jego. Mówić: Jedz i pij, ale serce jego nie jest z tobą.

căci el este ca unul care îşi face socotelile în suflet. ,,Mănîncă şi bea``, îţi va zice el; dar inima lui nu este cu tine.

Sztuczkę twoję, którąś zjadł, zwrócisz, a utracisz wdzięczne słowa twoje.

Bucata pe care ai mîncat -o, o vei vărsa, şi cuvintele plăcute pe cari le vei spune, sînt perdute.

Przed głupim nie mów; albowiem wzgardzi roztropnością powieści twoich.

Nu vorbi la urechea celui nebun, căci el nesocoteşte cuvintele tale înţelepte.

Nie przenoś granicy starej, a na rolę sierotek nie wchodź.

Nu muta hotarul văduvei, şi nu intra în ogorul orfanilor,

Bo obrońca ich możny; onci się podejmuje sprawy ich przeciwko tobie.

căci răzbunătorul lor este puternic: El le va apăra pricina împotriva ta.

Obróć do nauki serce twoje, a uszy twoje do powieści umiejętności.

Deschide-ţi inima la învăţătură, şi urechile la cuvintele ştiinţei.

Nie odejmuj od młodego karności; bo jeźli go ubijesz rózgą, nie umrze.

Nu cruţa copilul de mustrare, căci dacă -l vei lovi cu nuiaua, nu va muri.

Ty go bij rózgą, a duszę jego z piekła wyrwiesz.

Lovindu -l cu nuiaua, îi scoţi sufletul din locuinţa morţilor.

Synu mój! będzieli mądre serce twoje, będzie się weseliło serce moje, serce moje we mnie;

Fiule, dacă-ţi va fi inima înţeleaptă, inima mea se va bucura;

I rozweselą się nerki moje, gdy będą mówiły wargi twoje, co jest prawego.

şi lăuntrul meu se va veseli, cînd buzele tale vor spune ce este bine.

Niech nie zajrzy serce twoje grzesznikom; ale raczej chodż w bojańni Pańskiej na każdy dzień;

Să nu-ţi pizmuiască inima pe cei păcătoşi, ci să aibă totdeauna frică de Domnul;

Bo iż jest zapłata, przeto nadzieja twoja nie będzie wykorzeniona.

căci este o răsplată, şi nu ţi se va tăia nădejdea.

Słuchaj, synu mój! a bądź mądry, i nawiedź na drogę serce twoje.

Ascultă, fiule, şi fii înţelept; îndreaptă-ţi inima pe calea cea dreaptă.

Nie bywaj między pijanicami wina, ani między żarłokami mięsa;

Nu fi printre ceice beau vin, nici printre ceice se îmbuibează cu carne.

Boć pijanica i żarłok zubożeje, a ospały w łatach chodzić będzie.

Căci beţivul şi cel ce se dedă la îmbuibare sărăcesc, şi aţipirea te face să porţi zdrenţe.

Słuchaj ojca twego, który cię spłodził, a nie pogardzaj matką twoją, gdy się zstarzeje.

Asculă pe tatăl tău, care te -a născut, şi nu nesocoti pe mamă-ta, cînd a îmbătrînit.

Kupuj prawdę, a nie sprzedawaj jej; kupuj mądrość, umiejętność i rozum.

Cumpără adevărul, şi nu -l vinde, înţelepciunea, învăţătura şi priceperea.

Bardzo się raduje ojciec sprawiedliwego, a kto spłodził mądrego, weseli się z niego.

Tatăl celui neprihănit se veseleşte, şi cel ce dă naştere unui înţelept se bucură.

Niech się tedy weseli ojciec twój, i matka twoja; i niech się rozraduje rodzicielka twoja.

Să se bucure tatăl tău şi mama ta, să se veselească cea care te -a născut.

Synu mój! daj mi serce twoje, a oczy twoje niechaj strzegą dróg moich.

Fiule, dă-mi inima ta, şi să găsească plăcere ochii tăi în căile Mele.

Bo nierządnica jest dół głęboki, a cudza żona jest studnia ciasna.

Căci curva este o groapă adîncă, şi străina o fîntînă strîmtă.

Ona też jako zbojca zasadzki czyni, a zuchwalców między ludźmi rozmnaża.

Ea pîndeşte ca un hoţ, şi măreşte între oameni numărul celor stricaţi.

Komu biada? Komu niestety? Komu zwady? Komu krzyk? Komu rany daremne? Komu zapalenie oczów?

Ale cui sînt vaietele? Ale cui sînt oftările? Ale cui sînt neînţelegerile? Ale cui sînt plîngerile? Ale cui sînt rănirile fără pricină? Ai cui sînt ochii roşi?

Tym, którzy siadają na winie; tym, którzy chodzą, szukając przyprawnego wina.

Ale celor ce întîrzie la vin, şi se duc să golească paharul cu vin amestecat.

Nie zapatruj się na wino, gdy się rumieni, i gdy wydaje w kubku łunę swoję, a prosto wyskakuje.

Nu te uita la vin cînd curge roş şi face mărgăritare în pahar; el alunecă uşor,

Bo na koniec jako wąż ukąsi, a jako żmija uszczknie;

dar pe urmă ca un şarpe muşcă şi înţeapă ca un basilisc.

Oczy twoje patrzyć będą na cudze żony, a serce twe będzie mówiło przewrotności;

Ochii ţi se vor uita după femeile altora, şi inima îţi va vorbi prostii.

I będziesz jako ten, który leży w pośród morza, a jako ten, który śpi na wierzchu masztu;

Vei fi ca un om culcat în mijlocul mării, ca un om culcat pe vîrful unui catarg.

Rzeczesz:Ubito mię, a nie stękałem, potłuczono mię, a nie czułem. Gdy się ocucę, udam się zaś do tego.

,,M'a lovit... dar nu mă doare!... M'a bătut... dar nu simt nimic! Cînd... mă voi trezi? Mai vreau vin!``